شورای امنیت سازمان ملل داراى ساختار و سازوکارى غیرمنطقى، ناعادلانه و کاملاً غیر دموکراتیک است و این یک دیکتاتوری آشکار است.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، 31شهریور 1359 ارتش عراق با تجاوز به مرزهای ایران سی هزار کیلومتر از خاک ایران را اشغال کردند و این کار را آزاد سازی مناطق اشغال شده بوسیله ی ایرانی ها خواندند . شورای امنیت از آغاز جنگ هشت ساله تا زمان پذیرش قطعنامه از طرف ایران تا 26 تیر 67 ، در مجموع نه قطعنامه یعنی بطور متوسط سالی یک قطعنامه صادر کرد . چیزی حدود 270 خط و سه هزار واژه.
اولین موضعگیری
24 ساعت پس از آغاز عملیات نظامی عراق علیه ایران ،شورای امنیت در 1 مهر 1359 جلسه تشکیل داد. در پایان جلسه تائب سلیم ،نماینده ی کشور تونس و رئیس دوره ای شورای امنیت ، نخستین موضعگیری شورا را درباره ی این جنگ تحت عنوان بیانیه ای خواند.در بیانیه ی اعضای شورا بعد ازا براز نگرانی از وضع موجود در یک کلام از دو طرف مخاصمه خواسته بودند " در نخستین گام برای حل اختلافات از انجام هر گونه عملیات مسلحانه بپرهیزید و اختلافات خود را از راه مسالمت آمیز حل کنند." در این میان نکته ی مهم این بود که شورای امنیت با وجود تجاوز آشکار و نقض قرارداد 1975 الجزایر از طرف عراق قطعنامه ای صادر نکرد و اولین موضعگیریش را به شکل بیانیه ابراز داشت .در نظام بین الملل صدور بیانیه اتفاق مهمی محسوب نمی شود. بیانیه ضمانت اجرایی ندارد و حتی می تواند در پایان جلسات غیر رسمی هم صادر شود. همچنین در این بیانیه هیچ اسمی از تجاوز و جنگ بکار نرفته بود و از ماجرای پیش آمده به "وضعیت "تعبیر شده بود.همه ی اینها نشان می دهد که اعضای شورای امنیت خلی هم بدشان نمی آمد که این بازی خطرناک ادامه پیدا کندتا آنها هم توی این آب گل آلود ماهی گیری کنند.
قطعنامه ی 479 (قطعنامه ی اول)
شش روز بعد از شروع تهاجم بالاخره شورای امنیت قطعنامه ی 479 را با نام وضعیت میان ایران و عراق صادر کرد . در این قطعنامه به نقض صلح و وقوع تجاوز و نقض تمامیت ارضی ایران اشاره ای نشده بود. حتی حرفی از آتش بس و بازگست به مرزهای بین المللی به میان نیامده بود.همان حرفهای بیانیه را تکرار کرده بودند و از دو طرف خواسته بودند به زور متوسل نشوند و دست بهکارهایی نزنند که اوضاع وخیم تر شود و ان یعنی به رسمیت شناختن تلویحی تجاوز عراق به ایران و باقی ماندن نیروهای عراقی در بخشهای تصرف شده ی خاک ایران . در یک کلام ایران در خاک خود و نه بر سر مرزهای شناخته شده ی بین المللی آتش بس را بپذیرد و قائله را ختم کند .شورای امنیت بعد از اولین قطعنامه 21 ماه و 15 روز سکوت کرد .عراق با خیال راحت جای پایش را در ایران سفت می کرد و شهرهای ایران را زیر باران توپ و گلوله و خمپاره ویران می کرد.اما این سکوت شکسته شد .نیروهای ایرانی موفق شدند با عملیاتهای ثامنالائمه ،طریق القدس،فتح المبین و بیت المقدس حصر آبادان را بشکنند و بستان ،منطق وسیعی از غرب شوش و دزفول را آزاد کننو دست آخر خرمشهر را از چنگ عراقی ها در آوردند. اعضای شورا که دیدند ورق برگشته بی معطلی قطعنامه ی 514 را تصویب کردند .
