اجرای موافقتنامه پادمان NPT
و مفاد مربوطه قطعنامه های شورای امنیت
در جمهوری اسلامی ایران
(گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی)
A. مقدمه
1. این گزارش مدیر کل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت در خصوص
اجرای موافقتنامه پادمانNPT و مفاد مربوطه قطعنامه های شورای امنیت
درجمهوری اسلامی ایران (ایران) می باشد.
2. شورای امنیت تاکید نموده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در
قطعنامه هایش در خصوص ایران الزام آور است . مفاد مربوطه قطعنامه های
یادشده شورای امنیت که بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده اند
مطابق شرایط این قطعنامه ها الزام آور هستند .
3. از آژانس بخاطر موافقتنامه روابطش سازمان ملل متحد خواسته شده با
شورای امنیت در اجرای مسئولیت شورا برای حفظ و برقراری صلح و امنیت بین
المللی همکاری نماید. کلیه اعضاءملل متحد موافق هستند تا تصمیمات شورای
امنیت را پذیرفته و اجرا نمایند و در این ارتباط اقداماتی را مطابق با
تعهدشان تحت منشور ملل متحد انجام دهند.
4. این گزارش به تحولات بعد از آخرین گزارش(Gov/2012/23, 25 May 2012) و
همچنین مسائل باقیمانده طولانی می پردازد. این گزارش بر آن حوزه هایی که
ایران بطور کامل تعهدات الزام آور خود را اجرا نکرده است متمرکز است چنانکه
ایجاد اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران
مستلزم اجرای کامل این تعهدات است.
B . آشکارسازی مسائل حل نشده
5.همانطور که قبلا گزارش شد شورای حکام در 18 نوامبر 2011 قطعنامه ای
GOV/2011/69 را تصویب نمود که در آن از جمله تاکید شد که برای ایران و
آژانس ضروری است که به منظور حل و فصل فوری همه مسائل اساسی باقیمانده برای
اهداف تامین آشکارسازی در خصوص این مسائل شامل دسترسی به کلیه اطلاعات
مربوطه ، مستندات، سایتها، مواد و اشخاص در ایران، به گفتگوهای خود شدت
بخشند. شورا همچنین از ایران خواست که با هدف اعاده اعتماد بین المللی به
ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران بطور جدی و بدون پیش شرط در
مذاکرات مشارکت نماید. در پرتو این، مقامات آژانس و ایران گفتگوهایی را در
تهران و وین انجام دادند که طی آن یک رویکرد ساختاری برای آشکارسازی کلیه
مسائل باقیمانده با تمرکز بر مسائل مطرح شده در ضمیمه گزارش نوامبر 2011
مدیر کل و درخواست آژانس برای دسترسی به سایت پارچین مورد بحث قرار گرفت.
باید به مسائل مرتبط با صحت و کامل بودن اظهارنامه های ایران ، غیر از
آنهایی که شامل در ضمیمه گزارش نوامبر می باشد، بطور جداگانه پرداخته می
شد. ایران طی گفتگوها در وین در 14 و 15 می 2012 بیان داشت که دسترسی به
سایت پارچین قبل از آنکه در خصوص یک رویکرد ساختاری توافق حاصل شود امکان
پذیر نخواهد بود.
6. همانطور که قبلا نیز گزارش شد مدیر کل در 21 می 2012 ملاقاتهایی را در
تهران با مقامات عالی ایران برای بحث در خصوص مسائل مرتبط با علاقه متقابل
انجام داد. اگرچه چندین اختلاف بین ایران و آژانس در خصوص سند منتج از
گفتگوها در 14 و 15 می 2012 باقی ماند،جناب آقای سعید جلیلی دبیر شورای
عالی امنیت ملی ایران طی ملاقات با مدیرکل روشن ساخت که اینها موانعی برای
رسیدن به توافق در خصوص یک رویکرد ساختاری نیستند.
7. گفتگوهای دیگری بین مقامات ایران و آژانس در 8 ژوئن 2012 و 24 اگوست
2012 در وین با دیدگاهی جهت نهایی نمودن رویکرد ساختاری مبتنی بر سند منتج
از گفتگوها در می 2012 انجام شد. با اینحال اختلافات مهمی باقی است و هیچ
توافقی در خصوص رویکرد ساختاری نتوانسته حاصل شود.
