کَفعَمیّ در حاشیه کتاب دعای «البلدُ الامین«، سیّد
حسیب نسیب رضیّ الدّین علیّ بن طاووس قدَّساللهُ روحَه در کتاب
«مصباح الزّآئر» آورده است که:
بِشر و بشیر دو پسر غالِب أسدیّ
روایت نمودهاند که امام حسین بن علیّ بن أبیطالب علیهم السّلام
در عصر روز عرفه از چادر خود در سرزمین عرفات بیرون آمد با حالت
تذلّل و تخشّع، و آرام آرام آمد تا اینکه وی و جماعتی از اهل بیت
وی و پسرانش و غلامانش در حاشیه چپ کوه عرفات جبلُ الرّحمه رو به
بیت الله الحرام وقوف نمودند . سپس دو دست خود را مانند مسکینی که
طعام طلبد در برابر صورتش بلند کرد و خواند این دعا را: الْحَمْدُ
لِلَّهِ الَّذِی لَیْسَ لِقَضَآئِهِ دَافِعٌ ـ تا آخر دعاء که به یَا
رَبِّ یَا رَبِّ یَا رَبِّ مختوم میشود ، و فقرات إلَهی أنَا الْفَقیرُ
فی غِنایَ تا آخرش در آن موجود نمیباشد .
سیّد ابن طاووس در
کتاب «مصباحُ الزّآئر» در بحث زیارت روز عرفه ، روایت بشر و بشیر را
که از قبیله بنیأسد بودهاند به همان طریقی که ما از حاشیه «البلد
الامین» نقل کردیم روایت میکند ، سپس این دعا را طبق مضمون
«البلدالامین« روایت کرده است. «بحار الانوار» طبع کمپانی، ج 20 ،
بابُ أعمال خصوصِ یومِ عرفة و لیلتِها، این گفتار مجلسی (ره) بود در
«بحار الانوار».
سپس پس از بیان چند دعای دیگر از سیّد ابن طاووس
در روز عرفه ، سیّد میگوید: از دعاهائی که در روز عرفه شرف صدور
یافته است ، دعای مولانا الحسین بن علیّ صلوات الله علیه میباشد:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَیْسَ لِقَضَآئِهِ دَافِعٌ وَ لَا لِعَطَآئِهِ
مَانِعٌ.
در اینجا ابن طاووس این دعای مفصّل حضرت را نقل میکند
با دنباله آن: إلَهی أنَا الْفَقیرُ فی غِنایَ فَکَیْفَ لَا أکونُ
فَقیرًا فی فَقْری ـ تا آخر آن که به: أمْ کَیْفَ تَغیبُ وَ أنْتَ
الرَّقیبُ الْحاضِرُ ، إنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ وَ الْحَمْدُ
لِلَّهِ وَحْدَهُ پایان مییابد.
سپس مجلسیّ (ره) گوید: «این دعا را
کفعمی ایضاً در «البلد الامین» و ابن طاووس در «مصباح الزّآئر» آورده
است، ولیکن در آخر این دعا در آن دو کتاب به اندازه تقریبیِ یک ورق
موجود نمیباشد؛ و آن از عبارت: إلَهی أنَا الْفَقیرُ فی غِنایَ تا
آخر دعا میباشد.
و امّا مرحوم محدّث قمّی پس از نقل این دعا تا
یَا رَبِّ یَا رَبِّ آورده است که: آن حضرت مکرّر میگفت: یَا رَبِّ ،
و کسانیکه دور آن حضرت بودند تمام گوش داده بودند به دعای آن
حضرت و اکتفا کرده بودند به آمین گفتن. پس صداهایشان بلند شد به
گریستن با آن حضرت ، تا آفتاب غروب کرد، و بار کردند و روانه مشعر
الحرام شدند.
محدّث قمّی می گوید که: کفعمی دعای عرفه امام حسین
علیه السّلام را در «بلد الامین« تا اینجا نقل فرموده «البلد الامین»
شیخ إبراهیم کفعمی، ناشر مکتبه صدوق ـ طهران ، ص 251 تا ص 258
و
علاّمه مجلسی در «زادالمعاد «زاد المعاد» علاّمه ملاّمحمّد باقر مجلسی
از طبع قدیم با خطّ أحمد تبریزی ، ص 91 تا ص 96 ؛ این دعای شریف
را موافق روایت کفعمی ایراد نموده است.
درباره پسران غالب اسد،که در
صدر راویان این دعا آمده اند باید گفت: آن چه در کتابهای رجالی آمده است،
پسران غالب بن بشر اسدی که ابن اثیر غالب را از صحابه دانستهاست. 1
برخی
بزرگان درمورد بشر بن غالب الاسدی الکوفی چیزی نگفتهاند و عدّهای او را
مجهول دانستهاند. در تنقیحالمقال آمده است که: شیخ (ره) او را از اصحاب
امام حسین و امام سجاد ـ علیهالسلام ـ دانسته و به دنبال آن آورده: ظاهر
این است که بشر بن غالب الاسدی الکوفی امامی است اما حال او مجهول است. 2
در
اصول کافی هم از او روایت نقل شده است. برخی او را از اصحاب امیرالمؤمنین ـ
علیهالسلام ـ و اصحاب امام حسین(علیه السلام) و امام سجاد(علیه السلام)
دانسته است3 و در مورد وثاقت یا عدم وثاقت او ساکت مانده است.
