قمـار مجـاز!
بعد از جام جهانی دامنه شرطبندیهای عمدتا غیر قانونی به مسابقات داخلی هم رسید.
به گزارش گروه وبگردي باشگاه خبرنگاران ، هفته‌نامه پنجره در آخرین شماره خود، نوشت: «در ایران بهراحتی میتوان پولدار شد، فقط باید فکرت خوب کار کند» این دیالوگ هومن برقنورد در سریال «زمانه» بود که چندان هم دور از واقعیت نیست. حداقل در فوتبال ایران این بستر برای آنها که فکرشان خوب کار میکند فراهم است. در اشتباهید اگر فکر میکنید که تنها بازیکنان و مربیان میتوانند به سودهای آن چنانی برسند، گاهی با ایجاد یک سایت برای شرط‌بندی – که اکثرا با عنوان پیشبینی نتایج فوتبال داخلی و خارجی فعال هستند - میتوان حتی بیش از بازیکنان میلیاردی کسب درآمد کرد.
با یک جستوجوی ساده در اینترنت متوجه میشوید که افراد سودجو بهخوبی میدانند چطور بدون اینکه حتی یک عکس با شورت ورزشی داشته باشند به وسیله فوتبال به ثروت برسند. کافی است شما هم یکبار در این شرط‌بندی‌ها برنده شوید یا اینکه این اتفاق برای یکی از دوستان و آشنایان شما رخ دهد. از آن پس به امید رسیدن به پولی کلان معتادش میشوید و البته در اکثر مواقع نتیجه کارتان پشیمانی است.
جالب اینجاست که در شرایطی که مراجعی از قبیل آیتالله خامنهای، آیتالله مکارم شیرازی، آیتالله سیستانی، آیتالله علوی گرگانی و آیتالله محمدجواد طباطبایی شرط‌بندی در فوتبال که همراه با رد و بدل شدن پول باشد را جایز ندانسته و برخی آن را حرام اعلام کردهاند، در سالهای اخیر برخی از این مراکز با دریافت مجوز رسمی اقدام به شرط‌بندی کرده و هنوز هم بهطور قانونی و از طریق سایتها و یا فروش برگه مشغول فعالیت هستند.
جالبتر اینکه دست بالای دست بسیار است و هستند متقلبانی که از آب گلآلود این سودجویان ماهی صید میکنند و بعضا بسیاری از بختبرگشتههایی که با هزینهای گزاف اقدام به شرط‌بندی کرده و برگههای مخصوص را خریداری میکنند متوجه می‌شوند که آنها تقلبی هستند. طبق گزارشهای منتشر شده سالیانه ارز کلانی از این طریق از کشور خارج میشود و جا دارد مسئولان امر بهجای صدور مجوز برای فعالیت این بنگاههای ناسالم، نظر علما را ملاک قرار دهند.
سواستفاده طالبان قدرت و ثروت از مستطیل سبز
تعریفی از دیکتاتور خواندم که میگفت «دیکتاتور کسی است که همه را به خود وابسته میکند» و شاید در طی سال‌هایی که سخنان بیشماری از استبداد و استثمار و دیکتاتور و دیکتاتوری خواندم این، یکی از زیباترین تعبیرها بود. باید بگویم بشر موجودی است که در ذات خودش خصلت دیکتاتوری دارد و هیچ انسانی نیست که از وابستگی افراد به خودش واهمه داشته باشد و شاید تبعیت از این قانون به او نوعی احساس امنیت هم میدهد و برای رسیدن به این تأیید از سوی دیگران حاضر به انجام هر کاری باشد.
از دیر باز یکی از راههای رسیدن به قله موفقیت و داشتن پیروانی که بتوان از آنها بهره‌کشی کرد برنده بودن در بسیاری از موضوعات و مباحث اجتماعی بوده است و ورزش یکی از این پدیدهها است. انسانها دوست دارند که همواره در جبهه برندهها باشند و برای حصول به این واقعیت نه تنها نیاز به آگاهی و اطلاعات دارند بلکه باید از علم پیشبینی هم بر خوردار باشند.