8. علیرغم دیالوگ شدت یافته از ژانویه 2012 بین ایران و آژانس،تلاشها
برای حل کلیه مسائل اساسی باقیمانده، هیچ نتیجه قطعی را در برنداشته است:
ایران در یک اظهارنامه اولیه براحتی نگرانی های آژانس را در ارتباط با
مسائل مشخص شده در بخش c از ضمیمه GOV/2011/65 رد نمود، ایران به سوالات
اولیه آژانس در خصوص پارچین و کارشناس خارجی پاسخ نداده است، ایران دسترسی
آژانس را به مکان داخل سایت پارچین که آژانس آن دسترسی را درخواست نموده
بود، فراهم نیاورده است و ایران فعالیتهایی را در آن مکان انجام داده است
که بطور اساسی مانع از توانایی آژانس برای انجام راستی آزمایی موثر خواهد
شد. با وجود اظهارات آقای جلیلی که در بالا به آن اشاره شد توافق در خصوص
رویکرد ساختاری هنوز تحقق نیافته است.
C . تاسیسات اعلام شده تحت موافقتنامه پادمان ایران
9. ایران تحت موافقتنامه پادمان خود 16 تاسیسات هسته ای و 9 مکان خارج از
تاسیسات را که مواد هسته ای بطور معمول در آنجا استفاده می شود به آژانس
اعلام نموده است (LOFs) . با وجود این که بعضی از این فعالیتها که ازسوی
ایران در برخی از تاسیسات انجام می شود بر خلاف قطعنامه های شورای حکام و
شورای امنیت همانطور که در ذیل نشان داده می شود، می باشد،آژانس به
راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs
ادامه می دهد.
D . فعالیتهای مرتبط با غنی سازی
10. ایران برخلاف قطعنامه های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت
فعالیتهای مرتبط با غنی سازی خود را در تاسیسات اعلام شده ذیل، تعلیق
نکرده است. کلیه این فعالیتها تحت پادمان آژانس می باشد و همه مواد هسته
ای ، آبشارهای نصب شده و ایستگاههای خوراک دهی و کنارگذاری در آن تاسیسات
تحت مراقبت و نظارت آژانس می باشند.
11. ایران بیان داشته است هدف غنی سازی UF6 تا 5 درصد U-235 تولید سوخت
برای تاسیسات هسته ای خود می باشد و هدف غنی سازی UF6 تا 20 درصد U-235
ساخت سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی است.
مطابق با آخرین آمارهای در دسترس آژانس، ایران 6197 کیلوگرم از UF6 غنی
شده تا غنای 5 درصد از اورنیوم 235 و 6/145 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 20
درصد از اورانیوم 235 را از زمان شروع تولید چنین موادی را تولید نموده
است.
12. از زمانی که ایران غنی سازی اورانیوم را در تاسیسات اعلام شده خود
شروع نموده است در آن تاسیسات تقریبا (مقادیر زیر را) تولید نموده است:
• 6876 کیلوگرم (679+ کیلوگرم از زمان گزارش قبلی) UF6 غنی شده تا 5 درصد U-235 ( نگاه کنید به شکل های 1 و 2)
• 4/189 کیلوگرم (8/43+ کیلوگرم از زمان گزارش قبلی) UF6 غنی شده تا 20 درصد U-235 ( نگاه کنید به شکل های 3 و 4)
D.1 . نطنز: کارخانه غنی سازی سوخت نطنز و کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت
13. کارخانه غنی سازی سوخت(FEP): کارخانه غنی سازی سوخت یک کارخانه غنی
سازی با استفاده از سانتریفیوژ برای تولید اورانیوم با غلظت پایین تا غنای 5
درصد از اورانیوم 235 می باشد که اولین بار در سال 2007 مورد بهره برداری
قرار گرفت. آن شامل دو سالن آبشار است: سالن تولید A و سالن تولید B.
مطابق با اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران، 8 واحد برای سالن تولیدA
برنامه ریزی شده است، با 18 آبشار درهر واحد. هنوزهیچ گونه اطلاعات طراحی
تشریحی برای سالن تولید B ارائه نشده است.
14. تا تاریخ 21 اوت 2012 ، ایران به طور کامل 55 آبشار را در سالن تولید
A نصب کرده بود بود که 54 آبشار آن که با UF6 طبیعی تغذیه می شود توسط
ایران اعلام شده بود و یک آبشار نیز به طور نسبی نصب شده است. کارهای
مقدماتی نصب برای 34 آبشار دیگر تکمیل شده است و در ارتباط با 54 آبشار فوق
الذکر ادامه دارد (شکل 5 را ملاحظه نمایید). همه سانتریفیژهایی که در سالن
A نصب شده اند از نوع IR-1 هستند. طی یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در
تاریخ 11 اوت 2012 آژانس ملاحظه کرد ایران به کارهای مقدماتی کلی در سالن
تولید B را شروع کرده است. طی نامه مورخ 23 اوت 2012 آژانس از ایران
درخواست نمود که پرسشنامه به روز شده اطلاعات طراحی برای کارخانه غنی سازی
سوخت نطنز (FEP) شامل اطلاعات مربوط به سالن B را فراهم کند.
