یک سال پس از عملیات طوفان الاقصی (هفتم اکتبر ۲۰۲۳، ۱۴ مهر ۱۴۰۲) که با اقدام حماس علیه سال‌ها محاصره و جنایات رژیم صهیونیستی آغاز شد، بیش از ۴۱ هزار و ۶۱۵ نفر از مردم غزه شهید و ۹۶ هزار و ۳۵۹ نفر زخمی شده‌اند. جنایت رژیم اسرائیل در نوار غزه که هر روز ابعاد جدیدی از آن رسانه‌ای شد و از حمله به بیمارستان تا تعرض به زنان و جنایات جنگی را در برمی‌گرفت، منحصر به غزه نماند و رژیم صهیونیستی مانند گذشته جنگ را به لبنان کشاند. مجموعه‌ای از حوادث تروریستی متعدد مانند انفجار پیجر‌ها از اواخر ماه گذشته باعث رویارویی حزب‌الله لبنان و رژیم صهیونیستی شد و در این حملات نیز بیش از دو هزار نفر از مردم لبنان تاکنون شهید شده‌اند. سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز در میانه حملات شدید هوایی رژیم صهیونیستی به شهر بیروت به آرزوی دیرین خود رسید و به مقام شهادت نائل آمد.

جنگ غزه با توجه به وجوه انسانی آن از روز‌های اول همه جان‌های آگاه در سراسر جهان را دلمرده و افسرده کرد و به واکنش واداشت. دانشجویان به عنوان قشر فرهیخته و نخبه جوامع از این امر مستثنی نبوده‌اند و به جنایات رژیم صهیونیستی اعتراض می‌کردند. ولی دانشگاه‌های آمریکا به طور مشخص و به صورت جدی‌تر از ۱۸ آوریل ۲۰۲۴ (۳۰ فروردین ۱۴۰۳) صحنه اعتراضات جدی دانشجویان آمریکایی به اقدامات رژیم صهیونیستی همچنین برگزاری تحصن در همبستگی با مردم غزه و حمایت از فلسطین شد. آنها از روسای دانشگاه‌های خود می‌خواستند به صورت علنی از آتش‌بس در غزه حمایت کرده، سرمایه‌گذاری و همکاری با شرکت‌های صهیونیستی و تامین کننده تسلیحات ارتش این رژیم را متوقف و روابط دانشگاهی را با این رژیم قطع کنند.

البته جنبش دانشجویی در آمریکا و اروپا از قبل هم قوی بود و دانشجویان آمریکایی طی دهه‌های گذشته و در بازه‌های مختلفی مانند اعتراض نسبت به جنگ ویتنام (دهه ۶۰ قرن بیستم میلادی) یا نظام آپارتاید آفریقای جنوبی (دهه ۸۰ میلادی) فعالانه در موضوعات حوزه عمومی جامعه مشارکت و به این شکل توجه بیشتری از افکار عمومی را به خود و خواسته‌ها و نظریات‌شان جلب می‌کردند. اما این جنبش دست‌کم در دهه‌های اخیر کم‌فروغ شده و به شکل جدی نسبت به وقایع و تحولات جهانی واکنش نشان نمی‌داد؛ بنابراین اعتراض‌های آنها به حملات رژیم اسرائیل به غزه و اقدامات آنها در قالب راهپیمایی، تظاهرات و تحصن داخل دانشگاه باعث تعجب نیست ولی نشان از بیداری مجدد این جنبش‌ها و تلاش برای اثرگذاری بر سیاستمداران و دولتمردان دارد.

اعتراضات دانشجویان البته به دانشگاه‌های آمریکایی منحصر نشد و مردم جهان شاهد اعتراضات مشابهی در دانشگاه‌های اروپا، آسیا و هند ایجاد کرد. البته که این اعتراضات با مقابله پلیس آمریکا روبرو شد و در نتیجه بسیاری از دانشجویان بازداشت شده‌اند.

این اعتراضات از چشم آزادی‌خواهان جهان دور نماند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی شامگاه چهارشنبه (۹ خرداد) در نامه‌ای خطاب به دانشجویان باوجدان حامی مردم فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا، ضمن ابراز همدلی و همبستگی با اعتراضات ضدصهیونیستی این دانشجویان، آنان را بخشی از جبهه مقاومت دانستند و با اشاره به تغییر وضعیت و سرنوشت منطقه حساس غرب آسیا، بر ورق خوردن تاریخ جهان تأکید کردند.