قطعنامه ی 514 (قطعنامه ی دوم )
در این قطعنامه از دیگر دو لت های عضو سازمان ملل در خواست شده بود از هر گونه اقدامی که به تداوم یا تشدید جنگ بیا نجامد خودداری کنند . به راحتی میشد فهمید منظور اعضای محترم شورا این بوده که دیگر ،کشورها به ایران اسلحه نفروشند.عراق را خودشان زیر پر و بال داشتندو از این حمایت سود کلانی عایدشان می شد.سود فروش اسلحه کم چیزی نبود که به راحتی بشود از آن گذشت. پروفسور کاستایگر سوئدی در سخنرانی خود در واشنگتن ،1365، به این نکته اساره می کند که عراق 60 درصد تسلیحات خود را از شوروی ،20 درصد از فرانسه و بقیه را از چین و سایر قدرتهای بزرگ دریافت می کند. دو روز بعد از تصویب قطعنامه ی514 نیرو های ایران عملیات رمضان را اجرا کردند و کمی بعد از آن در 9 مهر 1361 ایرانی ها با عملیات مسلم بن عقیل از مرزهای عراق عبور کردندو بخشی از خاک عراق را تصرف کردند. به دنبال این تحولات عاق و برخی کشورهای عرب تلاشهای گسترده ی دیپلماتیکی را آغاز کردند تا جلوی شکست های بعدی را بگیرند و علاج واقعه را قبل از وقوع پیدا کنند.
قطعنامه ی 522 (قطعنامه سوم )
سه روز بعد از عملیات مسلم بن عقیل شورای امنیت قطعنامه ی 522 را صادر کرد.باز هم هیچ حرفی از تجاوز عراق ، کشتار مردم غیر نظامی و جنگ نابرابر نبود. یک قطعنامه ی بیرنگ و بو که فقط از دو طرف جنگ می خواست عقب نشینی کنند ، حالا به کجا عقب نشینی کنند خدا می داند.

قطعنامه ی 540 (قطعنامه ی چهارم )
نماینده ی دبیر کل سازمان ملل در مورد حمله به مناطق مسکونی دو کشور گزارشی تهیه کرد و به شورای امنیت داد.9 آبان 1362 شورای امنیت با توجه به گزارش ، نماینده ی دبیر کل قطعنامه ی 540 را صادر کرد.هعضای شورا نقض حقوق بشر بویژه مفاد عهد نامه ی ژنو را محکوم کردند و از دو کشور خواستند عملیا تهای نظامی علیه اهداف انسانی و مناطق مسکونی را متوقف کنند. این قطعنامه طوری تنظیم شده بود که دو کشور را چه درباره ی شروع جنگ و ادامه ی آن چه درباره ی نقض حقوق بشر و عهد نامه های بین المللی به یکاندازه مصر جلوه می داد،کاری هم به این ماجرا نداشت که چه کسی و به چه بهانه ای جنگ را شروع کرده و کدام طرف است که با بمبهای اهدایی آمریکا و اروپا و کشورهای منطقه ،خانه ها و بیمارستان ها را بمباران میکند. دو ماه بعد ، عراق رسما اعتراف کرد که شهرهای دزفول ،اندمشک ،اهواز،باختران ،ایلام ، آبادان ، شوش، رامهرمز ، مسجد سلیمان و ... را هدف حملات موشکی و هوایی قرار داده است . ظاهرا کشتار مردم غیر نظامی برای از پا در آوردن ایرانی ها کافی نبود. این بار عراق به کمک رفقای خوبش پرده ی دیگری از تراژدی تمام عیارش را اجرا کرد.اواخر 1363 عراق در جنگ بر علیه ایران از سلاحهای شیمیایی استفاده کرد. ایران طبق حق مشروع خود ،از سازمان ملل خواست تا هیئتی را برای بررسی موضوع به منطقه اعزامکند، در فاصله ای که هیات اعزامی سازمان ملل به دنبال کشف واقعیت بود ، عراق دوباره بمب های شیمیایی اش را روی سر ایرانی ها ریخت. اول فروردین 1363 هیات اعزامی رسما اعلام کرد عراق در جنگ از سلاحهای شیمیای استفاده می کند. 9 فروردین شورای امنیت طبق روالی که در پیش گرفته بود فقط استفاده از سلاحهای شیمیایی را محکوم کرد ، آخرش هم معلوم نکرد چه موجوداتی و در کدام نقطه از این کره ی خاکی از سلاح های شیمیایی استفاده می کنند و این همه قربانی نتیجه ی خشونت بی حد چه کسی است .