در مورد
شخصیت بشیر ابن غالب الاسدی الکوفی هم کتابهای رجالی به طور صریح و محکم
سخن نگفتهاند. در موسوعه رجالیه آمده است: بشیر مشترک است بین رجال حدیث؛
ولی هیچ کدام توثیق نشدهاند. همچنین آمده است: از او از امام حسینعلیه
السلام ـ در کافی روایت نقل شده است. او کسی است که دعای عرفه را از امام
حسین ـ علیه السلام ـ روایت کرده است.4 در جای دیگر آمده: بشیر بن غالب
الاسدی الکوفی مجهولٌ5.عدهای از رجالیون در مورد وثاقت یاعدم وثاقت او
سکوت کردهاند و یا نام او را ذکر نکردهاند.
بدیهی است که نظیر مضامین
این نیایش در عالیترین درجهی حکمت و عرفان اسلامی را جز انبیای عظام و
ائمه معصومین(علیه السلام) نمیتوانند بیان نمایند
البته برخی از محدثین بزرگوار، یقین به سند این نیایش ندارند، ولی طبق اصل معروف: «دلالته تغنی عن السند» در این جا جاری است.
یعنی
گاهی مفهوم و دلالت و محتوای حدیث به قدری با عظمت و مطابق اصول است که از
سند بینیاز و احتیاجی به آن وجود ندارد. بدیهی است که نظیر مضامین این
نیایش در عالیترین درجهی حکمت و عرفان اسلامی را جز انبیای عظام و ائمه
معصومین(علیه السلام) نمیتوانند بیان نمایند.6 بیشتر دعاهای موجود، از باب
بینظیر بودن در مضامین و معنا مورد وثوق قرار میگیرند.
آیه الله
جوادی آملی7 می فرمایند: اشکالی ندارد که از مضامین و معنای بلند آن
درعرصههای اجتماعی و اخلاقی استفاده ببریم8 و طبق اصل «دلالته تغنی عن
السند» از آن بهره ببریم. احادیث شریف نبوی(صلی الله علیه و آله)، نهج
البلاغه شریف، صحیفه سجادیه و بسیاری از دعاها چنین سرنوشتی دارند و طبق
این اصل دلالت مورد پذیرش قرار میگیرند. بلی در مسایل فقهی و بیان حکم
شرعی اثبات سند و سندشناسی بسیار مهم است. تازه در مسایل فقهی هم گاهی
روایات مرسله و غیر معتبر مؤید روایات دیگر قرار میگیرند و از این حیث
مورد استناد و استفاده قرار میگیرد. مبناها هم در این راستا مؤثر میباشد و
نسبت به هم فرق میکنند. آنچه در پایان قابل بیان است این است که درست است
که برخی از محدثین بزرگوار و رجالیون یقین برسند این نیایش ندارند و بر
راوی آن اشکال میکنند و لی دلالت آنطوری است که بوی عصمت میدهد و یک
مضمون و دلالت بینظیر این گونه، آن هم در قالب نیایش جز در توان معصوم
(علیه السلام) و انبیاء عظام نمی باشد. و وقتی دلالت یک متنی اینقدر محکم
و قوی و بلند باشد هم مورد تأیید سایر معصومین (علیه السلام) قرار میگیرد
و هم عقل برهانی آن را به معصوم ـ علیه السلام ـ مستند میکند و به معصوم
(علیه السلام) نسبت میدهد. از شیخ محمّد حسین کاشف الغطا رحمه اللّه در
مورد یکى از دعاها میپرسند، با صراحت پاسخ میدهد: قوّت متن کاشف از قطعیّت
صدور آن از معصوم است، گرچه سندى نداشته باشیم. الفردوس الأعلى:ص 76.
اگر
طبق اخبار عرض 9متن دعای عرفه بر قرآن شریف هم عرضه شود، یقیناً با روح
قرآن همخوانی دارد و هماهنگ است و مورد تأیید قرآن شریف میباشد. انتساب
این دعا به امام حسین ـ علیه السلام ـ دارای شهرت هم هست. ممکن هم است سند
یک حدیث یا متن در دست باشد ولی متن آن اضطراب داشته و با روح قرآن سازگار
نباشد و مردود شمرده شود. لیکن مضامین دعای عرفه با روح قرآن و روایات
ناسازگار به نظر نمی رسد.
تهیه و تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان
(1). مامقانی، تنقیح المقال فیعلمالرجال، بیجا، بیتا، ج2، ص365.
(2). همان، ج1، ص174.
(3) . خویی، سیّد ابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث، بیروت، الطبعةالثالثة، 1403ق، ج3، ص320.
(4) ترابی، علیاکبر، الموسوعة الرجالیه المیسرة، قم، مؤسسة الامام الصادق(علیه السلام)، الطبعةالثالثة، 1424ق، ص62.
(5). جواهری، محمد، المفید من معجم الرجال الحدیث، قم، محلاتی، الطبعة الاولی، 1417ق،ص86ـ88.
(6) جعفری، محمد تقی،نیایش امام حسین(علیه السلام) صحرای عرفات، تهران، مؤسسه نشر آثار علّامه، چاپ چهارم، 1382ش،ص29.
(7) . حر عاملی، وسایل الشیعه، ج12، باب 49 و ج1، ص150ـ155(8) جوادی آملی، عبدالله، خارج فقه ـ مکاسب محرمه، تاریخ 10/8/1380.
(9) وسائل الشیعه،جوان 18، باب 9، از ابواب صفات قاضی، ص 89.