پیشبینی وقایع یکی از قدیمیترین و مفیدترین علوم بشری بوده است که در عینحال یکی از فاسدترین و مهلکترین در بین آنها هم به حساب میآید. پیشبینی پدیدههای طبیعی نظیر برف و باران، خشکسالی و... از مهمترین خواستههای بشر در سال‌هایی بود که آرام آرام با گسترش کشاورزی پیدایش روستا و جوامع اولیه را تجربه میکرد و کسانی که میتوانستند از جهت باد و محل عبور جانوران، زمان بارش باران را پیشبینی کنند از ارج و قرب و در نتیجه احترام بیشتری برخوردار بودند و بعدها بسیاری از شیادین پیدا شدند که توانستند از این راه یعنی ادعای پیشبینی سر خلق‌الله را کلاه بگذارند.
در مباحث مذهبی اما بسیاری از پیشبینیهای بزرگ هم وجود دارند که میتوان به داستان حضرت یوسف (علیهالسلام) و ترک خوردن طاق کسری و... اشاره داشت اما با پیدایش پیشبینی کنندگان بسیاری هم دوست داشتند که این پیشبینیها را خریداری کرده و پیش از وقوع آن حوادث بتوانند بهرهبرداری کنند و سودی ببرند. این مسأله در اوایل برای مسائل اقتصادی و ضروری جامعه وجود داشت اما بعدها بهسوی تفریح و سرگرمی هم سوق پیدا کرد و پدیده شرط‌بندی بر روی زور و بازو و یا سرعت و جهش حیوانات و انسانها در روزگار پیش از زوال دوران درخشان یونانیان و در هنگام برگزاری المپیکهای اولیه وجود داشت.
شواهدی درعلوم باستانشناسی وجود دارد که اعلام میکند شرط‌بندی بر روی فعالیتهای حیوانات و مبارزههای انسانی حتی در هنگام روزگار اولیه پیدایش جوامع انسانی هم وجود داشته است. پدیده شرط‌بندی و حضور در جمع برندهها که باعث توجه بیشتر از سوی دیگران میشود، از دیر باز در ذات بشر وجود داشته است. درآثاری که از کوه المپیا مأوای اولیه پیدایش المپیک باستانی بدست آمده‌است نشان میدهد که در آن روزگار شرطبندیهای کلانی بر روی مسابقات ارابه رانی و اسب دوانی و پرتاب نیزه و... وجود داشته است. با زوال یونانیان و گسترش امپراطوری روم این نحوه شرط‌بندی در هنگام نبردهای گلادیاتوری رخ میداد و مبالغی بیکران بر روی مصاف بردگان بینوای آن روزگار با هم و یا در جنگ بردگان با حیوانات وحشی چون شیر شرط‌بندی شده است و این قصه در همه پهنه تاریخ وجود داشت و شاید هر از چند گاهی برخی از حکومتها سعی داشتند که با این پدیده مخالفت کنند.
باید بهعنوان نمونه به دوران پیش از رنسانس اشاره داشت که با ظهور حکومتهای مذهبی و استیلای کلیسا بر اروپا انجام هر نوع شرط‌بندی ممنوع اعلام شده و آن را مظهر فساد و نابودی میدانستند اما در همان دوران هم بسیاری از رقابتهای مختلف و شرط‌بندی بر روی آنها در خفا انجام میشد که بهانهای برای رفع عطش انسان عاشق موفقیت و پیروزی و جمع کردن طرفدار و پیرو بوده است.
باید گفت چون کسب درآمدهای نامشروع و قدرت، میوههای قمار و شرط‌بندی هستند هیچگاه نمیتوان تصور کرد که ذات بشر عاشق ثروت و قدرت بتواند از چنین ابزاری دوری کند و ورزش از اولین عواملی بود که در گسترش شرط‌بندی و قمار کمک شایانی میکرد اما در دنیای مدرن چه اتفاقی افتاده است؟ روزگاری که بشر رو بهسوی ورزش جدی نهاد، تبلیغات گستردهای را برای درآمدزایی انجام داد باید گفت سالهای اولیه قرن بیستم روزگار تمایل شدید بشر به رخدادهای جهانی ورزشی بود ایده ایجاد المپیک و بهدنبال آن مسابقات مهم جهانی نظیر جام جهانی فوتبال و دیگر ورزشها و در پی آن اقبال بیکران بر روی رقابتهای داخلی باعث شد که ورزش هم بهعنوان عامل سیاسی و اقتصادی و صد البته پیدایش درآمدهای نامشروع استفاده شود.