ایشان در شروع این نامه تاکید کردند: شما اکنون بخشی از جبهه‌ی مقاومت را تشکیل داده‌اید، و در زیر فشارِ بی‌رحمانه‌ی دولتتان ــ که آشکارا از رژیم غاصب و بی‌رحم صهیونیست دفاع میکند ــ مبارزه‌ای شرافتمندانه را آغاز کرده‌اید. جبهه‌ی بزرگ مقاومت در نقطه‌ای دور، با همین ادراک و احساسات امروز شما، سال‌ها است مبارزه میکند. هدف این مبارزه، توقّفِ ظلمِ آشکاری است که یک شبکه‌ی تروریست و بی‌رحم به نام «صهیونیست‌ها»، از سال‌ها پیش بر ملّت فلسطین وارد ساخته و پس از تصرّف کشورشان، آنها را زیر سخت‌ترین فشار‌ها و شکنجه‌ها گذاشته است. نسل‌کشیِ امروز رژیم آپارتاید صهیونیست، ادامه‌ی رفتار بشدّت ظالمانه در ده‌ها سال گذشته است».

البته سوالاتی در اذهان در مورد چرایی واکنش‌های دانشجویان به جنایات رژیم صهیونستی آنهم در جوامعی مانند آمریکا و اروپا وجود دارد که سران این کشور‌ها همیشه از رژیم صهیونیستی و هم جنایت‌هایش حمایت می‌کنند؟ چرا این واکنش‌ها بعد از مدتی مدید از استقرار و بعد از جنایت‌های زیادی این رژیم انجام می‌شود و تا چه حد اصلا موثر است؟

از تغییری دموگرافیک تا دومینوی آزادی‌خواهی

فواد ایزدی  در پاسخ به این سوال که چرا دانشجویان آمریکایی امروز و بعد از نزدیک ۷۰ سال نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در آمریکا نسبت به این وضع اعتراض کرده‌اند، اظهار داشت: حجم و ابعاد گسترده فاجعه همچنین نسل‌کشی که اکنون رژیم صهیونیستی در غزه مرتکب می‌شود، مخاطب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لازم نیست حتما مخاطب مسلمان یا عرب یا ایرانی باشد، وقتی تصویر مادری را می‌بیند که فرزند خردسالش را در کفن بغل کرده است این تصاویر هر انسانی را که بهره کمی از انسانیت برده باشد تحت تاثیر قرار می‌دهد.

استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران ادامه داد: تغییر دموگرافیک (جمعیت‌شناختی) در آمریکا هم دلیل دیگر این موضوع است. بنابر برآورد اداره آمریکا تا سال ۲۰۴۵ یعنی ۲۱ سال آینده اکثریت مردم آمریکا رنگین‌پوست خواهند بود. همین حالا درصد زیادی از نوزادانی که در آمریکا متولد می‌شوند و جوانان آمریکایی رنگین‌پوست هستند و این تغییر جمعیت‌شناختی حالت همذات‌پنداری دانشجویان را با مردم فلسطین افزایش داده است. این دانشجویان در دانشگاه‌های آمریکا که حاضر هستند به دلیل تحصن به اقدامات رژیم اسرائیل در دانشگاه تعلیق یا اخراج شوند، نماینده نسل خود در آمریکا هستند.

وی با اشاره به نظرسنجی مرکز نظرسنجی هریس دانشگاه هاروارد گفت: در این نظر سنجی ۵۱ درصد از جوانان ۱۸ تا ۲۴ ساله و ۴۹ درصد از جوانان ۲۴ تا ۲۹ ساله آمریکایی از عملیات طوفان الاقصی حمایت کرده‌اند و هر چقدر سن پرسش شوندگان افزایش می‌یابد، میزان حمایت کمتر می‌شود. ولی برای همین نسل فعلی مساله غزه و فلسطین به دغدغه تبدیل شده است.

ایزدی در پاسخ به این سوال که چرا دانشجویان در موارد پیشین مسائل سیاست‌خارجی آمریکا واکنش نشان ندادند گفت: دانشجویان در زمان جنگ ویتنام هم واکنش و حضور جدی داشتند. اما این حرکت مقدس‌تر از حرکت قبلی است؛ زیرا زمان جنگ ویتنام سربازی در آمریکا اجباری بود و ممکن بود دانشجویان بعد از درس خواندن به ویتنام اعزام شوند و دغدغه شخصی داشتند. ولی اکنون اینطور نیست که اگر مثلا جنگ غزه تمام نشود آنها مجبور به اعزام به فلسطین اشغالی شوند و فاجعه‌ای برای شخص دانشجو ایجاد شود؛ بنابراین حرکت دانشجویان اکنون مقدس‌تر است؛ زیرا موضوع شخصی نیست.

