به گزارش سرويس اقتصادي باشگاه خبرنگاران و به نقل از پايگاه اطلاع رساني بانک سپه ، رامين پاشايي فام افزود : بانکداري اسلامي و بدون ربا در صورت اجراي کامل به تحقق عدالت اجتماعي و اقتصادي و رونق توليد نيز کمک شاياني مي کند.

وي گفت :  اجراي کامل بانکداري اسلامي و بدون ربا قادر است کشورهاي غربي را از بحران اقتصادي رهايي بخشد و سپرده گذاران را با شريک کردن در منافع، به سود بيشتري برساند.

پاشايي فام اظهار داشت : بانکداري بدون ربا در ايران با مشکلاتي در اجرا مواجه است و به بازنگري در قوانين نياز دارد که در حال حاضر تلاشهاي چندسويه براي حل آن در دولت و مجلس و بانک مرکزي آغاز شده است.

پاشايي فام در باره اين که چه تفاوتي ميان بانکداري بدون ربا و متعارف وجود دارد و اين بانکداري داراي چه مزيتها و ويژگي هايي است ، گفت : در ادبيات اقتصاد غرب ، بانک يک واسطه و بنگاه اقتصادي و از ابزارهاي اساسي بازار پولي است. وظيفه بانک ، تجميع منابع خرد و جامع و اختصاص آن به فعاليت هاي سودآور است تا منافع جامعه و بنگاه اقتصادي يا همان بانک، تأمين شود. آنچه در حال حاضر در دنيا صورت مي گيرد اين است که بانکها به دليل دسترسي خاص به منابع پولي و مناسبات اقتصادي جهاني، به نحوي عمل مي کنند که سپرده گذاران آنها راهي جز تحويل پول خود به شبکه بانکي ندارند در اين فضا، بانکها نيز به استفاده هاي خاص خود اقدام مي کنند.

مديرعامل بانک سپه گفت : از آنجا که بانک يک وظيفه تجهيز منابع و يک وظيفه تخصيص منابع دارد، چنانچه نسبتهاي اقتصادي خود را رعايت نکند، ممکن است لطمه هاي جبران ناپذيري به خود و جامعه وارد کند و اتفاقاتي که در بانکهاي غربي رخ داد، نمونه اي از اين مسئله است ، به گونه اي با تعريف و ايجاد ابزارهاي جديدي در خلق پول و شبه پول مشارکت مي کنند که همين گونه مسايل نيز به ورشکستگي بانکها در غرب منجر شده است.

وي تصريح کرد : در بانکهاي غربي کسي نگران منابع سپرده گذار نيست. آنچه نصيب سپرده گذار مي شود اصل سپرده به اضافه نرخ سود تثبيت و تعين شده قبلي است.  

* ربا باعث متلاشي شدن اقتصاد مي شود

پاشايي فام تصريح کرد : در دين مبين اسلام از آنجا که ربا مربوط به بهره پول است، حرام است ، بنابراين لازم بود تا سازکار ديگري در حوزه بانکي انديشه و در نظر گرفته مي شد. بحث بانک که ابتدا در ادبيات اقتصاد غرب به وجود آمده، عملاً کشورهاي اسلامي چارچوب کلي را از بانکهاي غربي دريافت و تلاش کردند تا به آن قالب اسلامي ببخشند. در حال حاضر تقريباً عمده کشورهاي اسلامي دو سيستم بانکداري اسلامي و بانکداري تجاري غربي را تجربه مي کنند و تنها جمهوري اسلامي ايران است که از يک سيستم يکپارچه بانکداري بدون ربا بهره مند است و تلاش مي کند به سمت بانکداري اسلامي به مفهوم واقعي آن حرکت کند.

وي گفت : بر اين اساس مي توان به ارائه سه نوع دسته بندي از کشورها اشاره کرد، کشورهايي با بانکداري صرفاً غربي، کشورهاي اسلامي برخوردار از ترکيب بانکداري غربي يا متعارف و اسلامي و کشورهاي داراي بانکداري صرفاً بدون ربا.