سالها است که در کشورهایی که شرط‌بندی جنبه رسمی و قانونی دارد بنگاههای رسمی برای شرط‌بندی وجود دارد که افراد میتوانند با مراجعه به آنها بهطور رسمی بر روی قهرمانان و تیمها و حتی حیوانات مورد علاقه خود سر مایه گزاری کنند اما در کشورهایی که قوانین مانع از ایجاد شرطبندیهای مستقیم میشود روشهای دیگر میتوانند عامل ورودی هیجان این نوع برتری طلبی انسانها شود.
در سالهای پیش از انقلاب اسلامی در ایران هم مسأله بخت آزمایی و قمار و شرط‌بندی وجود داشت ولی پس از ممنوعیت رسمی این نوع ناهنجاریها در پی وقوع انقلاب اسلامی این بنگاهها و مکانهای شرط‌بندی تعطیل شد. در روزگاران دور و اوایل انقلاب قصه قمار و شرط‌بندی آشکارا نبود و بیشتر در خفا انجام میشد و بعدها که با گستردگی آن نمیتوانستند پنهانش سازند به بهانه اینکه درآمدهای شرط‌بندی صرف امور خیریه میشود آن را به نوعی توجیه کردند.
شاید اولین نوع اینگونه شرط‌بندی‌ها را در قرعه کشیهای کارت سلامت شاهد بودیم که چند سالی ادامه داشت و بعد از آن به نوعی در مورد حسابهای قرض الحسنه بانکها شاهد بودیم که چون حکایت از اجر اخروی حسابهای قرض الحسنه میکردند بساط بنگاههای شرط‌بندی را راه انداخته بودند و سالها است این چنین حکایت بخت آزمایی و شرط‌بندی در بسیاری از برنامههای تلویزیونی و حتی فیلمها و سریالهایی که از طریق شبکههای ویدئو خانوادگی پخش میشود وجود دارد و هر از گاهی با آغاز مسابقات مهم بار دیگر این چنین بساطی را شاهد هستیم.
شاید گفته شود این نوع شرط‌بندی‌ها از نوع بانک و یا مسابقات اسام اس از آنجایی که با اجازه مقامات ذی ربط انجام میشود جنبه قانونی دارد اما بسیاری معتقدند که این دستگاهها خود باعث افزایش روحیه بخت‌آزمایی شده و کمکی به مکان‌هایی میکند که بهطور پنهانی دست به اقدامات غیر قانونی قمار و شرط‌بندی میزنند. سالها پیش در استانهای گلستان و یا مازندران شرطبندیهای علنی شروع شد که بر خلاف شرطبندیهای مجازی از نوع واقعی بود و کمتر ردی از نوع اینترنتی امروز آن را شاهد بودیم. در مسابقات اسبدوانی و کورسهای پاییزه و بهاره ترکمن صحرا باند بزرگی از این نوع شرط‌بندی‌ها وجود داشت.
بعدها دامنه این نوع شرط‌بندی‌ها به داخل سالنهای ورزشی و حتی استادیومها رسید که عموما جنبههای غیر رسمی داشت اما به خوبی شاهد بودیم که مکان‌هایی در ورزشگاهها وجود داشتند که شرطبندها در آن حضور یافته و بر سر بسیاری از مسائل چون مجموع شمارههای پیراهن تیمها که فرد یا زوج باشد و یا اولین کرنر و یا حضور و یا عدم حضور بازیکنان خاص در میدان و یا به ثمر رسیدن گل و یا اولین خطا و اوت و سر انجام نتیجه بازیها پای به این هیجان غیر قانونی گذاشتند و دامنه این کار تا آنجا پیش رفت که حتی در پارهای از اوقات این شرطبندها باعث اختلال در مسابقات و حتی مصدومیتهای ظاهری بازیکنان میشدند.
