برنامه صف اول جمعه شب ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ با حضور علی فرهادی٬ معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش به برنامه‌ها و اقدامات وزارت آموزش و پرورش در آستانه سال تحصیلی جدید پرداخت.

امسال مدارس بیش از ۱۷ میلیون دانش آموز را پذیرا خواهند بود و برنامه‌ها، کتاب‌ها٬ فضای آموزشی و موضوعات مختلف با فرهادی در میان گذاشته شد.

پیش از آغاز بحث گزارشی در مورد معلمینی که امسال در چارچوب آزمون جذب آموزش و پرورش شده اند تا بخشی از کمبود‌ها برطرف شود؛ پخش شد.

با توجه به جذب این تعداد از معلمان وضعیت کمبود معلم در آموزش و پرورش برطرف شده است؟

فرهادی: در باب روش‌های تامین معلم در آموزش و پرورش، ما نیاز واقعیمان بیشتر از این است که در حال حاضر جذب کرده ایم؛ ولی تنها راه تامین معلم استفاده از یک معلم به اندازه موظف حداقلی نیست که ۲۴ ساعت در هفته باشد. لذا ما از روش‌هایی از جمله اضافه تدریس شاغلین و بازنشستگان استفاده می‌کنیم. سال گذشته مصوبه‌ای داشتیم که معلمان بازنشسته بیشتر از ۸ ساعت در هفته نمی‌توانند تدریس کنند. پارسال با مصوبه سران محترم قوا مجوز گرفتیم که بتوانیم ۲۴ ساعت در هفته از این عزیزان استفاده کنیم و چیزی حدود ۳۴ هزار نفر از این میزان کمبود از معلمین عزیزی که به افتخار بازنشستگی نائل آمده اند٬ استفاده می‌شود. از طرفی معلمان محترم شاغل هم عموما ضریب اشتغال مثبت دارند؛ یعنی بیشتر از موظفشان می‌آیند و تدریس را می‌پذیرند. حتی ما مدیرانی داریم در شیفت صبح مدیر یک مدرسه هستند، محبت و لطف می‌کنند در شرایطی که آموزش و پرورش نیاز دارد٬ در شیفت بعد از ظهر هم که همان مدرسه دایر است آن مدرسه را اداره می‌کنند. اگر همه این روش‌ها را با هم در نظر بگیریم؛ ما امسال با جذبی که با کمک سازمان استخدامی و سازمان برنامه و بودجه داشتیم، به فضل الهی برای اول مهر مشکلی نخواهیم داشت.

 چه تعداد معلم امسال از طریق آزمون جذب شده اند؟

فرهادی: ظرفیت آزمون استخدامی آموزگاری ۲۸ هزار نفر بود که تا الان جذب ۲۱ هزار نفر قطعی شده است. آزمون استخدامی دبیری ۲۴ هزار نفر بود که تا الان جذب ۱۷ هزار نفر قطعی شده و ۱۸ هزار نفر هم از دانشگاه فرهنگیان فارغ التحصیل می‌شوند. دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان و ۱۱ هزار نفر هم پیش بینی این است که همین هفته آینده اعلام نتیجه می‌کنیم. آزمون استخدام مربیان پرورشی، مشاوره و تربیت بدنی را هم با این اعلام نتایج به اضافه این که نیرو‌های خرید خدمات که ما ملزم بودیم از آن ها دیگر امسال استفاده نکنیم هم مجوز اخذ کردیم که امسال هم از وجود این معلمان عزیز استفاده کنیم و سرجمع نسبت به مهر سال گذشته ما بیش از ۹۰ هزار نفر توانستیم نیرو جذب کنیم.