مدير عامل بانک سپه گفت: بسياري از احکام اسلامي و شرع مقدس فلسفه اي دارند که شايد به راحتي نتوان به منطق آن پي برد اما مبتني بر حکم خدا و به استناد احاديث و متون اسلامي، ربا حرام است و باعث متلاشي شدن اقتصاد مي شود.

وي اظهار داشت : ربا سنگين ترين حکم ها را در اسلام دارد. با همين ديدگاه، غربيها با اين سوال مواجه بودند که چطور مي شود در قالب بانکداري اسلامي، منابعي از مردم را تجهيز کرد و بدون تعيين نرخ سود آن را در اختيار سرمايه گذاران قرار داد.

وي گفت : تجربه اجراي اين بانکداري در کشورهاي اسلامي نشان مي دهد که اين کار در قالب بانکداري اسلامي و بدون ربا امري شدني است، هرچند با سختهايي در اجرا روبرو است. 

پاشايي فام گفت : سپرده گذار در بانکداري اسلامي شريک منافع است موفقيت اين تجربه سبب شده تا حتي آنهايي که مسلمان نيستند نيز به اين نوع بانکداري علاقه مند شوند و آن را بهترين سيستم به شرط اجراي صحيح بدانند.

وي افزود : براي روشن شدن تفاوت بانکداري در قالب متعارف و اسلامي مثالي مي زنم. فرض کنيد سرمايه‌گذاري صورت مي گيرد که هزينه اين سرمايه گذاري 100 واحد است. سرمايه‌گذار از منابع خود 20 واحد تأمين مي کند و از منابع بانک نيز 80 واحد تسهيلات دريافت مي کند. سرمايه گذاري پس از يکسال به نتيجه مي رسد و موضوع فعاليت تکميل مي شود. نتيجه کار يک ارزش افزوده اي را ايجاد مي کند که مبتني بر بانکداري متعارف اين ارزش افزوده تماماً در اختيار سرمايه گذار قرار مي گيرد. سپرده گذار نيز نرخ سود تعيين شده اش را دريافت مي کند و براي او فرقي نمي کند که در چه طرحي مشارکت کرده است  چرا که در هر صورت همان نرخ ثابت را مي گيرد.  حال اگر بانکداري اسلامي را در اين مثال جايگزين بانکداري متعارف کنيم، سپرده گذار نيز شريک در منافع مي شود. سپرده گذار براساس اين نوع بانکداري در انتهاي دوره، به اندازه سهم خود از مشارکت و ارزش افزوده حاصل در سرمايه گذاري مذکور منتفع مي شود. بديهي است که مبتني بر اين بانکداري، بحث ريسک نيز مطرح مي شود.

پاشايي فام گفت : برخي از افراد ريسک پذيرند و ممکن است از اين ريسک سود بيشتري دريافت کنند و برخي نيز ريسک گريز هستند و سود کمتري در عمل نصيبشان مي شود.  در قالب بانکداري اسلامي سپرده گذاران در ريسک سرمايه گذاري شريک مي شوند.

مدير عامل بانک سپه افزود : در خارج از چارچوب بانکداري اسلامي، مردم کشورهاي غير اسلامي نيز اين تمايل را دارند تا جايي که ممکن است در ازاي سپرده هاي خود بتوانند از منافع بيشتري منتفع شوند. بنابراين در سطح جهاني، بانکهاي بسيار بزرگ و معروف در اروپا، با پي بردن به اين نکته سراغ بانکداري اسلامي رفتند تا بتوانند سپرده گذار را شريک طرحها و پروژه هاي خود کنند و اين ابتداي کار بانکداري اسلامي است. در قالب اين نوع بانکداري نرخ بهره نبايد از ابتدا مشخص شود./عب