رئیس فراکسیون دانشگاهیان مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار گروه علمی ایرنا این اعتراض‌ها را رنسانس در فعالیت‌های دانشجویی در جهان دانست و افزود: بعد از سال‌ها که جریان‌های چپ‌گرایانه در دنیا محوریت حرکت‌های دانشجویی را در برخی نقاط؛ مانند آمریکای لاتین و اروپای شرقی برعهده داشتند، اکنون می‌بینیم جریان‌های دیگری غیر از جریان چپ (بر خلاف تبلیغات آمریکایی‌ها) و جریان‌هایی که وجدان بیدار دارند، این حرکت را ساماندهی کردند و این اتفاق مبارک مانند دومینویی (حرکتی سلسله‌وار و پیوسته) سایر حوزه‌های اظهار نظر در غرب را فعال می‌کند.

روح‌الله متفکرآزاد همچنین در پاسخ به این سوال که دانشجویان تا چه میزان می‌توانند مسئولان دولت‌های خود و روسای دانشگاه‌ها را به پذیرش خواسته‌هایشان یعنی قطع حمایت و روابط مالی با رژیم صهیونیستی وادار کنند، گفت: اگر این روند ادامه یابد و این شعله خاموش نشود در پذیرش درخواست دانشجویان توسط روسای دانشگاه‌ها بسیار موثر است.

معتقدم (حکمرانان در غرب) بعد از سال‌ها یا شاید دهه‌ها حرکت به سمت رخوت‌سازی در محیط‌های دانشجویی و از بین بردن کنش‌های دانشجویی و صرفا صادر کردن آن به کشور‌های در حال توسعه و جهان اسلام، اکنون با بیدار شدن وجدان‌های دانشجویی که آرمان‌خواه و جوان هستند و تعهدی نسبت به جریان‌های سیاسی، باند‌ها و لابی‌های صهیونیستی ندارند؛ با جریان دانشجویی مواجه شده‌ند که این جریان دانشجویی در قبال غزه در آمریکا و سپس اروپا و کل دنیا بیدار شد. این امر نویدبخش آن است که این اعتراض‌ها (در برابر جنایات رژیم اسرائیل) آغاز حرکت و کنش دانشجویی در سایر حوزه‌ها هم خواهد شد.

نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از تفاوت‌های این دوره از اعتراض‌های دانشجویان را برشمرد و توضیح داد: پیش از این حرکت دانشجویی عموما برای کشور‌هایی ترویج می‌شد که قطب‌هایی بودند در مقابل آمریکا و حرفی برای زدن در مقابل آمریکا داشتند، معمولا حرکت‌های دانشجویی را در مقابل این کشور‌ها و کشور‌های در حال توسعه یا جهان اسلام قرار می‌دادند و این رویه را ترویج می‌کردند؛ نه در مقابل آمریکا (اما این بار جریان دانشجویی در برابر سیاست‌های خود آمریکا قرار دارد).

رئیس پژوهشکده غرب‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این مورد به خبرنگار ایرنا گفت: به تعبیر مقام معظم‌رهبری جبهه مقاومت، جبهه دفاع از حق و مقابله با ظلم، جبهه حمایت از مظلومان و مقاومت در برابر ستمگران و ظالمان است که یک جبهه جهانی با انگیزه خدایی و حق‌جویانه در مقابل انگیزه‌های پَست سرمایه‌داری و جهانخواری رژیم صهیونیست و حامیانش به شمار می‌رود. آنها که سال‌ها تلاش می‌کردند تا با روبنده حقوق بشر آن چهره کَریه را مخفی کنند.

ابراهیم نبوی معتقد است: انگیزه جبهه مقاومت که بر پیشانی آن فلسطین مظلوم حک شده و با این اعتقاد که حق همواره پیروز است و ظالمان روسیاه‌اند، در نهایت پیروزی از آن ملت فلسطین خواهد بود و این پیام مکتب عاشورا و مکتب انتظار است که باید در مقابل ظلم و ستم و ضد ارزش ایستاد. پیروزی با کسی است که مقاومت می‌کند و خداوند نیرو‌های کمکی خود را می‌فرستد و آنها را به پیروزی می‌رساند. همانطور که رهبر انقلاب در این نامه ترسیم کرده‌اند به اذن خداوند تحولات خوبی در این منطقه به نفع جبهه مقاومت در حال ورق خوردن است و این وعده حق را مشاهده می‌کنیم.