چه اتفاقی افتاد که یک باره میزان بازنشستگی شمار زیادی را در طول یکی دو سال گذشته داشت؟

فرهادی: این برمی گردد به عدم توازن جذب، متاسفانه این اتفاق در فاصله سال ۹۲ تا ۹۶ اتفاق افتاد، ما معتقد هستیم راه ورود به آموزش و پرورش راه درستی بود و آموزش و پرورش که تضمین می‌کند بازنشستگی متناسب و ورود متناسب را که هیچ وقت دچار قله و پیک نشود؛ دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی است. متاسفانه یا خوشبختانه ما در دهه ۶۰ و ۷۰ بیشترین میزان جذب معلم را داشتیم. بر اساس شرایط جمعیت آن موقع، الان رسیدیم به قله میزان این بازنشسته‌ها، همزمان یک قله دیگری ایجاد شده و آن قله جمعیت دانش آموزی است. در سال ۹۲ جمعیت دانش آموزی ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بود، با همین تعداد معلمی که الان داریم؛ الان تعداد این دانش آموزان قریب به ۱۷ میلیون نفر است. در واقع قله افزایش جمعیت دانش آموز و قله افزایش جمعیت بازنشستگان محترم جمع شده و یک حالت بحران نیروی انسانی ایجاد کرده است که اوج این بحران در مهر ۴۰۲ بود. علت این که این عدم توازن ایجاد می‌شود، جذب معلم با جمعیت زیاد در یک بازه زمانی محدود و همان میزان هم به تبع در سی سال بعد از آن به صورت بحران بازنشستگی خودش را نشان می‌دهد. ما باید بیاییم توازن را در ورودی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی رعایت کنیم در همه دولت‌ها، فارغ از این که در آن دولت چه برنامه‌های کوتاه مدتی طراحی می‌شود با چه نگاهی می‌خواهد مدیریت شود. در مورد نیروی انسانی نباید جز عدد و رقم ریاضی که با هیچ کس تعارف ندارد تصمیم گیری کرد. ما متاسفانه در فاصله سال ۹۲ تا ۹۶ هم این مسئله را در دانشگاه فرهنگیان داشتیم که جمعیت دانشجویی و دانشجو معلمان از بیش از ۲۵ هزار نفر تا نزدیک ۳ هزار نفر کاهش پیدا کرد، به نحوی که مقام معظم رهبری هشدار گونه و بسیار با نگاه مدبرانه آمدند و در دانشگاه فرهنگیان حضور پیدا کردند؛ در جمع این دانشجو‌ها سخنرانی کردند و به نوعی نشان دادند که این دانشگاه چقدر اهمیت دارد.

از راهبرد‌های جمهوری اسلامی این است که معلمین حرفه‌ای از میان فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان جذب شوند و این موضوع برای سال گذشته و دو سال پیش نیست. از زمانی که دانشگاه فرهنگیان شکل گرفت این مسئله مدنظر بود؛ چرا یک دفعه کاهش شمار دانشجومعلمان را داشتیم؟

فرهادی: مدل نظام تربیت معلم از گذشته یک مدلی بود که دانشجو خیلی سریع به بار می‌نشست و آموزش می‌دید برای کلاس‌های درس. یک زمانی ما در مراکز تربیت معلممان فوق دیپلم هم فارغ التحصیل داشتیم. حتی یک جور دانشجو معلم داشتیم که از سوم راهنمایی می‌رفتند دانشسرا دیپلم می‌گرفتند و معلم می‌شدند، ما قریب به ۵۶۰ مرکز تربیت معلم و دانشسرا در کشور داشتیم. متاسفانه در یک مقطعی این تضعیف شد و حتی از نظر قانونی جذب دانشجو معلم ممنوع شد و مجددا در سال ۹۰ این احیا شد، این ها الان دارد خودش را به صورت بحران‌ها نشان می‌دهد. ما معتقدیم ۲ در اصلی باید داشته باشد؛ دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان، این ها ۲ در‌ اصلی آموزش و پرورش باشند؛ اگر بخواهم خلاصه جواب بدهم این است که ما تربیت معلم را یک مقطعی فراموش کردیم.

