حفظ قرآن باید با بصیرت و تدبر همراه باشد
برنامه "اشراق" با محوریت بررسی نقش قاریان و حافظان صدر اسلام برروي آنتن شبكه راديويي قرآن مي رود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومي راديو قرآن؛ محمد حسین رجبی دوانی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) که کارشناسی برنامه "اشراق" را با موضوع نقش قاریان در صدر اسلام برعهده دارد درخصوص این برنامه و مباحث مورد بحث گفت: قاریان، حافظان و کاتبان قرآن صدر اسلام نقش مؤثری در حوادث بعد از پیامبر(ص) داشتند و شناخت این نقش و اثرگذاری می تواند ما را در تصمیم گیری درست و الگو دهی و توجه به فرصت ها و آسیب ها یاری کند.
محمد حسین رجبی دوانی با اشاره به نوع تربیت قرآنی حضرت رسول اکرم(ص) در صدر اسلام و توجه ویژه ایشان به مساله مفاهیم قرآنی بیان داشت: هنگام نزول قرآن درزمان حیات رسول اکرم(ص) , آن بزرگوار به آموزش، تعلیم و تعلم قرآن اهتمام ویژه ای داشتند و مسلمانان را به درک مفاهیم قرآن وعمل به تعالیم آن تشویق و تاکید می کردند، و قاریان، حافظان و کاتبان قرآن در صدر اسلام نقش مؤثری در حوادث بعد از پیامبر داشتند.
وی افزود: در جنگ احد برای دفن شهدایی که حافظ قرآن بودند ارجحیت قائل شدند و آنها را زودتر دفن کردند ؛البته در این خصوص تنها مساله حفظ قرآن مطرح نبود بلکه آنچه تکمیل کننده این تکریم بود بحث باقی ماندن کلام الهی است که علاوه بر مکتوب کردن آن گروهی را به حفظ قرآن واداشته بودند از جمله علی(ع) و خلفای سه گانه از جمله این حافظین و کاتبین محسوب می شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) گفت : حدیثی داریم که چه بسیار کسانی که قرآن را تلاوت می کنند اما قرآن آنها را لعنت می کند, بنابراین کاتب و قاری و حافظ قرآن بودن شرط فضیلت نیست و قاریان و حافظان قرآن در جنگ های مختلفی در سپاه مختلف و متضاد شرکت کرده و شهید یا کشته شدند؛ از حوادث تلخ صدر اسلام هم کشته شدن قاریان و حافظان و مبلغین قرآن به دست قریش و دشمنان رخ داد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) ادامه داد: به قاریان قرآن هم بها داده می شد حضرت رسول(ص) مبلغین اسلام را از بین حافظان و قاریان قرآن انتخاب می کردند و به آنها مأموریت تبلیغ اسلام را می دادند و اینها همان افرادی بودند که در حوادث بعدی اسلام مؤثر واقع شدند.
وی تصریح کرد: البته سواد داشتن و حفظ قرآن و قاری بودن ملاک انتخاب پیامبر(ص) نبود بلکه ایمان و تقوای آنان بیشتر مورد نظر ایشان بود, اما این افراد نزد پیامبر ارج و قرب خاصی داشتند هرچند نباید وضعیت اجتماعی و فرهنگی ان زمان را نادیده گرفت چرا که جامعه عرب آن زمان مردمی بی سواد بودندو پیامبر(ص) از کسانی که خواندن و نوشتن بلد بودند استفاده می کرد واینگونه است که از حضرت علی (ع) که نخستین ایمان آورنده به پیامبر بود تا معاویة بن ابی سفیان که از ترس و اجبار ایمان آورد جزو کاتبان قرآن بودند.
رجبی بیان داشت: تاریخ اسلام و نقل آن بیشتر توسط اهل سنت صورت گرفته زیرا شیعه در تقیه و فشار بود و حتی نمی توانست عقیده خود را بیان کندبه همین علت کاتبان وحی هم بیشتر اهل سنت هستند که بعدها اهل سنت این خصیصه را عامل فضیلت خود بر شمردند از جمله طرفداران معاویه که ازفضیلت های او اینکه جزو کاتبین وحی است نام می برند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) گفت: گروهی هم از انصارهم ازمهاجرین مشهور به قُرا بودند که از جمله از مهاجرین سعدبن ابی وقاص، عبدالله بن مسعود، ابو حُریره، عبدالله بن صاحب و سالم غلام حُذیفه و طلحه و زبیر وعمرو عاص و زیدبن ثابت از انصار حذیفة بن یمان را می توان نام برد.
رجبی عنوان کرد: به جز عبدالله بن سعد و حذیفة بن یمان هیچ کدام قرا مشهور رستگار نشدند؛ طلحه و زبیر که جنگ جمل با علی(ع) را راه انداختند, ابوموسی اشعری که در جریان حکمیت آن خیانت را کرد و خلافت را به معاویه داد و اگر بخواهیم نام ببیریم بسیاری از افراد را می توان در زمره این گروه قرار داد.
