به گزارش سرويس بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران، وظيفه کيسه صفرا عبارت است از : ذخيره صفراي ساخته شده در کبد و کمک به هضم و جذب چربي ها در روده کوچک.

بعد از خوردن غذا، کيسه صفرا، صفرا ترشح کرده و آن را وارد روده کوچک مي کند. صفرا از طريق مدفوع از بدن خارج مي شود.

صفرا مايع زرد آبکي و تلخ مي باشد که توسط سلول هاي کبد ساخته مي شود و توسط لوله هاي باريکي به کيسه صفرا و روده کوچک مي ريزد.

محتويات صفرا عبارت است از: کلسترول، کلسيم، نمک هاي صفراوي، لسيتين و ديگر مواد غير قابل استفاده.

هنگامي که، مقدار نمک هاي صفراوي و کلسترول زياد شود، سنگ کيسه صفرا به وجود مي آيد. رشد اين سنگ 3 تا 4 سانتي متر مي باشد.
 

*انواع سنگ هاي صفراوي
سنگ هاي کلسترولي

1- سنگ هاي کلسترولي؛ اين نوع سنگ ها همانطور که از نامشان پيداست، از کلسترول ساخته شده اند و رنگشان سبز- زرد است. تقريبا 80 درصد سنگ ها از اين نوع مي باشند.

سلول هاي کبدي، کلسترول را به درون صفرا مي ريزند که اين خود عاملي است براي خارج کردن کلسترول از بدن.

همانطور که مي دانيم، کلسترول نوعي چربي مي باشد و چربي در آب غير قابل حل است. پس، کلسترول در صفرا غير قابل حل مي باشد.

کبد موادي را مي سازد که توسط آنها کلسترول به همراه صفرا خارج مي شود. حال اگر، مقدار زيادي کلسترول در صفرا وجود داشته باشد و يا کبد قادر به ساخت مواد لازم براي حمل کلسترول نباشد، اندازه کلسترول زياد شده و سنگ هاي صفراوي از نوع کلسترولي بوجود مي آيد.
2- سنگ هاي صفراوي رنگي

اين سنگ ها دو نوع هستند: سنگ هاي سياه و سنگ هاي قهوه اي

اين نوع سنگ ها از مواد زائد هموگلوبين به وجود مي آيند. (هموگلوبين، پروتئيني در گلبول هاي قرمز خون است که اکسيژن را حمل مي کند.)

هموگلوبيني که در گلبول هاي قرمز خوني کهنه و تخريب شده وجود دارد، تبديل به بيلي روبين شده و در خون آزاد مي شود. بيلي روبين توسط کبد و صفرا از بدن خارج مي شود.

حال اگر مقدار زيادي بيلي روبين در صفرا موجود باشد، با ديگر اجزاي صفرا ترکيب مي شود. اگر بيلي روبين با کلسيم ترکيب شود، سنگ هاي صفراوي سياه رنگ را تشکيل مي دهد که سخت هستند.

گاهي باکتري هاي موجود در روده، وارد مجراي صفراوي و کيسه صفرا مي شوند و بيلي روبين را تغيير مي دهند. اگر بيلي روبين تغيير يافته با کلسيم وسپس با چربي موجود در صفرا ترکيب شود، سنگ هاي صفرواي قهوه اي را تشکيل مي دهد که نرم تر از انواع سياه مي باشند.

*عوامل تاثير گذارنده بر تشکيل سنگ صفرا

1- ژنتيک ( اگر نزديکان درجه اول سنگ داشته باشند).

2- جنس: خانم هاي 20 تا 60 ساله بيشتر دچار سنگ صفراوي مي شوند. به طور کلي، خانم ها دو برابر آقايان دچار اين بيماري مي شوند.
سنگ کيسه صفرا

3- چاقي

4- زيادي استروژن

5- داروهاي پايين آورنده کلسترول

6- ديابت: افراد ديابتي مقدار زيادي تري گليسيريد در خونشان دارند.

7- کاهش سريع وزن: کبد مي خواهد کلسترول زيادي را به کمک صفرا خارج کند و اين خود عاملي است براي تشکيل سنگ کيسه صفرا.

8- بيماري هاي لوزالمعده

9- بيماري هاي کبدي، مانند سيروز

10- نوشيدن الکل
 

*علائم سنگ کيسه صفرا

1- مهم ترين علامت وجود سنگ کيسه صفرا، درد در ناحيه معده يا بالاي شکم و زير قفسه سينه مي باشد. اين درد:

- ناگهان در بالاي شکم به وجود مي آيد و به قسمت راست پشت يا شانه ها کشيده مي شود.

- معمولا اين درد باعث مي شود بيمار به سختي دست خود را حرکت دهد.

- از تنفس راحت و عميق جلوگيري مي کند.

- 1 تا 5 ساعت ادامه دارد.

- در شب اتفاق مي افتد و بيمار نمي تواند خواب آرامي داشته باشد.

- بعد از هر وعده غذايي رخ مي دهد.

- غالبا با تب، تهوع و کاهش اشتها همراه است.

2- نفخ

3- عدم تحمل غذاهاي چرب

4- هضم نکرن غذا

5- آروغ زدن

*علائمي که نشان دهنده مسدود شدن مجرا و بيرون نرفتن سنگ صفراست، شامل:

يرقان (علائم يرقان عبارت است از زردي پوست و سفيدي چشم ها)

ادرار تيره

مدفوع روشن

تب و سرماخوردگي

تعريق /عط