تلاش همه‌جانبه و مشارکت گسترده جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس، سطوح مختلف فرهنگی، ستادی و عملیاتی ـ پژوهشی را شامل می‌شود و جهادگران به‌عنوان مبدع دفاع دانش‌بنیان توانستند علیرغم تحریم‌ها به پشتیبانی علمی و فنی جنگ کمک بسیاری کنند و از این طریق جان بسیاری از رزمندگان و حتی مردم را نجات دهند.

دو سال از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته است که ملت بزرگ ایران مورد تهاجم ناجوانمردانه و جنایت‌بار همسایه غربی خود، یعنی رژیم مزدور بعثی عراق قرار می‌گیرد.

این در حالی است که هنوز ارتش ملی منظم، قوی و آماده‌ای برای دفع تجاوز دشمن و دفاع از مرز‌های مقدسمان شکل نگرفته است و مردم در هر گوشه کشور به‌نوعی درگیر فتنه‌ها، آشوب‌ها و آتش‌افروزی‌ها هستند. اما وقتی ندای امام (ره) بر آماده‌باش و ورود مردم و جوانان برای جنگ شرافتمندانه و دفاع از حیثیت ایران اسلامی بلند می‌شود، تمامی اقشار توانمند به پا خاسته و به ندای امام امت لبیک می‌گویند.

در این میان جوانان غیور دانشگاهی در نهاد تازه تولد یافته «جهاددانشگاهی» که تنها چهل‌وشش روز از تشکیل آن گذشته است، سر از پا نشناخته و آنچه در توان داشتند را در طبق اخلاص گذاشته و به میدان آوردند.

با شروع جنگ، علاوه بر حضور مستقیم اعضای این نهاد در دفاع مقدس، بخش اعظم توان جهاددانشگاهی معطوف به رفع نیاز‌های جبهه‌های حق علیه باطل می‌شود.

جهادگران از توجه به اوضاع فرهنگی و تقویت روحیه رزمندگان تا تجهیز و تعمیر ادوات نظامی آسیب‌دیده در جبهه‌ها را در دستور کار قرار می‌دهند؛ مطبوعات و بازتاب حمایت‌های مردمی از جنگ بــه خطوط مقدم منتقل‌شده و گروه‌های تئاتـر دانشجویی و موسیقی اصیل بسیج می‌شوند تا برای رزمندگان برنامه اجرا کنند.

با ابتکار محققان جوان، بسیاری از فناوری‌ها بومی‌سازی شده و مواد و قطعات موردنیاز ساخته می‌شود؛ جهاددانشگاهی، دفاتر پشتیبانی از جبهه و جنگ راه‌اندازی کرده و اعزام دانشجویان و اساتید را به جبهه‌ها مدیریـت و سامان‌دهی می‌کند.

این روند ادامه داشت و جوانان کم‌تجربه در روز‌های ابتدایی جنگ، قدم‌به‌قدم با زیرکی و تلاش، خودکفا شدند و با خلاقیت توانستند، علیرغم تحریم‌ها، به پشتیبانی علمی و فنی جنگ کمک بسیاری کنند و از این طریق جان بسیاری از رزمندگان و حتی مردم را نجات دهند.

تلاش همه‌جانبه و مشارکت گسترده جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس، سطوح مختلف فرهنگی، ستادی و عملیاتی ـ پژوهشی را شامل می‌شود.

اقدامات مؤثر در حوزه صنایع نظامی و انجام تحقیقات دانش‌بنیان

اقدامات مؤثر در حوزه صنایع نظامی و فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقات دانش‌بنیان با محوریت سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف و در کارگاه تخصصی شهید شوریده شکل گرفت.

از دیگر واحد‌های فعال و موفق در این حوزه جهاددانشگاهی واحد علم و صنعت؛ صنعتی اصفهان؛ خوزستان؛ تهران؛ اصفهان؛ آذربایجان شرقی؛ صنعتی امیرکبیر و جهاددانشگاهی واحد خواجه نصیر بودند که از نتایج دستاورد‌های آنها می‌توان به اجرای پروژه‌هایی چون:

