اثرات رشدشهرنشيني درافزايش زباله
رشد شهرنشيني در ايران و هر کشور ديگري بالطبع با تبعاتي همراه است که از جمله آن مي‌توان به افزايش توليد زباله اشاره کرد .
به گزارش خبرنگاراجتماعي باشگاه خبرنگاران ، رشد شهرنشيني در ايران و هر کشور ديگري بالطبع با تبعاتي همراه است که از جمله آن مي‌توان به افزايش توليد زباله اشاره کرد .
اين افزايش برخلاف آنچه تصور مي‌شود چنان اهميتي براي محيط زيست و نظام هاي شهري دارد که به يکي از چالش‌ها و دغدغه‌هاي اصلي مديران شهري در دهه‌هاي اخير تبديل شده است .
امروزه بسياري از کشورها پس از سال‌ها فرهنگ سازي و تلاش پژوهشي در زمينه بازيافت به راه‌هاي استفاده بهينه از زباله دست يافته‌اند و از آن به‌عنوان " طلاي کثيف " ياد مي کنند .
مهدي آزاد مدير سازمان پسماند شهرداري همدان مي گويد: براساس آمار در همدان روزانه 400 تن زباله توليد مي شود و سرانه انباشت زباله به ازاي هر خانوار در همدان بيش از 680 گرم در روز است .
تيزهوش يک فعال محيط زيست مي گويد: زباله خانگي بيشترين سهم ترکيب زباله را به خود اختصاص مي دهد که بالغ بر 70 درصد آن پس مانده هاي غذايي و مواد فساد پذير است و مي توان از آنها کمپوست يا مواد آلي مورد نياز تهيه کرد .
وي مي افزايد : از 30 درصد بقيه حدود 20 درصد قابل بازيافت است ودرواقع فقط 10 درصد زباله هاي توليد شده غيرقابل استفاده است .
کارشناسان معتقدند بدون شک اگر زباله‌‌هاي خانگي تفکيک شوند و مديريت صحيحي در بازيافت آنها اعمال شود، مي توانند بخشي از سرمايه‌‌هاي ملي را بازگردانند .
آقاي رضايي کارشناس محيط زيست مي گويد: از آنجا که کشاورزي در استان همدان جايگاه خاصي دارد، در صورت وجود سرمايه و ايجاد يک کارخانه براي بازيافت زباله مي توان مقدار قابل توجهي از کود مورد نياز کشاورزان را در خود شهر توليد کرد و ازطرف ديگر مانع خروج درآمد بازيافت از استان شد .
خداکرمي کارشناس سازمان مديريت پسماند شهرداري همدان مي گويد : ايجاد کارخانه‌هاي کمپوست، يکي از روش‌هاي بازيافت زباله است که مراحل تفکيک زباله و تبديل شدن به کود آلي را شامل مي‌شود .
بر اين اساس موضوع بازيافت زباله و تبديل آن به انرژي همواره از اولويت‌هاي شهرداران بوده و در همدان نيز مقوله بازيافت چندي است که جدي‌تر از قبل دنبال مي شود .
مدير سازمان پسماند شهرداري همدان مي گويد : در سال 90 ساخت يک کارخانه کمپوست به تصويب سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي کشور رسيد که متاسفانه تا امروز فقط روي کاغذ باقي مانده و اقدام جـدي براي ساخت آن صورت نگرفته است .
مهدي آزاد مي افزايد : احداث اين کارخانه اشتغالزايي بين 70 تا 100 نفر را به دنبال خواهد داشت .
وي مهمترين مشکلات تاخير در عملياتي شدن کارخانه بازيافت زباله را تملک اراضي، جذب سرمايه گذار و تخصيص اعتبارات مي داند و اضافه مي کند : اجراي اين طرح نيازمند اعتبار کلاني است و دراين زمينه حمايت و مساعدت مسئولان مي‌تواند در آغاز عمليات اجرايي مؤثر باشد .
آقاي نايينيان کارشناس پسماند سازمان حفاظت از محيط زيست هم فرهنگ سازي را بسيار مهم مي داند و مي گويد: تفکيک و دفع زباله به طور قطع به تنهايي از عهده بخش عمومي اعم از دولت يا شهرداري‌ها برنمي‌آيد و مردم يعني توليدکنندگان اصلي زباله نيز در اين امر مهم بايد مشارکت داشته باشند .
البته در اين زمينه برخي اقدامات هم انجام شده که کافي به نظر نمي رسد و با مخالفت کارشناسان روبرو بوده است .