15. همان گونه که قبلا گزارش شد طبق بازرسیهای آژانس تا تاریخ 16 اکتبر
2011، 55683 کیلوگرم از UF6 طبیعی از زمان شروع راه اندازی در تاریخ فوریه
2007 در داخل آبشارها تغذیه شد و مقدار کل 4871 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا 5
درصد اورانیوم 235 تولید شده بود. بر اساس ارزیابی ایران بین تاریخهای 17
اکتبر 2011 و 6 اوت 2012 مقدار 23698 کیلوگرم UF6 طبیعی به آبشارها تغذیه
شده و 2005 کیلو گرم UF6 غنی شده تا اورانیوم 235، 5 درصد حاصل شده است که
از زمان شروع تولید به میزان کل 6876 کیلوگرم UF6 غنی شده تا اورانیوم 235
با غنای 5 درصد می رسد.
16. بر اساس نتایج تحلیلهای نمونه های محیط زیستی که از تاریخ فوریه
2007 در کارخانه غنی سازی سوخت برداشته شده است و سایر اقدامات راستی
آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات همان گونه که ایران
در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه اعلام کرده عمل نموده است.
17. کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت (PFEP): کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت
یک تاسیسات تحقیقات و توسعه یک تاسیسات تولید اورانیوم با غنای پایین است
که نخستین بار در تاریخ اکتبر 2003 راه اندازی شده است. این تاسیسات دارای
یک سالن آبشار است که می تواند شش آبشار را در خود جای دهد و به دو محوطه
تقسیم می شود که یکی برای تولید اورانیوم با غنای پایین غنی سازی شده تا 20
درصد اورانیوم 235 (ابشارهای 1 و 6) تعیین شده و محوطه دیگر برای تحقیق و
توسعه (آبشارهای 2 و 3 و 5) تعیین شده اند (شکل 6 را ملاحظه کنید).
18. محوطه تولید: تا تاریخ 21 اوت 2012 ایران UF6 با غنای پایین را به دو آبشار متصل به هم (آبشارهای 1 و 6) تغذیه کرده است.
19. همان گونه که قبلا گزارش شد بر اساس بازرسیهای آژانس از زمانی که
تولید در فوریه 2010 آغاز شده تا تاریخ 13 سپتامبر 2011 مقدار 8/720
کیلوگرم UF6 با غنای U-235 5 درصد، تولید شده در FEP، به آبشارهای در محوطه
تولید تغذیه کرده و مقدار کل 7/73 کیلوگرم UF6 غنی سازی شده تا 20 درصد
اورانیوم 235 تولید شده بود. بر اساس ارزیابی ایران بین 14 سپتامبر 2011 و
21 اوت2012 مقدار 364 کیلوگرم UF6 غنی سازی شده در کارخانه غنی سازی سوخت
به دو آبشار محوطه تولید تغذیه شده و تقریبا 4/50 کیلوگرم از UF6 غنی سازی
شده تا 20 درصد اورانیوم 235 تولید شده بود. در نتیجه میزان کل تولید به
1/124 کیلوگرم از UF6 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 در کارخانه
آزمایشی غنی سازی سوخت از زمان آغاز می رسد.
20. محوطه تحقیق و توسعه: از زمان گزارش قبلی، ایران بطور متناوب در حال
خوراک دهی UF6 طبیعی به داخل سانتریفیوژهای IR-2m و IR-4 گاهی اوقات به
ماشین های منفرد و گاهی اوقات به آبشارهای کوچک یا بزرگتر بوده است. ایران
آن طور که اعلام کرده که قصد دارد چنین بکند هنوز نصب سه نوع جدید از
سانتریفیوژ IR-5 ،IR-6 و IR6s را شروع نکرده است. ایران همچنین به طور
متناوب خوراک دهی یک آبشار را با اورانیوم ضعیف شده (تهی شده) به جای UF6
طبیعی انجام داده است.
21. بین 19 مه 2012 و 21 اوت 2012 در مجموع تقریبا 4/3 کیلوگرم از UF6
طبیعی و 3/20 کیلوگرم از UF6 تهی شده به داخل سانتریفیوژ های محوطه تحقیق و
توسعه خوراک دهی شده اما هیچ اورانیم با غنای پایین به عنوان محصول جدا
نشده و دور ریز مجددا در پایان فرآیند ترکیب گردید.
22. بر اساس نتایج آنالیز نمونه های محیطی گرفته شده در PFEP و دیگر
فعالیتهای راستی ازمایی، آژانس به این جمع بندی رسید که تاسیسات همان طور
که توسط ایران اعلام شده مطابق پرسشنامه اطلاعات طراحی در حال کار بوده
است.
