هشتمین نشست اتاق فکر حکمرانی سلامت با موضوع حفظ امنیت غذایی و سلامت همه جانبه در بحران با حضور رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی برگزار شد.

  محمد اسماعیل مطلق هدف از برگزاری جلسه را همفکری جهت چگونگی آمادگی و حفظ امنیت غذایی و سلامت از جمله تامین آب و غذای سالم در بحران‌های احتمالی کشور عنوان کرد و اظهار داشت: نتایج حاصل از این جلسات برای حفظ آمادگی در زمان لزوم در اختیار وزیر بهداشت و هیأت دولت قرار خواهد گرفت.

 حمیدرضا خانکه، رئیس مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا نیز در این نشست بیان داشت: بر اساس آخرین گزارش بانک جهانی از خطرات تهدیدکننده دنیا، خطرات ناشی از تغییر اقلیم با تخریب اکوسیستم طبیعی، محیط زیست و پوشش گیاهی منجر به اختلال در امنیت غذایی خواهد شد.

وی افزود: اختلالاتی مانند تامین و توزیع موادغذایی در اثر تغییر اقلیم و شرایط اقتصادی و سیاسی تقریبا در اکثر مناطق دنیا همه گیر است. طبق تعریف، فجایعی که با منشا طبیعی و انسان ساز رخ می‌دهد، باعث اختلال در زندگی مردم و عوارضی مانند مرگ و میر می‌شود.

به گفته خانکه، طبق آمار بانک اطلاعاتی مدیریت حوادث در دنیا، اگر اتفاقی بیش از ۱۰۰ فوتی و خسارت مالی حدود ۲۵ میلیون دلار ایجاد و دولتی که متحمل این خسارت شده، اعلام کند توان مدیریت حادثه را ندارد، آن اتفاق فاجعه محسوب می‌شود؛ بنا بر این تعریف بسیاری از حوادثی که در دنیا رخ می‌دهد فاجعه محسوب نمی‌شوند.

وی با بیان اینکه عمده خساراتی که در ۲۰ سال گذشته در دنیا به وجود آمده در اثر حوادث مرتبط با آب و هوا مثل سیل، طوفان، خشکسالی و زلزله بوده است، گفت: در سال‌های اخیر در اثر صنعتی شدن جوامع و تولید گاز‌های گلخانه ای، تاثیر تغییر اقیلم و گرم شدن هوا در اکثر مناطق قابل مشاهده است که به نوعی تهدیدی در جهت امنیت مواد غذایی محسوب می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا با اشاره به افزایش ۴۰ درصدی حوادث تا سال ۲۰۳۰ بر اساس تخمین ها، گفت: همچنین پیش بینی می‌شود وضعیت حوادث در چند سال آینده به گونه‌ای باشد که برخی دولت‌ها قادر به مدیریت آن نباشند. طبق آمار‌های جهانی بیشترین مرگ و میر ناشی از فجایع در ۱۰۰ سال گذشته مربوط به خشکسالی و سیل بوده که در نتیجه تغییر اقلیم به وجود آمده، است.

وی با بیان اینکه به علت پر مخاطره بودن کشور که حدود ۵۳ نوع مخاطره وجود دارد، باید زیرساخت‌ها تقویت شود، افزود: قانون مدیریت مدیریت بحران در سال ۱۳۹۸ ابلاغ شده و بر اساس آن اسناد استراتژیک مدیریت بحران، کاهش خطر بلایا، آمادگی پاسخ، سند بازیابی والگو‌هایی برای استان‌های مختلف تدوین شده و طبق اسناد بین المللی، مدیریت بحران وظیفه دولت‌ها است، اما مشارکت مردم هم در این زمینه مورد نیاز است.

رئیس مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا با تاکید بر ضرورت شناسایی ظرفیت‌های موجود و ارزیابی خطر، خاطرنشان کرد: افزایش تاب آوری جامعه برای کاهش اثرات فجایع اهمیت بسیار زیادی دارد. در حال حاضر ما به ارزیابی خطر، تاثیرات ناشی از وقوع خطرات مانند سیل، زلزله و خشکسالی و همچنین ظرفیت سازی بر اساس این موارد نیاز داریم.

در ادامه نشست، رئیس دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اهمیت امنیت غذایی در شرایط اضطراری، یادآور شد: شرایط اضطراری می‌تواند باعث اختلال در فعالیت‌هایی مانند کشاورزی، تامین مواد غذایی، زنجیره مواد غذایی و تدارکات، تخریب محصولات غذایی و آلودگی انبار مواد غذایی شود. تغذیه یک نگرانی کلیدی برای سلامت عمومی و اولویت اصلی است که در مواقع اضطراری و فجایع باید مورد توجه قرار گیرد.

عبدالرضا نوروزی اظهار داشت: ۱۲ کشور از ۲۲ عضو دفتر منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت با شرایط اضطراری پیچیده و بحران‌های بشردوستانه مواجه بوده اند، بنابراین مداخلات تغذیه‌ای به یک نیاز حیاتی در منطقه تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه پیشگیری از سوء تغذیه و درمان آن از اهمیت بالایی برخودار است، ادامه داد: جدا از آنکه گرسنگی و محرومیت از غذا تأثیر فوری بر سلامتی دارد، اختلال در وضعیت تغذیه جامعه باعث افزایش مرگ و میر و عوارض در تمام گروه‌های سنی می‌شود.

وی گفت: برای مدیریت تغذیه در زمان فجایع بایستی جیره غذایی فشرده، پر کالری، غنی شده با ویتامین و خشک مدنظر گرفته و در سازمان‌های امدادی، مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستان‌ها ذخیره شود. همچنین آمادگی و برنامه ریزی برای واکنش، استفاده از مداخلات مقرون به صرفه مانند تغذیه با شیر مادر، تغذیه تکمیلی و مکمل‌های ویتامین، اقدامات پیشگیرانه مانند افزایش تامین آب و بهداشت برای جلوگیری از شیوع بیماری اهمیت ویژه‌ای دارد.

گفتنی است در ادامه نشست اعضای حاضر در جلسه به بحث و تبادل نظر درخصوص اهمیت و جایگاه دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی برای هماهنگی‌های بین بخشی در زمینه تامین و سلامت مواد غذایی در شرایط بحران و برطرف کردن چالش‌های موجود پرداختند.