وصیت نامه امیرالمومنین علی(ع)
خدا را خدا را درباره جهاد در راه خدا به مال و جان و زبانتان یاد آرید، و بر شما باد به همبستگي و رسیدگي به یكدیگر، و بپرهیزید از قهر و دشمني و بریدن از هم. امر به معروف و نهي از منكر را رها نكنید كه بدانتان بر شما چیره ميشوند آن گاه دعا ميكنید ولي مستجاب نميگردد.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، هنگامي كه ابن ملجم - كه خدا لعنتش كند - امام علي (ع) را ضربت زد حضرتش به حسن و حسین علیهمالسلام چنین فرمود: «شما را به تقواي الهي سفارش ميكنم و اینكه در طلب دنیا بر نیایید گرچه دنیا در طلب شما برآید، و بر آنچه از دنیا محروم ماندید اندوه و حسرت مبرید و حق بگویید و براي پاداش (اخروي) كار كنید و دشمن ظالم و یاور مظلوم باشید.(1)
شما دو نفر و همه فرزندان و خانوادهام و هر كس را كه این نامهام به او ميرسد سفارش ميكنم به تقواي الهي و نظم كارتان و اصلاح میان خودتان، چرا كه از جدتان صلي الله علیه و آله و سلم شنیدم كه فرمود: «اصلاح میان دو كس از انواع نماز و روزه برتر است.»
خدا را خدا را درباه یتیمان در نظر آرید، هر روز به آنان رسیدگي كنید و حتي یك روز دهان آنان را خالي نگذارید و مبادا در حضور شما تباه شوند.
خدا را خدا را درباه همسایگان در نظر دارید، كه آنان سخت مورد سفارش پیامبرتان هستند، پیوسته به همسایگان سفارش ميكرد تا آنجا كه پنداشتم آنان ارث بر خواهد نمود.
خدا را خدا را درباره قرآن یاد كنید، مبادا دیگران به عمل به آن بر شما پیشي گیرند.
خدا را خدا را درباره نماز یاد كنید كه آن ستون دین شماست.
خدا را خدا را درباره خانه پروردگارتان یاد كنید، تا زنده هستید آن را خالي و (خلوت) نگذارید; كه اگر این خانه متروك بماند دیگر مهلت نخواهید یافت.
خدا را خدا را درباره جهاد در راه خدا به مال و جان و زبانتان یاد آرید، و بر شما باد به همبستگي و رسیدگي به یكدیگر، و بپرهیزید از قهر و دشمني و بریدن از هم. امر به معروف و نهي از منكر را رها نكنید كه بدانتان بر شما چیره ميشوند آن گاه دعا ميكنید ولي مستجاب نميگردد.
امام علی (ع)
اي فرزندان عبدالمطلب! مبادا شما را چنان بینم كه به بهانه اینكه امیرالمؤمنین كشته شد دستبه خون مسلمانان بیالایید; هش دارید كه به قصاص خون من جز قاتلم را نباید بكشید; بنگرید هر گاه كه من از این ضربت او جان سپردم تنها به كیفر این ضربتیك ضربتبر او بزنید و این مرد را مثله نكنید. (2) چرا كه از رسول خدا صلي الله علیه و آله و سلم شنیدم كه ميفرمود: «از مثله كردن بپرهیزید گرچه با سگ هار باشد.» (3)
از وصیت دیگر آن حضرت پیش از شهادت و پس از ضربت زدن ابن ملجم ملعون: «وصیت من به شما آن است كه چیزي را با خدا شریك مسازید، و به محمد صلي الله علیه و آله و سلم سفارش ميكنم كه سنت او را ضایع مگذارید. این دو ستون را به پادارید و این دو چراغ را افروخته بدارید، و تا از جاده حق منحرف نشدهاید هیچ نكوهشي متوجه شما نیست. من دیشب یار و همدم شما بودم و امروز مایه عبرت شما گشتهام و فردا از شما جدا خواهم شد. خداوند من و شما را بیامرزد. اگرزنده ماندم خودم صاحب اختیار خون خود هستم و اگر فاني شدم فنا میعادگاه من است، و اگر بخشیدم بخشش مایه تقرب من به خدا و نیكویي براي شماست; پس شما هم ببخشید «آیا نميخواهید كه خدا هم شما را ببخشاید؟» (4)
به خدا سوگند هیچ حادثهاي ناگهاني از مرگ به من نرسید كه آن را ناخوش دارم، و نه هیچ وارد شوندهاي كه ناپسندش دانم; و من تنها مانند جوینده آبي بودم كه به آب رسیده، و طالب چیزي كه بدان دستیافته است; «و آنچه نزد خداستبراي نیكان بهتر است» (5) و (6)از این كه فرمود: «به خدا سوگند هیچ حادثهاي ناگهاني از مرگ به من نرسیده كه...»
معلوم ميشود كه امام علیهالسلام پیوسته از روي شوق در انتظار شهادت به سر ميبرده و ميدانسته است كه آنچه پیامبر راستگوي امین صلي الله علیه و آله و سلم به او خبر داده ناگزیر فراخواهد رسید چنانكه قیامت آمدني است و شكي در آن نیست و وعده او ترك و تخلف ندارد و آن حضرت با دلي پر صبر در انتظار آن بود و - بنا به نقل گروهي از دانشمندان مانند ابن عبدالبر و دیگران - ميفرمود: «شقيترین این امت از چه انتظار ميبرد كه این محاسن را از خون این سر سیراب سازد؟» و بارها ميفرمود: «به خدا سوگند كه موي صورتم را از خون بالاي آن سیراب خواهد كرد.