الان وضعیت آمایش یا پراکندگی کمبود نیروی معلم و دبیر در استان‌ها چطور است؟ همه یکسان است یا بعضی از استان‌ها تعدادش بیشتر است؟

فرهادی: اولا برای مهر امسال را عرض کنم، همه کشور شرایط آرام و نرمال دارد. ۵-۴ استان داریم که این ها را داریم ویژه رصد می‌کنیم که حتی یک کلاس درس هم خالی نداشته باشیم، چون معتقدیم یک کلاس درس خالی هم برای اول مهر زیاد است. استان‌هایی مثل خراسان رضوی، مثل اداره کل آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران، مثل استان اصفهان، استان کرمان و یزد، این هایی که تنش‌های مهاجرت جمعیتیشان زیاد است. ما منطقه داریم در شهرستان استان تهران امسال نسبت به سال گذشته جمعیت دانش آموزی اش یک دفعه ۳ هزار نفر افزایش پیدا کرده؛ بدون این که آموزش و پرورش در این افزایش نقشی داشته باشد و کنشگری داشته باشد. تنها کاری که آموزش و پرورش می‌تواند بکند برای مهر همه این ها را پوشش تحصیلی بدهد. بعضا این به صورت افزایش تراکم کلاس‌ها خودش را نشان می‌دهد، جمعیت کلاس‌ها ممکن است بالا برود، چون ما معتقد هستیم یک دانش آموز هم نباید از تحصیل باز بماند و هر طور هست بر اساس فضای آموزشیمان آن را پوشش بدهیم. جالب است محضرتان عرض کنم که در این ده سال گذشته در فاصله سال ۹۲ تا الان ما بیش از ۲۴ هزار مدرسه را که حدود ۱۱۸ هزار کلاس درس را شامل می‌شوند، یا تخریب و نوسازی کردیم یا از بدو ساختیم. این ها معمولا ناظر به همین نقاط تراکم جمعیت می‌باید ساخته می‌شده که بعضا این گونه نیست. به عنوان مثال، الان تراکم جمعیت دانش آموزی در یک جایی مثل استان ایلام، چهارمحال و بختیاری و لرستان که ما احساس می‌کنیم استان‌های محرومی هستند؛ وضعیت عدالت آموزشی بسیار از شهر تهران بهتر است. یعنی در شهر تهران ما تنش داریم.

مشکلات ناشی از مهاجرت‌هایی است که به حاشیه شهر‌ها شده است؟

فرهادی: هم مهاجرت‌ها، در نظام شهرسازیمان یک قانون داریم که انبوه سازان محترم باید به ازای هر ۲۰۰ واحد مسکونی یک مدرسه پیش بینی کنند، این انجام نشده است. در طول سالیانی که گذشته و آمده اگر انبوه ساز محترمی بوده ۱۹۰ تا ساخته ۱۹۵ تا ساخته به نوعی آن قانون را دور زده با ۴-۵ تا واحد کمتر ساختن و این تنش‌ها هم از جنس فضای آموزشی و هم از جنس معلم که عرض کردم معلم اگر کمبود داریم مشکل آن برمی گردد به برنامه ریزی در طول سالیان گذشته در آموزش و پرورش که باید این اتفاق نمی‌افتاد. عرض کردم مثال آن چیز که ما در سال ۹۲ تا ۹۶ در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی داشتیم، اما فضای آموزشی واقعا به آموزش و پرورش به تنهایی برنمی گردد.

الان خیرین مدرسه ساز به ویژه در استان‌ها، گام‌های بسیار بلندی را برمی دارند

فرهادی: دقیقا همین طور است. این خیرین عزیز واقعا در طبق اخلاص آنچه که ثروتشان بوده گذاشتند و مدرسه سازی می‌کنند. اما این خیرین عزیز در جایی می‌توانند مدرسه بسازند که زمین باشد، عموما فعالیت خیرین محترم ناظر به تخریب و بازسازی مدارس موجود است، مدرسه‌ای داریم دیگر ساختمانش خیلی فرسوده شده، خیلی شرایط ایمنی ندارد باید تخریب و بازسازی شود. عمده فعالیت خیرین محترم در این زمین است یا در جایی که ما زمین در اختیار این‌ها قرار دادیم و تشریف می‌آورند و می‌سازند.

