دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت در یادداشتی ضمن گرامیداشت روز جهانی بهداشت محیط، بر لزوم تدوین سند سازگاری سلامت در برابر تغییر اقلیم در راستای توسعه فعالیت‌های بهداشت محیط در سطح کشور تاکید کرد.

 جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی آن در منطقه خاورمیانه، شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک (۸۰ درصد) و ساختار اقتصادی با درآمد متوسط در برابر تغییر اقلیم بسیار آسیب پذیر است. کشورمان با یک سوم میانگین بارندگی جهانی، ۳ برابر میانگین جهانی تبخیر، ۳ برابر میانگین سرانه جهانی بیابان، یک سوم متوسط سرانه جهانی جنگل، ۷.۵ میلیون هکتار نقاط داغ بیابانی، نرخ بالای فرسایش خاک و فراوانی بالای رویداد‌های شدید آب و هوایی مثل سیل، خشکسالی و آتش سوزی جنگل‌ها در برابر تغییرات اقلیم بسیار آسیب پذیر است.

دمای کشور در ۵۰ سال گذشته، افزایش و میانگین سالیانه بارش کاهش یافته است. تغییرات اقلیمی به طور مستقیم با تغییر الگوی آب و هوا (گرمای شدید، سیل، طوفان و خشکسالی) و به طور غیرمستقیم با تغییر کیفیت آب، هوا و غذا بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارد.

استرس گرمایی موجب بیماری هایی، چون بی حالی، اسهال، حساسیت پوستی، سکته مغزی و مرگ می‌شود. آلودگی هوا موجب افزایش مرگ ناشی از عفونت‌های تنفسی، سرطان ریه و بیماری‌های قلبی- عروقی می‌شود. همچنین، تغییرات اقلیمی منجر به افزایش بیماری‌های عفونی منتقله از طریق آب، غذا و ناقلین و بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرد که حدود ۵ میلیون مرگ اضافی بر اثر تغییرات آب و هوایی بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰ میلادی در جهان رخ خواهد داد.

بنا به گزارش این سازمان، تغییرات اقلیمی بزرگترین تهدید سلامت عمومی است و می‌تواند دستاورد‌های نظام سلامت در ۴۰ سال اخیر کشور را تضعیف نماید. اهمیت موضوع فوق سبب شده است تا فدراسیون بین المللی بهداشت محیط، شعار "ایجاد جوامع تاب آور از طریق کاهش خطر بلایا و تغییر اقلیم و سازگاری با آنها" را برای روز جهانی بهداشت محیط (۲۶ سپتامبر سال ۲۰۲۴ مصادف با پنجم مهرماه امسال) انتخاب نماید. از آنجایی که نظام سلامت نقش بسیار مهم و حیاتی در تدارک خدمات سلامت مورد نیاز افراد آسیب دیده از آب و هوای نامطلوب و خطرات ناشی از تغییر اقلیم دارد، باید از سازگاری و تاب آوری بالایی نسبت به اثرات تغییر اقلیم برخوردار باشد.

ضمن تبریک این روز به کلیه دست اندرکاران حوزه بهداشت محیط کشور اعم از بازرسین پرتلاش، کارشناسان صف و ستاد، دانشجویان، اعضای محترم هیات علمی دانشگاه‌ها و مدیران این بخش و فعالان بهداشت محیط در بخش خصوصی، درخواست دارم که با توجه به شعار روز جهانی بهداشت محیط و تعهدات بین المللی کشور در خصوص تاب آوری نظام سلامت در برابر تغییر اقلیم و همچنین لزوم تدوین سند سازگاری سلامت در برابر تغییر اقلیم مطابق بند ت ماده ۲۲ قانون برنامه هفتم توسعه کشور، فعالیت‌های بهداشت محیط در کشور در این راستا توسعه یابد.

از این رو شایسته است با جلب مشارکت همه جانبه سازمان ها، تشکل ها، ذینفعان و صاحبنظران در راستای شعار این روز، در راستای اطلاع رسانی شعار به کلیه ذینفعان از جمله مدیران صنایع و اصناف، برگزاری سمینار با حضور مسئولین ذیربط برای گرامیداشت روز جهانی بهداشت محیط، تقدیر شایسته از کارشناسان بهداشت محیط صف و ستاد که تلاش‌های شبانه روزی آنها منجر به بهبود شاخص‌های بهداشت محیط در کشور شده است و انجام اقدامات تبلیغاتی با هماهنگی واحد‌های روابط عمومی از جمله تهیه بنر، بیلبورد، مصاحبه با رسانه‌های جمعی و درج مطلب در روزنامه‌های محلی و کثیرالانتشار، اقدام شود.

دکتر علیرضا رئیسی
معاون بهداشت