بررسی ضرورت هماهنگی میان ارزش‌های خانواده و مدرسه
در گفت‌وگوی فرهنگی رادیو گفتوگو کارشناسان به تبیین نقش خانواده در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب و همچنین ابعاد توسعه حوزه تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش پرداختند.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ علی محسنی - معاون آموزش و پرورش در گفت‌وگوی فرهنگی رادیو گفتوگو با تأکید بر اهمیت نقش خانواده در تربیت فرزندان، به بررسی تأثیر محیط خانواده بر ترویج فرهنگ عفاف و حجاب پرداخت.
دکتر پانته‌آ دری با بیان این که مسئولیت اصلی تربیت بر عهده خانواده است، گفت: «قاعدتاً تربیت اولیه و اساسی فرزندان در محیط خانواده شکل می‌گیرد. والدین، خواهر و برادر و حتی سایر اعضای نزدیک خانواده، نخستین آموزگاران فرزندان هستند و تأثیر مستقیمی بر رفتار و باورهای آن‌ها دارند.» او افزود که مدرسه نیز به عنوان مکمل خانواده در سال‌های بعدی، نقش مهمی در این فرآیند ایفا می‌کند.
وی تأکید کرد که یادگیری مقوله‌هایی نظیر عفاف و حجاب از قواعد کلی تربیت مستثنی نیست و تربیت اخلاقی و اعتقادی، ریشه در محیط خانواده دارد.
دری با اشاره به لزوم هماهنگی میان ارزش‌های خانواده، مدرسه و جامعه بیان کرد: «خانواده زمانی در رسالت تربیتی خود موفق است که ارزش‌های حاکم بر خانواده، جامعه و مدرسه با یکدیگر هم‌سو باشند. تعارض میان این ارزش‌ها می‌تواند بر پایداری تربیت تأثیر منفی بگذارد.»
وی اضافه کرد: «بسیاری از ارزش‌ها در محیط کنترل‌شده خانواده به کودکان آموزش داده می‌شوند، اما عمق این آموزه‌ها زمانی مشخص می‌شود که فرزندان وارد محیط‌های بزرگ‌تری نظیر مدرسه و جامعه شوند.»
دکتر دری با رد محدودیت عفاف به دختران تصریح کرد: «عفاف مفهومی وسیع است که شامل دختران و پسران می‌شود. نقش تربیتی والدین، با تکیه بر آموزه‌های دینی و اخلاقی، بسیار فراتر از ظاهر و پوشش است و وظیفه سنگینی را بر دوش خانواده‌ها قرار می‌دهد.»
معاون آموزش و پرورش در ادامه به تغییرات فرهنگی و کاهش ارتباطات خانوادگی در زندگی شهری اشاره کرد و گفت: «در بسیاری از شهرهای بزرگ، زندگی ماشینی و تک‌فرزندی موجب کاهش روابط بین خانواده‌های گسترده شده است. با این حال، در برخی مناطق کشور، هنوز پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها و سایر اقوام نقش پررنگی در تربیت فرزندان دارند.»
او در پایان با ابراز نگرانی از کمرنگ شدن روابط خانوادگی گفت: «در نسل‌های آینده، واژه‌هایی مانند عمو، خاله و دایی ممکن است به تدریج بیگانه شوند و نیاز باشد ساعت‌ها درباره آن‌ها توضیح داده شود.»
دکتر منوچهر فضلی خانی، عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، در گفت‌وگوی فرهنگی رادیو گفتوگو، به بررسی نقش مدرسه در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب پرداخت و بر اهمیت هماهنگی میان خانواده، مدرسه و جامعه تأکید کرد.
مکمل بودن نقش خانواده و مدرسه
دکتر فضلی خانی با اشاره به حدیثی از امام صادق (ع)، گفت: «خوشبخت کسی است که مادرش دارای گوهر گران‌بهای عفت باشد.» او افزود: «خانواده و مدرسه دو رکن اصلی در تربیت هستند و شکل‌گیری بنیان‌های فکری، اخلاقی و دینی دانش‌آموزان عمدتاً در این دو محیط انجام می‌شود. این دو نهاد باید به عنوان مکمل یکدیگر عمل کنند تا فرهنگ عفاف و حجاب به طور مؤثر در میان دانش‌آموزان نهادینه شود.»
وی با بیان اینکه شناسایی دلایل تمرد از حجاب ضروری است، پنج دلیل اصلی این پدیده را تشریح کرد:
۱. ناآگاهی یا شبهه نسبت به احکام دینی: برخی افراد به دلیل ناآگاهی یا ایجاد شبهات در آیات قرآن دچار انحراف می‌شوند.
۲. اعتراض به مسائل اجتماعی و سیاسی: برخی اعتراضات غیرمستقیم به مسائل دیگر را از طریق بی‌توجهی به حجاب نشان می‌دهند.
۳. رفتارهای احساسی مقطعی: این دسته تحت تأثیر عوامل احساسی یا تحریکات بیرونی قرار می‌گیرند.
۴. تأثیرات مدرنیته: مقتضیات زندگی مدرن گاهی موجب تزلزل سنت‌ها و ارزش‌های خانوادگی می‌شود.
۵. عناد و ستیز با احکام دینی: گروهی که با احکام دینی مخالفت مستقیم دارند، معمولاً اقلیت کوچکی را تشکیل می‌دهند.
وی تصریح کرد که برای چهار گروه اول، باید رویکردهای فرهنگی و استدلالی اتخاذ شود و تنها در موارد نادر می‌توان به اقدامات قهری متوسل شد.
