به گزارش حوزه مجلس باشگاه خبرنگاران به نقل از مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، این مرکز گزارش سال 2012 بانک جهانی پیرامون «انجام کسب و کار » را مورد ارزیابی قرار داد.
گروه مطالعات محیط و کسب و کار مرکز پژوهش‌ها در ارزیابی خود از این گزارش آورده است: در سال‌های اخیر موضوع محیط کسب و کار و شاخص‌های سنجش آن مورد توجه محافل سیاستگذار و دانشگاهی قرار گرفته است و چندین نهاد بین‌المللی گزارش‌های سالیانه یا دوره‌ای در این باره تهیه می‌کنند.

یکی از مشهورترین گزارش‌های بین‌المللی برای سنجش و مقایسه برخی مولفه‌های محیط کسب و کار در کشورهای مختلف، «گزارش انجام کسب و کار» است که توسط موسسه مالی بین‌المللی وابسته به گروه بانک جهانی تهیه و منتشر می‌شود.

از آنجا که گزارش‌های سالیانه انجام کسب و کار بانک جهانی در کشور ما مورد توجه قرار گرفته است، گروه مطالعات محیط کسب و کار در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ، خلاصه‌ای از روش‌ها و پیامدهای جدیدترین گزارش (مربوط به سال 2012) را ترجمه و در اختیار نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و محافل سیاستگذار در کشور قرار می‌دهد. ترجمه این گزارش از آن جهت اهمیت دارد که در سال 2012 در روش و مولفه‌های این گزارش، نوآوری‌هایی صورت گرفته است.

متذکر می‌شود که گزارش‌های سالیانه انجام کسب و کار، یکی از چند گزارش بین‌المللی است که برای سنجش محیط کسب و کار منتشر می‌شود و الزاما دقیق‌ترین و کامل‌ترین آنها نیست، بلکه به این مقوله از زاویه تولد، حیات و مرگ شرکت‌ها می‌پردازد.

گزارش‌های بین المللی دیگر ، هر یک به مقوله خاصی نظیر آزادی اقتصادی، ریسک‌پذیری ، حقوق مالکیت و... تمرکز دارند.

از سوی دیگر بر اساس تعریف محیط کسب و کار مولفه‌های محیط کسب و کار، بسته به مکان، زمان و حوزه‌های کاری متفاوت هستند. برای مثال مولفه‌های محیط کسب و کار برای بنگاه‌های قطعه سازی با مولفه‌های محیط کسب و کار برای بنگاه‌های شیلات تفاوت دارد. همینطور مولفه‌های محیط کسب و کار برای بنگاه‌های استان خراسان با استان خوزستان و نیز بنگاه‌های ایران با بنگاه‌های ترکیه و مکزیک، تفاوت دارد؛ یعنی در هر منطقه یا هر حوزه کاری، مولفه‌های خاصی به اداره و عملکرد بنگاه‌ها موثر هستند. بر اساس همین مفهوم پردازی می‌توان مولفه‌های محلی، صنفی ، ملی و جهانی محیط کسب و کار را شناسایی و اندازه گیری کرد. طبعا مولفه‌های محیط کسب و کار در گزارش‌های انجام کسب و کار بانک جهانی، از نوع مولفه‌های جهانی است؛ یعنی مولفه‌هایی است که بر اداره و عملکرد همه بنگاه‌ها در سراسر جهان موثر هستند، چه بنگاه‌های قطعه سازی خودرو چه شیلات، چه در ایران چه در ترکیه چه در مکزیک.

نکته دیگر لازم به توضیح اینکه برخی محافل و اشخاص، مفهوم وسیع و عمیق «محیط کسب و کار » را به گزارش‌های انجام کسب و کار بانک جهانی محدود می کنندو غایت بهبود محیط کسب و کار را کاهش رتبه ایران در این گزارش بین المللی می دانند حال آنکه این رویکرد و تلقی نمی تواند صحیح باشد، زیرا بنگاه های اقتصادی در ایران با مشکلاتی مواجه هستند که اختصاصا در کشور ما وجود دارد و اداره بنگاه ها را با مشکلات و محدودیت های عدیده مواجه کرده ، اما در گزارش های انجام کسب و کار بانک جهانی به آنها هیچ اشاره ای نشده است. به عبارت دیگر، چه بسا رتبه ایران در گزارش های انجام کسب و کار بانک جهانی بهبود یابد، اما محیط کسب و کار در ایران واقعا بهبود نیافته باشد (یعنی مدیران بنگاه ها همچنان با عوامل برون زای متعددی که عملکرد و اداره بنگاه ها را تحت تاثیر قرار می دهند مواجه باشند) به همین دلیل توصیه می‌شود به گزارش های بین‌المللی انجام کسب و کار در حد یک گزارش متعارف و رتبه بندی عادی بین‌المللی نگاه شود نه شاخص غایی سنجش وضعیت کسب و کار در ایران.

همچنین لازم به یادآوری است گزارش انجام کسب و کار بانک جهانی نه فقط در سنجش مولفه های خاص کشورها ضعف دارد، بلکه از نظر مبانی نظری و روش شناسی نیز به طور جدی زیر سوال است. در همین زمینه مقاله «نقدی به گزارش انجام کسب و کار بانک جهانی» تالیف بینتو آرونادا توسط گروه مطالعات محیط کسب و کار ترجمه و در تیرماه 1390 شماره مسلسل 10818 منتشر شده است.

گروه مطالعات محیط کسب و کار مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در پایان ابراز امیدواری کرده است که ترجمه و انتشار بخش‌های اصلی گزارش انجام کسب و کار بانک جهانی به همراه اطلاعات مربوط به کشورمان که در مقدمه مترجم ذکر شده برای محافل سیاست‌گذاری پژوهشگر مفید فایده باشد.

انتهاي پيام/ب2