D.2. کارخانه غنی سازی سوخت فوردو
23. کارخانه غنی سازی سوخت فوردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی مورخ 18
ژانویه 2012 ، یک کارخانه غنی سازی با استفاده از سانتریفیوژ برای تولید
UF6 غنی شده تا سقف 20 درصد از اورانیوم 235 و تولید UF6 غنی شده تا سقف 5
درصد از اورانیوم 235 می باشد. تاسیسات برای 16 آبشار ساخته شده است. هنوز
اطلاعات بیشتری از سوی ایران در مورد این تاسیسات بویژه در پرتو اختلاف بین
هدف اولیه و اعلام شده این تاسیسات با هدفی که اکنون مورد استفاده قرار
دارد، نیاز است. این تاسیات که برای اولین بار در سال 2011 عملیاتی گشت
طوری ساخته می شوند که 16 آبشار با مجموع تقریبی 3000 سانتریفیوژ، که به
طور مساوی بین واحد یک و واحد دو تقسیم شده اند را در خود جای دهد. تا
امروز تمامی سانتریفیوژهایی که نصب شده اند از نوع ماشینهای IR-1 هستند.
24. تا 18 اوت 2012 ایران تمامی هشت آبشار در واحد دو را نصب کرده بود
که چهار آبشار (که به شکل دو آبشار متصل به هم طراحی شده اند) با UF6 غنی
شده تا 5/3 درصد U-235 تغذیه می شوند. در واحد یک، ایران به طور کامل چهار
آبشار را نصب کرده و آبشار پنجم را تا اندازه ای نصب نموده است. هیچکدام از
آنها توسط UF6 تغذیه نشده اند (به شکل 7 نگاه شود).
25. ایران ارزیابی نموده که بین 14 دسامبر 2011، یعنی موقعی که تغذیه
نخستین مجموعه دو آبشار به هم متصل شروع شد، و 12 اوت 2012 مجموع 482
کیلوگرم UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 به آبشارهای موجود در در
FFEPخوراک دهی شده و تقریبا 3/65 کیلوگرم UF6 غنی شده تا 20 درصد اورانیوم
235 تولید شده و از این میزان، 50 کیلوگرم آن از این فرآیند توسط آژانس
برداشته شده و مورد راستی آزمایی قرار گرفته است.
26. در رابطه با حضور ذراتی با غنای بالای 20 درصد اورانیوم 235، توضیحات
ایران با ارزیابی های بیشتر آژانس از زمان گزارشات قبلی، ناهمخوانی
ندارد. آژانس و ایران تبادل نظرهایی در مورد راههای بروز مجدد سطوح غنی
سازی بالاتر از سطح اظهار شده در پرسشنامه اطلاعات طراحی داشته اند.
D.3. سایر اقدامات مرتبط با غنی سازی
27. آژانس هم چنین در انتظار دریافت پاسخ محتوایی ایران به درخواست های
آژانس برای اطلاعات بیشتر در رابطه با اعلام اخباری از طرف ایران در خصوص
ساخت 10 تاسیسات جدید غنی سازی اورانیوم می باشد که براساس گفته ایران
درخصوص محل استقرار 5 مورد آن تصمیم گیری شده است. همانطور که از طرف آژانس
درخواست شده ایران هنوز اطلاعات مربوط به اعلام مورخ 7 فوریه 2010 را که
تکنولوژی غنی سازی لیزری را در اختیار دارد را در اختیار آژانس قرار نداده
است. در نتیجه عدم همکاری ایران در خصوص این موضوعات، آژانس قادر به انجام
راستی آزمایی و ارایه گزارش کامل در این موارد نمی باشد.
E.. فعالیت های بازفرآوری
28. متعاقب قطعنامه های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران موظف
گردید فعالیت های بازفرآوری از جمله تحقیق و توسعه را به حال تعلیق
درآورد. 28 ایران در نامه ای به آژانس در تاریخ 15 فوریه 2008 ابراز داشت
فعالیتهای بازفرآوری ندارد. در آن چارچوب، آژانس به نظارت خود بر کاربرد
سلولهای داغ در راکتور تحقیقاتی تهران TRR و تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ
مولیبدن، یدوگزنون MIX ادامه داده است. 30 آژانس در تاریخ 6 اوت 2012 یک
بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی در TRR و در تاریخ 8 اوت 2012 یک
راستی آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات MIX انجام داده است. آژانس تنها در
ارتباط با TRR، تاسیسات MIX و دیگر تاسیساتی که آژانس به آنها دسترسی دارد،
می تواند تایید نهایی کند که هیچ اقدام مرتبط با بازفرآوری در ایران وجود
ندارد.
F. پروژه های مرتبط با آب سنگین
29. برخلاف قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت، ایران کار بر روی تمامی
پروژه های مرتبط با آب سنگین از جمله ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین و
رآکتور تحقیقاتی هسته ایران (راکتور IR-40) را که تحت پادمانهای آژانس
قرار دارد، تعلیق ننموده است.