بعدها شرط‌بندی‌ها باعث پدیده شوم تبانی شدند که قبلا در اینباره به تفضیل گفتهایم. شرط‌بندی‌ها در بسیاری از مواقع نتایج بازیها را هم عوض میکند و در این مقوله بسیاری از گروههای مختلف اجتماعی مورد تحقیق و تفحص قرار گرفتند. به خوبی به یاد داریم پس از صعود بهجام جهانی 1998 توجه و اقبال به این مسأله افزایش پیدا کرد و بسیاری از رسانهها با چاپ جداولی از مخاطبین خود دعوت میکردند که در مسابقه پیشبینی حاضر باشند. بعدها و در هنگام دومین حضور فوتبال ما در جام جهانی پس از انقلاب اسلامی شاهد بودیم که سایتهای بیشماری بودند که تحت عنوان ایران توتو و یا اسامی جعلی این چنینی سخن از پیشبینی و شرط‌بندی بر روی تیمها و نتایج و... میکردند که صد البته در زمان خود با اقدامات لازم با آنها بر خورد شد.
بعد از جام جهانی دامنه این نوع شرطبندیهای عمدتا غیر قانونی به مسابقات داخلی هم رسید و همان حکایتهای شرط‌بندی و گسترش آنکه در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا در اوایل قرن بیستم بود بار دیگر تکرار شد. اینروزها شاهدیم که بسیاری از نتایج و قصههای تبانی توسط همین نوع شرط‌بندی‌ها صورت میگیرد. وقتی که در کشورهای اروپایی و به اصطلاح دیارهایی که شرط‌بندی بهصورت قانونی انجام میشود این همه فساد و تبانی و تباهی شاهد هستیم آیا میتوان در سرزمین ما که اساسا مقوله قمار و شرط‌بندی بهصورت شرعی و عرفی حرام است و به همین دلیل مخفیانه انجام میشود میتوان جلوی فساد را گرفت؟
امروز فوتبال ترکیه به علت شرط‌بندی و در پی آن فساد و مقوله تبانی مشغول دادرسیها بیکران است. در فوتبال ایتالیا و یا آلمان شاهدیم که شرط‌بندی نه تنها باعث بروز پدیده‌هایی چون تبانی میشود بلکه رشوه و قتل و حتی خود کشی از نتایج آن است.
از یاد نبردیم چندی پیش داوری ایرانی تبار در بوندس لیگا خود کشی میکند و اعلام میشود او یکی از متهمین فساد و دریافت رشوه برای تعیین نتایج در فوتبال آلمان بوده است. وقتی که در سالهای نه چندان دور تیمی چون یوونتوس با سرمایههای کلان خانواده آنیلی که صاحب کارخانجات فیات هستند و همواره از ستارگان بزرگ دنیا نظیر بته گا و زوف و باجو و... بهره میگرفته و به آنها دستمزدهای کلان میداد از پدیده رشوه و اقدام به تبانی به علت پیروی از پیروزی شرط‌بندان بزرگ فوتبال ایتالیا ضربه میبینید آیا میتوان در ورزش ما نسبت به پدیده شرط‌بندی آن هم در خفا و گاه به گاهی آشکارا نهراسید؟
به یاد داشته باشیم که تبانی معلول زیاده خواهی و قدرت طلبی و ثروت اندوزی غیر قانونی است که شرط‌بندی یکی از عوامل حصول به آنها است، پس چه خوب خواهد بود که امروز با این پدیده بهطور جدی مقابله کنیم و برای حصول به این واقعیت باید کارهای فرهنگی بزرگی انجام داد و در نظر داشت که دانشگاه فرهنگسازی چون صداوسیما و رسانههای معتبر دیداری و شنیداری و نوشتاری دیگر خود باید با این پدیده در تضاد باشند و وقتی این رسانهها ناخود آگاه با گسترش فرهنگ بخت آزمایی نظیر انجام مسابقات پیشبینی نتایج و اهدای جوایز نقش فعالی دارند آنگاه میتوانیم امید داشته باشیم که پدیدههای شوم شرط‌بندی و قمار و تبانی از این دیار فراری شوند؟
