آیتالله عطاءالله اشرفی اصفهانی در سال ۱۲۸۱ در اصفهان متولد شد. ایشان تحصیلات مقدماتی را در سده آغاز کرد و برای ادامه تحصیل از دوازده سالگی به اصفهان رفت؛ پس از آن به قم هجرت کرد و یک سال از درس عبدالکریم حائری استفاده کرد. وی از درسهای استاد سیدمحمدتقی خوانساری، سیدصدرالدین صدر، سیدمحمد حجت، سیدحسین بروجردی و امامخمینی (ره) بهرهمند شد.
این شهید مجاهد پس از ۲۳ سال اقامت در حوزه علمیه قم، در سال ۱۳۳۵ به نمایندگی آیتالله بروجردی در کرمانشاه ساکن گردید و با مطرح شدن مرجعیت امامخمینی (ره) از مروجین ایشان و با آغاز نهضت انقلاب اسلامی از یاران امام خمینی (ره) بود.
آیتالله اشرفی اصفهانی بهعنوان یک روحانی مبارز، در جریان مبارزات علیه رژیم پهلوی فعالیتهای چشمگیری داشت. او در تبیین و تبلیغ آموزههای اسلامی و سیاسی، بهخصوص در دوران انقلاب اسلامی، نقش بسیار مؤثری ایفا کرد. خطبههای ایشان در نماز جمعه و سخنرانیهایش در اجتماعات مردمی، به افزایش آگاهی و روحیه مردم کمک کرد.
امامخمینی (ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی آیتالله اشرفی اصفهانی را به امامت جمعه کرمانشاه منصوب کردند و او علاوه بر اقامه نماز جمعه، در سالهای جنگ تحمیلی با کهولت سن در میان رزمندگان حاضر میشد.
ایشان در نهایت در ۲۳ مهرماه ۱۳۶۱ در محراب جمعه به دست منافقین به شهادت رسید و بنابر وصیت او در گلزار شهدای اصفهان به خاک سپرده شد.
آیتالله اشرفی اصفهانی به عنوان چهارمین شهید محراب، یادآور ایثار و فداکاری روحانیون در راه مبارزه با ظلم و برقراری عدالت اجتماعی است و یادش در دلها و تاریخ این سرزمین زنده خواهد ماند.
پس از شهادت این عالم مجاهد، امام خمینی (ره) که یار وفادار و مجاهد راه اسلام را از دست داده و داغدار شده بود، در پیام مهمی به مناسبت شهادت این شهید محراب، نوشت:
«بسم الله الرحمن الرحیم.
انا لله و انا الیه راجعون
چه سعادتمندند. آنان که عمری را در خدمت به اسلام و مسلمین بگذرانند و در آخر عمر فانی به فیض عظیمی که دلباختگان به لقاءالله آرزو میکنند، نایل آیند ... شهید عزیز محراب این جمعه ما از آن شخصیتهایی بود که اینجانب یکی از ارادتمندان این شخص والامقام بوده و هستم. این وجوه پر برکت متعهد را قریب شصت سال است میشناختم. مرحوم شهید بزرگوار حضرت حجه الاسلام و المسلمین حاج آقا عطاءالله اشرفی را در این مدت طولانی به صفای نفس و آرامش روح و اطمینان قلب و خالی از هواهای نفسانی و تارک هوی و مطیع امر مولا و جامع علم مفید و عمل صالح میشناسم و در عینحال مجاهد و متعهد و قوی النفس بود ... خداوند او را در زمره شهدای کربلا قرار دهد و لعنت و نفرین خود را بر قاتلان چنین مردانی نثار فرماید...»
آیتالله اشرفی اصفهانی؛ مجاهدی پارسا و پیری روشنضمیر
حضرت آیتالله خامنهای در دیدار با خانواده این عالم مجاهد در سال ۱۳۶۸، از ایشان به عنوان عالمی ربانی، مجاهدی پارسا و عاشق حضرت امام (ره) یاد کردند و گفتند: «ایشان همواره از امام مدد میگرفت و من عمیقاً به ایشان ارادت میورزیدم. این پیر سالخورده و روشنضمیر در دوران جنگ تحمیلی، لباس نظامی به تن کرده و اسلحه به دوش گرفته و در صحنههای گوناگون نبرد حضوری فعال داشت و همواره در دفاع از اسلام و انقلاب پیشقدم بود.
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید فرمودند که یاد و خاطرهی این بزرگواران هرگز نباید از تاریخ انقلاب اسلامی و اذهان مردم پاک شود و از کنارشان به سادگی گذشت. این خونهای پاک، شعلهی مقدس انقلاب اسلامی را پیوسته برافروختهتر و گدازندهتر خواهد کرد.
شهادت؛ اجر اعمال نیک آیتالله اشرفی
حضرت آیتالله خامنهای همچنین در جمع روحانیون شیعه و اهل سنت کرمانشاه در سال ۱۳۹۰ بیان کردند: «لازم میدانم یاد نیکی بکنم و تجلیل کنم از عالم بزرگوار و اخلاقی و زاهدی که عمرش را به دستور مرحوم آیةاللَّه بروجردی در این استان [کرمانشاه]گذرانید و اجر زحمات خود را با شهادت دید؛ شهید بزرگوار محراب، مرحوم آیةاللَّه اشرفی، که شنیدم همین روزها سالگرد آن بزرگوار است. ایشان در این دیدار مطرح کردند: «من توفیق پیدا کردم مکرر در منزلشان در کرمانشاه با ایشان ملاقات کنم؛ دو نفری بنشینیم و گفتگو کنیم. در جلسات دیگر هم ایشان را دیده بودیم؛ در جلسهی ائمهی جمعهی استان در اسلامآباد، که مرحوم شهید صدوقی از یزد آمده بود و دیگران هم بودند. زیر بمباران، جلسه ائمهی جمعهی استان را تشکیل دادند و ما هم شرکت کردیم. در جلسات متعدد، من این مرد بزرگوار را از نزدیک دیده بودم؛ حقاً و انصافاً مصداق یک عالمِ عامل بود. فقط زبان او تبلیغ نمیکرد؛ عمل او هم تبلیغ میکرد. تواضع او، زهد او، بیاعتنائی او به بسیاری از چیزهای ظاهری، از ویژگیهای او بود؛ مرد بزرگی بود. خدای متعال هم به او اجر داد؛ در آخرِ یک عمر نسبتاً طولانی، خدای متعال مرگ ناگزیر را برای او به شهادت قرار داد.»
منبع: فارس