به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک غار چاه نخچیر دارای یک شاخه اصلی و چند شاخه فرعی است؛ا ششصد متري اول غار مسير مشترك و در امتداد جنوب به شمال مي باشد و بعد از آن داراي دو انشعاب مي شود يكي از انشعابات به طرف شمال شرق و ديگري به شمال غرب امتداد مي يابد طول كل هر كدام از شعب حدود يكهزار و سيصد متر است. از امتيازات غار مزبور افقي بودن كل مسير است. تاکنون مقامات محلی و غارپیمایان حدود ۴ کیلومتر در داخل تمام غار پیش رفته‌اند این غار در اواخر سال 1367 در اثر يك انفجار در نزديكي هاي دهانه آن توسط سازمان آب دليجان كشف گرديد.

آشنایی با زمین‌شناسی غارچاه نخجیر دهانه غار در دامنه کوه، حفره تنگی است که با استفاده از انفجارهای متعدد باز شده‌است. این غار که در سازند آهکی دولومیتی شمال و شمال خاوری شهرستان واقع شده متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی است.این غار در واقع جزو طبیعت دهستان جاسب محسوب می شود. غار چاه نخچیر حاصل عوامل زمین‌ساختی و هوازدگی شیمیایی است که عموما کریستالیزه بوده و از پتانسیل عظیم سنگ‌های تزیینی تشکیل شده‌است. وجود نمونه نادر رسوبات دولومیتی به مقیاس قابل توجه که به صورت لایه‌های سفید رنگ، کربدورها و دالان‌های مسیر اصلی این غار را پوشانده به عنوان رسوبات سفید برفی نام گذاری شده‌است. تهویه ‌طبیعی هوای درونی غار در فصول تابستان و زمستان یکی دیگر از عجایب این غار شگفت انگیزاست، در تابستان خنک و در زمستان گرم است و هیچ گاه در این مجموعه بازدید کنندگان با کمبود اکسیژن روبرو نمی ‌شوند. این غار که کف و دیواره‌های آن پوشیده از اسفنج‌های بلورین است یکی از زیباترین غارهای جهان به شمار می‌رود که دالان‌ها، دهلیزها، کریدورها و تراورس‌های خطرناک، دریاچه‌ها، حوضچه‌های متعدد، لایه فروکشیده و ستون‌ها، زیبایی خاصی به این غار که جزو غارهای مرطوب افقی محسوب می‌شود؛ بخشیده‌است. ارتفاع کف تا سقف غار گاهی از ۲۰ متر تجاور می‌کند و دره‌های عمیقی که بیشتر راه‌های انحرافی را فرا گرفته با بازتاب نور از منشورهای بلور و کلیست در کنار آویزهای پرحالت می‌تواند از جاذبه‌های بسیار مهم این غار در جذب توریست به شمار رود. به گفته غارپیمایان و مقامات محلی در انتهای مسیر اصلی (کیلومتر ۴) فضای استخر مانندی وجود دارد که دارای آب است. یکی از نکات جالب در غار چال نخجیر، زنده بودن آن است. بطوریکه هنوز هم غار در حال رشد بوده و حجم قندیل های غار به آرامی در حال افزایش است. گفته میشود برای تشکیل هر 2 سانتی متر از قندیل های غار، صد سال زمان لازم است، پس می بایست هنگام بازدید از غار، در حفظ و نگهداری این شاهکار زیبای خلقت، نهایت دقت را بعمل آوریم.

سنگ‌های تزئینی با اشکال متنوع مانند عقاب، لاک پشت، گوزن، انسان، کبوتر و تندیس‌های عظیم الجثه بلورین ایجاد شده‌است که بیشتر آنان از جنس آهک است.. تالارهای «عروس»، «گل کلمی»، «آبشارگلی»، «فرسنگ» و "هیولاً از جمله بخش‌های دیدنی این غار نادر و عجیب است. در انتهای این غار استخر آبی وجود دارد و تالارهای بزرگی نیز در کنار این استخر مشاهده شده‌است.

در سال ۱۳۸۷ و در جریان توسعه و بهبود دهانه ورودی غار بر اثر اهمال مسئولان بخش‌های عمده غار ویران شد./س