2 گونه سلول آلفا و بتا در لوزالمعده وجود دارد که سلول هاي بتا مسئول ترشح انسولين هستند.
افزايش گلوکز در خون سبب تحريک سلول هاي بتا براي افزايش ترشح انسولين به خون مي شود.انسولين وارد شده به خون در کسري از زمان، عضلات و سلول هاي کبدي را مجبور به پردازش گلوکز خون مي کند.
کشف انسولين
زيست شناس آلماني "پاول لانگرهانس" براي اولين بار ترشح انسولين توسط سلول هاي لوزالمعده را مطرح کرد.اين سلول ها که به صورت چند جزيره کوچک ديده مي شوند به "جزاير لانگرهانس" معروفند.نام انسولين نيز از کلمه لاتين "اينسولا" به معني جزيره گرفته شده است.
انسولين چطور کار مي کند؟
انسولين جذب گلوکز توسط سلول هاي خوني عضلات، بافت چربي و کبد را تحريک مي کند.انسولين همچنين مي تواند گلوکز را به صورت گليکوژن در عضلات و کبد ذخيره کند.
انسولين در 2 مرحله در بدن توليد مي شود؛ در مرحله اول در هنگام افزايش بيش از حد گلوکز در خون که اين هورمون سبب جذب سريع آن توسط عضلات و کبد مي شود، پس از اين مرحله ميزان قند خون و انسولين در خون کاهش مي يابد.
در مرحله بعد، سطح انسولين خون نسبت به مرحله قبل بسيار پايين تر خواهد بود.بدن به اين مقدار کم از انسولين براي آمادگي با ميزان قندي که کبد به صورت مستقل از مواد غذايي به جريان خون وارد مي کند،احتياج دارد.اين فرايند کارکرد طبيعي بدن در هنگام دريافت انرژي از قند مترشحه از کبد را تضمين مي کند.
انسولين ترشح شده سپس جذب پلاسماي خون شده و با گلوبولين هاي بتا ترکيب مي شود.
مزاياي انسولين
انسولين علاوه بر کنترل ميزان قند خون بدن، بر برخي از عملکردهاي بدن از جمله سوخت و ساز مؤثر بوده و ترشح برخي آنزيم هاي سلولي را تحريک مي کند.
اگر انسولين به مقدار کافي در بدن ترشح نشود، جذب گلوکز به صورت منظم انجام نشده، بدن قادر به سوخت و ساز و دريافت انرژي نبوده و آن را به صورت چربي ذخيره خواهد کرد.
انسولين نقش کليدي نيز در سنتز DNA و تکثير سلولي دارد.
وقتي شخصي مبتلا به ديابت مي شود، ترشح انسولين متوقف شده يا کاهش چشمگيري خواهد داشت.در اين حالت گلوکز دريافتي تبديل به انرژي لازم براي بدن نخواهد شد؛ از اينرو در اين بيماران قند خون بايد به صورت دائمي کنترل و انسولين تزريق شود./ع ل