توجه به مبادلات مرزی و ارتقای وضع معیشتی ساکنان این مناطق از سیاستهای مورد توجه مسئولان کشور است و در همین زمینه از حدود دو دهه پیش توجه به تجارت مرزی در قالب ایجاد بازارچه های رسمی در استان خراسان جنوبی ایجاد شد.

علاوه براین در اجرای قانون ساماندهی مبادلات مرزی، راه اندازی تعاونیها یکی از تسهیلات اساسی برای مرزنشینان بود که زمینه ارتقای تجارت خارجی ومشارکت مستقیم ساکنان مناطق مرزی درصادرات و واردات رافراهم ساخت.

استان خراسان جنوبی به واسطه دارا بودن 460 کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان  می تواند در بخش صادرات کالا اهمیت ویژه ای را در کشور ایفا کنند.

 عضویت 200 هزار نفر در تعاونی های مرزنشین خراسان جنوبی

 این مهم به وسیله تعاونی های مرز نشین اهمییت دو چندان پیدا می کند چرا که از لحاظ تامین امنیت و توسعه پایدار در استان نیز ایفای نقش خواهد کرد.

 استان خراسان جنوبی هم اکنون 13 تعاونی مرز نشین با 200 هزار عضو فعال دارد که به رغم اهمییت ویژه این تعاونی ها طی چند سال گذشته رشد و توسعه مطلوبی در این تعاونی ها دیده نشده است.

تقویت مبادلات مرزی توسط مرزنشینان،کاهش قاچاق کالا،جلوگیری از مهاجرت ساکنان نواحی مرزی، تقویت امنیت مرزها ، اشتغالزایی و بهبود وضعیت اقتصادی مناطق مرزی ازجمله اهداف راه اندازی تعاونی های مرز نشین بوده اند که امروز با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند.

برخی از این تعاونی ها وجود قوانین دست و پا گیر و یا کمبود اطلاعات در مورد چگونگی فعالیت های سازنده تعاونی های مرز نشین را بیان می کنند.

نبود حمایتهای بیمه ای /50 کیلومتر فاصله تا مرز دردسری برای مرزنشینان خراسان جنوبی

مالکی مدیر یکی از تعاونی های مرز نشین استان است که به گفته خودش نتوانسته طی سه سال گذشته به خوبی عمل کند.

 وی وجود قوانین سخت گمرکی و نبود حمایتهای بیمه ای و مالیات را از عمده مشکلات تعاونی های مرز نشین عنوان کرد و گفت: طی سال گذشته و امسال نوسانات شدید بازار ارز مزید بر علت شده و منجر به کاهش صادرات این تعاونی ها شده است.

داودی یکی دیگر از اعضای تعاونی های مرز نشین استان خراسان جنوبی به وجود قوانین فاصله تا مرز اشاره کرد و افزود: بر اساس این قانون باید یک تعاونی مرزنشین تا مرز 50 کیلومتر فاصله داشته باشد.

 وی بیان کرد: وجود خشکسالی ها و نبود آب مناسب برای شرب و کشاورزی و... پراکندگی روستاهای نزدیک به مرز را افزایش داده است.

 وی با اشاره به اینکه در حال حاضر تعاونی های زیادی هستند که  بیش از 50 کیلومتر با مرز فاصله دارند، افزود: با این قانون تعاونی های مرز نشین زیادی غیر فعال شده اند.

واردات و صادرات در تعاونی های مرزنشین استان صفر بود

رئیس اداره امور تعاونی های اداره کل تعاون و کار و رفاه اجتماعی  نیز با بیان این مشکلات گفت: به علت نبود توان مالی و جذب نشدن سهمیه ارزی امسال تعاونی های مرز نشین استان کالای برای واردات و صادرات نداشته اند.

محمد رزم نوسانان بازار ارز، ابلاغ دیر هنگام سهمیه ارزی  تعاونی های مرز نشین استان و اختصاص نیافتن تسهیلات ویژه به این تعاونی ها  رااز جمله مهم ترین دلایل عدم فعالیت تعاونی های مرز نشین استان عنوان کرد.

 وی با توجه به قانون جدید فاصله 50 کیلومتر تا مرز تصریح کرد: متاسفانه با وجود این قانون اجازه جذب سهمیه ارزی از بیشتر تعاونی های استان گرفته شده چون بیشتر تعاونی ها فاصله آنها بیش از 50 کیلومتر است.

 به گفته وی سال گذشته حدود یک میلیارد و 125 میلیون دلار صادرات توسط اسن تعاونی ها از مرزهای استان انجام شده است.

وی گفت: رنگ روغن، بلورجات، شیشه ساختمانی و ... از جمله کالاهای صادراتی مرز نشینان استان بوده است.

می توان تعاونیهای مرزنشین را به یکی از اهرمهای توسعه مناطق مرزی  خراسان جنوبی تبدیل کرد و این نیازمند توجه بیشتر مسئولان به تعاونی های مرزنشین و برنامه ریزی برای مرز نشینان است.

اگر حمايتهاي دولت از تعاونيهاي مرزنشين كاهش يابد، آنها نمي ‌توانند بر واردات و صادرات كشور در جوار پيله ‌وران تأثير مثبت گذارند پس نياز به حمايت دولت دارند.

رشد و توسعه اين تعاونيها و حمايت از آنها زمينه ‌ساز مبارزه با عوامل قاچاق كالايي و بالا بردن ضريب اطمينان مرزنشينان به عوامل محيطي مي ‌باشد در غيراينصورت تأثيرات منفي مي ‌تواند در برداشته باشد.

عدم آگاهي كافي عامه از قوانين و مقررات و عدم انگيزه فعاليتي بر اثر بي برنامگي‌ها ووجود برخی قوانین از جمله فاصله 50 کیلومتری تا مرز مشكلات گسترده‌اي را براي مردم ایجاد کرده که در این زمینه نیز باید آموزش های لازم و آگاهی به مرز نشینان داده شود./س