۳۰ سال پیش، مهر ۱۳۷۳ به همت علیاصغر پورمحمدی، مدیر وقت گروه اجتماعی و زمانی که مجتبی مشیری سکاندار شبکه یک سیما بود، برنامه خانواده نخستینبار روی آنتن رفت؛ برنامهای متشکل از آیتمهای نمایشی و ترکیبی که در روزهای نخست به قدری با استقبال مخاطبان و مردم روبهرو شد که در برههای آیتمهای نمایشیاش حتی شبها و در پیک تماشای تلویزیون نیز بازپخش میشد و به این ترتیب در همان ابتدای کار به یکی از پرمخاطبترین برنامههای سیما بدل شد؛ برنامهای که امروز پس از ۳ دهه حضور مستمر روی آنتن، دیگر به عنوان یکی از قدیمیترین برنامههای رسانه ملی همچنان در حال تولید و پخش است. این برنامه در طول ۳۰ سال فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده؛ گاهی نامش تغییر یافته و گاهی هم تهیهکنندگانش، اما آنچه امروز شاهد هستیم، پخش یکی از قدیمیترین برنامههای سیما از قدیمیترین شبکه تلویزیون است.
از همین رو فرصت را مغتنم شمردیم و با احسان نیلی، تهیهکننده این برنامه به گفتگو نشستیم.
لطفا درباره فصل جدید سیمای خانواده و تغییراتی که به نسبت سایر فصلها انجام شده است توضیح دهید.
این برنامه از ابتدا یعنی ۳۰ سال پیش که روی آنتن رفت، دارای یک استخوانبندی و شاکله ثابت بوده و امروز وقتی مردم این برنامه را میبینند، با بخشهای مختلف مانند مشاوره، آشپزی و برنامههای هنری خو گرفتهاند، هرچند در فصل جدید با توجه به کاهش زمان برنامه به ۶۰ دقیقه، قطعا نمیتوانیم همانند قبل به این بخشها بپردازیم، اما سعیمان این است مردم و مخاطبانمان را بر اساس آن چیزی که انتظار دارند، راضی نگه داریم و برنامهها را با همان استخوانبندی روی آنتن ببریم، اما رویکرد اصلی برنامه در فصل جدید، اصلاح سبک زندگی است، البته نه به معنای رایج که در سایر برنامهها بیان میشود، منتها ما تلاش میکنیم با دعوت از کارشناسان صاحبنظر در حوزههای مختلف، چون تغذیه، ورزش و... یک تعریف جدیدی را از اصلاح سبک زندگی بیان کنیم و به نوعی این عبارت را در یک بازتعریف جدید معنا و تبیین کنیم.
با توجه به تغییراتی که گفتید در محتوا و بخشهای متعدد و مختلف در فصل جدید لحاظ شده، لطفا بگویید موضوعاتی که برنامه سیمای خانواده در دور جدید خود به آنها پرداخته است چیست؟
درباره موضوعاتی که قرار است به آنها بپردازیم طبیعتا یک بخشهای کارشناسی ثابت مانند مشاورههای زوجین، تربیت فرزند، سلامت و مراقبت از سالمندان و موارد اینچنینی است، اما یکسری موضوعات مربوط به مسائل روز نیز هست که به آنها خواهیم پرداخت مانند، همین ماجراهای اخیر لبنان و «وعده صادق»، اما با توجه به اینکه مخاطبان ما اغلب خانوادهها و خانمهای خانهدار هستند، با توجه به نیاز این عزیزان محتواها را تبیین و ارائه میکنیم.
در فصل جدید از چه مجریان و ترکیبی استفاده خواهید کرد؟ ضمنا چرا در فصل جدید زمان برنامه به نسبت فصلهای قبل کوتاهتر شده است؟
مجریان این فصل همان مجریان فصل قبل هستند، با تغییرات اندکی، هرچند در پی آن هستیم تا بتوانیم بنیه برنامه را قویتر کنیم و مجریان جدیدتری را در طول برنامه اضافه کنیم و از توانمندی افراد جدیدتر نیز استفاده کنیم. درباره مدتزمان برنامه هم باید عرض کنم ما در این تعیین زمان خیلی نقشی نداشتیم.