30. در اول اوت 2012، آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور
IR-40 اراک انجام داد و مشاهده نمود که بعنوان بخشی از ساختمان در حال
اجرای تاسیسات، مدار کند کننده و خنک کننده نصب شده است. همانطور که قبلا
اعلام شده ایران بیان نموده است بهره برداری از راکتور IR-40 برای سه ماهه
سوم 2013 برنامه ریزی شده است.
31. آژانس از زمان بازدید خود از کارخانه تولید آب سنگین در مورخ 17 اوت
2011 امکان دسترسی بیشتر به کارخانه را نداشته است. در نتیجه، آژانس برای
نظارت بر وضعیت این کارخانه باردیگر بر تصاویر ماهواره ای اتکا نموده است.
براساس تصاویر اخیر به نظر می رسد که کارخانه آب سنگین در حال فعالیت می
باشد. تا این تاریخ، ایران اجازه نداده است تا آژانس از آب سنگین ذخیره شده
در تاسیسات فرآوری اورانیوم UCF نمونه برداری نماید.
G. تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت
32. با اینکه ایران موظف است تمامی فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه
های مرتبط با آب سنگین را تعلیق نماید، شماری از فعالیتهایی که ایران در
تاسیسات تبدیل اورانیوم UCF و کارخانه تولید سوخت FMP و کارخانه تولید صفحه
سوخت FPFP در اصفهان اجراء کرده است همانطور که در زیر بیان شده است، در
تعارض با آن وظایف می باشد، هرچند این تاسیسات تحت پادمان آژانس قرار دارد.
ایران بیان نموده است که این فعالیت ها به منظور ساختن سوخت برای
راکتورهای تحقیقاتی می باشد. 34
33. براساس آخرین اطلاعات ارائه شده به آژانس، ایران موارد زیر را تولید کرده است:
- در UCF: 550 تن از UF6 طبیعی، که 91 تن از آن به FEP فرستاده شده و
- در FMP و FPFP: هفت قلم سوخت شامل اورانیوم غنی شده تا 20 درصد از u235،
دو قلم سوخت شامل اورانیوم غنی شده تا 3.34 درصد از u235 و پنج قلم سوخت
شامل اورانیوم طبیعی ( شکل 8)
34. تاسیسات تبدیل اورانیوم: آژانس بین تاریخ 5 و 9 مارس 2012 یک راستی
آزمایی موجودی فیزیکی در UCF انجام داد که نتایج آن از سوی آژانس در حال
بررسی می باشد. همانطور که قبلا گزارش شده است آژانس راستی آزمایی نموده که
ایران 24 کیلوگرم از اورانیوم به شکل uo2 را در جریان این فعالیتهای تحقیق
و توسعه تولید نموده شامل تبدیل uf6 غنی شده 3.4 درصد از u235 به uo2
بوده و اینکه 13.6 کیلوگرم از اورانیوم به شکل uo2 متعاقبا به FMPمنتقل شده
است. از 10 اوت 2012 ایران این فعالیتهای تحقیق و توسعه را از سر گرفته،
اما اورانیوم اضافی به شکل uo2 تولید نکرده است. از همین تاریخ، ایران از
طریق تبدیل کنستانتره سنگ معدن اورانیوم در حدود 3340 کیلوگرم از اورانیوم
طبیعی به شکل uo2 تولید نموده که در این میان آژانس راستی آزمایی نموده که
ایران 1272 کیلوگرم را به FMP منتقل نموده است. ( شکل 9)
35. در مورخ 22 آوریل 2012، ایران 25 ظرف حاول 6560 کیلوگرم کنستانتره سنگ
اورانیوم (uoc) تولید شده در اخلی و 25 ظرف حاوی حداکثر 9180 کیلوگرم UOC
برداشته شده از ذخیره UOC وارداتی ایران را به محدوده خطر تولیدUCF وارد
نموده است. 36. ایران مشخص کرده است که UOCاین 50 ظرف با هم مخلوط و برای
تولیدUO2 طبیعی استفاده خواهد شد.
36. کارخانه تهیه صفحه سوخت: در 22 اوت 2012 آژانس یک راستی آزمایی
اطلاعات طراحی و یک بازرسی در FMP انجام داده و تایید نمود که تولید صفحه
ها برای راکتور IR-40 با استفاده از UO2 طبیعی در حال انجام می باشد. در
حالی که ایران به تولید نمونه مجموعه های سوخت برای راکتور IR-40 ادامه می
دهد ، اما این شامل تولید مجموعه های سوخت شامل مواد هسته ای نمی باشد.
