برنج دومین محصول استراتژیک پس از گندم در کشور محسوب می شود که در برنامه هفتم خودکفایی ۹۰ درصدی تولید برنج در راستای تحقق امنیت غذایی و کاهش وابستگی به واردات هدفگذاری شده  که دستیابی به این امر مهم در طول برنامه دست یافتنی است‌.

براساس آمارهای اعلامی وزارت جهاد کشاورزی سال ۱۴۰۰ میزان تولید برنج ۲ میلیون تن، سال۱۴۰۱ ۲ میلیون و ۳۰۰ هزارتن و سال گذشته ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتن بوده که امسال هم تولید ۲ میلیون و ۷۰۰ تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزارتن هدف گذاری شده است که این امر بیانگر رشد ۷۰۰ درصدی تولید برنج سفید بدون افزایش سطح زیرکشت در ۳ سال اخیر بوده است. 

طبق گزارش مرکز آمار سرانه مصرف برنج  از ۳۵ کیلو سال ۹۷ به ۲۷ کیلو کاهش یافته است که با احتساب جمعیت ۸۶ میلیون نفر، نیاز سالانه برنج حدود ۳ میلیون تن برآورد شده است. البته انجمن واردکنندگان و تامین کنندگان برنج در ارتباط با میزان مصرف برنج آمار دیگری را اعلام می کند.

چندی پیش مسیح کشاورز دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج به باشگاه خبرنگاران جوان، گفته بود: بنابر آمار امسال ۴۵۰ هزارتن تا قبل از دوره ممنوعیت وارد شد که سال گذشته همین رقم بوده است، اما با این تفاوت که سال گذشته یک میلیون تن بیشتر وارد نشد که مصرف شد، اما سال ۱۴۰۱ یک میلیون و ۴۰۰ هزارتن توسط بخش خصوصی وارد شد که ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزارتن به فروردین و اردیبهشت منتقل شد که امسال به سبب واردات یک میلیون تن برنج، این اتفاق نیفتد.

دبیر انجمن تامین کنندگان و واردکنندگان برنج با بیان اینکه ماهانه ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزارتن برنج مورد نیاز کشور است، افزود: تجربه ۱۰ سال قبل نشان می دهد که ماهانه ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزارتن برنج  مصرف کردیم که در ۵ ماهه امسال ۱۵۰ هزارتن برنج کمتر مصرف شده است.

کشاورز گفت: براساس آمار حداکثر ۱۰۰ هزارتن برنج در گمرکات مربوط به واردات قبل از دوره ممنوعیت مانده که انتظار می رود هرچه سریعتر ترخیص شود تا بدلیل کمبود عرضه برنج خارجی، بازار دچار التهاب نشود که اثر خود را بر بازار برنج ایرانی بگذارد.

در ابتدای مهرماه انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج طی نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهور درخواست رسیدگی به رسوب این کالا در گمرکات کشور کردند چراکه  افزایش قیمت برنج خارجی، سفره ۶ دهک جامعه را تهدید می کند.

نیازی به واردات برنج تا پایان سال نداریم

سهراب سهرابی مجری طرح برنج گفت: براساس برآوردهای صورت گرفته امسال ۴.۵ میلیون تن شلتوک تولید می شود که از این میزان ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتن برنج سفید استحصال می شود که با احتساب واردات ۴۹۱ هزارتن برنج در ۵ ماهه امسال نیازی به واردات نداریم‌.

او با بیان اینکه نیاز اقشار مختلف جامعه از تولید برنج داخل قابل تامین است، افزود:  بررسی ها  از مزارع و اطلاعات استان ها نشان می دهد که تولید برنج امسال نسبت به قبل از شرایط مساعدی برخوردار است به طوریکه تا پایان سال نیازی به واردات برنج نداریم، درحالیکه واردکنندگان بدنبال واردات و ترخیص برنج های مانده در گمرک هستند.

سهرابی از کاهش سرانه مصرف برنج خبر داد و گفت: براساس گزارش مرکز آمار سرانه مصرف به ازای هرنفر تا سال ۹۷، ۳۵ کیلو بوده  که در گزارش جدید به ۲۷ کیلو کاهش یافته است، بنابراین با احتساب جمعیت کشور، نیاز سالانه برنج ۳ میلیون تن است.

 مجری طرح برنج با بیان اینکه خودکفایی ۹۰ درصدی برنج در برنامه هفتم هدف گذاری شده است، افزود: با استفاده از بذور لیبل دار، افزایش مصرف کودهای فسفاته و پتاسه، توسعه کشت خشکه کاری، افزایش بهره وری از طریق آبیاری تناوبی و توسعه کشت برنج در شالیزارها، اقدامات آموزشی و ترویجی و مدیریت آفات و بیماری و علف های هرز بدنبال افزایش تولید در واحد سطح افزایش و در نهایت افزایش  تولید برنج هستیم.

او با بیان اینکه از مجموع تولید یک میلیون و ۸۰۰ هزارتن ارقام‌محلی و ۹۰۰ هزارتن ارقام پرمحصول است، گفت: براین اساس ۷۰ درصد تولید برنج مربوط به ارقام محلی و ۳۰درصد پرمحصول است.

براساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، انبارهای کارخانه‌های شالی‌کوبی و کشاورزان مملو از برنج است به طوریکه اکنون کشاورزان دغدغه فروش این محصول را دارند، اما انجمن واردکنندگان به سبب کمبود برنج خارجی در سطح بازار بر ترخیص برنج های مانده در گمرک به منظور کاهش التهابات بازار تاکید دارند.

خودکفایی تولید برنج در داخل دست یافتنی است

در ادامه قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: برآوردها حاکی از آن است که امسال از مجموع ۸۸۰ هزار هکتار سطح زیر کشت برنج، ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج برداشت شود که با احتساب سرانه مصرف به خودکفایی رسیده‌ایم، از این رو باید جلوی واردات گرفته شود.

به گفته او، بارها علام کرده‌ایم که اگر یارانه برنج به جای کشاورزان خارجی به کشاورز داخلی داده شود، در این محصول استراتژیک می‌توان به توسعه پایدار رسید که در این صورت نه تنها نیازی به واردات نداریم، بلکه باید جزء صادرکنندگان برنج باشیم.

پیشه ور ادامه داد: براساس اعلام مرکز آمار ایران، مصرف سرانه برنج به ازای هر نفر ۲۷ کیلوگرم است، درحالیکه وقتی قرار است واردات انجام شود این عدد ۴۲ کیلوگرم اعلام می‌شود که بی توجهی به گزارش مرکز آمار همانند ۲ سال قبل می تواند واردات بی رویه را به همراه داشته باشد.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه پتانسیل خودکفایی تولید برنج در داخل وجود دارد، گفت: با توجه به کاهش قدرت خرید دهک های ضعیف برای خرید برنج ایرانی انتظار می رود که به جای تخصیص ارز به واردات از تولید داخل حمایت کنند.

با توجه به سیاست وزارت جهاد و پتانسیل خودکفایی برنج در داخل انتظار می رود که مسئولان به جای حمایت از کشاورزان خارجی با اتخاذ برخی سیاست ها همانند ۳ سال اخیر تولید برنج در داخل را افزایش دهند تا به هدف گذاری خوداتکایی ۹۰ درصدی برنج در برنانه هفتم دست یابیم که این امر در کاهش خروج ارز از کشور و ارتقای ضریب امنیت غذایی تاثیر بسزایی دارد.

خبرنگار: آزاده محبی