مدير عامل سازمان مديريت پسماند شهرداري همدان درباره جمع آوري زباله مي گويد : در همدان حدود 400 چرخي ساماندهي شده است که هرکدام داراي کارت شناسايي هستند و در 2 منطقه همدان فعاليت مي کنند و نيز پنج کانکس مستقر در پنج نقطه شهر همدان زباله هاي قابل بازيافت را از شهروندان تحويل مي گيرد . همچنين 2 خودرو جمع آوري زباله مستقل از پيمانکاران شهرداري در شهر زباله هاي قابل بازيافت را جمع آوري مي کنند .
وي درباره فرهنگ سازي تفکيک زباله هم مي گويد : تاکنون به 32 هزار خانواده در شهر همدان دراين زمينه آموزش داده شده است .
البته قابل ذکر است به علت اينکه در اين زمينه فرهنگ سازي مناسبي صورت نگرفته است بسياري از اين اقدامات از سوي مردم مورد قبول قرار نگرفته و با استقبال سرد آنها مواجه شده است .
محسن احمدي يکي از شهروندان همداني مي گويد : يک بخش اساسي در کار بازيافت زباله حضور مردم است چرا که در طرح بازيافت از مبدا مردم نقش کليدي دارند که اين کار فقط با نصب ظرف تفکيک زباله کافي نيست .
محمدي که يکي از استادان مديريت شهري است نيز با اشاره به اينکه در استان همدان نصب سطل تفکيک زباله در مناطق مختلف شهري تنها گام انجام شده در مديريت پسماند است ، مي افزايد : اجراي اين طرح چند سال پيش در کلان شهرها موثر نبود پس چرا مديران ارشد استان همدان اين طرح شکست خورده را اجرا کردند ؟
فريدوني کارشناس ارتباطات مي گويد : نصب بنر، تبليغات در رسـانـه مـلي، فرهنگسراها و آموزش‌هاي غير مستقيم، نظرسنجي از مردم ، کـارشناسي قوي و آموزش‌هاي چهره به چهره مي تواند در زمينه فرهنگ سازي در اولويت مسئولان قرار گيرد .
به نظر مي رسد مديريت پسماند و فرهنگ سازي در اين زمينه به شدت مورد نياز است و بايستي مسئولان امر زير ساختهايي را در اين زمينه فراهم کنند تا شهروندان آموزش هاي لازم به تفکيک زباله در مبدا را ياد بگيرند و شبکه هاي جمع آوري زباله توانايي خود را در جدا سازي اين زباله ها افزايش دهند .
از طرفي با جذب سرمايه گذار براي احداث کارخانه تفکيک زباله در استان ها از مشکلات دفن زباله ها کاسته مي شود و شاهد حفظ منابع ملي و محيط زيست و اشتغال زايي بصورت مستقيم و غير مستقيم در اين حوزه خواهيم بود ./ف
اين افزايش برخلاف آنچه تصور مي‌شود چنان اهميتي براي محيط زيست و نظام هاي شهري دارد که به يکي از چالش‌ها و دغدغه‌هاي اصلي مديران شهري در دهه‌هاي اخير تبديل شده است .
امروزه بسياري از کشورها پس از سال‌ها فرهنگ سازي و تلاش پژوهشي در زمينه بازيافت به راه‌هاي استفاده بهينه از زباله دست يافته‌اند و از آن به‌عنوان " طلاي کثيف " ياد مي کنند .
مهدي آزاد مدير سازمان پسماند شهرداري همدان مي گويد: براساس آمار در همدان روزانه 400 تن زباله توليد مي شود و سرانه انباشت زباله به ازاي هر خانوار در همدان بيش از 680 گرم در روز است .
تيزهوش يک فعال محيط زيست مي گويد: زباله خانگي بيشترين سهم ترکيب زباله را به خود اختصاص مي دهد که بالغ بر 70 درصد آن پس مانده هاي غذايي و مواد فساد پذير است و مي توان از آنها کمپوست يا مواد آلي مورد نياز تهيه کرد .
وي مي افزايد : از 30 درصد بقيه حدود 20 درصد قابل بازيافت است ودرواقع فقط 10 درصد زباله هاي توليد شده غيرقابل استفاده است .
کارشناسان معتقدند بدون شک اگر زباله‌‌هاي خانگي تفکيک شوند و مديريت صحيحي در بازيافت آنها اعمال شود، مي توانند بخشي از سرمايه‌‌هاي ملي را بازگردانند .
آقاي رضايي کارشناس محيط زيست مي گويد: از آنجا که کشاورزي در استان همدان جايگاه خاصي دارد، در صورت وجود سرمايه و ايجاد يک کارخانه براي بازيافت زباله مي توان مقدار قابل توجهي از کود مورد نياز کشاورزان را در خود شهر توليد کرد و ازطرف ديگر مانع خروج درآمد بازيافت از استان شد .