عضو مجمع تشخیص‌مصلحت‌نظام ادامه داد: دانشجویان بیدار و آگاه به درستی تشخیص می‌دهند که سیاست مشت آهنین آمریکا، آنها را از ادامه تحصیل و مزایای اجتماعی محروم می‌کنند و به عنوان کسانیکه با ایثار خود در دفاع از مردم مظلوم فلسطین و حق دست به اعتراض می‌زنند، به استقبال محرومیت‌ها می‌روند. این انگیزه حق طلبی است که انسان را این چنین شجاع و از خودگذشته و مقاوم می‌کند و همان رمز پیروزی است.

پیشگامی دانشجویان ایرانی

دانشجویان دانشگاه‌های ایران نیز از روز‌های اول طوفان الاقصی و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه با شرکت در تجمع‌های اعتراضی این اقدامات را محکوم و با مردم مظلوم فلسطین همدردی کردند. مهرماه گذشته دانشگاه‌ها در روز‌های مختلفی مانند ۱۹ یا ۲۶ مهر برنامه‌های عادی خود مانند جشن نوورودان به دانشگاه یا مراسم تجلیل از مدال‌آوران یونیورساد را لغو و علاوه بر لغو کلاس‌ها در تجمع‌های اعتراضی شرکت کردند.

حضور در تجمع اعتراضی عصر روز ۲۶ مهر سال گذشته در میدان انقلاب اسلامی با حضور شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی به دلیل جنایت بمباران بیمارستان المعدانی غزه، و تعطیلی کلاس‌های صبح دانشجویان و دانشگاهیان در ساعت ۱۰ تا ۱۲ همان روز و شرکت در تجمع اعتراضی در میدان فلسطین (در شهر تهران) و در دیگر شهر‌ها این تجمعات با مدیریت روسای دانشگاه‌ها در داخل دانشگاه؛ تنها یکی از حضور‌های اعتراضی دانشجویان به جنایات رژیم صهیونیستی بود.

همچنین برخی دانشگاه‌ها مانند دانشگاه هنر با ابتکار‌های خاصی این تجمع‌ها را برگزار کردند. اهالی دانشگاه هنر در اعتراض به جنایات رژیم صهیونسیتی در کشتار وحشیانه مردم مظلوم و بی‌دفاع غزه با استفاده از هنر مفهومی، در مسیر راهپیمایی و تجمع مردم تهران در خیابان انقلاب، حمایت خود را از مردم فلسطین اعلام کردند.

دانشگاه هنر در اجرای این هنر مفهومی محیطی با استفاده از شیشه‌های شیر خون آلود نوزادان و رنگ قرمز روی پارچه سفید، گوشه‌ای از جنایت اسرائیل در کشتار بیش از هزار کودک و نوزاد فلسطینی به تصویر کشیده شد. تصاویر این اثر با استقبال راهپیمایی کنندگان و اعلام تاثر آنان در شبکه‌های مختلف اجتماعی بازنشر شده است.

موج همدلی دانشجویان ایرانی در آغاز سال تحصیلی جدید نیز با مردم لبنان ادامه یافت و کلاس‌های درس دانشگاه‌های کشور بعد از اعلام خبر شهادت سیدحسن نصرالله در بمباران جنوب بیروت (یکشنبه، ۸ مهر) برای اعتراض به اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی، ترور شهید سیدحسن نصرالله و برای برپایی تجمع‌های همدلی با مردم لبنان به مدت دو ساعت تعطیل شد.

همچنین معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت علوم طی ابلاغی فوری به دانشگاه‌ها اعلام کرد ضمن عرض تسلیت و تبریک شهادت سید مقاومت جناب سید حسن نصر الله دبیرکل فقید حزب الله لبنان پیرو مکاتبه شماره ۱۷۲۵۳۸ مورخ ۱۴۰۳/۰۷/۰۷، با توجه به هماهنگی‌های صورت‌گرفته از ساعت ۱۱ تا ۱۳ آن روز همه دانشگاهیان کشور با همدلی یکپارچگی و وحدت کلمه به صورت سراسری و گسترده ضمن تعطیلی کلاس‌های درس با حضور در مساجد و اماکن اصلی دانشگاه با برگزاری تجمع راهپیمایی و نماز جماعت و اعلام همدردی حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی و قتل عام مردم مظلوم فلسطین و لبنان و به ویژه رهبران و فرماندهان مقاومت را محکوم می‌کنند.

منبع: ایرنا