در آن زمان حضرت امام(ره) مبلغ یک میلیون تومان به عنوان بودجه در اختیار دانشگاه آزاد قرار دادند و دانشگاه کار خود را با یک ساختمان کوچک آغاز کرد اما اکنون پس از 29 سال، هزاران میلیارد سرمایه و صدها هزار مترمربع ساختمان دانشگاهی در اختیار دارد.

اگرچه توسعه و اداره چنین مجموعه بزرگی زحمات فروانی را به دنبال داشته است اما برخی مسائل تکان دهنده که در ماجرای تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد مشخص شد از نقاط تاریک مدیریت سه دهه ای جاسبی بر دانشگاه آزاد حکایت دارد.

تخلفات دانشگاه آزاد به عنوان نقطه تاريک مجلس هفتم

پرونده فروش سئوالات کنکور دانشگاه آزاد در سال 82، به کارگیری افرادی بدون داشتن صلاحیت علمی کافی به عنوان عضو هیئت علمی، تملک زمین ها و زدن برخی املاک دانشگاه به نام جاسبی، عدم تصویب هرساله شهریه، عدم نظارت بر عملکرد دانشگاه آزاد، ارائه مدارک تحصیلی به عناصری که دستی در قدرت دارند، زمین خواری دانشگاه آزاد، دریافت بی ضابطه مجوز تاسیس رشته، تدریس دروس سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد از سوی مربیان آموزشی که حداقل سابقه کاری را داشتند و ... تنها گوشه های کوچکی از این تخلفات بود که در گزارشهای مختلف سازمان بازرسی کل کشور هم به آن اشاره شده بود. گزارش تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد در نهایت تهیه شد اما در صحن علنی مجلس قرائت نشد که از این موضوع به عنوان نقطه تاریک مجلس هفتم یاد می شود.

مهمترین موضوعات تخلفات دانشگاه آزاد در مجلس شورای اسلامی دوره هفتم به تحقیق و تفحص رسید. پرونده تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد اسلامی از سوی برخی نمایندگان مطرح شد و در نهایت پس از تهیه بیش از 40 جلد گزارش، در مجلس قرائت نشد. این در حالی بود که نمایندگان تهیه کننده طرح تحقیق و تفحص معتقد بودند که سایر نمایندگانی که مانع خواندن این گزارش در صحن علنی مجلس شدند، به گونه ای وامدار دانشگاه آزاد بودند.

 انتصابات فامیلی در دانشگاه آزاد

انتصابات فامیلی جاسبی نیز یکی دیگر از مواردی است که در گزارش آمده و در راس واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی دیگر به طنز بدل شده بود. همه می دانستند که رئیس یک واحد دانشگاهی یا باید از بستگان جاسبی یا از بستگان همسر جاسبی باشد. این انتصابات در حوزه های مدیریتی هم ادامه داشت و نزدیکان جاسبی مهمترین مسئولیت ها را برعهده گرفتند که این موضوع به شبهات در این دانشگاه دامن می زد.

 خرید زمین با قیمت پایین برای ساختن دانشگاه آزاد

همچنين خرید زمین در شهرستان ها به نفع دانشگاه و با قیمت های پایین شنیده می شد، موضوعی که از یک نجوای روزنامه ای به یک واقعیت در سخنان خود جاسبی بدل شد.

جاسبی بارها در نشست معاونان خود تاکید کرده است که نیمی از زمین های دانشگاه آزاد سند مالکیت منگوله دار ندارند و از مدیران عمرانی خواست اسناد زمین ها را قطعی کنند تا مشکلی پیش نیاید. اما موضوع زمین های دانشگاه آزاد بعدها به مشکل اساسی تبدیل شد و ابعاد تازه ای نظیر زمین خواری در دهه 80 را به وجود آورد. این مورد، با انتشار فیلمی از تعدی به زمین های ساکنان منطقه حصارک پونک به اوج خود رسید.

تصمیم ناگهانی برای وقف دانشگاه آزاد و پیامدهای آن

تصمیم ناگهانی هیئت موسس دانشگاه آزاد اسلامی در دی ماه سال 88 مبنی بر وقف این دانشگاه، نشان داد که مسئولان این دانشگاه به موضوعی فراتر از تغییرات مدیریتی فکر می کنند و برای خروج از دایره نظارتی، نهادهای قانونی نظارتی، راهی را به عنوان وقف پیدا کرده اند.

اما با نامه مقام معظم رهبری درباره وقف، اشکال وقف برشمرده و تاکید شد که علاوه بر اینکه وقف دانشگاه آزاد از لحاظ فقهی و حقوقی صحیح نیست، شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز باید با توجه به ماهیت غیرخصوصی و غیردولتی دانشگاه آزاد اسلامی بندهای 5 و 10 مصوبه جدید شورا درباره اساسنامه این دانشگاه را مورد بررسی مجدد قرار داده و اصلاح کنند.

تغییرات در اساسنامه دانشگاه آزاد در سال 87

پس از آنکه موضوع تغییرات اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی در آبان ماه سال 87 در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد، مسایل مربوط به مدیریت در اصلاحیه اساسنامه این دانشگاه مورد توجه قرار گرفت و شیوه انتخاب مدیران و انتخاب هیئت‌های امنای دانشگاه، مورد تاکید قرار گرفت.

اما اساسنامه دانشگاه آزاد آبان 89 اصلاح شد و در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید اما از آن زمان 13 ماه گذشت تا اولین جلسه هیئت امنای دانشگاه آزاد برای تعیین ریاست دانشگاه تشکیل شود، که فرهاد دانشجو به عنوان رياست جديد اين دانشگاه منصوب شد. 

بي نتيجه بودن اصلاح اساسنامه و انتظار مردم بر رسيدگي به اين تخلفات

همزمان با مشخص شدن این تخلفات گسترده که مستند به اسناد تکان دهنده ای است، رئیس جمهور با روحیه عدالت خواهی خود به عنوان یکی از حامیان برخورد با رئیس دانشگاه آزاد وارد میدان شد. این امر باعث شد که رئیس متخلف دانشگاه با هوشمندی خاص به پنهان شدن پشت افرادی مانند آیت الله هاشمی رفسنجانی مبادرت کند و به مدد شبکه گسترده رسانه ای خود، موضوع رسیدگی به تخلفاتش را امری سیاسی و ناشی از اختلافات جریانات حزبی در کشور معرفی کند و البته تا حدی هم در این زمینه موفق عمل کرده است.

اکنون انتظار افکار عمومی این است که مدیریت جدید دانشگاه آزاد ضمن بررسی شائبه های مطرح در خصوص عملکرد مدیران گذشته این دانشگاه، قدم های اساسی تا احقاق حقوق تمام کسانی که صدمه، ضرر و یا آسیبی از مجموعه دانشگاه آزاد متحمل شده اند، برداشته و در ادامه نیز دست اندرکاران و شرکای انجام تخلفات مدیریتی این مجموعه را به نهادهای نظارتی و قضایی سپرده و دستگاه قضا هم یک بار برای همیشه با آنها برخورد قاطع و عبرت آموز کند.

/ش3