زیارت امام حسین علیه السلام در روز عرفه
ششم زیارت امام حسین علیه السلام در روز عرفه است بدانکه آنچه از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام در باب زیارت عرفه رسیده از کثرت اخبار و بسیارى فضیلت و ثواب زیاده از آنست که احصا شود و ما بجهت تشویق زائرین به ذکر چند حدیث اکتفا مى نماییم
بسند معتبر از بشیر دَهّان منقول است که گفت عرض کردم به خدمت حضرت صادق علیه السلام که گاه هست حجّ از من فوت مى شود و روز عرفه را نزد قبر امام حسین علیه السلام مى گذرانم فرمود که نیک مى کنى اى بشیر هر مؤمنى که به زیارت قبر امام حسین علیه السلام برود با شناسایى حق آن حضرت در غیر روز عید نوشته شود براى او ثواب بیست حجّ و بیست عمره مبروره مقبوله و بیست جهاد با پیغمبر مرسل یا امام عادل و هرکه زیارت کند آن حضرت را در روز عید بنویسد حق تعالى براى او ثواب صد حجّ و صد عمره و صد جهاد با پیغمبر مرسل یا امام عادل و هرکه زیارت کند آن حضرت را در روز عرفه با معرفت حقّ آن حضرت نوشته شود براى او ثواب هزار حجّ و هزار عمره پسندیده مقبوله و هزار جهاد با پیغمبر مرسل یا امام عادل گفتم کجا حاصل مى شود براى من ثواب موقف عرفات پس آن حضرت نظر کرد بسوى من مانند کسى که خشمناک باشد و فرمود که اى بشیر هرگاه مؤ منى برود به زیارت قبر امام حسین علیه السلام در روز عرفه و غسل کند در نهر فرات پس متوجّه شود بسوى قبر آن حضرت بنویسد حق تعالى از براى او بهر گامى که برمى دارد حجّى که با همه مناسک به عمل آورده باشد و چنین گمان دارم که فرمود وعمره [غزوه ] و در احادیث کثیره بسیار معتبره وارد شده که حق تعالى در روز عرفه اوّل نظر رحمت بسوى زائران قبرحسین علیه السلام مى افکند پیش از آنکه نظر به اهل موقف عرفات کند
و در حدیث معتبر از رفاعه منقول است که حضرت صادق علیه
السلام به من فرمود که امسال حجّ کردى گفتم فدایت شوم زرى نداشتم که به حج
روم ولکن عرفه را نزد قبر امام حسین علیه السلام گذرانیدم فرمود که اى
رفاعه هیچ کوتاهى نکردى از آنچه اهل منى در آن بودند اگر نه این بود که
کراهت دارم که مردم ترک حجّ کنند هرآینه حدیثى براى تو مى گفتم که هرگز ترک
زیارت قبر آن حضرت نکنى پس ساعتى ساکت شد و بعد از آن فرمود که خبر داد
مرا پدرم که هرکه بیرون رود بسوى قبر امام حسین علیه السلام و عارف به حقّ
آن حضرت باشد و با تکبّر نرود همراه او مى شوند هزار ملک از جانب راست و
هزار ملک از جانب چپ و نوشته شود براى او ثواب هزار حجّ و هزار عمره که با
پیغمبر یا وصىّ پیغمبر کرده باشد و اما کیفیّت زیارت آن حضرت پس چنان است
که علماء اَجلّه و رؤ ساء مذهب و ملّت فرموده اند چون خواستى آن حضرت را در
این روز زیارت کنى پس اگر ممکن شد تو را که از فرات غسل کنى چنان کن و
اگرنه از هر آبى که تو را ممکن باشد و پاکیزه ترین جامه هاى خود را بپوش و
قصد زیارت آن حضرت کن در حالتى که به آرامى و وقار و تَاَنّى باشى پس چون
به دَرِ حایر برسى بگو:
اَللَّهُ اَکْبَرُ و بگو اَللَّهُ اَکْبَرُ کَبیراً وَاَلْحَمْدُ لِلَّهِ کَثیراً وَسُبْحانَ الِلَّهِ بُکْرَةً
خدا بزرگتر است * * * * خدا بزرگتر است به کمال بزرگى و ستایش خاص خدا است بسیار و منزه باد خدا در صبح
وَاَصیلاً وَالْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى هَدانا لِهذا وَما کُنّا لِنَهْتَدِىَ لَوْلا اَنْ هَدانَا
و شام و ستایش خاص خدائى که ما را به این راه راهنمائى فرمود و ما خود چنان نبودیم که راهنمائى شویم
اللَّهُ لَقَدْ جآئَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ اَلسَّلامُ عَلى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ
اگر خدا راهنمائیمان نمى کرد براستى آمدند رسولان پروردگار ما به حق سلام بر رسول خدا که درود خدا
عَلَیْهِ وَآلِهِ اَلسَّلامُ عَلى اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ اَلسَّلامُ عَلى فاطِمَةَ الزَّهْرآءِ
بر او و آلش سلام بر امیر مؤ منان سلام بر فاطمه زهرا
سَیِّدَةِ نِسآءِ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ عَلَى الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ اَلسَّلامُ عَلى
بانوى زنان جهانیان سلام بر حسن و حسین سلام بر
عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ اَلسَّلامُ عَلى مُحَمَّدِ بْنِ عَلی اَلسَّلامُ عَلى جَعْفَرِ بْنِ
على بن الحسین سلام بر محمد بن على سلام بر جعفر بن محمد سلام بر
مُحَمَّدٍ اَلسَّلامُ عَلى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ اَلسَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِ مُوسى
