"سید علیرضا قهاری" رئیس انجمن معماری ایران به خبرنگار حوزه میراث فرهنگی باشگاه خبرنگاران گفت:  در غرب استان گلستان و ناحیه شرقی دریای خزر ، سواحل،  جزایر و بنادر ،‌چنان ترکیب جامع و یکپارچه ای به وجود آورده اند از نظر تنوع و تکثر کم نظیر و در حوزه هایی بی نظری است.
وی افزود:  وجود نبادر قدیمی چون بندر کز با تاریخ پیش از 500 سال  و بخش پایانی دیوار قزل آلانگ دیوار دفاعی گرگان و بزر گترین دیوار جهان پس از دیوارچین مربوط به دوره پارت وساسانی در گمیشان و بندر ترکمن،  آثار تاریخی و ده ها تپه باستانی آتشکده و قلاع کهن وجود بزرگترین خلیج دریای خزر ،‌خلیج گرگان بزرگ ترین جزیره دریای خزر جزیره ایرانی این دریا جزیره  آشوراده تنوع زیستی  ویژه ای را به وجود آورده است.
 قهاری تصریح کرد:  وجود اولین تالاب بین الملی  ثبت شده در فهرست  تالاب های کنفدراسیون رامسر " تالاب میانکاله" و تالاب شرق دریای خزر ، پناهگاه حیات وحش و یکی از 9 ذخیره گاه زیست کرده در ایران و مهمتر از همه هم زیستی اقوام فارس، ترک،‌ترکمن،  قزاق، ارمن، مازندرانی در طول تاریخ در این نواحی موزائیک  زینتی خارق العاده به وجود آورده است .
رئیس انجمن مفاخر معماری ایران بیان کرد: بندر ترکمن نخستین شهر ایرانی بوده که به طور کامل توسط معماران تحصیلکرده نوین طراحی و معماری شده است.
 وی اظهار داشت: ساختمان  گمرک بندر گز توسط مهندسان بلژیکی در سال 1281 طراحی و ساخته شد اولین مدرسه ابتدایی دربندر گز در سال 1287 تاسیس و اولین کارخانه برق حرارتی  در سال 1394راه اندازی شد.
 قهاری تصریح کرد:  بندر و جزیره آبسکول محل مرگ آخرین  پادشاه خوارزمی انتهای راه خاکی و آغاز راه آبی  جاده ابریشم آسیایی تامین کننده بخشی از  نیازهای قاره  اروپا و از طریق این راه خاکی در شرق وحاجی طرخان و باکو در غرب دریای خزر بوده است
 رئیس انجمن  فرم معماری ایران افزود: بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران و روابط تجاری،  بازرگانی و سیاسی نظامی ایران و روسیه در این سرزمین شکل گرفته است.
 وی تاکید کرد:  شبه جزیره  میان کاله که در انتهای جنوب شرقی دریای خزر و در شمال بندر گز خلیج گرگان را از دریای خزر جدا می کند نام میان کاله  دگرگون شده ی نام میان قلعه است.
 گفتنی است:  انجمن مفاخر معماری ایران در نود و یکمین  گفتمان هنر معماری که 26 تیر در موزه  هنرهای دین امام علی (ع)  برگزار می شود و به جزایر ، بنادر و سواحل  استان گلستان در دریای خزر می پردازد./ص