به گزارش خبرنگار بازار باشگاه خبرنگاران زودپز آلومینیومی سبک و ارزان است و همچنین به دلیل اینکه آلومینیوم رسانای خوب گرما است, گرمای یکنواختی را پخش می کند. اما در هنگام استفاده زیاد و سنگین از زودپز آلومینیومی باید به نقص ذاتی آلومینیوم که رنگ پریدگی و زنگ زدن آن است توجه داشت(هرچند که این بر روی نحوه پخت غذا تاثیر نداد). هزینه کمتر می تواند دلیل اصلی برای انتخاب زودپز آلومینیومی باشد. زودپزهای از جنس استیل زد زنگ مقداری سنگین تر و گران تر هستند. طبیعت بسیار مقاوم استیل ضدزنگ امکان استفاده از آن برای مدت های بسیار طولانی را فراهم می کند و نیز سطح زیبا و درخشنده آن توجه را جلب می کند. اما عیبی که استیل دارد این است که رسانایی خوبی برای گرما نیست.

به همین دلیل استفاده از مدل های چند لایه که در آنها یک صفحه آلومینیومی در لایه بیرونی سطح زیری زودپزقرار داده می شود، بهترین گزینه خواهد بود. این کار به خوبی مشخصه گرمایی زودپز استیل را بالا می برد و محل های گرم نقطه ای(چون استیل رسانای خوب گرما نیست نقاطی از آن به صورت تنها بسیار داغ می شود که موجب پخت غیریکنواخت غذا در آن می شود) را که در وسایل پخت و پز استیل معمول هستند را حذف می کند.

بهترین اندازه برای زودپز کدام است؟

بیشتر زودپزها براساس میزان حجم مایعی که در آنها جا می گیرد فروخته می شوند، این در حالی است که معمولا حجم قابل استفاده از آنها برای پخت غذا بین ½ تا 3/1 این مقدار است و این به نوع غذا و حجم آن پس از پخته شدن بستگی دارد. و همیشه مقداری فضایی خالی در داخل زودپز برای حضور بخار ضروری است. اگرچه زودپزها در اندازه های مختلفی وجود دارند ولی اندازه های حدود4،6، و 8 لیتری معمول هستند.

4 لیتر:

اندازه مناسبی برای 2 نفر و نیز مناسب جهت تهیه یك وعده غذا خانواده می باشد. غذای مورد نیاز 2 نفر را همیشه می توان توسط یك زودپز 4 لیتری آماده كرد.
6 لیتر:

اندازه معمول برای خانواده ها می باشد. برای تهیه بیشتر غذاها استفاده می شود و نیز بیشتر روش های تهیه غذا بر اساس زودپز 6 لیتری تهیه می شوند.

8 لیتری:

برای خانواده های بزرگتر اندازه 8 لیتری مناسب می باشد.

در زودپز خود باید به دنبال چه مشخصاتی بود؟

تنظیم کننده فشار زودپز: هر دستگاه زودپزی باید دارای وسیله ای برای نشان دادن و کنترل فشار داخل دیگ آن باشد. در طول سال های گذشته انواع مختلفی تنظیم کننده(رگولاتور) برای انجام این کار طراحی شده اند. به طور عمده سه نوع کلی برای تنظیم کننده زودپز وجود دارد. همه آنها به نوعی با یگدیگر تفاوت دارند ولی نهایتا نتیجه یکسانی به همراه دارند. اولین نوع, تنظیم كننده سوپاپی وزنی است(معمولا به آن سر جنبان گفته می شود). نوع دوم تکامل یافته نوع اول است و نوع سوم تنظیم كننده سوپاپی فنری است. صرف نظر از اینکه زودپزی که می خواهید تهیه کنید دارای کدام نوع تنظیم كننده است, همیشه نوعی را که توانایی کار در شرایط حداکثر فشار 15 psi (واحد فشار به معنی میزان فشار بر حسب پوند بر واحد اینچ مربع) را داشته باشد. 15psi فشار استانداردی است که در اکثر زودپزها استفاده می شود. همچنین بیشتر راهنماهای پخت توسط زودپز با در نظر گرفتن این فشار نوشته می شوند, بنابراین اگر شما از زودپزی با فشار پایین تر استفاده کنید نمی توانید به صورت حداکثری در وقت خود صرفه جویی کنید.