قطعا در کلانشهر‌ها به دلیل این که ما با کمبود زمین مواجه هستیم با مشکل جدی تری مواجهند

فرهادی: ما در کلانشهر‌ها باید نگاهمان را به شهرسازی حتما تغییر بدهیم. اگر ما به جوانی جمعیت فکر می‌کنیم جوانی جمعیت بدون مدرسه معنا پیدا نمی‌کند، تولید نیروی انسانی ماهر و توانمند و با نشاط و شاداب بدون این که ما در هر مرحله‌ای مدارس بانشاط داشته باشیم، اصلا معنا پیدا نمی‌کند.

قطعا حضرت عالی و همه متخصصین محترم تایید می‌فرمایند در محل‌هایی در تهران جای برای پارک نیست چه برسد برای این که برای مدرسه فکری شده باشد و لذا ما باید در بحث اصول شهرسازیمان و همچنین قوانین مهاجرتمان تغییراتی بدهیم. در واقع هیچ کجای دنیا این طور نیست که خیلی راحت این جابجایی‌ها بدون هماهنگی صورت بگیرد، قطعا جابجایی باید با هماهنگی فرمانداری‌های محترم، ناظر به نیاز، ناظر به فضای آموزشی، مسائل بهداشتی، ترافیک، حمل و نقل و مسائل مختلفی که ناظر به اسکان هر شهری است باید دیده شود ولی متاسفانه، چون نقطه انتهایی این فرآیند هست عموما این بحران در این جا خودش را نشان می‌دهد. جالب است آماری خدمت شما عرض کنم، تا سال ۱۴۰۸ آمار جمعیت دانش آموزیمان این قله‌ای که به صورت خط صاف دیده می‌شود ادامه پیدا می‌کند و جمعیت دانش آموزیمان افزایش و کاهش چندانی ندارد. در سال ۱۴۰۸ به بعد ما جمعیت دانش آموزیمان کاهش پیدا می‌کند متاسفانه و از سال ۱۴۱۲ شیب این کاهش خیلی بیشتر می‌شود.  در سال ۱۴۱۲ دوباره به عدد ۱۲ میلیون و هفتصد هزار دانش آموز می‌رسیم و جمعیت دانش آموزی ما کاهش پیدا می‌کند و نگران کننده است و باید در جهت جوانی جمعیت و کمک به فضای آموزشی یک طرح نویی اندیشیده شود که ما دچار مشکل نشویم. همین تنش‌ها اگر همین الان حواسمان نباشد در جذب نیرو ممکن است سال ۱۲ به بعد ما در آموزش و پرورش تحت پدیده‌ای به عنوان معلم مازاد، الان معلم مازاد، آن وقت معلمینی هستند که کلاس برایشان نداریم. در جذب حداقل از طریق آزمون‌های استخدامی داشته باشیم و بیشتر توجه به دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی که از بوم برای بوم معلم برمی دارد و این نقل و انتقالشان تقریبا نزدیک به صفر است و بتوانیم ان شاءالله به نحوی برنامه ریزی کنیم که به صورت برهم باری هم زیاد نیرو جذب نکنیم که بعدا اضافه بیاید.

 آیا با این شرایطی که تدبیر کردید ما دانش آموز بازمانده از تحصیل خواهیم داشت؟

فرهادی: این که ما آمادگی ثبت نام تمام دانش آموزان لازم التعلیم را داریم، در وزارت آموزش و پرورش و تاکیدی که وزیر داشتند هیچ دانش آموز لازم التعلیم از ثبت نام باز نماند و ادارات آموزش و پرورش در ۷۶۰ نمایندگی موظف به رصد و پایش هستند، اما ممکن است دانش آموزی بازمانده از تحصیل باشد ولی رگ و ریشه آن در آموزش و پرورش نباشد. با پایش و آماری که از سازمان ثبت احوال کشور و موالیدی که کسب شده است در هر منطقه به دنبال این هستیم که چرا این دانش آموز نیامده است ثبت نام نکرده است. امیدواریم که بازمانده‌های از تحصیل به حداقل خودش برسد ولی همه ریشه آن را نباید در آموزش و پرورش جستجو کرد.