وقتی در استادیومهای ما مکان‌هایی وجود دارد که شرط‌بندی‌ها بهصورت پنهان انجام میگیرد و حتی لیدرهای تیمهای پر طرفدار میتوانند آلت دست آنها شوند و بهنفع و بر علیه بازیکنی و داوری و تیمی و مدیری شعار دهند آیا میتوان دل‌هایی از حضور پدیده شوم قمار برخورد نلرزید؟ به یاد داشته باشیم که همواره قدرت و ثروت میتوانند دیکتاتورها و عوامل مطیعی بهوجود آورند که ریشه بسیاری از مسائل از جمله ورزش را برای همیشه بخشکانند. پس چه خوب است که به هوش باشیم و در مکانهای مهم ورزشی، امنیت بیشتر و در مکانهای فرهنگی - ورزشی، آگاهی افزونتر پدید آوریم
در سالهای پیش از انقلاب اسلامی در ایران هم مسأله بخت آزمایی و قمار و شرط‌بندی وجود داشت ولی پس از ممنوعیت رسمی این نوع ناهنجاریها در پی وقوع انقلاب اسلامی این بنگاهها و مکانهای شرط‌بندی تعطیل شد
نگاهی به برخی از روشهای مرسوم شرط‌بندی در ورزش
در سالهای اخیر بارها به بحث شرط‌بندی در فوتبال و افزایش بیرویه سایتهای فرصت طلب پرداخته شد؛ اما رشد قارچگونه این سایتها نشان میدهد که برخورد مناسبی با این پدیده صورت نگرفته است و با وجود اینکه مسئولان پلیس فتا هرگونه فعالیت در این زمینه را غیرقانونی دانستهاند، اما باز هم بسیاری از مردم فریب تبلیغات را میخورند.
بسیاری از این سایتها سعی میکنند با تبلیغات دهانپرکن مخاطبان خود را قانع کنند که نحوه درآمدزاییشان کاملا قانونی است. اگر از مسئولان یکی از این سایتها بخواهید شما را نسبت به اعتبار سایت قانع کنند، چنین پاسخی را دریافت میکنید: «اعتبار یک سایت شرط‌بندی را از شرکتی که حامی آن سایت است و رزومه قبلی آن شرکت میشود تشخیص داد. شرکت X پشتیبانی از این سایت را تأیید میکند، ضمن اینکه از روی خروجیهایی که در ایران مستقیما به حساب بانکی ما واریز میشود، میتوان خیلی راحت فهمید که این سایت با تمامی سایتهایی که کلاهبرداری میکردند فرق میکند، چون اگر هدفش کلاهبرداری بود، هیچوقت شرکتش را ثبت نمیکرد و مجوزهای لازم برای راهاندازی سایت شرط‌بندی را نمیگرفت!»
برخی از آنها نیز علنا از دریافت مجوز از وزارت ارشاد و دیگر مراکز معتبر خبر میدهند. برای نمونه میتوان به سایت روبرو اشاره کرد که خود را تحت لیسانس یکی از روزنامههای پرتیراژ ورزشی معرفی کرده که درگاه آنلاین و اینترنتی خرید اعتباری از یکی از بانکهای معتبر است و البته از وزارت ارشاد نیز مجوز دارد!
این نوع سایتها که مدعی پرداخت جایزههای میلیونی به برندگان، بعد از شرط‌بندی نتایج مسابقات لیگ فوتبال هستند، در سایت خود قسمتی را با عنوان ثبت نام قرار دادهاند و افراد برای شرکت در پیشبینی نتایج، بعد از تکمیل و ارسال اطلاعات در قسمت ثبت نام سایت، ملزم به خرید فرمهای مخصوصی هستند که هر کدام از این فرمها با مبلغ مشخصی به فروش میرسند و افراد، قبل از شروع مسابقات، نتایج احتمالی مورد نظر را در فرم مربوطه وارد و ارسال میکنند.