سیمای خانواده یکی از قدیمیترین برنامههای شبکه ملی و شبکه یک سیماست؛ برای ارتقای برند این برنامه با سابقه ۳ دهه چه کارها و اقداماتی را انجام دادهاید؟
این دومینباری است که تهیه سیمای خانواده بر عهده بنده قرار داده شده و طبیعتا رویکردها و سیاستهای مختلفی را در برنامه لحاظ کردهایم، اما آنچه وظیفه من است تلاش کردیم سطح کارشناسان را در برنامه ارتقا دهیم و سطح استانداردی متناسب با شبکه یک را برای برنامه لحاظ کنیم. در بحث تولید هم تلاش کردیم آیتمهایی را تولید کنیم که از کیفیت بالایی برخوردار باشند و چهره مطلوب، مناسب و جذابی را از مردم سراسر کشور روی آنتن ببینیم و صرفا دنبال انجام یک کار موظفی نباشیم و انصافا با تمام توان و تلاشمان سعی کردیم آیتمهای باکیفیتی را تولید کنیم.
این هفته در پی اتفاقاتی که در لبنان رخ داد برنامه سیمای خانواده به صورت یک ویژهبرنامه روی آنتن رفت، درباره این ویژهبرنامه و سیاستهایی که برای آن اتخاذ کردید توضیح دهید.
همانطور که فرمودید این یک هفته به صورت خاص سراغ مسائل لبنان رفتیم. به هر حال ۵ روز عزای عمومی داشتیم و طبیعتا ما متناسب با فضای عمومی کشور و سازمان حرکت کردیم.
در واقع با توجه به فضایی که در کشور پیرامون این موضوع شکل گرفته ما نیز معطوف به این مسائل شدیم و سعی کردیم مقداری آگاهی خانوادهها را در این حوزه ارتقا دهیم. به عنوان مثال کارشناسی که طی هفتههای گذشته درباره مباحث فضای مجازی برای خانوادهها صحبت میکرد، در این ایام متناسب با مسائل روز مباحثش را منعطف کرد. حتی در بخش میهمانان برنامه نیز از خانوادههای معظم شهدای مدافع حرم و حتی شهدای لبنان دعوت کردیم، به عنوان مثال یکی از خانوادههایی که در این هفته به برنامه دعوت شده بودند، خانواده شهیدی بودند که شهید سیدحسن نصرالله در آخرین سخنرانیشان از او نام بردند و به همین دلیل خانواده این شهید عزیز را به برنامه دعوت کردیم تا بیشتر با این شهید آشنا شویم یا خانواده مدافع حرمی را دعوت کردیم که شهید نصرالله با امضای خودشان به این شهید قرآنی هدیه کرده بودند. در کل باید عرض کنم طی این هفته میهمانهایمان اغلب متناسب با این فضا دعوت شدند. البته امروز آخرین قسمت از ویژهبرنامه روی آنتن میرود، اما به «وعده صادق» در برنامههای آینده به صورت مبسوط خواهیم پرداخت.
طبیعتا برنامههای زنده با چالشها و مسائل مختلف و متعددی مواجه میشوند؛ درباره چالشهای به وجود آمده در این فصل بگویید.
چالشهای برنامه زنده حتی در بیان زبانی هم راحت نیست و مسائل و مخاطراتی به همراه دارد و طبیعتا مادامی که کسی به آنها مبتلا نشود، نمیتواند از آن درک درستی داشته باشد و دقیقا به خاطر همین است که شما با طیف وسیعی از مخاطبان مواجه هستید که اصلا آگاهی نسبت به چالشهای به وجود آمد در این سوی آنتن ندارد. به هر صورت باید آنتن را روی پا نگه دارید، در حالی که مخاطب متوجه موضوعاتی، چون دیر رسیدن میهمان یا مشکل ایجاد شده برای مجریان نیست و انتظار دارد برنامه را با کیفیت همیشگی ببیند و این طبیعتا کار را سخت میکند. اساسا این را باید بگویم که شما فرصت جبران روی آنتن زنده نخواهید داشت و به همین خاطر است که همواره در آنتنهای زنده استرسهایی از این جنس وجود دارد. البته که اگر این استرسها را از برنامه زنده بگیرید، میشود برنامه تولیدی و طبیعتا این استرسها و چالشها بخشی از جذابیتهای برنامه زنده است. امیدوارم تا زمانی که مسئولیت برنامه را بر عهده دارم؛ به درستترین حالت ممکن آن را روی آنتن ببریم.