به نظر می‌رسد که آن افرادی که بنا به شرایط خاص در واقع نمی‌توانند تحصیل کنند، تعدادش زیاد نباشد

فرهادی: خدا را شکر در ابتدایی همین طور است و عدد بسیار ناچیز است. ضمن این که جمهوری اسلامی ایران یکی از کشور‌های پیشرو هست براساس آمار‌های سازمان فرهنگی کشور‌های اسلامی، سازمان علمی فرهنگی آی سس کو ما جزو کشور‌های پیشرو در پوشش تحصیلی هستیم. در بحث مقطع ابتدایی این الحمدلله خیلی ناچیز و قابل اغماض هست، اما در مقطع متوسطه اول و متوسطه دوم در برخی از نقاط کشور یک جذابیت‌های شغلی وجود دارد، که بعضا هم والدین و هم دانش آموزان ممکن است راه دیگری را به جای ادامه تحصیل انتخاب کنند. ما اگر چه واقعا در این هم با تنوعی که در مدارس ایجاد کردیم و توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای تلاش کردیم که این را به حداقل برسانیم و این قدر جذابیت ایجاد کنیم برای آن عزیزانی که نمی‌خواهند در رشته نظری درس بخوانند، در برنامه هفتم ما باید ۵۰ درصد دانش آموز متوسطه دوم ما بتوانیم این را پوشش دهیم در نظام فنی و حرفه‌ای و کار و دانش. چون جالب است مطابق آمار ما دانش آموز فارغ التحصیل بیکار تقریبا نداریم و اینها مهارت کسب کردند و بلافاصله جذب بازار کار می‌شوند. ما با این روش‌ها سعی می‌کنیم که آن عزیزانی که به هرشکلی در مقطع متوسطه تمایل به ادامه تحصیل ندارند مخصوصا جذابیت شغلی که در آن مناطق چه شغل کاذب، چه شغل‌های دیگری که در کنار والدین شان از جمله کشاورزی و امثالهم است ولی آموزش و پرورش به عنوان این که می‌باید بستر این کار را آماده کند، ما آمادگی ثبت نام همه لازم التعلیمان تا آخر متوسطه را داریم.

یکی از موضوعاتی که گاهی اوقات یک چالشی برای برنامه ریزی آموزش و پرورش ایجاد کند در ثبت نام‌ها، بحث اتباع هستند که مثلا می‌بینیم که در یک شهرستان شمار زیادی دانش آموز اتباع وجود دارند که یا افرادی که در آستانه رفتن به مدرسه وجود دارند که طبعا آموزش و پرورش این ها را طبق آن آماری که گرفته از ثبت احوال نتوانسته پایش کند؛ الان وضعیت این قضیه را چطور تدبیر کردید؟