یکی از راههای جلب نظر مشتریها، وعده هدایای میلیونی است که با تبلیغات مختلف و مصاحبه با برندگان خیالی، تلاش میکنند پول بیشتری از کنار فوتبال به جیب بزنند. ادارهکنندگان این سایتها که علیالظاهر از پشتوانهای قدرتمند برخوردار هستند، علاوهبر ذکر شماره حسابهای داخلی و بینالمللی، برای کسب اطلاعات بیشتر شرکتکنندگان در این قمارها از نحوه و رویه برگزاری این شرط‌بندی‌ها، حتی شماره تماسهایی را نیز درج کردهاند که نشان میدهد شرایط برای چنین اقداماتی تا چه میزان باز شده است.
درآمد بالای این سایتها بهطور باور نکردنی رو به افزایش است و عجیبتر اینکه در برخی از آنها مبالغ درنظرگرفتهشده میلیاردی است!
سالها پیش در شهرهای شمالی برگههای ناشناختهای بهسرعت بین مردم پخش شد که بسیاری از آنها را جذب کرد. این برگهها ظاهر عجیبی داشتند و متعلق به هیچ سازمان و نهاد رسمی نبودند، اما سازماندهی پخش و سپس جمعآوری آنها نشان میداد که طراحان این «بازی» که بعدها تبدیل به یک پدیده اجتماعی در تمام گیلان شد، از هماهنگی لازم برخوردار هستند. این برگهها «توتو» نام گرفتند و حالا اگر در شمال کشور از مردم درباره آن سؤال کنید تقریبا همه با آن آشنا هستند و خیلیها کار و زندگیشان را رها کرده و تمام وقت خود را به شرط‌بندی با این برگهها اختصاص دادهاند به امید اینکه یکبار نیز شانس، در خانهشان را بزند و البته اگر یکبار نیز این اتفاق رخ دهد، وسوسه برنده‌شدن دوباره، پاگیرشان میکند. این برگهها با اسامی مختلفی در شمال کشور توزیع می‌شوند و بعید نیست خیلی زود سراسر کشور را دربرگیرند.
این روش کسب درآمد تنها در مسابقات فوتبال اتفاق نمیافتد؛ برای مثال چند سال پیش در فدراسیون سوارکاری بهطور علنی انجام شد. توجیه مسئولان آزاد بودن شرط‌بندی در این رشته اسلامی است اما فقها بارها تأکید کردهاند که تنها خود سوارکاران مجاز به شرط‌بندی هستند و تماشاگران نمیتوانند این کار را انجام دهند. پس از آنکه پیشبینی نتایج اسبدوانی در وبسایت این فدراسیون صورت پذیرفت، یک شرکت نیز با مجوز فدراسیون اسبسواری بساط این عمل خلاف شرع و قانون را پهن کرد.
مهمترین مراکز شرط‌بندی در تهران
بیشک شمال کشور رکورد بیشترین شرط‌بندان فوتبالی را در اختیار دارد اما در تهران نیز اماکن زیادی به محل شرط‌بندی فوتبال شهره شدهاند تا آنهایی که اهل اینترنت نیستند نیز از این قافله جا نمانند. برای نمونه میتوان به قهوهخانهای در خیابان منوچهری، قهوهخانهای در کوچه عرب واقع در خیابان گلوبندک، قهوهخانهای در میدان راهآهن، قهوهخانهای در منطقه پل امیربهادر، سفرهخانهای سنتی در فلکه دوم تهرانپارس و باغچهای در فرحزاد اشاره کرد.
شرط‌بندی صلواتی هم در ورزش جایز نیست
شرط‌بندی در فوتبال که با دین مبین اسلام در تضاد است، از آن دسته مباحثی است که در این مدت چندان به آن پرداخته نشده و همواره در جامعه اسلامی ما مغفول مانده است. در این مورد بهسراغ حجتالاسلام احمد مالک، مسئول فرهنگی باشگاه استقلال رفته و گفتوگویی را با وی ترتیب دادیم.
