محمد طالبی کارگردان و فیلمساز از متقاضی شدن ۲ فیلم مستند خود در هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند خبر داد و گفت: مستند کوتاه «جنگ و صلح» که در روز‌های اخیر در جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان به میزبانی قزوین، کاندید جایزه بهترین مستند بود و همچنین مستند بلند «سفرنامه عراق عجم» آثاری‌ هستند که متقاضی حضور در جشنواره تلویزیونی مستند شده‌اند. مستند سفرنامه عراق عجم، تولید جدید من است که در صورت انتخاب، اولین نمایش عمومی و جشنواره‌ای خود را تجربه خواهد کرد. 

وی با تاکید بر اینکه پروسه پژوهش تا تولید این دو مستند بیش از ۳ سال طول کشیده است، گفت: معتقدم تحقیق و پژوهش یکی از مهمترین ارکان سینمای مستند است؛ پژوهش، نه تنها یکی از مهمترین ارکان سینمای مستند، بلکه مهمترین جوهره و بنیان سینمای داستانی هم هست. مهم‌ترین و درخشان‌ترین آثار سینمایی دنیا با پشتوانه پژوهش تبدیل به آثاری نو و در عین حال عمیق و ماندگار شده‌اند. علاوه بر این، نویسندگان آثار بزرگ هالیوود هم برای نگارش فیلمنامه ماه‌ها و شاید سال‌ها پژوهش می‌کنند. 

طالبی ادامه داد: به نظرم این جمله از آلن روزنتال خیلی درست است که می‌گوید: «به نظر من کارکرد اصلی مستند این است که عمیق‌تر و انتقادی‌تر از سایر شاخه‌های رسانه، به تحقیق در پرسش‌های دشوار و پرهیبت بپردازد»؛ بنابراین همین پشتوانه پژوهشی این گونه از سینماست که آن را برای مخاطب ملموس‌تر، جذاب‌تر و ماندگارتر کرده است. فیلم‌های من در بیش از ده‌ها جشنواره بین‌المللی و ملی حضور داشته و جایزه گرفته‌اند، اما شاید برایتان جالب باشد که بیشترین جوایزی که گرفته‌ام، جوایز پژوهش و نگارش بوده است. این دو مستند هم از این قضیه مستثنی نیستند و شاید به پختگی بیشتری هم رسیده باشند؛ البته مهمترین قاضی، مخاطب است.

کارگردان مستند «سفرنامه عراق عجم» پژوهش را دریچه‌ای برای یافته‌های جدید در مستند‌های خود دانست و گفت: به لطف پژوهش، یافته‌های جدید و بی‌نظیری در این مستند‌ها به نمایش در می‌آید و به جرات می‌توان گفت بسیاری از اسناد، عکس‌ها و بخشی از آرشیو مورد استفاده در این مستند‌ها برای اولین بار به نمایش عموم در می‌آید. برای پیدا کردن برخی از اسناد و عکس‌ها که در موزه‌های خارج از ایران و یا در دست بعضی از پژوهشگران و مجموعه‌داران شخصی بودند، ده‌ها بار درخواست و پیگیری شد تا به سرانجام رسید. 

او درباره جشنواره تلویزیونی مستند گفت: جشنواره تلویزیونی مستند یک فرصت بی‌نظیر برای نمایش مستند‌های تولیدی در ایران با مخاطب حداکثری و بعضاً میلیونی است؛ اگر از عبارت «فرصت بی‌نظیر» استفاده می‌کنم به این معنا است که هیچ جشنواره‌ای در ایران، به اندازه جشنواره مستند تلویزیونی مخاطب از همه طیف‌ها ندارد. جشنواره‌های تخصصی فیلم کوتاه و مستند در ایران با همه ویژگی‌های منحصر به فردشان، در نهایت به یک یا دو سانس در سالن سینما و یا نمایش در پلتفرم‌ها محدود می‌شوند، اما گستره مخاطب فیلم‌های جشنواره مستند تلویزیونی بیشتر و در نتیجه بازخورد‌ها و دیده شدن بهتری برای فیلم‌ها اتفاق می‌افتد.

وی اضافه کرد: جای شکرش باقیست که شبکه مستند با همه تغییر و تحولات مدیریتی سازمان صدا و سیما، مسیر درستی را در پیش گرفته و پیش می‌رود و فکر هم می‌کنم که جزو اولین‌های نظرسنجی بیشترین مخاطب شبکه در سیما است. البته به نظر من جشنواره تلویزیونی مستند می‌تواند پا را فراتر از این که هست هم بگذارد و بین‌المللی شود و آثار زیبا و جذاب سایر کشور‌ها را هم پذیرا باشد و به نمایش بگذارد. این تصمیم می‌تواند باعث ایجاد رقابت برای مستندسازان شود و همچنین مخاطب تلویزیون را از طیف‌های مختلف همراه کند.

طالبی درباره حضور مستندسازان شهرستانی در جشنواره تلویزیونی مستند گفت: یکی دیگر از ویژگی‌های جشنواره تلویزیونی مستند، نمایش مستند‌های فیلمسازان شهرستان‌های مختلف است و همین تنوع فرهنگی و قومیتی به رنگارنگ شدن جشنواره کمک و طیف‌های مختلف مخاطب را همراه خود می‌کند. فیلمسازان شهر‌های مختلف هم با آثار و نوع نگاه همدیگر آشنا می‌شوند و هر کسی با هر بضاعتی از هر گوشه ایران (به شرط فیلم خوب ساختن) می‌تواند با مستندسازان ساکن تهران و شهر‌های دیگر به رقابت بپردازد.