در بیانیه وزرای امور خارجه گروه هفت که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شد دیپلماتهای ارشد انگلیس، فرانسه، آلمان، کانادا، ایتالیا، ژاپن، ایالات متحده و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این ادعای نخنما را تکرار کردند که «ایران هرگز نباید سلاح هستهای تولید کند یا به آن دست یابد». آنها بر همین اساس مدعی شدند: «گروه هفت به همکاری با یکدیگر و سایر شرکای بینالمللی خود برای رسیدگی به اقدامات تنشزای هستهای ایران ادامه خواهد داد.»
نمایندگان گروه هفت با اشاره به تدابیر جبرانی ایران در برجام و اقدامات صورت گرفته در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران) مدعی شدند: «از آنجایی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی هنوز قادر نیست ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران را راستی آزمایی کند، از ایران میخواهیم تا فعالیتهای هستهای را که هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارند متوقف کند و بدون تأخیر بیشتر با آژانس همکاری کند تا به طور کامل توافقنامه الزامآور پادمان و تعهدات خود را بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ اجرا کنند.»
لازم به ذکر است؛ برنامه صلح آمیز هستهای ایران در وهله اول با ابزارسازی بی دلیل آمریکا تحت تاثیر رژیم صهیونیستی از قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد و همدستی تروئیکا به یک بحران غیرضروری تبدیل شد. غربیها پیش از امضاء توافق برجام، برنامه هستهای ایران را بر اساس فصل هفتم منشور ملل متحد بهعنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالمللی مطرح و تلاش کردند با امنیتی سازی این موضوع، راهحل آن را با اقدام نظامی و تحریم پیوند بزنند.
در نتیجه تلاشهای مذبوحانه آنها، پرونده هستهای ایران نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی پیامدی (مخفف ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران) نامگذاری شد و غربیها به غایت ممکن تلاش کردند اثبات کنند که اقدامات مختلف علمی و صنعتی ایران، در راستای تولید سلاح هستهای تعریف شده است.
همان زمان متخصصین هستهای بینالمللی اذعان میکردند که پرونده هستهای ایران بسیار سنگین است و امکان حلوفصل آن جز از مسیرهای سخت و پرداخت هزینههای سنگین از سوی ایران، وجود ندارد. اما این پرونده در سال ۹۴ بسته شد و آژانس در قطعنامهای بهطور رسمی این مساله را تائید کرد. به این ترتیب مستند و مستمسکی که برای برخورد با ایران در حوزه نظامی و امنیتی طراحی شده بود، از دست غربیها گرفته شد.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریمهای ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریمهایی که به واسطه برجام رفع شده بود، با تصمیم یکجانبه وی برای خروج از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) بازگردانده شد.
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقیمانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرفهای عضو برجام با صدور بیانیهای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارتهای اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.
اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی را در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند، اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما هرگز اقدام معتبری را برای جبران سیاستهای نادرست دولت ترامپ صورت نداد.
ایران در ۸ دور مذاکرات وین حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای گفتگو درباره حفظ برجام نشان داد و از طرفهای غربی انتظار داشت تا به طور متقابل رویکرد مسئولانهای را در پیش گرفته و مسیر تحریمهای غیرقانونی را تغییر دهند. اما تجربه گفتگوها نشان داد که هرچقدر باراک اوباما (رئیس جمهوری پیشین آمریکا) برای عقد برجام و دونالد ترامپ درباره فسخ این توافق اراده داشتند، جو بایدن (رئیس جمهوری آمریکا) اراده لازم را برای تصمیمگیری در این زمینه نداشت و به همین خاطر مذاکرات وین معطل ماند.
ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریمها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.
در بخش دیگری از بیانیه گروه هفت، دیپلماتها از ایران خواستهاند که «به کاهش تنشها در منطقه کمک کند.» آنها ضمن تکرار ادعاها درباره حمایت ایران از گروههای مقاومت در منطقه مدعی شدند: «ما در پاسخ به اقدامات بی ثبات کننده ایران، آماده وضع تحریمهای بیشتر و یا اتخاذ تدابیر دیگر هستند.»
دیپلماتهای ارشد گروه هفت همچنین ادعاهای بیاساس درباره دخالت ایران در مناقشه اوکراین از طریق ارسال موشکهای بالستیک به روسیه را تکرار کرده و مدعی شدند که ایران درخواستهای بینالمللی در این زمینه را نادیده گرفته است. آنها ادعا کردند: «روسیه از تسلیحات ایرانی مانند پهپادها برای کشتن غیرنظامیان اوکراینی و ضربه زدن به زیرساختهای حیاتی آنها استفاده کرده است.»
وزرای امور خارجه گروه هفت بر همین اساس از ایران درخواست کردند، «تمام حمایتهای خود از جنگ غیرقانونی و غیرقابل توجیه روسیه علیه اوکراین، انتقال موشکهای بالستیک، پهپادها و فناوریهای مرتبط را که تهدیدی مستقیم برای مردم اوکراین و همچنین امنیت اروپا و بینالمللی بهطور گستردهتر بشمار میرود، متوقف کند.»
ادعاها درباره دخالت نظامی ایران در مناقشه اوکراین درحالی مطرح میشود که مقامات تهران و مسکو بارها این ادعا را رد و بیاساس توصیف کردهاند. جمهوری اسلامی ایران ضمن مخالفت با جنگ، همواره اعلام کرده است که از راهکار سیاسی برای حل و فصل اختلافات روسیه و اوکراین و پایان بخشیدن به درگیریهای نظامی حمایت میکند.
ایران از ابتدای بحران اوکراین تاکنون هیچگاه بخشی از این نزاع و درگیری نظامی و ادامه آن نبوده و همواره از راهکار سیاسی و گفتگوهای دوجانبه برای پایان دادن به این بحران و درگیری حمایت کرده است.
رویکرد اصولی و اعلام شده جمهوری اسلامی ایران در خصوص بحران اوکراین طی دو سال گذشته، بدون تغییر باقی مانده و از این منظر، تکرار ادعای ارسال موشکهای بالستیک برای روسیه، با اهداف و انگیزههای سیاسی برخی کشورهای غربی صورت میگیرد و کاملا بیاساس است.
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان پیشتر با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس تصریح کرد: «ایران به روسیه موشکهای بالستیک ارسال نکرده است. تمام.»
منبع: ایرنا