به گزارش
سرویس سياسي باشگاه خبرنگاران، تروریسم از واژه(terror) به معنای هراس و هراسافکنی است و در عرصه
سیاست به کارهای خشونتآمیز و غیرقانونی حکومتها، احزاب، گروهها و افراد
برای سرکوبی مخالفان و ترساندن آنها به منظور اهداف سیاسی، اطلاق میشود. این
مفهوم حاکی از اعتقاد به لزوم آدمکشی و قتل، تهدید و ایجاد رعب و وحشت
درمیان مردم است که از لوازم مکاتب سیاسی چون فاشیسم، ماکیاولیسم،
نئوماکیاولیسم، امپریالیسم و مانند آنهاست.
از لحاظ روش، نیز میتواند هم روش
حکومتها باشد و هم شيوه گروهها، احزاب و افراد علیه حکومت. به همین دلیل امروزه در ادبیات سیاسی و حقوقی در کنار سایر
انواع تروریسم، از تروریسم دولتی و بین المللی نیز
نام برده میشود.درباره تعریف مفهوم تروریسم باید گفت، سازمان ملل متحد
هنوز تعریفی
از تروریسم ارائه نکرده است، بیانیهها و قطعنامههای سیاسی شورای امنیت نیز
بدلیل ماهیت
نامشروع و عملکرد پیوسته ظالمانهاش در حمایت از رژیمهای تروریستی
نظیر اسرائیل، نمیتواند
در این زمینه مبنا و معتبر باشد.
در اسناد معتبر بینالمللی از جمله
کنوانسیون مبارزه
با جرایم سازمان یافته فراملی پالرمو(2000 میلادی) که تروریسم یکی از
مصادیق آن است،
نیز تعریفی ارائه نشده است.
دانشنامه بریتانیکا
تروریسم را «کاربرد سیستماتیک ارعاب یا خشونت پیشبینی ناپذیر برضد حکومتها، مردم
یا افراد برای دستیابی به یک هدف سیاسی» دانسته است. در این تعریف از اینکه به کار
بردن آن مشروع و قانونی باشد یا نباشد، قیدی وجود ندارد و به صورت مطلق کاربرد آن تروریسم
است.
وزارت دفاع آمریکا در سال 1990 تروريسم را به «کاربرد غیرقانونی یا تهدید به کاربرد زور
و خشونت برضد افراد یا اموال برای مجبور یا مرعوب ساختن حکومتها یا جوامع که اغلب
به قصد دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی یا ایدئولوژیک صورت میگیرد»، تعریف کرده است.
علی رغم وجود قید "غیرقانونی" بودن، باز هم ابهام وجود دارد. قانون پايه، کدام
قانون است؟ قانون بکار برنده خشونت یا قانون کسانی که خشونت علیه آنها اعمال شده،
قوانین مشروع یا هر قانونی. چنانکه اشاره شد در اسناد و میثاقهای معتبر بین المللی
هم تعریفی از واژه تروریسم موجود نیست.
مدلهای مختلف تروریسم متخصصین
امور امنیت و اساتید دانشگاه برای واژه تروریسم، مدلهای متفاوتی را در نظر گرفتهاند. این
تقسیم بندی بر اساس عوامل ترور صورت میگیرد.
تروریسم دولتی
تروريسم دولتي به آن دسته از ترورهایی
اطلاق میشود که توسط دولتها صورت میپذیرد. دولتها میتوانند از زور و یا تهدید به
زور برای ترور کردن شهروندان و رسیدن به اهداف سیاسی خود استفاده کنند. به عنوان مثال
دولت نازی در آلمان دست به چنین ترورهایی میزد.
بيو تروريسم
بیو تروریسم به رهاگشت
عمدی مواد سمی اطلاق میشود که در آن تعداد زیادی از مردم جان خود را از دست میدهند.
شاید بتوان حمله شیمیایی
صدام به مردم حلبچه عراق را نوعی بیو تروریسم
دانست.
.
تروريسم سايبري
در این نوع تروريسم، تروریستها برای حمله به مردم از فناوری اطلاعات استفاده میکنند و با این کار توجه افکار عمومی
را به خود جلب میکنند. این به آن معنا است که تروریستها از ابزاری مانند کامپیوتر
و یا وسایل ارتباطی به عنوان وسیلهای برای حمله به اهداف خود استفاده میکنند.
اغلب، واژه سایبر تروریسم،
به آن دسته از حملاتی اطلاق میشود که به فناوری اطلاعات صورت میگیرد، به نحوی که خدمات
شبکه را به شدت مختل میکند.
.