37. کارخانه ساخت صفحات سوخت: چنانکه قبلا نیز گزارش شده است ایران
فعالیتهایی را شامل تبدیل UF6 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 در
U3O8 و نیز تولید مجموعه سوخت ساخته شده از ورقهای سوخت شامل U3O8 را به
یکی از تاسیسات ملحق نموده است. ایران در دوره زمانی میان آغاز فعالیتهای
تبدیل در تاریخ 17 دسامبر 2011 و 12 اوت 2012 مقدار 25/71 کیلوگرم UF6 غنی
سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 را در این فرآیند تزریق نموده است و
مقدار 1/31 کیلوگرم اورانیوم غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 به شکل
U3O8 تولید کرده است.
هـ - ابعاد نظامی احتمالی
38. گزارشهای قبلی مدیر کل مسایل باقیمانده مربوط به ابعاد نظامی احتمالی
برنامه هسته ای ایران و اقداماتی را که لازم است ایران برای حل این مسایل
انجام دهد مشخص نموده اند. آژانس از سال 2002 به نحو فزاینده ای نسبت به
وجود احتمالی فعالیتهای آشکار نشده مرتبط با امور هسته ای که سازمانهای
نظامی مربوطه در آن دخیل بوده اند از جمله فعالیتهای مرتبط با توسعه خرج
هسته ای موشک نگرانی داشته است.
39. ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل (GOV/2011/65) تحلیل مفصلی از
اطلاعات در دسترس آژانس را ارائه نمود که نشان می داد ایران فعالیتهایی را
اجرا کرده است که با توسعه یک وسیله انفجاری هسته ای مرتبط است. این
اطلاعات از انواع گسترده ای از منابع مستقل از جمله از تعدادی از کشورهای
عضو، در نتیجه تلاشهای خود آژانس و از اطلاعاتی که خود ایران تهیه کرده
بدست آمده و روی هم رفته آژانس آنها را معتبر ارزیابی کرده است. اطلاعات
مزبور نشان می دهند که فعالیتها قبل از اواخر سال 2003 تحت یک برنامه
ساختار بندی شده رخ داده اند؛ و برخی از آنها بعد از سال 2003 نیز ادامه
یافته اند؛ و ممکن است برخی از آنها هنوز هم ادامه داشته باشند. آژانس از
نوامبر 2011 اطلاعات بیشتری بدست آورد که تحلیل مندرج در ضمیمه مذکور را
بیشتر مورد تایید قرار می دهد.
40. شورای امنیت در قطعنامه 1929 (2010) تعهدات ایران را برای انجام
اقداماتی که شورای حکام در قطعنامه های GOV/2006/14 و GOV/2009/82 ایران را
ملزم به آن نموده است و برای همکاری کامل با آژانس در خصوص مسایل باقی
مانده مخصوصاً مسایلی که موجب نگرانیهایی درباره ابعاد نظامی احتمالی
برنامه هسته ای ایران شده اند از جمله دسترسی بدون تاخیر به سایتها،
تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس مجدداً مورد تایید قرار داد.
شورای حکام در قطعنامه GOV/2011/69 مورخ 18 نوامبر 2011 نگرانی عمیق و
فزاینده خود را در مورد مسایل حل نشده مربوط به برنامه هسته ای ایران از
جمله مواردی که برای خارج کردن وجود ابعاد نظامی احتمالی نیازمند روشن شدن
هستند ابراز نمود.
41. پارچین: چنانکه در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل بیان شده است
اطلاعاتی که کشورهای عضو به آژانس داده اند نشان می دهند که ایران برای
انجام آزمایشهای هیدرودینامیک یک مخزن بزرگ مواد انفجاری ساخته است.
اطلاعات مزبور همچنین نشان می دهند که این مخزن در سال 2000 در پارچین نصب
شده بود. محل استقرار این مخزن در سایت پارچین در ماه مارس 2011 مشخص شد.
آژانس در ژانویه 2012 ایران را از این محل مطلع ساخت.
42. تصویر های ماهواره ای دوره زمانی فوریه 2005 تا ژانویه 2012 که در
اختیار آژانس هست تقریباً هیچ فعالیتی را در داخل یا نزدیک ساختمانی که این
مخزن در آن قرار دارد نشان نمی دهد. اما از زمان نخستین درخواست آزانس
برای دسترسی به این محل، تصویرهای ماهواره ای نشان می دهند که فعالیتهای
گسترده انجام شده و تغییراتی در نتیجه آن در این محل روی داده است. از
فوریه 2012 تعدادی از تصویرهای ماهواره ای محل مزبور این موارد را نشان می
دهند: مقدار زیادی مایع سیال که منشأ آن ساختمانی است که مخزن در آن قرار
دارد؛ تجهیزات در انبار بازی که بیرون از ساختمان قرار دارد؛ ملزومات
بیرونی متصل به خود ساختمان برداشته شده اند؛ و حضور وسایل حمل و نقل سبک و
سنگین. تصویرهای ماهواره ای نشان می دهند که از تاریخ مه 2012 پنج ساختمان
یا سازه های دیگر در این محل تخریب شده اند و خطوط برق، حصارها و همه جاده
های صاف پاکسازی شده اند. خراشهای عمده روی زمین و نماسازی در ناحیه
گسترده ای از محل مزبور و اطراف آن انجام شده و جاده خاکی های جدیدی ساخته
شده است. از اوت 2012 تصویرهای ماهواره ای نشان می دهند که ساختمان این
مخزن پوشانده شده است. با توجه به همین فعالیتهای گسترده است که توانایی
آژانس برای راستی آزمایی اطلاعاتی که نسبت به آنها نگرانی دارد دچار اثرات
منفی شده است و زمانی که آژانس به این محل دسترسی بیابد توانایی آن برای
اجرای راستی ازمایی موثر به نحو عمده ای خدشه دار خواهد شد.