فرهادی: الحمدلله یک همکاری خوبی بین ما، وزارت خارجه و وزارت کشور در بحث اتباع وجود دارد، ما معتقدیم با نگاه انسانی نظام جمهوری اسلامی ایران این نگاه دارد که دانش آموز اتباع به عنوان یک انسان که به هر جهت به خاطر شرایط کشورشان در کشور جمهوری اسلامی ایران پناه گرفتند بحث تحصیلشان یک امر ضروری است، که ان شاءالله بعد از این که به کشورشان برگشتند مجهز به علم و دانش و سواد باشند. لذا هم تاکید دولت محترم، هم تاکید وزیر محترم آموزش و پرورش این است که ما عزیزانی که از اتباع که برای ثبت نام مراجعه می‌کنند به مانند دانش آموزان ایرانی آن ها را بپذیریم و ثبت نام کنیم. مشکلی که وجود دارد در برخی از نقاط کشور این تراکم حضور اتباع بیشتر است و به نوعی خیلی زیاد است، یعنی این که ما فرض توصیه ما این است که این ها در کنار سایر دانش آموزان ایرانی درس بخوانند همان طور که در سایر کشور‌های دنیا به هر شکلی یک تبعه کشور خارجی زندگی کند، در کنار دانش آموزان خودش آن تبعه خارجی فرزندش را ثبت نام می‌کنند و ما هم این سیاست را داریم. ولی در بعضی از نقاط تعداد این عزیزان به نحوی است که تراکم جمعیتیشان زیاد است و ممکن است که آن عدد بیست درصد قدری بیشتر شود، اما سیاست کلی نظام جمهوری اسلامی ایران این است که پوشش تحصیلی اتباع محترم خارجی حاضر در ایران را به مانند دانش آموزان ایران انجام دهد و آن آماری که فرمودید که چگونه پایش می‌کنید، آن را با کمک وزارت خارجه و وزارت کشور پایش می‌کند.

الان آخرین وضعیت ثبت نام شدگان چقدر است، دانش آموزان چند درصدشان ثبت نام کردند؟

فرهادی: به طور کلی آمار ثبت نامی دانش آموز ما تا روز سه شنبه را من تازه سه شنبه، چهارشنبه به این آمار اضافه شده است، عدد ۹۸ درصد به صورت کلی رد کرد، در برخی از استان‌ها این عدد نود و نه را رد کرده است. به عنوان مثال شاید همه ما فکر کنیم استان سیستان و بلوچستان از این جهت محرومیت دارد، ولی با تعداد زیادی جذب که به این استان اختصاص دادیم در دو سه سال اخیر، استان سیستان و بلوچستان عدد ۹۹ درصد را عبور کرده بود. برخی مقاطع درصدش پایین است، مثل مقطع اول و دوم متوسطه همان پایه دهم، علت این است که بعضی از خانواده در بحث هدایت تحصیلی در حال سبک و سنگین هستند.

امسال یک مقدار نتایج دیر اعلام شد و کار هدایت تحصیلی به تاخیر افتاد، این طور نیست؟

فرهادی: معمولا هدایت تحصیلی در شهریور برای دانش آموز که تکرار آن درس مجبور نیستند که با توجه به نمره‌ای که اعلام می‌شود خیلی زودتر هم انجام می‌شود ولی خوب ما نتایج را اعلام کردیم و الان خانواده‌های محترم توصیه می‌کنم که حتما ظرف شنبه و یکشنبه بحث تصمیم گیریشان در خصوص هدایت تحصیلی داشته باشند. عموما در پایه دهم یک مقداری آمارمان در شاید تا روز دوم  سوم مهر هم طول بکشد که تکمیل شود ولی در پایه ابتدایی به عدد ۱۰۰ درصد نزدیک شدیم. مواردی از جمله این که مراجعه نکردند رصد می‌کنیم، منطقه به منطقه که اگر آن فرد مراجعت کردند، بعضی از مناطق عدد صد درصد را رد کرده است، هرمزگان عدد صددر صد رد کرده است، یعنی بیش از موالید آن ثبت نام کردند، مهاجرت به آن جا مثبت بوده است. ولی در کل ما عدد تقریبا ۹۹ درصد هستیم، حدود هفت یا هشت یا ده روز دیگر این دوستان می‌توانیم پذیرایشان باشیم در مدارس که ثبت نامشان انجام دهند. نکته‌ای عرض کنم که عدد می‌خواهم عرض کنم، ما داریم راجع به یک پوشش عدد ۱۷ میلیونی که عدد بزرگی است که طبیعی است که بعضا چند روز تا اول مهر تا به آن عدد نهایی ما سعی می‌کنیم هفته اول مهر عدد نهایی باز به رسانه‌ها و عزیزان مانند حضرت عالی در این برنامه اعلام کنیم.