اهمیت برنامه‌ریزی دقیق در مدارس
دکتر فضلی خانی تأکید کرد که مدارس باید با برنامه‌های دقیق و گام‌به‌گام برای هر پایه تحصیلی، راهبردهای خاصی برای آموزش و ترویج عفاف و حجاب طراحی کنند. او گفت: «رویکردهای آموزشی و تربیتی باید متناسب با سن و مراحل رشد دانش‌آموزان باشد. نمی‌توان برای دانش‌آموزان کلاس اول و دوازدهم یک روش یکسان اتخاذ کرد. در پایه‌های ابتدایی، باید از روش‌های قصه‌گویی و ساده‌سازی استفاده کرد، در حالی که در مقاطع بالاتر باید با استدلال و مشورت با دانش‌آموزان پیش رفت.»
وی با اشاره به اهمیت هماهنگی میان خانواده و مدرسه، بیان کرد: «اگر ارزش‌های خانواده و مدرسه در تضاد باشند، دانش‌آموزان در یک دوراهی قرار می‌گیرند که ممکن است تأثیرات منفی بر تربیت آن‌ها داشته باشد. مدرسه باید آن‌قدر مقتدر باشد که بتواند در این موارد پیشرو و تعیین‌کننده باشد.»
عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش انتقاد کرد که برنامه‌های فعلی در مدارس غالباً سطحی و غیرعمقی است. او گفت: «پروژه‌هایی نظیر عفاف و حجاب باید به صورت قلبی و عمیق اجرا شوند. این فرآیند نیازمند زمان، استمرار و برنامه‌ریزی دقیق مبتنی بر اصول پداگوژی است.»
دکتر فضلی خانی در پایان تأکید کرد که برنامه‌های تربیتی مدارس باید جامع، هدفمند و متناسب با نیازهای دانش‌آموزان هر پایه طراحی شوند تا بتوانند تأثیرگذاری واقعی و پایدار داشته باشند.
نقش خانواده و مدرسه در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب از نگاه دکتر عبدالوحید فیاضی
دکتر عبدالوحید فیاضی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگویی پیرامون نقش خانواده و مدرسه در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب، به بررسی جایگاه این دو رکن اصلی در قوانین مرتبط پرداخت.
کاستی‌های موجود در نظام تعلیم و تربیت
دکتر فیاضی با اشاره به مأموریت‌های دستگاه تعلیم و تربیت گفت: «از ابتدای انقلاب اسلامی، هدف‌گذاری برای تربیت دینی دانش‌آموزان انجام شد، اما این هدف تنها با کتاب‌های درسی و برنامه‌های آموزشی هفتگی محقق نمی‌شود. لازم است نظام آموزش و پرورش به معنای عام و با برنامه‌ریزی جامع به این موضوع بپردازد.»
وی تأکید کرد که مشکلات فعلی جامعه در زمینه تربیت دینی و اخلاقی، نتیجه کاستی‌های نظام آموزشی است و افزود: «دانش‌آموزانی که امروز در جامعه حضور دارند، سال‌ها تحت آموزش دینی و قرآنی در مدارس ما بودند، اما آنچه باید می‌آموختند، به درستی به آن‌ها منتقل نشده است. این موضوع نشان‌دهنده عدم برنامه‌ریزی مؤثر و کافی در نظام آموزشی است.»
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، گفت: «این سند، که از ده سال پیش تدوین شده، قرار بود به عنوان نقشه راه نظام آموزشی کشور اجرا شود. اما هنوز هم به طور کامل عملیاتی نشده است. بسیاری از وزرای آموزش و پرورش ابتدا اعلام می‌کنند که این سند را اجرا کرده‌اند، اما پس از اتمام دوره مدیریتی خود اذعان می‌کنند که در اجرای آن موفق نبوده‌اند.»
دکتر فیاضی با بیان اهمیت نقش مدرسه در تربیت دینی و اخلاقی دانش‌آموزان، اظهار داشت: «موضوع عفاف و حجاب به عنوان بخشی از تربیت دینی، در آموزش و پرورش عمومی آن‌گونه که باید، جایگاه مناسبی پیدا نکرده است. کاستی‌هایی که اکنون در این زمینه مشاهده می‌شود، نتیجه عدم توجه کافی به کارکردهای دینی و تربیتی مدارس است.»
ضرورت نگاه جامع به تعلیم و تربیت
وی با انتقاد از فضای کلی نظام آموزشی کشور گفت: «فضای تعلیم و تربیت ما به طور کامل اسلامی نبوده و آموزش‌های ارائه‌شده ناکافی بوده است. برای رفع این مشکلات، لازم است قوانینی جامع و مؤثر در مجلس تصویب شود و دستگاه‌های اجرایی با جدیت بیشتری به تربیت دینی و اخلاقی بپردازند.»
دکتر فیاضی در پایان تأکید کرد که خانواده و مدرسه دو رکن اصلی در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب هستند و باید با برنامه‌ریزی هماهنگ و اجرای دقیق قوانین، نقش خود را به بهترین شکل ایفا کنند. وی از حاکمیت نیز خواست توجه بیشتری به نظام آموزش و پرورش و تربیت نسل آینده داشته باشد.
در جلسه غیرعلنی مجلس مطرح شد؛
دلایل اعزام نشدن نیرو به سوریه از زبان سرلشکر سلامی
نسبت به زمان مشابه سال قبل؛
قیمت دام زنده ۵۰ درصد کاهش یافت