روش آزاد کردن فشار(خنک کردن)

دستورالعملها به روش های سرد کردن لحظه ای یا سرد کردن طبیعی تدریجی, بر اساس نوع غذا توصیه می کنند. از آنجایی که به صورت های گوناگون به این مساله اشاره می شود بسیار مهم است که معنی آنها درست فهمیده شود. بنابراین همیشه بر اساس دستورالعملهای ارائه شده توسط سازنده برای خنک کردن آن توجه وعمل کنید.
بر اساس روش سرد کردن لحظه ای باید زودپز را زیر آب سرد در حال جریان قرار داده یا آن را در ظرف حاوی آب سرد فرو کنید. آب سرد فشار داخلی را سریعا آزاد می کند. برخی مدل ها دارای دسته آزاد کردن سریع فشار هستند که با استفاده از آن بخار به صورت عمده از دیگ خارج می شود.اگر این روش موجب پرتاب شدن غذا یا مایع به خارج شود ضروری خواهد بود که از آب برای کاهش فشار استفاده کرد.
در روش سرد کردن طبیعی شما تنها منبع گرما را قطع کرده و به زودپز اجازه می دهید به آرامی سرد شود.

دسته ها:

هنگام خرید زودپز مورد نظرتان ابتدا زودپز را همانگونه که در منزل در دست خواهید گرفت, گرفته و اطمینان حاصل کنید که دسته های آن مناسب و ایمن می باشند. توجه داشته باشید که زودپزهای با حجم 6 لیتر و بیشتر از آن باید دسته هایی در دو طرف داشته باشند. دسته های بلندتر مناسب هستند زیرا احتمال تماس دست با بدنه گرم را کاهش می دهد و همچنین در حمل زودپزهای بزرگ که طبیعاتا سنگین تر هستند کار شما را آسان می کنند.

جنس لایه ته زودپز:

اگر زودپز از جنس استیل زدزنگ خریداری می کنید,به دنبال مدلی باشید که دارای لایه زیرین از جنس بی متال(دو فلزی) یا تری متال(سه فلزی) باشد. نوع معمول آن سطح زیری با لایه آلومینیوم می باشد. این لایه ها از پخت غیریکنواخت و سوختگی غذا جلوگیری می کنند و موجب پخش یکنواخت گرما برروی سطح زیرین زودپز می شوند, و همچنین پاک کردن زودپز را آسان می کنند

گارانتی:
انتخاب زودپزی که دارای گارانتی می باشد ترجیح دارد. کمپانی های مشهور تا 10 سال زودپز های غیر برقی را تضمین می کنند.

هزینه:
بر اساس شرکت های سازنده و نیز مشخصات زودپزهای مختلف, قیمت های متفاوتی برای این وسیله وجود دارد. سلیقه و نیاز شما تعیین می کند که باید چه مبلغی برای وسیله بپردازید

استیل ضدزنگ:
زودپز استیل با دیواره زیرین سه لایه (به صورت استیل-آلومینیوم-استیل یا مس-الومینیوم-مس) تهیه کنید. در این صورت سوختگی غیر یکنواخت غذا به حداقل می رسد, غذا زودتر گرم می شود و گرما برای مدت بیشتری باقی می ماند که این خود به معنی بهره وری انرژی بهتر خواهد بود که در طول زمان موجب صرفه جویی در هزینه می شود.
شما می توانید از زودپز استیل خود با منابع گرمای متفاوت مانند گاز یا منبع برقی استفاده کنید. زودپز استیل می تواند تا 20 سال باقی بماند و به فرزندانتان به ارث برسد!

