در آستانه انتخابات ۵ نوامبر ۲۰۲۴ ریاست جمهوری آمریکا (۱۵ آبان ۱۴۰۳)، رقابت میان کامالا هریس و دونالد ترامپ نامزدهای احزاب دموکرات و جمهوریخواه بسیار فشرده است و هریک در تلاش برای جذب رای اقشار مختلف مردم این کشور هستند، اما رئیس جمهور آمریکا بر اساس قوانین این کشور، بر پایه اکثریت آرا مردمی انتخاب نمیشود.
یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، نه با کسب اکثریت آرای مردمی، بلکه از طریق سیستمی به نام کالج الکترال (مجمع منتخبان / گزینندگان) که آرای الکترال را به ۵۰ ایالت و ناحیه کلمبیا که عمدتاً بر اساس جمعیت آنها تخصیص میدهد، رئیس جمهور میشود و به کاخ سفید راه مییابد.
کالج الکترال چیست؟
زمانی که رای دهندگان آمریکایی برای انتخاب رئیس جمهور به پای صندوقهای رای میروند، معمولاً فقط نام نامزدهای ریاست جمهوری و معاونان ریاست جمهوری را میبینند. با این حال، رای دهندگان در واقع به مجمعی از منتخبان (گزینندگان) رای میدهند.
در سطح ملی، در مجموع ۵۳۸ رای الکترال (رای مجمع گزینندگان) وجود دارد، به این معنی که یک نامزد برای پیروزی باید ۲۷۰ رای مجمع گزینندگان را کسب کند.
مجمع گزینندگان (منتخبان) معمولاً وفاداران به یک حزب هستند که متعهد میشوند از نامزدی حمایت کنند که بیشترین آرا را در ایالت آنها کسب کند. هر منتخب نماینده یک رای در کالج الکترال است.
در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰، جو بایدن با کسب ۳۰۶ رای الکترال، ترامپ را شکست داد که ۲۳۲ رای الکترال داشت.
این سیستم توسط قانون اساسی آمریکا تعیین شده و توافقی بین بنیانگذاران این کشور در مورد این است که آیا رئیس جمهور باید توسط کنگره انتخاب شود یا از طریق رای مردم.
آیا ایالتها تعداد مجمع منتخبان یکسان دارند؟
هر ایالت به تعداد نمایندگان و سناتورهایی که در کنگره دارد، مجمع منتخبان (گزینندگان) دارد. برای هر ایالت دو سناتور وجود دارد، اما تخصیص کرسیهای مجلس نمایندگان بر اساس جمعیت ایالتها متفاوت است.
کالیفرنیا، پرجمعیتترین ایالت آمریکا، ۵۴ رای مجمع برگزینندگان دارد.
شش ایالت کم جمعیت و ناحیه کلمبیا تنها سه رای الکترال دارند که حداقل تعداد تخصیص یافته رای الکترال به یک ایالت است. این بدان معناست که یک رای الکترال در وایومینگ به عنوان یک ایالت کم جمعیت، حدود ۱۹۲ هزار نفر را تشکیل میدهد، در حالی که یک رای الکترال در تگزاس، یکی از ایالتهایی که کمترین میزان حضور در انتخابات را دارند، نشان دهنده حدود ۷۳۰ هزار نفر است.
همه ایالتهای آمریکا به جز دو ایالت از رویکرد برنده کامل استفاده میکنند به گونهای که نامزدی که بیشترین آرا را در آن ایالت به دست آورد، تمام آرای الکترال را به خود اختصاص میدهد.
پیروزی در یک ایالت با اختلاف زیاد مانند پیروزی با یک رای است؛ بنابراین ستادهای انتخاباتی تمایل دارند بر ایالتهایی تمرکز کنند که یک تغییر کوچک میتواند تمام آرای انتخاباتی آن را به ارمغان بیاورد.
در انتخابات فعلی ریاست جمهوری آمریکا، ایالتهای مهم انتخاباتی شامل آریزونا، جورجیا، میشیگان، کارولینای شمالی، نوادا، پنسیلوانیا و ویسکانسین میشوند.