محمد سلام بر موسى بن جعفر سلام بر على بن موسى
اَلسَّلامُ عَلى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِی اَلسَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلسَّلامُ
سلام بر محمد بن على سلام بر على بن محمد سلام
عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِی اَلسَّلامُ عَلَى الْخَلَفِ الصّالِحِ الْمُنْتَظَرِ اَلسَّلامُ
بر حسن بن على سلام بر آن جانشین شایسته اى که چشم براهش هستند سلام
عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ رَسُولِ اللَّهِ عَبْدُکَ وَابْنُ
بر تو اى ابا عبداللّه سلام بر تو اى فرزند رسول خدا ، بنده تو و پسر
عَبْدِکَ وَابْنُ اَمَتِکَ الْمُوالى لِوَلِیِّکَ الْمُعادى لِعَدُوِّکَ اسْتَجارَ
بنده تو و پسر کنیزت که دوستدار تو و دشمن دشمن تو است به زیارتگاهت
بِمَشْهَدِکَ وَتَقَرَّبَ اِلَى اللَّهِ بِقَصْدِکَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى هَدانى لِوِلایَتِکَ
پناه آورده و بوسیله آهنگ کردن (درگاه ) تو به خدا تقرب جوید، ستایش خدائى را سزاست که مرا بدوستى تو راهنمائى
وَخَصَّنى بِزِیارَتِکَ وَسَهَّلَ لى قَصْدَکَ
کرد و به زیارتت مخصوص داشت و آهنگ کردنت را برایم آسان کرد
پس داخل روضه شو و بایست محاذى سر و بگو:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ آدَمَ صَِفْوَةِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا
سلام بر تو اى وارث آدم برگزیده خدا سلام بر تو اى
وارِثَ نُوحٍ نَبِىِّ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ اِبْراهیمَ خَلیلِ اللَّهِ
وارث نوح پیامبر خدا سلام بر تو اى وارث ابراهیم خلیل خدا
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ مُوسى کَلیمِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ
سلام بر تو اى وارث موسى هم سخن با خدا سلام بر تو اى وارث
عیسى روُحِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ مُحَمَّدٍ حَبیبِ اللَّهِ اَلسَّلامُ
عیسى روح خدا سلام بر تو اى وارث محمد دوست خدا سلام
عَلَیْکَ یا وارِثَ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ فاطِمَةَ
بر تو اى وارث امیر مؤ منان سلام برتو اى وارث فاطمه
الزَّهْرآءِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفى اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ
زهرا سلام بر تو اى فرزند محمد مصطفى سلام بر تو اى پسر
عَلِىٍّ الْمُرْتَضى اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ فاطِمَةَ الزَّهْرآءِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ
على مرتضى سلام بر تو اى فرزند فاطمه زهرا سلام بر تو
یَا بْنَ خَدیجَةَ الْکُبْرى اَالسَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللَّهِ وَابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ
اى فرزند خدیجه کبرى سلام بر تو اى کسى که خدا خونخواهیش کند و فرزند کسى که خدا خونخواهیش کند و اى کشته اى
الْمَوْتُورَ اَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ اَقَمْتَ الصَّلوةَ وَآتَیْتَ الزَّکاةَ وَاَمَرْتَ
که خون کسانش ریخته شد گواهى دهم که تو براستى بپاداشتى نماز را و بدادى زکات را و دستور دادى
بِالْمَعْروُفِ وَنَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَاَطَعْتَ اللَّهَ حَتّى اَتیکَ الْیَقینُ فَلَعَنَ
به کار نیک و بازداشتى از کار زشت و فرمانبردارى خدا کردى تا یقین (یعنى شهادت ) به سراغت آمد پس لعنت کند
اللَّهُ اُمَّةً قَتَلَتْکَ وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً ظَلَمَتْکَ وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً سَمِعَتْ بِذلِکَ
خدا مردمى که تو را کشتند و خدا لعنت کند مردمى که به تو ستم کردند و خدا لعنت کند مردمى که شنیدند آنرا و بدان
فَرَضِیَتْ بِهِ یا مَوْلاىَ یا اَبا عَبْدِاللَّهِ اُشْهِدُ اللَّهَ وَمَلاَّئِکَتَهُ وَاَنْبِی آئَهُ
راضى شدند اى مولاى من اى ابا عبداللّه گواه گیرم خدا و فرشتگانش را و پیمبران
وَرُسُلَهُ اَنّى بِکُمْ مُؤْمِنٌ وَبِاِیابِکُمْ مُوقِنٌ بِشَرایِعِ دینى وَخَواتیمِ
و رسولانش را که من به شماها ایمان دارم و به بازگشت شما (در رجعت ) یقین دارم طبق احکام دینم و پایان
عَمَلى وَمُنْقَلَبى اِلى رَبّى فَصَلَواتُ اللَّهَ عَلَیْکُمْ وَعَلى اَرْواحِکُمْ
کردارم و بازگشتم بسوى پروردگارم مى باشد درودهاى خدا بر جانهاى شما
وَعَلى اَجْسادِکُمْ وَعَلى شاهِدِکُمْ وَعَلى غآئِبِکُمْ وَظاهِرِکُمْ
و بر پیکرهاى شما و بر حاضرتان و بر غائبتان و ظاهرتان
