کمتر از یک هفته به سالگرد آغاز جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۱۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) باقی مانده است؛ جنگی با جنایت‌های بی‌سابقه ضدبشری.

این جنگ جنایت‌کارانه رژیم صهیونیستی پرونده‌های حقوقی متعددی را علیه این رژیم در دادگاه‌های بین‌المللی لاهه به راه انداخته است که شامل درخواست صدور حکم بازداشت و همچنین اتهام ارتکاب جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی هستند.

چه پرونده‌های حقوقی ناشی از جنگ غزه وجود دارد؟

رژیم صهیونیستی با ۲ پرونده قضایی مرتبط با جنگ غزه در دادگاه‌های بین‌المللی لاهه مواجه است.

دادگاه بین‌المللی کیفری (ICC) در حال بررسی درخواست پیگرد قانونی برای صدور حکم بازداشت علیه بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت، نخست‌وزیر و وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به اتهام ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است.

رژیم صهیونیستی در دادگاه بین‌المللی دادگستری (ICJ) نیز با اتهام مسئولیت دولتی در نقض کنوانسیون نسل‌کشی ۱۹۴۸ در جنگ غزه مواجه است.

تفاوت بین ICC و ICJ چیست؟

دیوان بین‌المللی کیفری، یک دادگاه بین‌المللی مبتنی بر معاهده است که افراد متهم به جنایت‌های جنگی، جنایت علیه بشریت، نسل‌کشی و جنایت تجاوز را تحت تعقیب قرار می‌دهد.

اگرچه رژیم صهیونیستی عضو دیوان بین‌المللی کیفری نیست و مدعی است که صلاحیت آن را به رسمیت نمی‌شناسد، این دادگاه در سال ۲۰۱۵ پرونده سرزمین‌های فلسطینی را پذیرفت و در سال ۲۰۲۱ تحقیقاتی را درباره جنایت‌های ادعایی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین آغاز کرد.

این دادگاه می‌تواند جنایت‌های اتباع ۱۲۴ عضو خود شامل کشور‌ها یا در قلمرو کشور‌های عضو ازسوی دیگر بازیگران را بپذیرد

دیوان بین‌المللی دادگستری که به‌عنوان دادگاه جهانی نیز شناخته می‌شود، دادگاه عالی سازمان ملل برای اختلاف‌های بین دولت‌ها و موارد ادعایی نقض معاهده‌های سازمان ملل است.

آفریقای جنوبی در دسامبر سال گذشته (آذر ۱۴۰۲) پرونده‌ای را علیه رژیم صهیونیستی به اتهام نقض کنوانسیون نسل‌کشی ۱۹۴۸ در جنگ غزه تشکیل داد.

پرونده جنایت‌های جنگی علیه نتانیاهو در چه مرحله‌ای است؟

دادستان ارشد دیوان بین‌المللی کیفری در ماه مه سال جاری (اردیبهشت ۱۴۰۳) خواستار صدور حکم برای نتانیاهو و گالانت شد و اعلام کرد که دلایل منطقی وجود دارد که این افراد با محروم کردن نظام‌مند غیرنظامیان غزه از اشیا ضروری برای بقای انسان از جمله غذا، آب، دارو و انرژی، مرتکب جنایت‌های جنگی و جنایت علیه بشریت شدند.

هیچ مهلت مشخصی برای قضات دیوان بین‌المللی کیفری برای تصمیم‌گیری در مورد حکم‌ها وجود ندارد؛ اغلب ماه‌ها برای تصمیم‌گیری مقدماتی قضات زمان لازم است.

ده‌ها کشور در مورد این پرونده پرمخاطب مطالب و گزارش‌هایی را ارسال کرده‌اند؛ رژیم صهیونیستی این درخواست را در ۲۰ سپتامبر (۱۰ شهریور) به چالش کشید.

هرگونه محاکمه بالقوه دیوان بین‌المللی کیفری در رابطه با موضوع یادشده احتمالا سال‌ها به درازا می‌انجامد.

اگر ICC حکم بازداشت صادر کند، چه اتفاقی می‌افتد؟

در صورتی که دیوان بین‌المللی کیفری حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت را صادر کند، همه کشور‌های عضو دیوان موظفند در صورت ورود این افراد به خاک خود، آنها را تحت حکم بازداشت دیوان بین‌المللی کیفری قرار داده، دستگیر کرده و تحویل دهند.

دیوان بین‌المللی کیفری نیروی پلیس ندارد، بنابراین دستگیری مظنونان باید ازسوی اعضا انجام شود؛ سابقه نشان می‌دهد که کشور‌های عضو دیوان بین‌المللی کیفری که از اجرای حکم خودداری کرده‌اند، چیزی بیش از یک انتقاد دیپلماتیک دریافت نکرده‌اند.

در مورد پرونده نسل‌کشی علیه رژیم صهیونیستی چه اتفاقی می‌افتد؟

آفریقای جنوبی در دسامبر سال گذشته به اتهام نقض کنوانسیون نسل‌کشی در دیوان بین‌المللی دادگستری علیه رژیم صهیونیستی شکایت کرد.

این کشور چندین بار درخواست اقدام‌های اضطراری فوری کرده است؛ قضات این دیوان در ژانویه ۲۰۲۴ (دی سال گذشته) دریافتند که رژیم صهیونیستی برخی از حقوق فلسطینی‌ها در غزه را براساس معاهده نسل‌کشی نقض کرده است و به همین دلیل به رژیم صهیونیستی دستور دادند که اطمینان حاصل کند که سربازانش مرتکب اقدام‌های نسل‌کشی نمی‌شوند.

دیوان بین‌المللی دادگستری به رژیم صهیونیستی دستور داده است که از تامین مواد غذایی اولیه برای فلسطینی‌ها در غزه اطمینان حاصل کرده و فورا ارتش خود را از حمله به رفح بازدارد.

آفریقای جنوبی باید تا اواخر اکتبر (اوایل آبان) پرونده کامل خود را ارائه کند، در حالی که رژیم صهیونیستی تا جولای سال آینده (تیر ۱۴۰۴) فرصت دارد تا پاسخ دهد.

اگر کشور‌ها از دستورات دیوان بین‌المللی دادگستری تبعیت نکنند، دیوان می‌تواند جریمه‌هایی از جمله دستور پرداخت غرامت مالی را صادر کند.

منبع: میزان