محمد حسین عسگری در گفتگو با
خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران با اشاره به تعیین تعرفه های مصرف برق با راه اندازی بورس انرژی گفت: چگونگی تعیین تعرفههای مصرف برق يكي از موضوعات بحث برانگیز در صنعت برق کشور محسوب می شود و در حال حاضر قيمت برق مشتركين نهایی شركتهاي توزيع نیروی برق، به طور سالانه در قالب لایحه بودجه دولت (یا در قالب طرح هدفمندی یارانه ها) توسط مجلس شورای اسلامی تعيين ميگردد.
وی اضافه کرد: اگر چه از برنامة دوم توسعه به بعد، سعي بر اين بوده كه قيمتها هر سال به سمت واقعی تر شدن نزدیک شود اما با این وجود هنوز قيمت های برق، بسيار كمتر از قيمت تمامشده عرضه برق (شامل هزینه های تولید، انتقال، توزیع و تلفات) می باشد.
عسگری با بیان اینکه در حال حاضر، دولت سوخت مصرفي نيروگاههاي حاضر در بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران را با نرخ يارانهاي تأمين می کند افزود: نرخهاي اعلامشده توسط نيروگاهها در آن بازار، دربرگيرندة يارانههای سوخت است و لذا قيمتهاي فعلي این بازار قيمتهاي واقعي تولید برق را نشان نمی دهد.شركتهاي توزيع نیز، برق را بر اساس اين قيمت خريداري کرده، اما با تعرفه های تکلیفی تنظیم شده به مشتركان خود ميفروشند. مابهالتفاوت اين دو قيمت، طبق قانون استقلال شركتهاي توزيع مصوب سال 1384 مجلس شورای اسلامی، از محل بودجههاي سنواتي به شركتهاي توزيع پرداخت ميشود. این مهم در تبصره 2 ماده 101 قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران قید شده است.
وی خاطرنشان کرد: چنانچه قیمت فروش کالا یا خدماتی کمتر از قیمت عادله روز تکلیف شود، مابهالتفاوت قیمت عادله روز و تکلیفی باید همزمان تعیین و از محل اعتبارات و منابع دولت در سال اجرا پرداخت شود و یا از محل بدهی دستگاه ذیربط به دولت تهاتر گردد.
عسگری اظهار داشت: با راه اندازی بورس انرژی و انجام معاملات برق در آن اتفاق جدیدی در این زمینه روی نمیدهد و تنها امکان مبادلات برق در بازه های زمانی طولانی تر و در قالب قراردادهای استاندارد فراهم می گردد. بنابراین شرکت های توزیع تمام یا بخشی از نیاز مصرف خود را با قیمت رقابتی در بورس انرژی خریداری می کنند و به مصرفکنندگان با تعرفههای مصوب می فروشند و مابه التفاوت آن را از دولت دریافت می کنند.
وی ادامه داد: مصرف کنندگان نهایی واجد شرایط حضور در بورس انرژی نیز قادر خواهند بود تمام یا بخشی از نیاز مصرف خود را از بورس انرژی خریداری کنند اما مطابق قانون در دست تصویب وزارت نیرو، هر مصرف کننده در هر دوره مابه التفاوت تعرفه مصوب و قیمت بازار روزفروش شرکت مدیریت شبکه برق ایران در آن دوره را به عنوان یارانه دریافت یا پرداخت می کند.
رئیس اداره عملیات بازار بورس انرژی در خصوص این موضوع که آیا محدوديتهاي انتقال در شبکه سراسری برق کشور مانع از انجام معاملات برق در بورس انرژی می شود تصریح کرد: به واسطة برخي ملاحظات فني، شبكههاي انتقال نیروی برق همواره محدودیت ها و قیودی بر روی نتایج معاملات بازار برق تحمیل می نمایند كه باعث ميشود کلیه قراردادهای معامله شده خریداران و فروشندگان در این بازارها علیرغم توانایی تولیدکنندگان و مصرفکنندگان برای تولید و مصرف، امکان تحویل فیزیکی نیابند.