رجبی با اشاره به اهمیت این بحث مطرح کرد: اما چه شد قاریان و حافظان و کاتبان قرآن دچار اعوجاج شدند، در این خصوص باید گفت که آنان مفسران واقعی قرآن که پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) و ائمه اطهار بودند را رها کرده و خود مرتکب تفسیر به رأی شدند پس وقتی از قرآن هم دور شدند دنیا زده شدند این خطر برای قاریان امروز هم وجود دارد.
کارشناس برنامه "اشراق" ضمن بیان این مطالب گفت: آنچه تاکنون بیان شد مقدمه ای از نقش ابتدایی قاریان در صدر اسلام بود و آنچه امروز باید به آن توجه کنیم بایدها و نبایدهای جامعه قرآنی است که در مثالی تاریخی می توان از خوارج نام برد ؛خوارج از قاریان و حافظان قرآن بودند و فرمانده آن از همه مسلمانان بیشتر پیشانی اش از شدت نماز خواندن پینه بسته بود, در سپاه امام علی (ع) و هم معاویه و هم امام حسین(ع) و هم یزید قاریان و حافظان قرآن حضور داشتند و به طور کلی حافظان، کاتبان و قاریان قرآن کریم گروهی به پیروی از اهل بیت بعد از پیامبر پرداختند که رستگار شدند و گروهی دچار اعوجاج شدند در صحنه سیاسی آمدند، اما بر ضد اهل بیت (ع) موضع گرفتند و جنگیدند که ختم به خیر نشدند, همچنین گروهی به حفظ ظاهری قرآن همت گماشتند که توجه به باطن قرآن نکردند که آنها ضرر و نفعی برای اهل بیت و اسلام نداشتند هرچند اگر درست بنگریم این گروه هم به ضرر ایشان بودند زیرا ظاهر قرآن را گرفتن بدون توجه به محتوای آن آسیبی است که مسلمانان را دچار سکوت و ظلم و ستم پذیری کرده است.
محمد حسین رجبی دوانی در پایان با اشاره به برنامه "اشراق " گفت: آنچه شنوندگان در این برنامه با آن آشنا می شوند اهمیت تدبر در کنار حفظ قرآن است و تلاش شده تا در این برنامه آسیب شناسی انس با قرآن بدون بصیرت در نگاهی تاریخی با نقش قاریان و حافظان در صدر اسلام مطرح شود تا راهی برای امروز ما باشد.
برنامه اشراق به همت گروه تفسير راديو قرآن به سردبيري مريم كلانتري و تهيه كنندگي سيدنورالدين سجادي دوشنبه تا پنجشنبه از ساعت 21:10به مدت 55 دقيقه برروي موج اف ام رديف 100مگاهرتز و موج AM رديف 585 كيلوهرتز از راديو قرآن پخش مي شود. /ص
محمد حسین رجبی دوانی با اشاره به نوع تربیت قرآنی حضرت رسول اکرم(ص) در صدر اسلام و توجه ویژه ایشان به مساله مفاهیم قرآنی بیان داشت: هنگام نزول قرآن درزمان حیات رسول اکرم(ص) , آن بزرگوار به آموزش، تعلیم و تعلم قرآن اهتمام ویژه ای داشتند و مسلمانان را به درک مفاهیم قرآن وعمل به تعالیم آن تشویق و تاکید می کردند، و قاریان، حافظان و کاتبان قرآن در صدر اسلام نقش مؤثری در حوادث بعد از پیامبر داشتند.
وی افزود: در جنگ احد برای دفن شهدایی که حافظ قرآن بودند ارجحیت قائل شدند و آنها را زودتر دفن کردند ؛البته در این خصوص تنها مساله حفظ قرآن مطرح نبود بلکه آنچه تکمیل کننده این تکریم بود بحث باقی ماندن کلام الهی است که علاوه بر مکتوب کردن آن گروهی را به حفظ قرآن واداشته بودند از جمله علی(ع) و خلفای سه گانه از جمله این حافظین و کاتبین محسوب می شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) گفت : حدیثی داریم که چه بسیار کسانی که قرآن را تلاوت می کنند اما قرآن آنها را لعنت می کند, بنابراین کاتب و قاری و حافظ قرآن بودن شرط فضیلت نیست و قاریان و حافظان قرآن در جنگ های مختلفی در سپاه مختلف و متضاد شرکت کرده و شهید یا کشته شدند؛ از حوادث تلخ صدر اسلام هم کشته شدن قاریان و حافظان و مبلغین قرآن به دست قریش و دشمنان رخ داد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) ادامه داد: به قاریان قرآن هم بها داده می شد حضرت رسول(ص) مبلغین اسلام را از بین حافظان و قاریان قرآن انتخاب می کردند و به آنها مأموریت تبلیغ اسلام را می دادند و اینها همان افرادی بودند که در حوادث بعدی اسلام مؤثر واقع شدند.
