کارگاه «بداهه‌پردازی در تئاتر» با تدریس جمال میرجعفری، کارگردان تئاتر، درمانگر ای‌اف‌تی و متخصص درام و تئاتر کاربردی در دو نوبت برای دو گروه ۲۲ نفره از اعضا و مربیان کانون اردبیل و قزوین و دو گروه ۱۷ نفره از کانون کرمانشاه و خراسان رضوی در کارگاه‌های هنری مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون در حاشیه نوزدهمین جشنواره هنر‌های نمایشی کودکان و نوجوانان برگزار شد.

میرجعفری اظهار داشت: سعی کردیم با یک سری از بازی‌های دست گرمی بچه‌ها را گرم کنیم تا برای بداهه‌پردازی آماده شوند. در واقع سعی کردیم بازی‌هایی انتخاب کنیم که بداهه داشته باشند و بچه‌ها در رقابت قرار نگیرند. در این بازی‌ها لازم بود که بچه‌ها بداهه‌پردازی کنند تا بازی پیش رود. این بازی‌ها در واقع شروع ورود به تکنیک برای بداهه‌پردازی بود.

بداهه‌پردازی با تمرین ایجاد و تقویت می‌شود

او ادامه داد: کارگردانان، بداهه را در اجرا خلاصه می‌کنند و می‌خواهند بازیگر بداهه‌پرداز باشد که از پس صحنه برآید، اما کارگردانان به‌ناگزیر نمی‌دانند چگونه بازیگر را بداهه و خلاق کنند. در این کارگاه چند تکنیک به مخاطبان یاد دادم که بداهه را قبل از رفتن به اجرا تمرین کنند.

این کارگردان تئاتر اظهار داشت: بیشتر کارگردانان یکی از بازیگران خود را به عنوان فردی که بداهه خوبی دارد، انتخاب می‌کنند که این روش درستی نیست. تمام افراد می‌توانند بداهه خوب داشته باشند به شرط این‌که با آنها تمرین شود. در حقیقت بداهه از خلاقیت نشات می‌گیرد و تصور نادرست این است که خلاقیت و همچنین بداهه را نمی‌شود، تمرین کرد.

افزایش خلاقیت بازیگران تئاتر نیازمند به کارگیری تکنیک‌ است

میرجعفری بیان کرد: شعار کارگاه «بداهه‌پردازی در تئاتر»، «خلاقیت و بداهه را تمرین کنید تا قوی شوید» است. در کارگاه سراغ روش‌هایی مانند تعقیب فکر، فریز، مجسمه و خود بدیل رفتیم تا خلاقیت و بداهه‌پردازی را در مخاطبان پرورش دهیم. در واقع آنها از هیچ به سمت متن می‌روند و با این روش‌ها می‌توانند قصه بسازند. معمولاً قصه و داستان‌ها را کارگردانان می‌سازند، اما با این روش‌ها بازیگر هم می‌تواند خالق قصه شود.

او مهم‌ترین هدف کارگاه «بداهه‌پردازی در تئاتر» را افزایش خلاقیت و بداهه در بازیگران دانست و افزود: هدف این است که با تمرین‌هایی، بازیگران بتوانند نقش‌ها را با رنگ و طیف بیشتری اجرا کنند. بداهه استعداد هم هست، اما با تمرین هم می‌شود به آن رسید. بخش اکتسابی خلاقیت و بداهه نادیده گرفته شده است.

بازی به تقویت بداهه‌پردازی کمک می‌کند

این متخصص درام و تئاتر کاربردی با بیان این‌که بیشتر کارگردانان تئاتر فقط روی افراد ویژه‌ای به عنوان بداهه‌پرداز سرمایه‌گذاری می‌کنند، گفت: در صورتی که می‌شود با تمرین، افراد را در این زمینه قوی کرد. من از بازی‌های نمایشی برای بداهه‌پردازی کمک گرفتم. بداهه یعنی در لحظه خلق کردن و زندگی کردن. پس برای بداهه‌گویی، ذهن نباید در گذشته و آینده نباشد. این حالت در موقع بازی رخ می‌دهد.

میرجعفری ضمن ارائه پیشنهاد به کارگردانان تئاتر مبنی بر ارائه تمرین‌ها و اجرای بازی‌هایی برای تقویت بداهه‌پردازی بازیگران، بیان کرد: خوشبختانه استقبال خوبی از کارگاه «بداهه‌پردازی در تئاتر» صورت گرفت و مخاطبان از بازی و روش‌های ارائه شده در این کارگاه رضایت داشتند.

نوزدهمین جشنواره هنر‌های نمایشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از ۲۷ تا ۳۰ شهریور ۱۴۰۳ در مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون واقع در بوستان لاله و مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می‌شود.