(1)بخش سیره و عترت تبیان
(2)مثله كردن: بریدن انگشت و بیني و گوش و دیگر اعضاي كسي.
(3)نهج البلاغه، نامه 47.
(4)اقتباس از آیه 22 سوره نور.
(5)اقتباس از آیه 198 سوره آل عمران.
(6)نهج البلاغه، نامه 23.
(7)تاریخ الخمیس، باب هجرت پیامبر صلي الله علیه و آله و سلم.
شما دو نفر و همه فرزندان و خانوادهام و هر كس را كه این نامهام به او ميرسد سفارش ميكنم به تقواي الهي و نظم كارتان و اصلاح میان خودتان، چرا كه از جدتان صلي الله علیه و آله و سلم شنیدم كه فرمود: «اصلاح میان دو كس از انواع نماز و روزه برتر است.»
خدا را خدا را درباه یتیمان در نظر آرید، هر روز به آنان رسیدگي كنید و حتي یك روز دهان آنان را خالي نگذارید و مبادا در حضور شما تباه شوند.
خدا را خدا را درباه همسایگان در نظر دارید، كه آنان سخت مورد سفارش پیامبرتان هستند، پیوسته به همسایگان سفارش ميكرد تا آنجا كه پنداشتم آنان ارث بر خواهد نمود.
خدا را خدا را درباره قرآن یاد كنید، مبادا دیگران به عمل به آن بر شما پیشي گیرند.
خدا را خدا را درباره نماز یاد كنید كه آن ستون دین شماست.
خدا را خدا را درباره خانه پروردگارتان یاد كنید، تا زنده هستید آن را خالي و (خلوت) نگذارید; كه اگر این خانه متروك بماند دیگر مهلت نخواهید یافت.
خدا را خدا را درباره جهاد در راه خدا به مال و جان و زبانتان یاد آرید، و بر شما باد به همبستگي و رسیدگي به یكدیگر، و بپرهیزید از قهر و دشمني و بریدن از هم. امر به معروف و نهي از منكر را رها نكنید كه بدانتان بر شما چیره ميشوند آن گاه دعا ميكنید ولي مستجاب نميگردد.
امام علی (ع)
اي فرزندان عبدالمطلب! مبادا شما را چنان بینم كه به بهانه اینكه امیرالمؤمنین كشته شد دستبه خون مسلمانان بیالایید; هش دارید كه به قصاص خون من جز قاتلم را نباید بكشید; بنگرید هر گاه كه من از این ضربت او جان سپردم تنها به كیفر این ضربتیك ضربتبر او بزنید و این مرد را مثله نكنید. (2) چرا كه از رسول خدا صلي الله علیه و آله و سلم شنیدم كه ميفرمود: «از مثله كردن بپرهیزید گرچه با سگ هار باشد.» (3)
از وصیت دیگر آن حضرت پیش از شهادت و پس از ضربت زدن ابن ملجم ملعون: «وصیت من به شما آن است كه چیزي را با خدا شریك مسازید، و به محمد صلي الله علیه و آله و سلم سفارش ميكنم كه سنت او را ضایع مگذارید. این دو ستون را به پادارید و این دو چراغ را افروخته بدارید، و تا از جاده حق منحرف نشدهاید هیچ نكوهشي متوجه شما نیست. من دیشب یار و همدم شما بودم و امروز مایه عبرت شما گشتهام و فردا از شما جدا خواهم شد. خداوند من و شما را بیامرزد. اگرزنده ماندم خودم صاحب اختیار خون خود هستم و اگر فاني شدم فنا میعادگاه من است، و اگر بخشیدم بخشش مایه تقرب من به خدا و نیكویي براي شماست; پس شما هم ببخشید «آیا نميخواهید كه خدا هم شما را ببخشاید؟» (4)
به خدا سوگند هیچ حادثهاي ناگهاني از مرگ به من نرسید كه آن را ناخوش دارم، و نه هیچ وارد شوندهاي كه ناپسندش دانم; و من تنها مانند جوینده آبي بودم كه به آب رسیده، و طالب چیزي كه بدان دستیافته است; «و آنچه نزد خداستبراي نیكان بهتر است» (5) و (6)از این كه فرمود: «به خدا سوگند هیچ حادثهاي ناگهاني از مرگ به من نرسیده كه...»
معلوم ميشود كه امام علیهالسلام پیوسته از روي شوق در انتظار شهادت به سر ميبرده و ميدانسته است كه آنچه پیامبر راستگوي امین صلي الله علیه و آله و سلم به او خبر داده ناگزیر فراخواهد رسید چنانكه قیامت آمدني است و شكي در آن نیست و وعده او ترك و تخلف ندارد و آن حضرت با دلي پر صبر در انتظار آن بود و - بنا به نقل گروهي از دانشمندان مانند ابن عبدالبر و دیگران - ميفرمود: «شقيترین این امت از چه انتظار ميبرد كه این محاسن را از خون این سر سیراب سازد؟» و بارها ميفرمود: «به خدا سوگند كه موي صورتم را از خون بالاي آن سیراب خواهد كرد.
(1)بخش سیره و عترت تبیان
(2)مثله كردن: بریدن انگشت و بیني و گوش و دیگر اعضاي كسي.
(3)نهج البلاغه، نامه 47.
(4)اقتباس از آیه 22 سوره نور.
(5)اقتباس از آیه 198 سوره آل عمران.
(6)نهج البلاغه، نامه 23.
(7)تاریخ الخمیس، باب هجرت پیامبر صلي الله علیه و آله و سلم.