اهمیت اندازه:
با توجه به اینکه شما تنها قادرید از 3/2 گنجایش نامی(حتی گاهی برای برخی غذاها این مقدار به ½ کاهش می یابد) زودپز استفاده کنید، سعی کنید نوع بزرگی انتخاب کنید. 5 لیتر حداقل اندازه مورد نیاز است, حتی اگر تنها هستید یا خانواده دو نفری دارید.
اندازه 8 لیتری امکان پخت غذاهای ببیشتر و در اندازه بزرگتر مانند مرغ و ماهیچه را برای شما ممکن می کند. انداره بزرگ تنها برای خانواده های بزرگ مناسب نیست بلکه خانواده های کم جمعیت نیز می توانند از اندازه بزرگ زمانی که می خواهند غذا را آماده و در فریزر نگهداری کنند و بعدا استفاده کنند، بسیار مفید خواهد بود.

مواردی كه بهتر است از آنها خودداری کرد

زودپز آلومینیومی:

در طول زمان لایه آلومینیوم پوشیده نشده دگرگون و حفره دار می شود و غذا در داخل همین حفره های کوچک جمع شده و محلی برای رشد میکروب می شود. نگهداری غذاهای حاوی اسید مانند سس های حاوی گوجه فرنگی این فرآیند را شدت می بخشد. این فرآیند ممکن است تنها چند ساعت طول بکشد! علاوه بر اینها، امکان بوجود آمدن لکه های سیاه که پاک کردن آنها مشکل است بر روی ظروف آلومینیومی بسیار زیاد است. آلومینیوم انتقال دهنده ی خوبی برای گرما و حرارت است ولی امکان بوجود آمدن نقاط داغ در آن نیز وجود دارد. مشکل دیگر ظروف آلومینیومی ترکیب شدن آلومینیوم خورده شده توسط اسیدها و... با غذا است که می تواند برای سلامتی مضر باشد.
آلومینیوم در برابر خمش و تغییر شکل آسیب پذیر است و زمانی که این اتفاق بیفتدعلاوه بر تاثیر بر زیبایی وسیله، فشار داخل دیگ زودپز به میزان مورد نظر نخواهد رسید.

زودپزهای غیراستاندارد:

زودپزی خریداری کنید که در فشار استاندارد 15 psi کار کند.در زودپزهای غیر استاندارد فشار داخلی به این میزان نمی رسد و در نتیجه شما همیشه مجبورید زمان بیشتری برای پخت در نظر بگیرید. این کار ممکن است نتیجه مطلوبی به دست ندهد. زمان پخت طولانی تر مخالف مزیت های ذکر شده برای زودپز مانند سریع بودن و بهینه بودن است.قبل از خرید مشخصات تولیدکننده را مطالعه کنیدو از خرید زودپز با فشار کمتر از 15 خودداری کنید.

زودپز با لایه داخلی نچسب:

برخلاف ادعای سازندگان، لایه داخلی نچسب در محیط پخت داخل زودپز چندان مقاومتی ندارد. بیشتر اوقات عمر زودپز به دلیل اینکه ذرات لایه ی نچسب از سطح داخلی جدا می شود، کاهش می یابد. این ذرات در وعده های مختلف به داخل غذای شما و خانواده تان وارد می شود.راهی که پیشنهاد می شود استفاده نکردن از برخی قاشق ها و وسایل برای جلوگیری از جدا شدن این لایه است. اگر چه این کار مقداری محدودیت محسوب می شود ولی اگر از چنین زودپزهایی استفاده می کنید این تنها راه ممکن است.

مشكلات زودپز های برقی!
به اعتقاد برخی زودپز های برقی هنوز در رقابت با زودپز های غیر برقی بازنده هستند. یكی از مواردی كه در مورد ناكارآمدی آنها مطرح می شود، اشاره به تفاوت زیاد بین گارانتی نمونه های مشابه برقی و غیر برقی است. معمولا نمونه برقی 1 تا2 سال گارانتی دارد در حالی كه نمونه های غیر برقی تا 10 سال نیز توسط سازنده گارانتی می شوند.
عیب دیگ این است كه شما در زودپز برقی نمی توانید از روش سرد كردن سریع استفاده كنید.