وَباطِنِکُمْ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ خاتَمِ النَّبِیّینَ وَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیّینَ
و باطنتان سلام بر تو اى فرزند خاتم پیمبران و فرزند آقاى اوصیاء
وَابْنَ اِمامِ الْمُتَّقینَ وَابْنَ قآئِدِ الْغُرِّ الْمُحَجَّلینَ اِلى جَنّاتِ النَّعیمِ
و فرزند پیشواى پرهیزکاران و فرزند رهرو سفیدرویان بسوى بهشتهاى پرنعمت
وَکَیْفَ لا تَکُونُ کَذلِکَ وَاَنْتَ بابُ الْهُدى وَاِمامُ التُّقى وَالْعُرْوَةُ
و چگونه این چنین نباشى در صورتى که تو درگاه هدایت و پیشواى پرهیزکارى و دستاویز
الْوُثْقى وَالْحُجَّةُ عَلى اَهْلِ الدُّنْیا وَخامِسُ اَصْحابِ الْکِسآءِ غَذَتْکَ
محکم (خدا) و حجت بر اهل دنیا هستى و پنجمین اصحاب کساء هستى خوراکت داد
یَدُ الرَّحْمَةِ وَرَُضَِعْتَ مِنْ ثَدْىِ الاْیمانِ وَرُبّیتَ فى حِجْرِ الاِْسْلامِ
دست رحمت (حق ) و شیر خوردى از پستان ایمان و پرورش یافتى در دامن اسلام
فَالنَّفْسُ غَیْرُ راضِیَةٍ بِفِراقِکَ وَلا شآکَّةٍ فى حَیوتِکَ صَلَواتُ اللَّهِ
دل راضى به فراق و جدائى تو نیست و هیچگونه شک و تردیدى در زنده بودنت ندارد درودهاى خدا
عَلَیْکِ وَعَلى آبائِکَ وَاَبْنآئِکَ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صَریعَ الْعَبْرَةِ
بر تو و بر پدرانت و فرزندانت سلام بر تو اى کشته اشک
السّاکِبَةِ وَقَرینَ الْمُصیبَةِ الرّاتِبَةِ لَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً اسْتَحَلَّتْ مِنْکَ
ریزان و همدم مصیبت پیاپى و مرتب ، خدا لعنت کند مردمى که نادیده گرفتند حرمتت را
الْمَحارِمَ [وَانْتَهَکَتْ فیکَ حُرْمَةَ الاِْسْلامِ] فَقُتِلْتَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ
[و دریدند در مورد تو حرمت اسلام را] و بدین جهت کشته گشتى درود خدا بر تو که
مَقْهُوراً وَاَصْبَحَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ بِکَ مَوْتُوراً وَاَصْبَحَ
مقهور (و مغلوب ) گشتى و رسول خدا صلى اللّه علیه و آله بخاطر تو به حال خونخواهى درآمد
کِتابُ اللَّهِ بِفَقْدِکَ مَهْجُوراً اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَعَلى جَدِّکَ وَاَبیکَ وَاُمِّکَ
و کتاب خدا (قرآن ) بواسطه فقدان تو مهجور (و متروک ) گردید سلام بر تو و بر جد و پدر و مادر
وَاَخیکَ وَعَلَى الاَْئِمَّةِ مِنْ بَنیکَ وَعَلَى الْمُسْتَشْهَدینَ مَعَکَ وَعَلَى
و برادرت باد و هم بر امامان از فرزندانت و بر شهید شدگان با تو و بر
الْمَلاَّئِکَةِ الْحآفّینَ بِقَبْرِکَ وَالشّاهِدینَ لِزُوّارِکَ الْمُؤَمِّنینَ بِالْقَبُولِ
فرشتگان دربرگیرنده قبرت و حاضران از زوّارت که آمین گویند براى قبول شدن
عَلى دُعآءِ شیعَتِکَ وَالسَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ بِاَبى اَنْتَ
دعاى شیعیانت و سلام بر تو و رحمت خدا و برکاتش پدر
وَاُمّى یَا بْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِاَبى اَنْتَ وَاُمّى یا اَبا عَبْدِ اللَّهِ لَقَدْ عَظُمَتِ
و مادرم بفدایت اى فرزند رسول خدا پدر و مادرم به فدایت اى ابا عبداللّه براستى که بزرگ شد
الرِّزِیَّةُ وَجَلَّتِ الْمُصیبَةُ بِکَ عَلَیْنا وَعَلى جَمیعِ اَهْلِ السَّمواتِ
سوگوارى تو و عظیم گشت مصیبت تو بر ما و بر تمام اهل آسمانها
وَالاَْرْضِ فَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً اَسْرَجَتْ وَاَلْجَمَتْ وَتَهَیَّاَتْ لِقِتالِکَ یا
و زمین خدا لعنت کند مردمى که اسبها را زین کرده و دهانه زدند و آماده کشتن و کارزار با تو شدند اى
مَوْلاىَ یا اَبا عَبْدِ اللَّهِ قَصَدْتُ حَرَمَکَ وَاَتَیْتُ مَشْهَدَکَ اَسْئَلُ اللَّهَ
مولاى من اى ابا عبداللّه آهنگ حرم تو را کردم و به زیارتگاهت آمدم از خدا خواهم
بِالشَّاءْنِ الَّذى لَکَ عِنْدَهُ وَبِالْمَحَلِّ الَّذى لَکَ لَدَیْهِ اَنْ یُصَلِّىَ عَلى
بدان شاءن و مقامى که تو در نزد او دارى و بدان مکانتى که تو را در پیش او است که درود فرستد بر
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ یَجْعَلَنى مَعَکُمْ فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ بِمَنِّهِ
محمد و آل محمد و قرار دهد مرا با شما در دنیا و آخرت به منت
وَجُودِهِ وَکَرَمِهِ
و جود و بزرگواریش
پس ببوس ضریح را پس دو رکعت نماز کن در بالاى سر و در این دو رکعت هر سوره که مى خواهى بخوان و چون فارغ شدى بگو:
اَللّهُمَّ اِنّى صَلَّیْتُ
خدایا من نماز خواندم
وَرَکَعْتُ وَسَجَدْتُ لَکَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ لاَِنَّ الصَّلوةَ وَالرُّکُوعَ
و رکوع و سجده کردم براى تو تنها که شریک ندارى زیرا نماز و رکوع
