به این‌گونه از گردشگران که به دیدار از زیست‌بوم و طبیعت زنده می‌پردازند، به عنوان اکوتوریست یا بوم گردشگر یا بومگرد شناخته می شوند.

انجمن بین‌المللی اکوتوریسم (TIES) در تعریف اکوتوریسم می‌گوید: «بوم گردشگری سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که در آن محیط زیست حفظ و بر رفاه مردم محلی تأکید شود.»

عشق به ماجراجویی و رویت آثار بدیع طبیعت زنده همواره انسان را وادار به سیر در طبیعت و بازدید از جاذبه‌های حیرت انگیز می‌کند به طوری که بسیاری از کشورها بخش هنگفتی از درآمد خود را از بوم گردشگران خارجی تامین می‌کنند.

نخستین مسافرانی که حدود نیم قرن پیش سرنگیتی در آفریقا را بازدید کردند، و یا ماجراجویانی که در هیمالیا کوهپیمایی کردند را می‌توان نخستین اکوتوریست‌ها برشمرد.

به لحاظ تأثیر بالقوه ای که اکوتوریسم در اقتصاد و محافظت از محیط طبیعی بسیاری از کشورها دارد، سازمان ملل متحد تصمیم گرفت که سال ۲۰۰۲ میلادی را به عنوان سال بین‌المللی اکوتوریسم اعلام کند و که به این واسطه کمیسیون توسعه پایدار این سازمان (UNEP) و سازمان جهانی گردشگری تشکیل شد.

هدف از تشکیل این سازمان ها مرور  تجربیات گذشته در زمینه بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع اکوتوریسم که در آن‌ها از اکوسیستم های در معرض خطر حفاظت می‌شود، تقسیم فواید حاصل از فعالیت‌ها با جوامع محلی و احترام به فرهنگ‌ بومی است.

در وضع موجود شمار طبیعت‌گردان ۷ درصد کل مسافران جهان است، که پیش‌بینی می‌شود در دهه آینده این رقم به ۲۰ درصد برسد. بنابراین اکوتوریسم از آینده‌ای پررونق و درخشان برخوردار است که مزایای فراوانی برای جهانیان دارد.

***صنعت اکوتوریسم ایران در سایه طبیعت چندگانه

بسیاری از شرق شناسان و جغرافیدانان برجسته جهان، تمدن ایرانی را حاصل انطباق بسیار هوشمندانه با طبیعت چندگانه فلات ایران دانسته اند.

بسیاری از آداب و رسوم نواحی بومی کشور بخشی از توانمندی صنعت توریسم ایران به شمار می‌آید، واقعیت این است که در گوشه و کنار ایران همه ساله بسیاری از آیین‌ها برپا داشته می شود که حضور و یافتن راز و رمز آن‌ها آرزوی بسیاری از علاقه مندان به سیر و سیاحت است.

طبيعت‌گردي در ايران معمولا به شاخه‌هاي تماشاي حيات وحش، عكاسي از طبيعت، كمپينگ، دامنه‌پيمايي، كوه‌پيمايي، پياده‌روي در طبيعت، بيابان‌گردي، شترسواري در كوير، جنگل‌گردي، رصد ستارگان و چند شاخه ديگر تقسيم مي‌شود كه به نمونه‌هايي از آن در ذيل اشاره مي‌شود:

تماشاي حيات وحش: مي‌توان به تور حيات وحش اشاره كرد كه برنامه‌هايي نظير تماشاي گور ايراني در پارك ملي توران و تماشاي گوزن زرد ايراني در پارك ملي اروميه مي‌تواند از برنامه‌هاي آن باشد.

تماشاي پرندگان: برنامه‌هايي نظير تماشاي پرندگان در تالاب‌هاي ميانكاله و بوجاق و درياچه‌هاي بختگان و طشك و همچنين تماشاي پرندگان كويري در پارك ملي كوير و كوير مرنجاب مي‌تواند در برنامه‌هاي طبيعت‌گردي بگنجد.

تماشاي گل‌ها و گياهان: تماشاي سوسن چلچراغ در رودبار در اواسط خرداد و تماشاي لاله‌هاي واژگون در در شهركرد در اواسط ارديبهشت، همچنين تماشاي جنگل‌هاي هيركاني در گرگان و انزلي و تماشاي دشت شقايق در دشت لار تهران در ارديبهشت.

عكاسي از طبيعت: عكاسي از كلوت‌هاي كوير و مناظر گرمترين كوير جهان در پاييز و زمستان، عكاسي از سواحل خليج فارس در قشم و جنگل حرا، عكاسي از جنگل‌هاي انبوه گيلان.

كمپينگ: كمپينگ در كنار درياچه نئور در اردبيل و يا در كلاردشت در بهار تا پاييز و همچنين در كنار درياچه تار در استان تهران.

دامنه پيمايي: در فصول بهار تا پاييز آهار، رينه و فشم در استان تهران مناسب دامنه‌پيمايي است و شهرستانك كرج هم در تمام فصول براي اين برنامه مناسب است.

كوهپيمايي: آبنيك و ورجين و بندعيش در استان تهران و همچنين الوند در همدان از مكان‌هاي مناسب كوهپيمايي است.

گردشگري دريايي: بازديد از سواحل مرجاني خليج فارس، سفر باكشتي و لنج بين بنادر خليج فارس، تماشاي دلفين‌ها در قشم و كيش و تماشاي لاك‌پشت‌ها در قشم و سواري با قايق كف‌شيشه‌اي در قشم و كيش.

پياده‌روي در طبيعت: كندر در نزديكي واريش و اسالم خلخال در فصول بهار تا پاييز و طارم زنجان در فصل بهار، همچنين قصربهرام در ورامين مي‌تواند از برنامه‌هاي مناسب پياده‌روي باشد.

مكاشفه طبيعت: امكان بركزاري چنين سفرهايي در اطراف تمام شهرهاي كشور وجود دارد اما به نمونه‌هايي اشاره مي‌شود. پارك ملي خجير و سرخه‌حصار در استان تهران و جنگل‌هاي گلستان و ديلمان كه عموما در فصول بهار تا پاييز مناسب سفر است.

شتر‌سواري در كوير: كوير مصر در اطراف سمنان، روستاي حلوان طبس، نائين و كوير مرنجاب مكان‌هاي مناسب اين برنامه است.

تماشاي مناظر طبيعي: جنگل‌هاي ارسباران و كليبر، كوير مرنجاب، قلعه الموت و درياچه اوان و تالاب انزلي از شاخص‌ترين نمونه‌هاي جذاب براي برگزاري سفرهاي تماشاي مناظر طبيعي است.

بيابان‌گردي: از قصر بهرام تا كاروانسراي مرنجاب در بهار و پاييز و زمستان، كوير شهداد در نزديكي كرمان در زمستان و كوير مرنجاب در پاييز و زمستان مناسب برگزاري است.

رصد ستارگان: روستاي رحق در نزديكي قم، كاروانسراي دهنمك در نزديكي گرمسار و كاروانسراهاي مرنجاب و قصر بهرام امكان برگزاري دارد.

جنگل‌گردي: زنجان تا ماسوله، شاهرود تا ساري و الموت به كلاردشت مسيرهاي 4 روزه مناسبي است.