«جنگلهای هیرکانی » در زبان رایج و عامیانهی مردم ایران زمین با عنوان جنگلهای شمال نامیده میشود و دومین اثر بزرگ طبیعی و متراکمترین ناحیه جنگلی ایران را تشکیل میدهند. این جنگلها در جنوب دریای خزر از منطقه هیرکان جمهوری آذربایجان شروع میشوند و در ایران از حوالی آستارا تا گرگان ادامه دارند. نام هیرکان در واقع نام قدیم گرگان در گویش مازنی بوده است که به جرجان یا ورکان نیز شهرت داشته است. جنگلهای هیرکانی از سالهای بسیار دور به جا ماندهاند و حتی برخی میگویند عمر آنها را با دایناسورها (دوره سوم زمین شناسی) برابر و آن را موزه طبیعی یا فسیلهای زنده مینامند. ۵۳ درصد این جنگلها در مازندران، ۲۶ درصد در گیلان و ۲۱ درصد در گلستان قرار دارند. در جاهایی مثل پارک ملی گلستان، جنگل الیمستان هراز، جنگل افراتخته، جنگل ابر شاهرود، جنگلهای ارسباران، پارک جنگلی بیبی یانلو و پارک جنگلی ناهارخوران گرگان میتوانید به جنگلهای هیرکانی دسترسی داشته باشید. همچنین بولا، جنگل واز، حوزه کجور نوشهر، پلنگ دره، چهارباغ چالوس، جنگل خشکداران، گشت رودخان، سیاه رودبار گیلان و منطقه حفاظتشده لیسار جزو این جنگلهای کهنسال هستند. «جنگلهای هیرکانی » در چهل و سومین اجلاس کمیته میراث جهانی در باکو با اکثریت آرا در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.
یک منبع آگاه گفت: نتایج طرح تحقیقاتی- علمی جنگلهای هیرکانی نشان از واقعیت تلخ کاهش وسعت آنها دارد در حالیکه سازمان جنگلها و مراتع آماری غیر واقعی و برخلاف آن را ارائه میدهد.
جنگل ابر از قدیمیترین جنگلهای هیرکانی است، این جنگل با 35 هزار هکتار وسعت در ادامه جنگلهای سرسبز شمال کشور به دلیل اینکه در 6 ماه از سال اقیانوسی از ابر آن را فرا میگیرد به این نام مشهور شده است.
بهرهبرداریهای غیرمعقول از گذشتههای دور تاکنون آسیبهایی را به جنگلهای گیلان وارد ساخته و وسعت آن را کاهش داده است اما با این حال بالغ بر یک سوم از مساحت استان را جنگلها پوشاندهاند.
مسئول پروژه بین المللی مدیریت چند منظوره جنگلهای هیرکانی برای حفظ تنوع زیستی گفت: منطقه اکولوژیکی جنگل هیرکانی ذخیره گاه مهمی برای گونه های مورد تهدیداست.