وَالسُّجُودَ لا تَکُونُ اِلاّ لَکَ لاَِنَّکَ اَنْتَ اللَّهُ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَللّ هُمَّ صَلِّ
و سجده روا نیست جز براى تو چونکه توئى خدائى که معبودى جز تو نیست خدایا درود فرست
عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَبْلِغْهُمْ عَنّى اَفْضَلَ التَّحِیَّةِ وَالسَّلامِ وَارْدُدْ
بر محمد و آل محمد و برسان بدانها از جانب من بهترین تحیت و سلام را و بازگردان
عَلَىَّ مِنْهُمُ التَّحِیَّةَ وَالسَّلامَ اَللّهُمَّ وَهاتانِ الرَّکْعَتانِ هَدِیَّةٌ مِنّى اِلى
بر من از جانب ایشان تحیت و سلامى خدایا این دو رکعت نماز هدیه اى است از من به پیشگاه
مَوْلاىَ وَسَیِّدى وَاِمامى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِی عَلَیْهِمَا السَّلامُ اَللّهُمَّ
سرور و آقا و پیشوایم حضرت حسین بن على علیهماالسلام خدایا
صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَقَبَّلْ ذلِکَ مِنّى وَاجْزِنى عَلى ذلِکَ
درود فرست بر محمد و آل محمد و بپذیر آن را از من و پاداشم ده بر آن
اَفْضَلَ اَمَلى وَرَجآئى فیکَ وَفى وَلِیِّکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
به بهترین آرزو و امیدى که در تو و در ولى تو دارم اى مهربانترین مهربانان
پس
برخیز و برو بسوى پاى مبارک حضرت حُسَیْن علیه السلام و زیارت کن علىّ بن
الحسین علیه السلام را و سَرِ آنجناب در نزد پاى ابى عبداللَّه علیه السلام
است پس بگو:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ رَسُولِ اللَّهِ
سلام بر تو اى فرزند رسول خدا
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ نَبِىِّ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ
سلام بر تو اى فرزند پیامبر خدا سلام بر تو اى فرزند امیر مؤ منان
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ الْحُسَیْنِ الشَّهیدِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الشَّهیدُ بْنُ
سلام بر تو اى فرزند حسین شهید سلام بر تو اى شهید فرزند
الشَّهیدِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الْمَظْلُومُ ابْنُ الْمَظْلُومِ لَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً قَتَلَتْکَ
شهید سلام بر تو اى ستمدیده فرزند ستمدیده خدا لعنت کند مردمى که تو را کشتند
وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً ظَلَمَتْکَ وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً سَمِعَتْ بِذلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ
و خدا لعنت کند مردمى که به تو ستم کردند و خدا لعنت کند مردمى که شنیدند آن را و بدان راضى گشتند
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مَوْلاىَ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وَلِىَّ اللَّهِ وَابْنَ وَلِیِّهِ لَقَدْ
سلام بر تو اى مولاى من سلام بر تو اى ولى خدا و فرزند ولى خدا براستى
عَظُمَتِ الْمُصیبَةُ وَجَلَّتِ الرَّزِیَّةُ بِکَ عَلَیْنا وَعَلى جَمیعِ الْمُؤْمِنینَ
بزرگ شد سوگوارى تو و عظیم گشت مصیبت تو بر ما و بر تمام مردم با ایمان
فَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً قَتَلَتْکَ وَاَبْرَءُ اِلَى اللَّهِ وَاِلَیْکَ مِنْهُمْ فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ
خدا لعنت کند مردمى که تو را کشتند و بیزارى جویم بسوى خدا و بسوى تو از ایشان در دنیا و آخرت
پس توجه کن بجانب شهداء و زیارت کن ایشان را و بگو:
اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَوْلِیآءَ
سلام بر شما اى اولیاء
اللَّهِ وَاَحِبّآئَهُ اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَصْفِیآءَ اللَّهِ وَاَوِدّآئَهُ اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا
خدا و دوستانش سلام بر شما اى برگزیدگان خدا و دوستان خالص او سلام بر شما اى
اَنْصارَ دینِ اللَّهِ وَاَنْصارَ نَبِیّهِ وَاَنْصارَ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ وَاَنْصارَ فاطِمَةَ
یاران دین خدا و یاران پیامبرش و یاران امیر مؤ منان و یاران فاطمه
سَیِّدَةِ نِسآءِ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَنْصارَ اَبیمُحَمَّدٍ الْحَسَنِ
بانوى زنان جهانیان سلام بر شما اى یاران حضرت ابا محمد حسن بن على
الْوَلِىِّ النّاصِحِ اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَنْصارَ اَبیعَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ الشَّهیدِ
آن ولى حق و خیرخواه خلق سلام بر شما اى یاران حضرت ابا عبداللّه الحسین آن شهید