وی تاکید کرد: در بورس انرژی، این دغدغه با تعامل تنگاتنگ با بهره بردار مستقل سیستم (شرکت مدیریت شبکه برق ایران) مرتفع گردیده است. بدین گونه که تنها تبادلاتی قابل معامله در بورس خواهند بود که پیش از انجام معامله، امکانپذیری تحویل آن توسط بهرهبردار مستقل سیستم تضمین شده باشد. به عبارت دیگر، بهره بردار شبکه انتقال با توجه به شرایط عرضه و تقاضای برق همچنین قیود انتقال در شبکه سراسری و سایر محدودیتهای فنی، حجم قابل معامله تولیدکنندگان و سقف خرید شرکت های خریدار در بورس انرژی را به گونه ای تعیین و اعلام می کند که انجام معاملات مذکور منجر به بروز پرشدگی (تراکم) در خطوط انتقال و ناپایداری شبکه سراسری نگردد.
عسگری اضافه کرد: یکی از مهمترین دغدغه های شکل گیری معاملات برق در بورس انرژی، تامین نقدینگی لازم برای خرید شرکت های توزیع نیروی برق است که این مساله نیز با برگزاری جلسات متعدد با بدنه کارشناسی و مدیریتی وزارت نیرو تا حد زیادی مرتفع شده است و معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با تخصیص بودجه اختصاصی جهت خرید شرکتهای توزیع از بورس انرژی موافقت نموده است.
وی خاطرنشان کرد: این مهم در توافقنامه سه جانبه شرکت های توانیر، مدیریت شبکه برق ایران و سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه تصریح شده است. بر این اساس مقرر گردیده است مبلغ بودجه فوق الذکر سال به سال افزایش یابد و کارگروهی مشترک موسوم به "کارگروه هماهنگی و راهبری بورس انرژی" متشکل از مدیران وزارت نیرو و ارکان بازار سرمایه ماموریت پیگیری تعامل وزارت نیرو و بازار سرمایه در این زمینه و سایر مباحث مرتبط را عهده دار گردند.
رئیس اداره عملیات بازار بورس انرژی اظهار داشت: از سوی دیگر با همکاری وزارت نیرو، اقداماتی نیز در حال انجام است که بر اساس آن مصرف کنندگان بزرگ قادر هستند برق مصرفی خود را مستقیماً از بورس انرژی خریداری کنند که در این صورت با توجه به حجم قابل توجه این مصارف در کشور می توان انتظار تامین نقدینگی مناسبی را جهت خرید از بورس انرژیپیش بینی کرد.
وی در خصوص اینکه آیا در صورت عدم ایفای تعهدات یک نیروگاه در بورس انرژی، برق مصرفی خریدار قطع می شود گفت: بر اساس توافقات به عمل آمده با وزارت نیرو، کلیه معاملات انجام شده در بورس انرژی پس از تائید بورس انرژی قطعی تلقی شده و در صورت تخلف یا قصور تولید کننده در روز تحویل در تولید برق معامله شده، شرکت مدیریت شبکه برق ایران میزان عدم ایفای تعهدات تولیدکننده را مطابق قوانین و مقررات بازار روز فروش خود جبران می نماید و در عوض هزینه تامین برق مذکور را از تولید کننده مطالبه می نماید.
گفتنی است: شرکت کنندگان فیزیکی در بورس انرژی و بازار برق شرکت مدیریت شبکه یکسان بوده و امکان منظور کردن هزینه های تامین برق تولیدکنندگان در بازار برق این شرکت در صورت عدم ایفای تعهدات آنها در بورس انرژی وجود دارد. به طور مشابه، در صورت مصرف واقعی مازاد خریداران بورس انرژی، مصرف مازاد از طریق بازار روزفروش شرکت مدیریت شبکه تامین شده و هزینه های تامین آن نیز در این بازار از مصرف کننده اخذ می گردد. در صورت کمتر بودن مصرف واقعی خریداران از مقدار خریداری شده آنها در بورس نیز راهکارهایی برای عرضه این مقدار مازاد در بازار شرکت مدیریت شبکه برق ایران در نظر گرفته شده است./ر