عارف واصل حضرت آيت ا... شيخ حسنعلي نخودکي درباره کسب رزق حلال فرمودند:«دو نفر کاسب، هر دو شاغل يک نوع کسب هستند و در يک بازار دکان دارند؛ اما رسول خدا(ص) در حق يکي مي فرمايد: الکاسب حبيب ا... يعني کاسب دوست خداست و درباره ديگري مي فرمايد: کلب اليهود خير من اهل السوق، يعني سگ يهودي بهتر از [بعضي] کسبه بازار است. کاسب اول شخصي است که مي داند رزاق خداست.

اما چون عالم دنيا عالم اسباب است و نيز در حديث وارد شده است که عبادت ده قسم است نه قسم آن کسب روزي حلال و يک قسم ادعيه و کارهاي ديگر و نيز چون زن و فرزنداني دارد که نفقه آن ها به عهده اوست لذا براي انجام کار به دکان مي رود. اما خريد و فروش او به طريق شرع است يعني به خريد و فروش اجناس حرام نمي پردازد، دروغ نمي گويد، بيع ربوي نمي کند، جنس بد را به جاي خوب نمي فروشد.

وقتي به اين نحو به کسب مي پردازد اين عبارت درباره اش صدق مي کند که هذا حبيب ا...؛ اما کاسب دوم شخصي است که وقتي مي بيند رفقايش خانه و فرش دارند، غذاهاي خوب مي خورند و... به قصد تحصيل اين مزايا و منافع به دکان مي رود و مي خواهد به هر نحو که ميسر شود پول پيدا کند؛ اگر چه به وسيله دروغ و بيع ربوي و خوب جلوه دادن اجناس بد.

خلاصه اين که هيچ ملاحظه احکام شرع را نمي کند و تمام همّ او جمع مال است در اين صورت سگ يهودي بر چنين کاسبي شرف دارد زيرا که فرمود: انما الاعمال بالنيات يعني مدار صحت و فساد عمل، به نيت قلبي است نه به صورت کار.»

برگرفته از «چشمه سار معرفت» ص36