الْمَظْلُومِ صَلَواتُاللَّهِ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ بِاَبى اَنْتُمْ وَاُمّى طِبْتُمْ وَطابَتِ
مظلوم درودهاى خدا بر شما همگى پدر و مادرم به فداى شما پاک گشتید و پاک شد
الاَْرْضُ الَّتى فیها دُفِنْتُمْ وَفُزْتُمْ وَاللَّهِ فَوْزاً عَظیماً یا لَیْتَنى کُنْتُ
زمینى که شما در آن دفن شدید و رستگار شدید به خدا سوگند رستگارى بزرگى اى کاش من نیز
مَعَکُمْ فَاَفُوزَ مَعَکُمْ فِى الْجِنانِ مَعَ الشُّهَدآءِ وَالصّالِحینَ وَحَسُنَ
با شما بودم و با شما به رستگارى نائل مى شدم در بهشت با شهیدان و مردمان شایسته و چه نیکو
اُولئِکَ رَفیقاً وَالسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ
رفیقانى هستندو سلام بر شما و رحمت خدا و برکاتش
پس
برگرد به جانب سَرِ امام حسین علیه السلام و بسیار دعا کن از براى خود و
از براى اهل و عیال و برادران مؤ من خود و سیّد بن طاوس وشهید فرموده اند
پس برو به مشهد جناب عبّاس رضى الله عنه همین که رسیدى به آنجا بایست
نزدقبر آنجناب وبگو:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبَا الْفَضْلِ الْعِبّاسَ بْنَ اَمیرِ
سلام بر تو اى اباالفضل العباس فرزند امیر
الْمُؤْمِنینَ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ سَیِّدِ الْوَصِیّینَ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ
مؤ منان سلام بر تو اى فرزند آقاى اوصیاء سلام بر تو اى فرزند
اَوَّلِ الْقَوْمِ اِسْلاماً وَاَقْدَمِهِمْ ایماناً وَاَقْوَمِهِمْ بِدینِ اللَّهِ وَاَحْوَطِهِمْ
نخستین مردمى که مسلمان شد و پیشترین کسى که ایمان آورد و پابرجاترین آنها در دین خدا و مراقب ترین آنها در حفظ
عَلَى الاِْسْلامِ اَشْهَدُ لَقَدْ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَلِرَسُولِهِ وَلاَِخیکَ فَنِعْمَ الاَْخُ
اسلام گواهى دهم که تو بخوبى خیراندیشى کردى براى خدا و براى رسول خدا و براى برادرت پس چه نیکو برادر
الْمُواسى فَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً قَتَلَتْکَ وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً ظَلَمَتْکَ وَلَعَنَ اللَّهُ اُمَّةً
فداکارى بود خدا لعنت کند مردمى که تو را کشتند و خدا لعنت کند مردمى که به تو ستم کردند و خدا لعنت کند مردمى
اسْتَحَلَّتْ مِنْکَ الْمَحارِمَ وَانْتَهَکَتْ فى قَتْلِکَ حُرْمَةَ الاِْسْلامِ فَنِعْمَ
که حرمت تو را نادیده گرفتند و پرده حرمت اسلام را بوسیله کشتن تو دریدند پس چه نیکو
الاَْخُ الصّابِرُ الْمُجاهِدُ الْمُحامِى النّاصِرُ وَالاَْخُ الدّافِعُ عَنْ اَخیهِ
برادر شکیبا و مجاهد و حمایت کننده و یاورى بودى و چه برادر دفاع کننده اى بودى از برادرت
الْمُجیبُ اِلى طاعَةِ رَبِّهِ الرّاغِبُ فیما زَهِدَ فیهِ غَیْرُهُ مِنَ الثَّوابِ
که پاسخ دادى به فرمانبردارى پروردگارت و مشتاق بودى بدانچه بى رغبت بودند بدان دیگران از پاداش
الْجَزیلِ وَالثَّنآءِ الْجَمیلِ وَاَلْحَقَکَ اللَّهُ بِدَرَجَةِ ابآئِکَ فى دارِ النَّعیمِ
فراوان و ستایش شایان و برساند تو را خداوند به درجه پدرانت در خانه پر نعمت (بهشت )
اِنَّهُ حَمیدٌ مَجیدٌ
که براستى او ستوده و بزرگوار است
پس بیفکن خود را بر قبر و بگو:
خدایا من به درگاه تو آمدم
اَللّهُمَّ لَکَ تَعَرَّضْتُ
وَلِزِیارَةِ اَوْلِیآئِکَ قَصَدْتُ رَغْبَةً فى ثَوابِکَ وَرَجآءً لِمَغْفِرَتِکَ
و زیارت دوستانت را آهنگ کردم روى اشتیاقى که به پاداش تو داشتم و امیدى که به آمرزشت
وَجَزیلِ اِحْسانِکَ فَاَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ
و فراوانى احسان تو دارم پس از تو خواهم که درود فرستى بر محمد و آل محمد و
تَجْعَلَ رِزْقى بِهِمْ دآرّاً وَعَیْشى بِهِمْ قآرّاً وَزِیارَتى بِهِمْ مَقْبُولَةً
قرار دهى روزیم را بخاطر ایشان ریزان و خوشى زندگیم را بدیشان پابرجا و زیارتم را بدانها پذیرفته
وَذَنْبى بِهِمْ مَغْفُوراً وَاقْلِبْنى بِهِمْ مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجاباً دُعآئى
و گناهم را به آنها آمرزیده و بازم گردانى مرا بدانها رستگار و کامیاب با دعاى مستجاب شده
بِاَفْضَلِ ما یَنْقَلِبُ بِهِ اَحَدٌ مِنْ زُوّارِهِ وَالْقاصِدینَ اِلَیْهِ بِرَحْمَتِکَ یا
به بهترین وضعى که بازگردد بدان وضع یکى از زیارت کنندگانش و آهنگ کنندگان درگاهش به رحمتت اى
اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
مهربانترین مهربانان
پس ببوس ضریح را و نماز گذار نزد آن حضرت نماز زیارت و آنچه خواسته باشى و چون خواستى وداع کنى آن حضرت را بگو آنچه را که از پیش ذکر کردیم در وداع آن حضرت .