اکوتروريسم
"اکو تروریسم"
واژهای نسبتا جدید بوده و معنای آن به کارگیری خشونت در برنامههای حفاظت از محیط زیست
است. به طور کلی، کسانی که در زمینه محیط زیست دست به کارهای افراطی میزنند برای آنکه
بتوانند به صنایع و یا هر چیزی که به حیوانات و محیط زیست آسیب میزند، خسارت وارد کنند
در اموال این دست از شرکت ها دست به خرابکاری میزنند.
تروريسم بمب اتم
تروریسم اتمی به مجموعهای از راههای مختلفی اطلاق میشود که بتوان از آنها به عنوان تاکتیک ترور استفاده
کرد. این نوع از ترور شامل حمله به تاسیسات هستهای، خرید سلاح هستهای، یا ساخت
سلاح هستهای و یا پیدا کردن راهی برای پخش مواد رادیو اکتیو میشود.
تروريسم مواد مخدر
از سال 1983 که این
واژه مورد استفاده قرار گرفت، تروریسم مواد مخدر دارای معانی متفاوتی بوده است. زمانی
منظور از این نوع تروریسم، خشونتی بود که قاچاقچیان مواد مخدرعلیه دولت استفاده میکردند تا بتوانند راحتتر به کار قاچاق خود بپردازند. اما در چند سال گذشته واژه ترور
مواد مخدر برای توصیف شرایطی مورد استفاده قرار ميگيرد که در آن گروهای حامی تروریسم
از قاچاق مواد مخدر برای انجام دیگر عملیاتها استفاده میکنند.
صرف نظر از
انواع و اقسام تروریسم، سالهاست که وزارت امور خارجه آمریکا تعدادی از کشورهایی که
با آنها مشکل دارد را به بهانه مبارزه با تروریسم در لیستی تحت عنوان"
کشورهای حامی تروریسم" قرار داده است
از همه جالبتر آن است که آمریکا آن دسته از
کشورهایی که با آنها روابط استراتژیک دارد را در لیست خود قرار نمیدهد. به عنوان نمونه،
رژیم اسرائیل كه هزاران انسان را به بند کشیده و صدها تن از شخصیتهای سیاسی،
دینی و ملی چون شهیدان دکتر فتحی شقاقی، دکتر عبدالعزیز رنتیسی، شیخ احمد یاسین، شیخ
راغب حرب، سیدعباس موسوی، عماد مغنیه و رفیقحریری و صدها انسان متعهد دیگر را در فلسطین و لبنان ترورکرده،
نه تنها هیچگاه تروریست خوانده نشد و در هیچ لیست سیاهی قرار نگرفت، بلکه دهها قطعنامه
در شورای امنیت به نفع آن رژیم وتو شد.
شواهد فوق و صدها شاهد دیگرنشان میدهد که عدم ارائه تعریف دقیق تروريست، بدلیل فرار از تبعات و لوازم آن و نیز باز گذاشتن فضای تهمت و برچسب، از ارائه تعریف
روشن است. بر این اساس نباید تردید داشت که این بی سرو سامانی محصول انگیزههای سوء سیاسی کدخدایان جهان، در متون و مسائل مهم بین المللی است که تامین منافع و
اهدافشان را در ابهام و بیقاعدگی میجویند.
هر ساله وزارت امور خارجه آمریکا لیستی را
تحت نام "حامیان ترور" منتشر میکند. در این لیست وزارتخانه، آن دسته
از کشورهایی را که به گفته آمریکا در اعمال تروریستی دست دارند معرفی میکند. آمریکا ادعا میکند که این کشورها حامیان تروریسم بوده و با انجام اقداماتی
تروریستی امنیت در جهان را به خطر میاندازد.
گروهک تروريستي منافقين
اما از همه جالبتر،
گروهک تروریستی منافقین است که به تازگی از لیست وزارت امور خارجه خارج شده است.
مریم رجوی، سرکرده منافقين، در سخنرانی چند روز پیش خود در اروپا، صراحتا اعتراف کرد که این
گروهک در بسیاري از ترورها دست داشته است و هیچگاه از بیان انجام آن پشیمان نبوده
است. اما وزارت امور خارجه آمریکا در اقدامی بسیاری عجیب و قابل تامل این گروهک را
از لیست خود خارج کرد و گفت که اینها تروریست نیستند.
تناقضی که در این مورد وجود دارد این است
که آن دسته از کشورهایی که خود قرباني ترور هستند و آن را محکوم میکنند از این لیست خارج نمیشوند،
اما آن دسته از کشورها و گروهکهایی که علنا از ترور حمایت میکنند به سادگی از ان
لیست خارج شده و به کارهای خود ادامه میدهند.
در صورتي كه روزی لیستي منصفانه از کشورهای حامی
تروریسم تهیه شود آن وقت است که اسم خود آمریکا هم وارد این لیست خواهد شد.