43. ایران طی نامه مورخ 29 اوت 2012 به آژانس اعلام کرد که ادعای
فعالیتهای هسته ای در سایت پارچین بی اساس است و «فعالیتهای اخیری که ادعا
شده در نزدیکی محل مورد نظر آژانس انجام شده است هیچ ارتباطی با محل مشخص
شده از سوی آژانس ندارد».
44. فعالیتهای مشاهده شده و نامه مورخ 29 اوت 2012 ایران، ارزیابی آژانس
را مبنی بر ضرورت دسترسی بدون تاخیر بیشتر به محل پارچین را بیش از پیش
تقویت می کند.
و – اطلاعات طراحی
45. ایران بر خلاف موافقتنامه پادمان و قطعنامه های شورای حکام و شورای
امنیت مواد کد اصلاحی 1/3 بخش عمومی ترتیبات فرعی موافقتنامه پادمان ایران
را اجرا نمی نماید. این کد مقرر می دارد که اطلاعات طراحی برای تاسیسات
جدید به محض اینکه تصمیم به ساخت آن و یا صدور مجوز برای ساخت تاسیسات جدید
، هر کدام که اول باشد، اتخاذ شد به آژانس تسلیم شود. کد اصلاحی 1/3
همچنین مقرر می دارد که اطلاعات طراحی کامل تر به محض اینکه طراحی در تعریف
پروژه، طراحی اولیه، ساخت و مراحل شروع اجرا توسعه یافت باید تسلیم گردد.
ایران تنها کشور با فعالیتهای عمده هسته ای است که آژانس در آنجا
موافقتنامه جامع پادمان را انجام می دهد و این کشور مواد کد اصلاحی 1/3 را
اجرا نمی کند. اشاره به این نکته حائز اهمیت است که فقدان این گونه اطلاعات
اولیه زمانی را که برای برنامه ریزی ترتیبات ضروری پادمان در اختیاز آژانس
است کاهش می دهد بویژه در مورد تاسیسات جدید و نیز سطح اعتماد را در صورت
فقدان سایر تاسیسات هسته ای تقلیل می دهد.
46. ایران آخرین بار اطلاعات طراحی برای راکتور IR40 را در سال 2007 به
آژانس ارائه داد اما از سال 2006 پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوط به تاسیسات
را ارائه نکرده است. ایران از سال 2007 کارهای مهم طراحی و ساختمانی بیشتری
در مورد راکتور انجام داده لیکن اطلاعات بیشتری را مطابق کد اصلاحی 1/3
بخش عمومی ترتیبات فرعی فراهم نکرده است. فقدان اطلاعات به روز شده در مورد
راکتور IR-40، تاثیر نامطلوبی بر توانایی آژانس جهت راستی آزمایی موثر
طراحی این تاسیسات و اجرای یک رویکرد پادمانی موثر داشته است. آژانس در
تاریخ اول اوت 2012 تحقیقاتی را در مورد سایت انجام داد تا مشخص نماید که
کدام تجهیزات پادمانی برای نصب در رآکتور IR-40 لازم است و در کجا باید
مستقر شود. اگر چه ایران برخی جزئیات فنی مربوطه را در طول آن بازدید به
آژانس ارائه کرد اما پرسشنامه اطلاعات طراحی بروز شده را ارائه نکرد.
47. همانطور که پیش از این گزارش شده است، پاسخ ایران به درخواستهای آژانس
برای تایید یا ارائه اطلاعات بیشتر درمورد اظهاراتش مبنی بر قصد ساخت
تاسیسات هسته ای جدید این است که اطلاعات لازم را در "زمان مقتضی" ارائه
خواهد داد به جای اینکه براساس ملزومات کد اصلاحی 3.1 بخش عمومی ترتیبات
فرعی موافقت نامه پادمانش عمل نماید.