زیارت امام حسین علیه السلام در روز عاشورا
هفتم زیارت عاشورا است بدانکه زیارات منقوله در روز عاشوراء چند زیارت است و ما در اینجا به ملاحظه اختصار به ذکر دو زیارت اکتفا مى کنیم و در باب دوّم در اعمال روز عاشوراء نیز زیارتى نقل کردیم با مطالبى که مناسب است با این مقام و امّا آن دو زیارت
اوّل زیارت عاشوراء معروفه است که خوانده مى شود از نزدیک و دور و شرح آن چنانکه شیخ ابوجعفر طوسى در مصباح ذکر فرموده چنین است روایت کرده محمّد بن اسمعیل بن بزیع از صالح بن عقبه از پدرش از حضرت امام محمد باقر علیه السلام که فرمود هر که زیارت کند حسین بن على علیهماالسلام را در روز دهم محرّم تا آنکه نزد قبر آن حضرت گریان شود ملاقات کند خدا را در روز قیامت با ثواب دو هزار حجّ و دو هزار عمره و دو هزار جهاد که ثواب آنها مثل ثواب کسى باشد که حجّ و عمره و جهاد کند در خدمت رسول خدا صلى الله علیه و آله و ائمه طاهرین علیهم السلام راوى گفت : گفتم فدایت شوم چه ثواب است از براى کسى که بوده باشد در شهرهاى دور از کربلا و ممکن نباشد او را رفتن بسوى قبر آن حضرت در مثل این روز فرمود هرگاه چنین باشد بیرون رود بسوى صحرا یا بالا رود بر بام بلندى در خانه خود و اشاره کند بسوى آن حضرت بسلام و جهد کند در نفرین کردن بر قاتلین آن حضرت و بعد از آن دو رکعت نماز کند و بکند این کار را در اوایل روز پیش از زوال آفتاب پس ندبه کند بر حسین علیه السلام و بگرید بر او و امر کند کسانى را که در خانه اش هستند هرگاه از ایشان تقیّه نمى کند به گریستن بر آن حضرت و برپا دارد در خانه خود مصیبتى به اظهار کردن جزع بر آن حضرت و تعزیت بگویند یکدیگر را به مصیبت ایشان به حسین علیه السلام و من ضامنم براى ایشان بر خدا هرگاه بیاورند این عمل را جمیع آن ثوابها را گفتم فداى تو شوم ضامن مى شوى این ثوابها را براى ایشان و کفیل مى شوى این ثوابها را فرمود که بلى من ضامنم و کفیلم از براى کسى که این عمل را بجا آورد گفتم که چگونه یکدیگر را تعزیت بگویند فرمود که مى گویند :
((اَعْظَمَ اللَّهُ
اُجُورَنا بِمُصابِنا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلام وَجَعَلَنا
وَاِیّاکُمْ مِنَ الطّالِبینَ بِثارِهِ مَعَ وَلِیِّهِ الاِْمامِ
الْمَهْدِىِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ))
یعنى بزرگ
فرماید خداوند اجرهاى ما را به مصیبت ما به حسین علیه السلام و قرار دهد ما
و شما را از خواهندگان خون او با ولىّ او امام مهدى از آل محمد علیهم
السلام
و اگر بتوانى که بیرون نروى آن روز را در پى حاجتى چنان کن
زیرا که آن روز نحسى است که برآورده نمى شود در آن حاجت مؤمن و اگر برآورده
شود مبارک نخواهد بود از براى او و نخواهد دید در آن خیرى و رشدى و ذخیره
نکند البتّه هیچیک از شما براى منزلش در آن روز چیزى را پس هرکه ذخیره کند
در آن روز چیزى را برکت نخواهد دید در آن چیزى که ذخیره نموده و مبارک
نخواهد بود از براى او در اهلش که ذخیره براى آنها نهاده پس هرگاه بجا
آورند این عمل را بنویسد حق تعالى براى ایشان ثواب هزار حجّ و هزار عمره و
هزار جهاد که همه را با رسول خدا صلى الله علیه و آله کرده باشد و از براى
اوست مزد و ثواب مصیبت هر پیغمبرى و رسولى و وصىّ و صدّیق و شهیدى که مرده
باشد یا کشته شده باشد از زمانى که خلق فرموده حق تعالى دنیا را تا زمانى
که به پاى شود قیامت صالح بن عُقْبَه و سیف بن عمیره گفته اند که گفت علقمه
بن محمّد حضرمى که گفتم به حضرت باقر علیه السلام که تعلیم بفرما مرا
دعایى که بخوانم آن را در این روز هرگاه زیارت کنم آن جناب را از نزدیک و
دعایى که بخوانم آنرا هرگاه زیارت نکنم او را از نزدیک و بخواهم اشاره کنم
به سلام بسوى او از شهرهاى دور و از خانه ام فرمود به من اى علقمه هرگاه تو
بجا آوردى آن دو رکعت نماز را بعد از آنکه اشاره کنى بسوى آن حضرت بسلام
پس بگو در وقت اشاره به آن حضرت بعد از گفتن تکبیر این قول را (یعنى زیارت
آتیه را) پس به درستى که تو هرگاه گفتى این قول را به تحقیق که دعا کرده اى
به آن چیزى که دعا مى کند به آن زائران آن حضرت از ملائکه وبنویسد خداوند
ازبراى تو صدهزار هزار درجه وبوده باشى مثل کسى که شهید شده باشد با امام
حسین علیه السلام تامشارکت کنى ایشان را در درجات ایشان وشناخته نشوى مگر
در جمله شهیدانى که شهیدشده اند باآن حضرت ونوشته شود براى تو ثواب زیارت
هر پیغمبرى و رسولى و ثواب هر که زیارت کرده حسین علیه السلام را از روزى
که شهید شده است سلام خدا بر آن حضرت و بر اهل بیتش مى گویى