شاید بار‌ها و بار‌ها شنیده باشید که گفته شده کتاب، دروازه‌ای به سوی جهان گسترده دانش و معرفت است، چرا که اهمیت و نقش کتاب و کتابخوانی در فرهنگ، پیشرفت و تحول جامعه بر هیچ کس پوشیده نیست. خواندن یا حتی شنیدن کتاب‌های خوب یکی از مهمترین ابزار‌هایی است که انسان را به کمال می‌رساند و در این بین رادیو چه در انتخاب کتاب و معرفی آن و چه روایت آنها نقش بسزایی را ایفا می‌کند. به بهانه فرارسیدن روز کتاب کتابخوانی و کتابدار با برنامه‌سازان شبکه‌های مختلف رادیو که برنامه‌هایی با محوریت کتاب و کتابخوانی دارند، گفتگو کرده‌ایم.  

رادیو ایران؛ تالار آیینه

به گزارش روابط عمومی معاونت صدا، سعید مبشری، تهیه‌کننده برنامه «تالار آیینه» که از رادیو ایران پخش می‌شود در این باره می‌گوید: این برنامه از سال ۱۳۹۵ با رویکرد معرفی کتاب و در حوزه ادبیات داستانی و متون ادبی، شعر و نثر روی آنتن می‌رود. ابتدا به کمک مجری کارشناس برنامه شهاب شهرزاد، کتاب‌ها انتخاب و سپس خلاصه نویسی می‌شود. ما از هیچ منبعی برای خلاصه کتاب استفاده نمی‌کنیم، بنابراین در انتخاب وسواس به خرج می‌دهیم. ضمن اینکه کتاب‌هایی انتخاب می‌شوند که میان اهالی ادبیات و هنر چشمگیر باشد و مخاطبان را به کتاب خواندن ترغیب می‌کنیم و مهمترین بخش کتاب روایت می‌شود.

رادیو فرهنگ؛ اجرا با کودکان و نوجوانان

یلدا احتشامی، تهیه‌کننده روز‌های دوشنبه برنامه «کتاب فرهنگ» که ساعت ۱۸ از رادیو فرهنگ پخش می‌شود، با بیان اینکه برنامه روز‌های دوشنبه به یک مجله کتاب شناسی اختصاص یافته، عنوان می‌کند: برنامه کتاب فرهنگ هر روز با یک موضوع و با یک تهیه‌کننده مجزا پخش می‌شود. دوشنبه‌ها به موضوع کودک و نوجوان می‌پردازیم. این برنامه در حوزه کتاب شناسی و کتاب خوانی در قالب مجله است که با بخش‌های مختلف روی آنتن می‌رود. یکی از نکات قابل توجه این برنامه این که کتاب فرهنگ دوشنبه‌ها توسط خود کودکان و نوجوانان اجرا می‌شود.  

رادیو تهران؛ مرزداران

 سمانه گلک، تهیه کننده برنامه جدید «مرزداران» رادیوتهران با بیان این که این برنامه با هدف زنده نگهداشتن فرهنگ ایثار، شهادت و فعالیت‌های داوطلبانه در حوزه مقاومت تهیه می‌شود، عنوان می‌کند: خوانش کتاب صوتی مرزداران با هدف ارائه الگو‌های واقعی به نسل جوان و ترویج کتابخوانی شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۶ روی آنتن رادیو تهران می‌رود. چرا که دفاع مقدس یکی از برجسته‌ترین مقاطع مهم حرکت ملت ایران بوده که هویت انقلابی مردم ایران تثبیت کرد پرورش این فرهنگ در میان نسل جوان با محوریت کتاب‌های داستانی می‌تواند حائز اهمیت باشد. ضمن این که حوزه دفاع مقدس، ایثار و شهادت از الزامات دوازده گانه سند تحول رسانه ملی است.  

رادیو صبا؛ شیرین بیان

مژگان فرزین، تهیه‌کننده برنامه «شیرین بیان» از رادیو صبا با بیان اینکه مجموعه‌های طنز منتشر شده از نویسنده‌های قدیمی، جدید و گمنام در این برنامه خوانده می‌شود، عنوان می‌کند: در برنامه شیرین بیان علاوه بر خوانش مجموعه‌های طنز بخشی در ادبیات تدارک دیده شده که شامل حکایت‌ها است، آموزش هم به همراه دارد. در واقع هم متن امروزی و هم از متن ادبی کهن بهره می‌بریم. ما در این برنامه می‌کوشیم طنز‌های فاخر را انتخاب کنیم، از طنز‌های اجتماعی گرفته تا طنز‌های سیاسی و خانوادگی. چون زمان پخش این برنامه کوتاه است ما تلاش می‌کنیم طنز‌ها مردمی باشد و مخاطب بتواند با آن ارتباط برقرار کند.  