 یک چالشی که به صورت مستمر در اواخر شهریور و اوایل مهر برای آموزش و پرورش به وجود می‌آید این است که برخی از والدین گله‌مند هستند از این که بعضی از مدارس درخواست وجه می‌کنند برای ثبت نام

فرهادی: خیلی شما حساب شده صحبت می‌کنید، در بین فرمایشات این بود که گفتید بعضی از مدارس، این تعداد بعضی اندک است، ما شاید در برخی از کلانشهر‌های به واسطه شرایط حاکم بر برخی از مدارس ما مطالبه‌ای باشد که کمک‌های داوطلبانه‌ای صورت می‌گیرد، ولی چیزی به اسم اجبار مطلقا نداریم و همان طور که در گزارش پخش شد اگر کسی شکایتی داشته باشد ما ظرف سه روز به آن رسیدگی می‌کنیم حتما. توصیه می‌کنیم به آن مدیران محترمی که مطلقا همچنین کاری انجام ندهند، ولی یک سری از مدارس این است که این ها قانونی باشد شهریه دریافت کنند مثل مدارس تیزهوشان یا سمپاد، یا همان مدارس هیئت امنایی که تابع یک قوانین وساختاری متشکل از انجمن اولیا و مربیان و مدیران مدرسه را دارد و مدارسی مثل شاهد و این طور مدارس اگر استثنا کنیم بقیه مدارس عادی دولتی ما هیچ وجهی نباید بگیرند. امثال یک تدبیری که تقریبا از سال گذشته هم شروع شده است، ثبت نام الکترونیکی این را حل می‌کند. چون در بستر الکترونیک هیچ تعارف و چانه زنی وجود ندارد و بعضا هم والدین مراجعه می‌کنند به مدیران و تقاضای یک سری امکاناتی می‌کنند به عنوان مثال در یک کلاس درسی، چقدر خوب است که این جا تابلوش هوشمند باشد، داوطلبانه ممکن است که یک وجهی جمع شود و آن کار انجام شود. ما هیچ وقت دخالت و کنشگری اولیا به عنوان کنشگران اصلی تعلیم و تربیت در مدرسه منع نکردیم یعنی شاید آموزش و پرورش تنها جایی باشد که شماره موبایل مدیر مدارس، معاون مدرسه و معلمین مدرسه را همه والدین دارند، هر اداره دولتی و غیر دولتی مراجعه کنیم به آن کارمند آقا و خانم بگوییم شماره موبایل را به من بدهد، شاید بگوید یک امر شخصی است، ولی معلمان ما از جنس معلمی برخورد می‌کنند و تمام تعامل با اولیا را رعایت می‌کنند که نهایتا تربیت که پازل تربیت و آن جدول تربیت بین خانواده و مدرسه تکمیل می‌شود این کنشگری خانواده هیچ وقت محدود نشود. این عدم محدودیت‌ها بعضا مداخلاتی انجام می‌دهد در مدرسه که ممکن است برخی دیگر از اولیا فکر کنند اجباری هست، ما هیچ اجباری برای پرداخت مدارس عادی نداریم و در ثبت نام الکترونیکی سعی کردیم رعایت کنیم.