قطعنامه ی 522 (قطعنامه ی پنجم)
11 خرداد ماه سال 1363 کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران شکایتی تنظیم کردند و برای شورای امنیت فرستادند . آنها مدعی بودند ایران در آبهای خلیج فارس در مسیر بنادر عربستان و کویت به کشتی های تجاریشان حمله کرده .شورا بدون اینکه مدرکی داشته باشد قطعنامه ی 522 را صادر کرد و ایران را محکوم کرد .ایران هم طی نامه ای به دبیر کل از هر گونه اقدامی که برا ی تامین آزادی و امنیت کشتیرانی در خلیج فارس صورت گیرد ،حمایت و استقبال کرد. با این حال حمله به کشتی ها همچنان ادامه یافت . حال بماند که چه کسانی از نا امنی آبهای خلیج فارس سود می بردند و با فروش سلاح هایشان به کشور های حاشیه ی خلیج جیب هایشان پر از پول می شد .
قطعنامه ی 582 (قطعنامه ی ششم)
در فاصله ی دو قطعنامه 522 و 582 ایران عملیا تهای متعددی را انجام داد که والفجر 8 و تصرف شبه جزیره ی فاو مهمترین آنها بود .چند روز پس از این اقدامات شورای امنیت به در خواست و دیگر اعضای گروه هفت نفری اتحادیه ی عرب جلسه ای تشکیل داد. دبیر کل اتحادیه ی عرب و نمایندگانی از کشورها ی اتحادیه ی عرب طرح قطعنامه ی 582 را پیشنهاد کردند که در 5 اسفند ماه 1364 با تغییراتی در کلمات و عبارات به تصویب شورای امنیت رسید. در این قطعنامه شورا به جای شناسایی و اعلاممتجاوز ، برای نخستین بار از طولانی شدن جنگ ابراز نگرانی کرد و اصل غیر قابل قبول بودن تصرف زمین از راه توسل به ور را مورد تاکید قرار داد. این ها مائلی بود که در قطعنامه های قبلی حرفی از آن به میان نیامده بود . با آنکه مسئو لیت و علل آغاز تجاوز به منزله ی اساسی ترین موضوع به صورت مبهم در این قطعنامه مطرح شد، اما این بار نیز شورا از برخورد ریشه ای و اساسی با این مساله خود داری کرد .
قطعنامه ی 588 ( قطعنامه ی هفتم )
قطعنامه ی 588 در تاریخ 16 مهر 1365 به تصویب رسید و هیات کارشناسان اعزامی سازمان ملل در گزارش خود به استفاده ی عراق از سلاحهای شیمیایی اشاره کرد .شورای امنیت در یکم فروردین 1365 به صورت غیر رسمی عراق را به دلیل بکارگیری سلاحهای شیمیای محکوم کرده بود اما دلیل صدور آن را باید حملات به کشتی های تجاری کشورهای ه گانه ی خلیج فارس و توسعه ی حوزه ی جنگ نفت کش ها دانست.قطعنامه ی 588 جز تاکید بر نقش شورای امنیت ، مطلب جدیدی در بر نداشت. در قسمتی از این قطعنامه آمده است " دولتهای عضو موافقت کرده اند نقش شورای امنیت را در حل اختلافات بپذیرند."