در مورد شرط‌بندی در ورزش چه نظری دارید؟
در رابطه با موضوع شرط‌بندی ابتدا لازم است حرام‌بودن آن را در اسلام تحت هر شرایطی یادآوری کنم. در هر مسابقه، بازی یا رقابتی که در آن برد و باخت مطرح باشد، این فعل از لحاظ شرعی حرام است.
یعنی در فوتبال تحت هر شرایطی شرط‌بندی حرام است؟
قطعا همینطور است و هیچ استثنایی برای این ورزش از این لحاظ وجود ندارد. درواقع به‌جز سه ورزش شنا، تیراندازی و سوارکاری در سایر رشتههای ورزشی، شرط‌بندی حرام و از نظر اسلام باطل و رد شده است. نکته قابل توجه این است که در این سه رشته ورزشی که اسلام بر آنها تأکید کرده است هم شرایطی برای شرط‌بندی وجود دارد و تحت هر شرایطی نمیتوان این کار را انجام داد. بهطور مثال یک سوارکار یا یک تیرانداز فقط میتواند در یک رقابت با همتای خود بر سر برنده‌شدن شرط ببندد و اینکه تماشاگران بخواهند این کار را انجام دهند حرام است.
با همه این تفاسیر، شرط‌بندی امروز در فضای مجازی به‌خصوص در رشته ورزشی فوتبال شیوع بسیاری پیدا کرده است.به نظر شما دلیل اینکه هواداران به سمت این شرط‌بندی‌ها می‌روند، چیست؟
ما در یک کشور اسلامی زندگی میکنیم و به همین دلیل باید جوانان را با مسائل شرعی و احکام به‌خصوص در مسائل ورزشی و بهویژه رشته ورزشی فوتبال بیشتر آشنا کنیم. اگر هواداران و علاقهمندان به ورزش درباره مسائل مربوط به شرط‌بندی اطلاعات لازم و کافی را داشته باشند، میدانند که چه زمانی شرط بندی حرام و چه زمانی بدون ایراد است. در ورزشهایی که در اسلام توصیه شده است میتوان شرط‌بندی کرد که آن هم با شرایطی است که آنها را عنوان کردم و فقط خود ورزشکاران و رقابتکنندگان میتوانند این کار را انجام دهند. اینکه یک تماشاگر بخواهد با یک نفر دیگر بر سر برد تیم یا بازیکن مورد علاقهاش شرط ببندد، اکیدا حرام است.
با این‌حال تماشاگران زیادی هستند که همچنان در این سه رشته به این کار مشغول هستند.
تماشاگران نمیتوانند این کار را انجام دهند و این کار را میکنند چون از آن بیاطلاع هستند و هنوز برایشان این مسائل جا نیفتاده است. در رشتههای مختلف در کشور ما علاوهبر ورزش‌کردن، شاهد شرطبندیهایی هم هستیم که این کار بهخاطر جهالت و ناآگاهی این افراد است.
آیا چنین مسائلی حل می‌شوند؟
بله، باید این کار انجام شود و آن زمان مردم میدانند که مردم به چه شکلی میتوانند لذت ببرند. جالب این است که شرط‌بندی فقط به مسائل مادی ختم نمیشود. در برخی مواقع برخی برای برد یک ورزشکار یا یک تیم حاضرند بهطور مثال 200 صلوات بفرستند؛ درحالیکه در صورت باخت باید فرد شکست‌خورده متقابلا کاری را انجام دهد. بنابراین شاهد هستیم که این موضوع، مسائل معنوی را هم دربرگرفته است؛ در این صورت هم شرط‌بندی، حرام است. ما فکر میکنیم چون معنوی است بدون ایراد است ولی به‌هیچ‌وجه چنین نیست.