راه‌اندازی مجدد خط تولید موشک کاتیوشا و مالیوتکا
 ساخت مین‌های هوایی
 بهینه‌سازی و به‌روز کردن سیستم ناوبری هواپیما‌های شکاری اف ۵
 رمزگشایی از مخابرات، مکاتبات و تعاملات دشمن در پروژه رحمت
 ساخت شبکه کامپیوتری پدافند راداری
 کسب اطلاعات از امکانات و آرایش دشمن با ساخت پهپاد شناسایی برد کوتاه 
 ساخت دستگاه‌های رمزکننده متن و صوت
 طراحی دستگاه تست‌کننده موشک ضد تانک 
 طراحی و ساخت سکوی پرتاب نیوماتیک هواپیمای بدون سرنشین
 نمونه‌سازی، تولید انبوه و احداث کارخانه عایق حرارتی یک نوع راکت نظامی
 ساخت یک نوع حسگر مجاورتی مادون قرمز
 طراحی و ساخت خلبان خودکار هواپیمای بدون سرنشین
 تدوین دانش فنی سامانه ردیابی نوری اجرام فضایی
 طراحی و ساخت کنترل از راه دور بولدوزر و قایق تندرو

اشاره کرد که هرکدام توانستند گره از کار جبهه و جنگ باز کنند؛ آن‌هم در شرایطی که همه کشور‌های غربی و آمریکا با تمام وجود عراقی‌ها را پشتیبانی و ایران را تحریم می‌کردند.

در آن زمان هیچ‌کس باور نمی‌کرد جهاددانشگاهی با نیروی جوان و کم‌تجربه‌ای که در اختیار دارد بتواند پروژه‌های بزرگ نظامی را که هر یک از آنها مشکلات بسیاری در جنگ برای رزمندگان به وجود آورده بود، اجرایی کند.

از اعزام دانشجویان دانشکده‌های پزشکی به جبهه‌های حق علیه باطل تا برپا کردن بیمارستان‌های صحرایی

 اما جهادگران ضمن حضور مستقیم در جبهه‌ها و انجام این پروژه‌های تأثیرگذار در بخش پزشکی نیز نسبت به یاری‌رساندن به مجروحان و درمان آنها برنامه مستمری داشتند و دانشجویان علاقه‌مند را با آموزش به یاری رزمندگان اسلام گسیل می‌داشتند. 

تشکیل دفتر جذب نیرو در دانشکده‌های پزشکی در دوره تعطیلی دانشگاه‌ها و سازماندهی و اعزام دانشجویان به جبهه‌های حق علیه باطل
آموزش کوتاه‌مدت امداد و کمک‌های اولیه 
تأمین کادر درمان جبهه‌ها 
اعزام اضطراری نیرو‌های داوطلب 
برپا کردن بیمارستان‌های صحرایی و اورژانس 
رسیدگی به مجروحین شیمیایی 
از جمله این اقدامات مخصوصاً در روز‌های ابتدایی جنگ بود.

ساخت ابنیه و سازه‌های نظامی و تضعیف روحیه دشمن با عملیات جنگ روانی 

ساخت ابنیه و سازه‌های نظامی مانند پناهگاه‌ها، سنگر‌های بتنی و آماده و تهیه برخی از اقلام موردنیاز جبهه‌ها و ارسال آن به مناطق جنگی و بازسازی مناطق جنگ‌زده از دیگر فعالیت‌های این نهاد در پشتیبانی از جنگ است.

اعضای این نهاد از حوزه مهم علوم انسانی نیز غافل نشدند. محققان جهادی، برای تضعیف روحیه ارتش عراق و درواقع حصول پیروزی با تلفات انسانی و هزینه‌های نظامی کمتر به تحقیق در حوزه‌ی عملیات جنگ روانی هم پرداختند.

جهاددانشگاهی با اعزام نیرو‌های پژوهشی و تحقیقاتی به جبهه‌های جنوب و مرکزی، تحقیقات میدانی را با تهیه «پرسش‌نامه» از اسرای عراقی که در جبهه به اسارت درآمده بودند به اجرا درآوردند که نتیجه‌ی این تحقیقات در همان سال‌های پایانی جنگ به‌صورت یک جلد کتاب به‌عنوان «عملیات جنگ روانی» توسط جهاددانشگاهی دانشگاه تهران چاپ و به دو زبان عربی و انگلیسی نیز ترجمه و منتشر شد.

جهادی که همچنان ادامه دارد...

شالوده و مفهوم جهاد و پیوند همواره آن با آرمان‌ها و ارزش‌های انقلابی سبب شده است تا این نهاد انقلابی، با نگاهی وظیفه‌گرایانه در سطوح مختلف عرصه دفاع و حفظ ارزش‌های انقلاب و تقویت و تحکیم بنیه دفاعی و علمی کشور حضور یابد و بحمدالله این جهاد همچنان ادامه دارد.