ما به سوی شکاف تاریخی در عرضه و تقاضا در بازار‌های نفت پیش می‌رویم که مشابه آن از اواسط قرن نوزدهم که صنعت نفت متولد شد، تنها دو دفعه مشاهده شده است. گزارشی که هفته جاری از سوی بانک جهانی منتشر شد، زنگ خطر درباره مازاد عرضه نفت بود که پتانسیل ایجاد اختلال جدی در اقتصاد جهانی و الگو‌های تجارت را دارد.

در جدیدترین گزارش چشم انداز بازار‌های کالایی بانک جهانی آمده است: انتظار می‌رود در سال آینده، عرضه جهانی نفت به طور متوسط ۱.۲ میلیون بشکه در روز بالاتر از تقاضا باشد. در مقیاس این مازاد عرضه به سختی می‌توان اغراق کرد. چنین رقمی تنها دو بار در تاریخ، در سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۲۰ دیده شده است. در نتیجه، قیمت هر بشکه نفت در شش سال آینده، کمتر از ۶۰ دلار خواهد بود.

طبق پست وبلاگ بانک جهانی که همراه با این گزارش منتشر شد، این مازاد عرضه به دلیل تلاقی تعدادی از عوامل جدا از هم نظیر رشد یکنواخت اقتصاد چین، افزایش فروش خودرو‌های برقی (که از ۲۳ درصد فروش خودرو‌های جدید در سال جاری فراتر خواهد رفت و به ۴۰ میلیون خودرو در سال ۲۰۳۰ خواهد رسید)، افزایش استفاده از کامیون‌های گازسوز، افزایش تولید پیش‌بینی‌شده از سوی کشور‌های غیراوپک پلاس و همچنین مازاد تولید مداوم از سوی اعضای اوپک پلاس که در حال حاضر هفت میلیون بشکه در روز اضافی تولید می‌کنند، روی خواهد داد.

در حالی که این وضعیت، به معنای ابهام و آشفتگی اقتصادی زیاد در سال آینده است، می‌تواند به عنوان یک نیروی مهم اصلاح بازار عمل کند. پایگاه خبری اکسیوس اوایل هفته جاری گزارش کرده بود: این واقعیت جدید ممکن است حتی با تشدید درگیری‌های ژئوپلیتیکی، قیمت انرژی را برای مصرف‌کننده محدود نگه دارد. همچنین می‌تواند به عوامل اقتصادی که زیربنای تولید نفت هستند، به شدت آسیب بزند.

چنین چشم اندازی می‌تواند مایه خوشحالی شهروندان معمولی در دنیای توسعه یافته باشد، اما قدر مسلم برای کسانی که در کشور‌های فقیرتر زندگی می‌کنند، آن اندازه خوشایند نیست. ایندرمیت گیل، اقتصاددان ارشد و معاون ارشد گروه بانک جهانی، در این باره می‌گوید: کاهش قیمت کالا‌ها و شرایط عرضه بهتر می‌تواند مانعی در برابر شوک‌های ژئوپلیتیکی ایجاد کند. اما آنها برای کاهش فشار ناشی از قیمت‌های بالای مواد غذایی در کشور‌های در حال توسعه که تورم قیمت مواد غذایی دو برابر استاندارد در اقتصاد‌های پیشرفته است، تاثیر چندانی ندارد. قیمت‌های بالا، درگیری‌ها، تغییرات اقلیمی و شوک‌های دیگر، باعث ناامنی غذایی بیش از ۷۲۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴ شده است؛ و در نهایت، شرکت‌های نفت و گاز هستند که به یک دهه ابهام، نوسانات و کاهش درآمد‌ها چشم دوخته اند. فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی در بیانیه‌ای اظهار کرد: پیش‌بینی‌های گزارش بانک جهانی که بر اساس جدیدترین داده‌ها بوده است، نشان می‌دهد مازاد عرضه عمده در دهه جاری ظاهر می‌شود و شرکت‌های نفتی ممکن است بخواهند از آماده شدن استراتژی‌ها و برنامه‌های تجاری خود برای تغییرات در حال وقوع اطمینان حاصل کنند.

بر اساس گزارش رویترز، این چشم انداز برای ابرشرکت‌ها، حتی آنهایی که سخت تلاش کرده‌اند تا دارایی خود را متنوع کنند و برای چنین رکودی آماده شده‌اند، تیره و تار است.

منبع: ایسنا