اینکه از سوی مسئولان ورزش کشور برای ورزشکاران حاضر در یک رقابت (بهطور مثال المپیک) سکه یا مبالغی در نظر گرفته میشود، چه حکمی دارد؟
این موضوع هیچ اشکالی شرعی‌ای ندارد؛ چون برای تشویق صورت میگیرد. و برد و باختی در کار نیست؛ اگر ورزشکار برنده شود، جایزهاش را میگیرد و اگر هم شکست بخورد، چیزی را از دست نخواهد داد و اینطور نیست که دو طرف در آن ذی‌نفع باشند. یک ورزشکار به المپیک میرود؛ یا موفق میشود یا نمیشود. اتفاقا این حق دولتها و کشورهاست که برای روحیه‌بخشیدن به ورزشکارانشان از چنین اقدامات تشویقی‌ای استفاده کنند.
از منظر دینی، چه حکمی را میتوان اجرا کرد تا بساط شرط بندی از ورزش و به تبع آن فوتبال پاک شود؟
مسئولان ذیربط میتوانند در این زمینه و همچنین در فرهنگسازی نقش بسزایی داشته باشند؛ چراکه ما نمیتوانیم تک‌تک افرادی را که به استادیومها میآیند زیر ذره‌بین قرار داده و کارهای آنها را بررسی کنیم. اگر شرط‌بندی میشود در بین خودشان هست و ما آگاهی نداریم که چه کسانی این کار را انجام میدهند. بنابراین وظیفه من و امثال من بهعنوان مبلغ این است که چنین مسائلی را جا بیندازیم. درواقع چنین کاری یک نیاز فرهنگی است و اینجا متوجه میشویم که تماشاگران هرچه سطح آگاهیشان بالا برود، میتوانیم بازیهای سطح بالایی را بدون فعل حرام برای مردم ارائه کنیم.
بهنظر میرسد که هرچند در فضای مجازی این مسائل رواج دارد، در ورزشگاهها چنین فضایی در حال کم‌رنگ‌شدن است.
ما انقلاب کردیم تا چنین دگرگونیهایی شکل بگیرد. آن زمان با اینکه بیشتر مردم ما متدین بودند اما ناآگاهی به این مسائل باعث میشد تا افرادی که معتقد نیستند، این کارها را انجام دهند. اما امروز افراد معتقدی را هم میبینیم که در این زمینهها آگاهی ندارند؛ مقصر آن امثال ما هستیم که باید در این زمینه فعالیت کنیم. هم البته این موضوع فقط مختص به فوتبال نیست و رشتههای زیادی هستند که علاقهمندان زیادی دارند به نظر بنده باید در این زمینه بهصورت عام و فراگیر وارد عمل شد.
آیا تا به حال خود شما در این مدتی که در باشگاه استقلال بودید، به صورت موردی برخوردی با این موضوع داشتهاید؟
9 سال است که مسئول فرهنگی باشگاه استقلال هستم و این تیم هم از تیمهای پرطرفدار به‌حساب میآید، به‌هیچ‌وجه در این چند سال چنین موضوعی را ندیدم. غیر از اینکه مدیرعاملان وقت خواستهاند بازیکنان را تشویق کنند، در بین مسئولان، بازیکنان و حتی کسانی که کُری میخوانند، چنین موضوعی را به‌شخصه ندیدهام.
چگونه میتوان این فضا را از جامعه فوتبال ریشه‌کن کرد؟
نه در این مورد خاص، بلکه در سایر مواردی که میتواند برای فوتبال کشور ما حاشیهساز شود، مسئولان فرهنگی وزارت ورزش و سایر نهادهای ذیربط وظیفه دارند که برای بالا‌بردن سطح فکری و آگاهی جوانان کشور تلاش بیشتری کنند و به نکته خوبی که مورد بحث قرار داده‌اید، اهمیت بیشتری بدهند که یقینا نتیجه مطلوبی را دربرخواهد داشت.
البته حضور پررنگ مبلغانی مثل شما هم نمیتواند بیتأثیر باشد.
یقینا همینطور است. تأثیر کلام افرادی مثل ما که البته آشنا به امور ورزشی باشند؛ بهطور قطع بیشتر است.
منبع: خبرگزاری فارس
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
«سوجان»، یادآور سریال «پس از باران» است
باشگاه خبرنگاران جوان پیگیری کرد؛
اختلال پایانههای پرداخت بانک ملت رفع شده است