وی تصریح کرد: البته سواد داشتن و حفظ قرآن و قاری بودن ملاک انتخاب پیامبر(ص) نبود بلکه ایمان و تقوای آنان بیشتر مورد نظر ایشان بود, اما این افراد نزد پیامبر ارج و قرب خاصی داشتند هرچند نباید وضعیت اجتماعی و فرهنگی ان زمان را نادیده گرفت چرا که جامعه عرب آن زمان مردمی بی سواد بودندو پیامبر(ص) از کسانی که خواندن و نوشتن بلد بودند استفاده می کرد واینگونه است که از حضرت علی (ع) که نخستین ایمان آورنده به پیامبر بود تا معاویة بن ابی سفیان که از ترس و اجبار ایمان آورد جزو کاتبان قرآن بودند.
رجبی بیان داشت: تاریخ اسلام و نقل آن بیشتر توسط اهل سنت صورت گرفته زیرا شیعه در تقیه و فشار بود و حتی نمی توانست عقیده خود را بیان کندبه همین علت کاتبان وحی هم بیشتر اهل سنت هستند که بعدها اهل سنت این خصیصه را عامل فضیلت خود بر شمردند از جمله طرفداران معاویه که ازفضیلت های او اینکه جزو کاتبین وحی است نام می برند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) گفت: گروهی هم از انصارهم ازمهاجرین مشهور به قُرا بودند که از جمله از مهاجرین سعدبن ابی وقاص، عبدالله بن مسعود، ابو حُریره، عبدالله بن صاحب و سالم غلام حُذیفه و طلحه و زبیر وعمرو عاص و زیدبن ثابت از انصار حذیفة بن یمان را می توان نام برد.
رجبی عنوان کرد: به جز عبدالله بن سعد و حذیفة بن یمان هیچ کدام قرا مشهور رستگار نشدند؛ طلحه و زبیر که جنگ جمل با علی(ع) را راه انداختند, ابوموسی اشعری که در جریان حکمیت آن خیانت را کرد و خلافت را به معاویه داد و اگر بخواهیم نام ببیریم بسیاری از افراد را می توان در زمره این گروه قرار داد.
رجبی با اشاره به اهمیت این بحث مطرح کرد: اما چه شد قاریان و حافظان و کاتبان قرآن دچار اعوجاج شدند، در این خصوص باید گفت که آنان مفسران واقعی قرآن که پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) و ائمه اطهار بودند را رها کرده و خود مرتکب تفسیر به رأی شدند پس وقتی از قرآن هم دور شدند دنیا زده شدند این خطر برای قاریان امروز هم وجود دارد.
کارشناس برنامه "اشراق" ضمن بیان این مطالب گفت: آنچه تاکنون بیان شد مقدمه ای از نقش ابتدایی قاریان در صدر اسلام بود و آنچه امروز باید به آن توجه کنیم بایدها و نبایدهای جامعه قرآنی است که در مثالی تاریخی می توان از خوارج نام برد ؛خوارج از قاریان و حافظان قرآن بودند و فرمانده آن از همه مسلمانان بیشتر پیشانی اش از شدت نماز خواندن پینه بسته بود, در سپاه امام علی (ع) و هم معاویه و هم امام حسین(ع) و هم یزید قاریان و حافظان قرآن حضور داشتند و به طور کلی حافظان، کاتبان و قاریان قرآن کریم گروهی به پیروی از اهل بیت بعد از پیامبر پرداختند که رستگار شدند و گروهی دچار اعوجاج شدند در صحنه سیاسی آمدند، اما بر ضد اهل بیت (ع) موضع گرفتند و جنگیدند که ختم به خیر نشدند, همچنین گروهی به حفظ ظاهری قرآن همت گماشتند که توجه به باطن قرآن نکردند که آنها ضرر و نفعی برای اهل بیت و اسلام نداشتند هرچند اگر درست بنگریم این گروه هم به ضرر ایشان بودند زیرا ظاهر قرآن را گرفتن بدون توجه به محتوای آن آسیبی است که مسلمانان را دچار سکوت و ظلم و ستم پذیری کرده است.
محمد حسین رجبی دوانی در پایان با اشاره به برنامه "اشراق " گفت: آنچه شنوندگان در این برنامه با آن آشنا می شوند اهمیت تدبر در کنار حفظ قرآن است و تلاش شده تا در این برنامه آسیب شناسی انس با قرآن بدون بصیرت در نگاهی تاریخی با نقش قاریان و حافظان در صدر اسلام مطرح شود تا راهی برای امروز ما باشد.
برنامه اشراق به همت گروه تفسير راديو قرآن به سردبيري مريم كلانتري و تهيه كنندگي سيدنورالدين سجادي دوشنبه تا پنجشنبه از ساعت 21:10به مدت 55 دقيقه برروي موج اف ام رديف 100مگاهرتز و موج AM رديف 585 كيلوهرتز از راديو قرآن پخش مي شود. /ص