قطعنامه ی 598 (قطعنامه ی هشتم )
در تاریخ 29 تیر ماه 1366 ، قطعنامه ی598 به اتفاق آرائ تصویب شد.این قطعنامه با قطعنامه های پیشین شورا متفاوت بود . مهمترین آن قرار گرفتن آن در قالب فصل 7 منشور ملل متحد بود که آن را از حالت توصیه خارج و برای دو طرف جنگ لازم الاجرا می کرد. از نظر محتوایی نیز،این قطعنامه از قطعنامه های پیشین جامع تر بود و از نظر محتوایی سعی شده بود تا دید گاهها و خواسته های ایران مورد توجه قرار گیرد. عنوان قطعنامه ی 598 مانند دیگر قطعنامه ها ، نه وضعیت مابین ایران و عراق ، بلکه تصمیم بر خاسته از اعتقاد شورای امنیت بود که با واژه های مصمم ،خواستار مصرانه عنوان شده بود .این قطعنامه مفصل ترین و از نظر محتوا اساسی ترین و از نظر ضمانت اجرا ، قوی ترین قطعنامه ی شورای امنیت بود . در قطعنامهی 598 ، نقض صلح با استناد به ماده ی 39 منشور احراز شدو اعضای شورای امنیت قصد شورا بای دخالت عملی و ایفای نقش فعال در پایان دادن جنگ و حل و فصل اختلاف نشان دادند. پنجاه روز پس از پایان فاجعه ی حلبچه ، شورای امنیت قطعنامه ی 612 را صادر کرد . هر چند این قطعنامه نیز به ابتکار آلمان غربی ، ایتالیا و ژاپن با توجه به گزارش پنج اردیبهست ماه دبیر کل در مورد اعلام نظر گروه اعزامی به منطقه درباره ی استفاده از سلاحهای شیمیایی در جنگ ا به شدت محکوم کرد و از دیگر دولتها نیز خواست تا صدور محصولات شیمیایی خود را به دو طرف جنگ به دلیل آنکه ممکن است در تولید سلاحهای شیمیایی به کار گرفته شوندکنترل بیشتری کنند، اما همچون دیگر قطعنامه های آن سازمان ، از عراق و جنایت های حکامآن در حلبچه سخنی به میان نیاورد .
قطعنامه ی 620 (قطعمنامه ی نهم )
در تاریخ4 شهریور ماه سال 1367 قطعنامه ی 620 شورای امنیت در حالی صادر شد که از مدتی پیش ، جمهوری اسلامی ایران قطعنامه ی 598 را پذیرفته بود. این قطعنامه با توجه به گزارشهای هیات اعزامی دبیر کل سامان ملل به منطقه ، از اینکه استفاده از سلاحهای شیمیایی علیه ایران شدید تر و بیشتر شده است < ابراز تاسف می کرد . در واقع این برای نخستین بار بود که در قطعنامه های شورای امنیت به استفاده ی عراق از سلاحهای شیمیایی هر چند بطور غیر مستقیم اشاره می شد،اما سایر بندهای قطعنامه به تکرار مفاد قطعنامه های پیشین می پرداخت و همچنان خبری از محکومیت عراق به واسطه ی نقض مقررات بین المللی نبود .قطعنامه های 631 و 642 نیز ،مطالب مهمی را در بر نداشتندو تنها به توصیه یه دو طرف برای اجرای کامل مفاد قطعنامه 598 اکتفا می کردند، ضمن اینکه ماموریت گروه نظارت سازمان مملل (یونیماگ) نیز در دو مرحله تمدید شد ، هرچند این گروه نیز در اجرای بی طرفانه ی ماموریت خود چندان موفق نبودند و در موارد متعدد ، از تایید نقض مواد قطعنامه ی 598 از سوی نیروهای عراقی خودداری کرد . ماه ها پس از آتش بس ، نیروهای عراقی همچنان در خاک ایران حور داشتند، ولی شورای امنیت بدون اینکه به طور مستقیم به این موضوع اشاره کندتنها از دو طرف در گیر می خواست که مفاد قطعنامه ی 598 را به اجرا در آورند . تا اینکه با تغییر سیاست منطقه ای عراق ، این کشور قرار داد 1975 الجزایر را پذیرفت و از مناطق مزبور عقب نشینی کرد .
برچسب ها: شورای امنیت ، جنگ ، تحمیلی ، نقش
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۰۲ ۰۶ آذر ۱۴۰۰
بابا خیلی طولانیه
Iran (Islamic Republic of)
هانیه سعیدی
۲۱:۵۸ ۰۱ آبان ۱۳۹۹
کاش خلاصه داشت