خداکرمي کارشناس سازمان مديريت پسماند شهرداري همدان مي گويد : ايجاد کارخانه‌هاي کمپوست، يکي از روش‌هاي بازيافت زباله است که مراحل تفکيک زباله و تبديل شدن به کود آلي را شامل مي‌شود .
بر اين اساس موضوع بازيافت زباله و تبديل آن به انرژي همواره از اولويت‌هاي شهرداران بوده و در همدان نيز مقوله بازيافت چندي است که جدي‌تر از قبل دنبال مي شود .
مدير سازمان پسماند شهرداري همدان مي گويد : در سال 90 ساخت يک کارخانه کمپوست به تصويب سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي کشور رسيد که متاسفانه تا امروز فقط روي کاغذ باقي مانده و اقدام جـدي براي ساخت آن صورت نگرفته است .
مهدي آزاد مي افزايد : احداث اين کارخانه اشتغالزايي بين 70 تا 100 نفر را به دنبال خواهد داشت .
وي مهمترين مشکلات تاخير در عملياتي شدن کارخانه بازيافت زباله را تملک اراضي، جذب سرمايه گذار و تخصيص اعتبارات مي داند و اضافه مي کند : اجراي اين طرح نيازمند اعتبار کلاني است و دراين زمينه حمايت و مساعدت مسئولان مي‌تواند در آغاز عمليات اجرايي مؤثر باشد .
آقاي نايينيان کارشناس پسماند سازمان حفاظت از محيط زيست هم فرهنگ سازي را بسيار مهم مي داند و مي گويد: تفکيک و دفع زباله به طور قطع به تنهايي از عهده بخش عمومي اعم از دولت يا شهرداري‌ها برنمي‌آيد و مردم يعني توليدکنندگان اصلي زباله نيز در اين امر مهم بايد مشارکت داشته باشند .
البته در اين زمينه برخي اقدامات هم انجام شده که کافي به نظر نمي رسد و با مخالفت کارشناسان روبرو بوده است .
مدير عامل سازمان مديريت پسماند شهرداري همدان درباره جمع آوري زباله مي گويد : در همدان حدود 400 چرخي ساماندهي شده است که هرکدام داراي کارت شناسايي هستند و در 2 منطقه همدان فعاليت مي کنند و نيز پنج کانکس مستقر در پنج نقطه شهر همدان زباله هاي قابل بازيافت را از شهروندان تحويل مي گيرد . همچنين 2 خودرو جمع آوري زباله مستقل از پيمانکاران شهرداري در شهر زباله هاي قابل بازيافت را جمع آوري مي کنند .
وي درباره فرهنگ سازي تفکيک زباله هم مي گويد : تاکنون به 32 هزار خانواده در شهر همدان دراين زمينه آموزش داده شده است .
البته قابل ذکر است به علت اينکه در اين زمينه فرهنگ سازي مناسبي صورت نگرفته است بسياري از اين اقدامات از سوي مردم مورد قبول قرار نگرفته و با استقبال سرد آنها مواجه شده است .
محسن احمدي يکي از شهروندان همداني مي گويد : يک بخش اساسي در کار بازيافت زباله حضور مردم است چرا که در طرح بازيافت از مبدا مردم نقش کليدي دارند که اين کار فقط با نصب ظرف تفکيک زباله کافي نيست .
محمدي که يکي از استادان مديريت شهري است نيز با اشاره به اينکه در استان همدان نصب سطل تفکيک زباله در مناطق مختلف شهري تنها گام انجام شده در مديريت پسماند است ، مي افزايد : اجراي اين طرح چند سال پيش در کلان شهرها موثر نبود پس چرا مديران ارشد استان همدان اين طرح شکست خورده را اجرا کردند ؟
فريدوني کارشناس ارتباطات مي گويد : نصب بنر، تبليغات در رسـانـه مـلي، فرهنگسراها و آموزش‌هاي غير مستقيم، نظرسنجي از مردم ، کـارشناسي قوي و آموزش‌هاي چهره به چهره مي تواند در زمينه فرهنگ سازي در اولويت مسئولان قرار گيرد .
به نظر مي رسد مديريت پسماند و فرهنگ سازي در اين زمينه به شدت مورد نياز است و بايستي مسئولان امر زير ساختهايي را در اين زمينه فراهم کنند تا شهروندان آموزش هاي لازم به تفکيک زباله در مبدا را ياد بگيرند و شبکه هاي جمع آوري زباله توانايي خود را در جدا سازي اين زباله ها افزايش دهند .
از طرفي با جذب سرمايه گذار براي احداث کارخانه تفکيک زباله در استان ها از مشکلات دفن زباله ها کاسته مي شود و شاهد حفظ منابع ملي و محيط زيست و اشتغال زايي بصورت مستقيم و غير مستقيم در اين حوزه خواهيم بود ./ف