برای موضوع ارائه کارت ملی هوشمند چه کردید؟

فرهادی: ما که عموما هر کسی که کد ملی داشته باشد و بتواند کد ملی ارائه کند، چون خودمان در سامانه ثبت احوال می‌توانیم کنترل کنیم و یک سامانه پیشرفته دانش آموزی دارم به اسم سامانه سیدا خیلی والدین را در تنگنا قرار نمی‌دهیم و در معذوریت قرار نمی‌دهیم و کار فرزند را انجام می‌دهیم. ولی بالتبع برای تکمیل و صدور مدرک تحصیلی مطابق مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش مدارس باید مدارکی در پرونده دانش آموز باشد که باید آن آماده شود که ممکن است باعث همچین تاثیراتی باشد و باید قدرت سامانه‌هایمان برسد روزی که یک والدین رفتند در یک مدرسه‌ای، آن جا مشخص شود که چند تا فرزند دارند بدون این که مدرکی ارائه کنند و از روی سامانه‌ها همه چیز مشخص باشد. یکی از قوی‌ترین سامان‌ها و یکی از بهترین دولت الکترونیک در آموزش و پرورش قابل رویت است و اگر این طور نبود در دنیای امروز نمی‌توانستیم این حجم از کار، در بحث آزمون‌های نهایی آموزش و پرورش در همین بستر الکترونیک توانست به ازای هر آزمون نهایی یک کنکور سراسری برگزار می‌شد و این چقدر اقتدار و توانمندی می‌خواهد که به این تعداد کنکور در یک بازه مشخصی برگزار بشود. آموزش و پرورش توانست توانایی خودش را نشان دهد و ما در سامانه‌هایی که باید آموزش و پرورش را همپوشانی بکنند و حمایت بکنند دچار مشکل می‌شویم که مجبوریم مدرک بگیریم والاه ما معتقد هستیم که همین ثبت نام الکترونیک و سامانه محوری راه حل هست.

تدبیر آموزش و پرورش برای بحث پاداش پایان بازنشستگی، تفاوت رتبه بندی و ... چیست؟

فرهادی: ما آرزو داریم در آموزش و پرورش با حمایت همه ارکان دولت و نظام و مردم برسیم به جایی که گفتمان غالب ما در آموزش و پرورش فقط تربیت باشد، یعنی دغدغه ما همه اش راجع به کیفیت آموزشی و مسائل پرورشی و مهارت‌هایی که دانش آموزان عزیز داشته باشند، گفتمان غالب اگر این نباشد دچار آسیب خواهیم شد. مسائلی مثل مسائل پرداخت می‌آید به گفتمان غالب تری تبدیل می‌شود. این گفتمان هم معلمین عزیز را ناراحت می‌کند، مثلا گفته می‌شود مگر هم پاداش نمی‌گیرند در تلویزیون اعلام نمی‌کنند و یا همه پرداخت‌های متنوعی برایشان انجام می‌شود شما چرا اعلام می‌کنید ما سعی می‌کنیم که معلمان از ما نرنجند در اعلام این مسائل، ولی مراجعه در یک مورد خاصی زیاد می‌شود به رسانه که هم رسانه پیگیری می‌کند و ما مکلف به پاسخ هستیم. به طور خاص پاداش بازنشستگی، مبتنی بر قانون انجام می‌شود برای کارمندان دولت بعد از پایان بازنشستگی، که خاص معلمین نیست و برای همه کارمندان است. طبق اطلاعاتی که از سازمان برنامه و بودجه گرفتم خیلی از دستگاه‌های دولتی هنوز پاداش بازنشستگیشان پرداخت نشده است. اگر قرار باشد پاداش یک گروه را اول از همه بدهیم آن معلم است، چون معتقدیم اگر معلم در قله قرار نگیرد، نمی‌تواند دست دانش آموز بگیرد و در قله بنشاند و پیگیری‌هایی که وزیر داشتند در دولت و دستوری که رئیس جمهور اخیرا فرمودند سازمان برنامه و بودجه هم دیروز و هم امروز جمعه صحبت می‌کردم با دوستان و پیگیری می‌کردیم که تامین بکنند و پرداخت کنیم. متاسفانه در سنوات گذشته جز یک سال، سال ۹۶ بوده است که پاداش پایان خدمت معلمین عزیز در خرداد و اردیبهشت پرداخت شده است. عموما بعد از شهریور بوده است، شاید به خاطر تلاقی مسائلی پرداخت گندمکاران و فشاری که روی سازمان برنامه و بودجه می‌آید، من شهادت می‌دهم که دوستان در سازمان برنامه و بودجه پیگیری هستند و ما هم پیگیر هستیم.