رادیو نمایش؛ زورق خیال

فرشاد آذرنیا، تهیه کننده برنامه «زورق خیال» با اشاره به این که در این برنامه کتاب‌های تاثیرگذار ادبیات ایران و جهان انتخاب می‌شود، می‌گوید: در این برنامه تلاش می‌کنیم کتاب‌هایی که تاثیر بیشتری در زمان خودش داشته، انتخاب کنیم، کتاب‌هایی که در زمان خودشان تغییراتی در شنونده ایجاد کرده و خیلی سر و صدا کرده انتخاب می‌شود. ایوب آقاخانی ضمن این که  کتاب‌ها را می‌خواند، آنهایی را که به تازگی منتشر شده‌اند را خودش ترجمه می‌کند. این برنامه بامداد هر شب ساعت ۲۴ پخش می‌شود. یکی از نکاتی که در این برنامه به آن توجه شده، این که کتاب کامل خوانده می‌شود و ایوب آقاخانی به تنهایی نقش‌های مختلف از کارکتر‌های زن، مرد و بچه را بازی می‌کند.  

رادیو معارف؛ روایت کتاب

حسن توکلی‌زاده، تهیه‌کننده برنامه «روایت کتاب» از رادیو معارف با تاکید بر اینکه این برنامه روایی نمایش است، عنوان می‌کند: روایت کتاب از سال ۱۴۰۰ روی آنتن رفته و هر روز از ساعت ۱۲:۴۰ پخش می‌شود. محور اصلی این برنامه رمان و خاطره است و در بستر برنامه کتاب هم معرفی می‌شود، اما انتخاب‌ها براساس رمان و خاطرات ایرانی است که با موضوعات دفاع مقدس، انقلاب اسلامی و تاریخ اسلام منتشر شده است. به دلیل این که جنس برنامه روایی نمایشی است، در حوزه رمان و خاطره اقتباسی به صورت روایی و نمایشی با حضور بازیگران اداره کل هنر‌های نمایش رادیو خواهیم داشت. در این سه سال چیزی حدود ۹۵ عنوان کتاب تبدیل به کار روایی نمایشی شده است.  

رادیو سلامت؛ عشق کتاب

سارا شریفی، سردبیر و نویسنده «عشق کتاب» که از رادیو سلامت روی آنتن می‌رود. بیان می‌کند: عشق کتاب برنامه‌ای از گروه سلامت و روان رادیو سلامت است که با هدف معرفی کتاب‌های حوزه سلامت و روان و تشویق و ترغیب شنوندگان رادیو به خواندن کتاب تهیه می‌شود. وی با بیان اینکه این برنامه سه بخش را شامل می‌شود، ادامه می‌دهد: برنامه عشق کتاب سه بخش دارد که یک بخش آن با عنوان کتاب امروز  طراحی شده که به معرفی کتاب می‌پردازد. یک پویش کتاب‌خوانی داریم. مردم بخش‌هایی از آن را می‌خوانند و برای ما به فضای مجازی رادیو سلامت ارسال می‌کنند. بخش دیگر برنامه سخن دوست است که گفتگو با مروجین، مترجمان و نویسندگان است، در واقع گپ دوستانه و صمیمانه است.

ایرانصدا؛ بیش از ۷۰۰۰ کتاب گویا

پایگاه کتاب گویای ایران صدا قدیمی‌ترین پلتفرم اینترنتی تولید  و انتشار کتاب گویای کشور است که با هدف گسترش فرهنگ کتابخوانی و تسهیل مطالعه برای مخاطبان فارسی زبان جهان اقدام به تولید و انتشار کتاب‌های صوتی در وبسایت و اپلیکیشن ایران صدا می‌کند. این پایگاه هم اکنون به عنوان برزگترین سرویس کتاب صوتی کشور در دسترس علاقه‌مندان است که می‌توانند به صورت پخش آنلاین و یا به صورت دریافت رایگان کتاب‌های مورد علاقه خود را بشنوند. در این پایگاه بیش از ۷۰۰۰ عنوان کتاب از ناشران داخلی و کتاب‌های ادبیات کهن منتشر شده است که روزانه ۳۳۰۰ نفر مراجعه کننده و دانلود دارد. این پایگاه ضمن تولید کتاب‌های گویای مشهور جهان در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، خانواده، دفاع مقدس، طنز، افسانه ها، معمایی پلیسی جنایی، ورزشی و ... به ترجمه و تألیف کتاب‌های مورد نیاز مخاطبان می‌پردازد.