J. پروتکل الحاقی
48. برخلاف قطعنامه های مربوط شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل
الحاقی را اجرا نمی نماید. آژانس در موقعیتی نخواهد بود که تضمین معتبر
درباره فقدان مواد و فعالیتهای هسته ای اعلام نشده در ایران را ارائه دهد
مگر اینکه و تا زمانیکه ایران همکاری لازم را با آژانس از جمله اجرای
پروتکل الحاقی بعمل آورد.
k . سایر موضوعات
49. همانگونه که قبلا گزارش شده است، آژانس به یک اختلاف 19.8 کیلو گرمی
بین میزان مواد هسته ای اعلام شده توسط مجری طرح و مقدار اندازه گیری شده
توسط آژانس در رابطه با آزمایشات تبدیل توسط ایران بین سالهای 1995 و 2002
در آزمایشگاه تحقیقاتی چندمنظوره جابربن حیان (JHL) پی برد. در پی تحلیل و
سنجش بیشتر آژانس از مواد مربوطه و ازیابی توضیحات و تصحیحاتی که از سوی
ایران انجام شده است آژانس توانسته است تا ارزیابی ابتدایی این اختلاف را
تقلیل دهد. آژانس و ایران موافقت نمودند که برای حل این اختلاف تحلیل
بیشتری انجام دهند.
50. ایران در تاریخ ژوئن 2012 استفاده از یکی از مجموعه های سوخت را که
شامل 19 صفحه سوخت با U3O8 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 بود به
عنوان یکی از اجزاء مهم قلب رآکتور تحقیقاتی تهران آغاز کرد. ایران همچنین
به استفاده از یک مجموعه سوخت شامل 12 میله از UO2 غنی شده تا 34/3 درصد از
اورانیوم 235 به عنوان یکی از مجموعه های کنترل در قلب TTR ادامه داده
است. در تاریخ 9 ژوئیه 2012 آژانس دریافت یک مجموعه کنترل سوخت را شامل 14
صفحه و دو میل گرد سوخت حاوی UO2 طبیعی تحقیق نمود. ایران بنا به درخواست
آژانس اطلاعات بیشتری را درباره پرتودهی مواد هسته ای دریافت شده از
کارخانه تولید سوخت (FMP) و برنامه های مجری رآکتور هسته ای تهران برای
تابش دهی چنین موادی در اختیار آژانس قرار داد.
51. همانطور که قبلا گزارش شده است بنا به گفته ایران فعالیت راه اندازی
نیروگاه اتمی بوشهر در تاریخ 31 ژانویه 2012 آغاز شد.
......................
L. خلاصه:
52. درحالی که آژانس به فعالیت های راستی آزمایی در خصوص عدم انحراف مواد
هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مکان های خارج از تاسیسات هسته ای
اعلام شده از سوی ایران که تحت توافقنامه پادمان هستند، ادامه می دهد ، از
آنجا که ایران همکاری لازم را از جمله در مورد اجرای پروتکل الحاقی، به عمل
نمی آورد، آژانس قادر نیست درخصوص عدم فعالیت ها و مواد هسته ای اعلام
نشده اطمینان موثقی ارائه دهد و بنابراین نمی تواند نتیجه گیری نماید که
تمامی مواد هسته ای در ایران برای فعالیت های صلح آمیز هستند.
53. علی رغم گفتگوی فشرده بین آژانس و ایران از ژانویه 2012 تا کنون، هیچ
نتیجه ملموسی جهت حل و فصل موضوعات باقی مانده عاید نشده است. با توجه به
ماهیت و میزان اطلاعات معتبر موجود، از نظر آژانس برای ایران ضروری است که
بدون تاخیر بیشتر وارد تعامل با آژانس در مورد محتوای نگرانی های آژانس
شود. در فقدان چنین تعاملی، آژانس قادر نخواهد بود نگرانی های مربوط به
موضوعات مرتبط با برنامه هسته ای ایران از جمله موضوعاتی که نیاز به شفاف
سازی دارند تا وجود ابعاد محتمل نظامی برنامه هسته ای ایران را منتفی
سازند، حل و فصل نماید.
54. مایه نگرانی است که فعالیتهای انجام شده از فوریه 2012 تا کنون در
مکان واقع شده در سایت پارچین که آژانس خواستار دسترسی به آن شده است،
تاثیر منفی بر توانایی آژانس جهت راستی آزمایی موثر دارد. آژانس درخواست
خود برای دسترسی به این مکان بدون تاخیر بیشتر را تکرار می کند.
55. مدیرکل همانگونه که در قطعنامه های الزام آور شورای حکام و شورای
امنیت درخواست شده، اصرار می دارد که ایران قدم هایی به سمت اجرای کامل
موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش بردار و از ایران مصرانه می خواهد وارد
تعامل با آژانس جهت نیل به نتایج ملموس در مورد حل و فصل موضوعات محتوایی
باقی مانده شود.
56. مدیرکل به نحو شایسته به گزارش دهی خود ادامه خواهد داد.