آیا یک نامزد میتواند برغم از دست دادن رای مردم در انتخابات پیروز شود؟
بر اساس گزارش رسانههای آمریکایی، پاسخ به این سوال بله است. البته منتقدان اغلب این ویژگی را به عنوان ضعف سیستم کالج الکترال میدانند.
جورج دبلیو بوش جمهوری خواه در سال ۲۰۰۰ و ترامپ در سال ۲۰۱۶ هر دو به رغم از دست دادن رای مردم آمریکا، رئیس جمهور شدند. این اتفاق، همچنین سه بار در دهه ۱۸۰۰ رخ داد.
طرفداران آرای الکترال معتقدند که این سیستم، نامزدها را مجبور میکند که به جای جمع آوری حمایت در مناطق بزرگ شهری، از طیف وسیعی از ایالتها رای بگیرند.
مجمع منتخبان چه زمانی رای میدهند؟
مجمع منتخبان در ۱۷ دسامبر دور هم جمع خواهند شد تا رسماً رای خود را به صندوق بیندازند و نتایج را به کنگره ارسال کنند. نامزدی که ۲۷۰ رای الکترال یا بیشتر به دست آورد، رئیس جمهور میشود.
این آرا رسماً توسط کنگره در ۶ ژانویه جمع آوری میشود و رئیس جمهور در ۲۰ ژانویه سوگند یاد میکند.
آیا مجمع منتخبان میتوانند شورش یا عهدشکنی کنند؟
به طور کلی، نشست منتخبان یک رویداد تشریفاتی است که در آن، آنها صرفاً به نامزدی که برنده ایالت خود شده است، رای میدهند. اما در سال ۲۰۱۶، هفت نفر از ۵۳۸ منتخب رای خود را به شخصی غیر از فرد برنده رای مردمی در ایالت خود دادند، که رقمی غیرعادی است.
سه نفر از این هفت منتخب به کالین پاول، وزیر خارجه سابق آمریکا رأی دادند، درحالی که ایالت آنها، هیلاری کلینتون نامزد دموکراتها را انتخاب کرده بودند و ترامپ در نهایت در آن انتخابات پیروز شد.
بر اساس کنفرانس ملی قانونگذاران ایالتی، ۳۳ ایالت و ناحیه کلمبیا قوانینی دارند که برخی از آنها شامل مجازاتهای کیفری است تا از رای دادن منتخبان عهد شکن به شخص دیگری جلوگیری کنند.
در صورت تساوی، چه اتفاقی میافتد؟
یکی از ایرادات سیستم آرای الکترال این است که از نظر تئوری میتواند رای مساوی ۲۶۹-۲۶۹ بدست آید. اگر این اتفاق بیفتد، مجلس نمایندگان تازه منتخب در تاریخ ۶ ژانویه در مورد سرنوشت ریاست جمهوری تصمیم میگیرد و هر ایالت به عنوان یک واحد رای میدهد، همانطور که در دوازدهمین متمم قانون اساسی آمریکا این امر آمده است.
در حال حاضر، جمهوری خواهان ۲۶ هیات ایالتی را کنترل میکنند، در حالی که دموکراتها ۲۲ هیات را کنترل میکنند. مینه سوتا و کارولینای شمالی بین اعضای دموکرات و جمهوری خواه مساوی است.
آیا سیستم آرای الکترال در آمریکا تغییر خواهد کرد؟
بر اساس گزارشها، کنگره آمریکا تلاش کرد تا نقایصی را که پس از انتخابات ۲۰۲۰ آشکار شده بود، رفع کند. در آن زمان ترامپ ادعا کرد که در انتخابات برنده شده است. دادستانها گفته اند که او مقامات دولتی را تحت فشار قرار داده است تا این نتیجه را لغو کنند.
در سال ۲۰۲۲، کنگره قانون اصلاح شمارش انتخابات را تصویب کرد تا مشخص کند که فرماندار هر ایالت یا سایر مقامات انتخاب شده توسط ایالت، نتایج انتخابات آن ایالت را قبل از تحویل به کنگره تأیید میکند.
این قانون همچنین یک مهلت اجباری برای تایید نتایج تعیین کرده است و به ایالتها ۳۶ روز پس از انتخابات ۲۰۲۴ فرصت میدهد تا بازشماری و طرح دعوی را تکمیل کنند.
منبع: ایرنا