امروز در تاریخ؛
از درگذشت «کمال‌الملک» تا ساخت اولین تلسکوپ جهان
درگذشت «کمال‌الملک»، وقوع حماسه خونین پاوه، یادآوری آیت اللَّه «کاشانی» به «مصدق» درباره احتمال وقوع کودتا، ساخت اولین تلسکوپ جهان و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 27 مرداد 1392 خورشیدی برابر با 10 شوال 1434 هجری و 18 آگوست 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
درگذشت «کمال‌الملک» نقاش معروف ایرانی در نیشابور (1319 ش)
درگذشت «کمال‌الملک» نقاش معروف ایرانی در نیشابور (1319 ش)
استاد محمد غفاری، مشهور به کمال‌الملک، در حدود سال 1226 ش در کاشان به دنیا آمد. پس از دیداری که ناصرالدین شاه از مدرسه دارالفنون در سال 1259 ش به عمل آورد، تابلویی از کمال‌الملک توجه شاه قاجار را به خود جلب کرد و از آن پس او را به عنوان نقاش‌باشی مخصوصِ خود به دربار برد. کمال‌الملک سپس برای تکمیل تحصیلات خود راهی اروپا شد و سه سال بعد مظفرالدین شاه در جریان سفر دومش به اروپا، از کمال الملک خواست به ایران باز گردد. کمال‌الملک در مراجعت به ایران با توطئه‌ها و حسادت‌های درباریان روبرو شد و به بهانه زیارت عتبات و در واقع به قصد فرار از محیط مسموم دربار، در سال 1280 ش، بی‌تابانه به کربلا شتافت.
وی پس از چند سال اقامت در کربلا به ایران بازگشت و پس از تاسیس مدرسه صنایع مستظرفه در سال 1290 ش، به تربیت شاگردان هنرمند همت گماشت. از کمال‌الملک آثار هنرمندانه متعددی بر جای مانده که علاوه بر تالار آینه که بزرگترین و پرکارترین اثر اوست، می‌توان از فالگیر بغدادی، عرب خفته و کیمیاگران نام برد. سرانجام، کمال‌الملک، نقاش شهیرِ ایرانی در 27 مرداد سال 1319 ش در 93 سالگی در نیشابور درگذشت و در کنار قبر عطار نیشابوری به خاک سپرده شد.
ارتحال فقیه و اصولی کبیر «آخوند ملاعبدالکریم گزی» (1300 ش)
آخوند ملا عبدالکریم بن مهدی گزی در حدود سال 1223 ش برابر با 1260 ق در خاندانی اهل علم در منطقه گز، یکی از توابع اصفهان به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در اصفهان سپری نمود. وی در نجف از محضر درس عالم مجاهد، حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل استفاده علمی نمود و پس از طی مدارج عالی علمی و اخلاقی به اصفهان بازگشت. آخوند گزی از آن پس در مدرسه نیم‌آورد اصفهان سکنی گزید و در طی سالیان طولانی، دانش آموختگان فراوانی از محفل درس او فیض بردند. وی مدت طولانی، مرجع قضاوت و حکومت شرعیه اصفهان بود و بدون هیچ سستی، همانند یک دادگستری سیار، به حل و فصل مرافعات و منازعات مردم می‌پرداخت. از ایشان آثار متعددی بر جای مانده که تذکرةالقبور در شرح حال افراد مدفون در اصفهان؛ رساله در اصل دین و رساله در صیغِ‌العقود از آن جمله‌اند. آخوند گزی علاوه بر مراتب علمی، گاهی شعر هم می‌سرود و «مهدوی» تخلّص می‌نمود. این فقیه اصولی سرانجام در بیست و هفتم مرداد 1300 ش برابر با سیزدهم ذی‌حجه 1339 ق در هفتاد و هفت سالگی درگذشت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
وقوع حماسه خونین پاوه (1358 ش)
پس از آن که هزاران نفر از عناصر حزب بعث عراق و گروهک‌های ضدانقلاب وابسته به بیگانگان، مانند کومله، فداییان خلق و حزب دموکرات کردستان، در مرداد 1358 ش به شهر پاوه در منطقه کردنشین استان کرمانشاه هجوم آوردند، این شهر را تصرف کرده و دست به جنایت‌های شنیعی زدند. بیمارستان پاوه از جمله مراکزی بود که به اشغال مزدوران درآمده بود. آنان در این بیمارستان 25 نفر از برادران سپاهی مجروح را روی تخت‌ها و پشت بام به طرز فجیعی به شهادت رساندند. این فاجعه خونین با عکس‌العمل شدید امام خمینی (ره) مواجه شد و با فرمان معظمٌ‌له در بیست و هفتم مرداد 1358 ش، نیروهای سپاهی، ارتشی و بسیجی به فرماندهی شهید دکتر چمران به منطقه اعزام شدند. فرمان تاریخی امام برای آزادسازی پاوه چنان روحیه‌ای به پاسداران و سربازان ژاندارمری داد که بدون توجه به زخم‌های خود تمامی سنگرهای ضدانقلاب را از اشغال آنان خارج ساختند. در این میان شهیدچمران پس از یک نبرد سخت و درگیری خونین، همه شهرها، راه‌ها و مواضع استراتژیک منطقه را آزاد کرد و کردستان از این مرحله به سلامتی گذر نمود.
رحلت عالم دینی و فقیه اصولی، آیت اللَّه «بهاءالدین محلاتی» (1360 ش)
آیت‌اللَّه شیخ بهاءالدین محلاتی در سال 1275 ش (1313 ق) در خاندانی اهل علم در نجف اشرف به دنیا آمد. وی در هفت سالگی به همراه پدرش به شیراز رفت و پس از فراگیری مقدمات و ادبیات، در محضر پدرش و آیت‌اللَّه میرزا محمدصادق مجتهد شیرازی، فقه و اصول را آموخت. ایشان همچنین مدتی حکمت الهی را از محضر سیدعلی حکیم کازرونی فرا گرفت و از آن پس برای ادامه تحصیل، عزم نجف اشرف نمود. آیت‌اللَّه محلاتی در حوزه علمیه نجف، به مدت ده سال از محضر عالمان نام‌آوری همچون آقا ضیاءالدین عراقی، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی و میرزای نایینی استفاده کرد تا به درجه رفیع اجتهاد نائل آمد. ایشان در سال 1309 به شیراز بازگشت و از آن پس به مدت بیش از نیم قرن، عهده‌دار تدریس و مرجعیت امور مردم گردید.
آیت‌اللَّه محلاتی تا پایان عمر خویش در ایجاد مؤسسات خیریه کوشا بود و در این مدت، اماکن عام المنفعه متعددی را ایجاد کرد. در کنار فعالیت‌های علمی و اجتماعی ایشان، از آیت‌اللَّه بهاءالدین محلاتی آثار تالیفی نیز بر جای مانده که رهنمای حق، اصول العقاید، خطبات جانسوز و تالیفاتی در فقه و اصول از آن جمله‌اند. این فقیه اصولی سرانجام در بیست و هفتم مرداد 1360 ش برابر با هفدهم شوال 1401 ق در 85 سالگی بدرود حیات گفت و در شیراز مدفون گردید.
یادآوری کتبی آیت اللَّه «کاشانی» به «مصدق» درباره احتمال وقوع کودتا در ایران (1332 ش)
دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر محمدرضا پهلوی، از ماه‌ها قبل از کودتای 28 مرداد 1332، درصدد اجرای نقشه‌ای بود تا صحنه را با یک کودتای ساختگی و با وجهه ملی خالی کند. تا به این ترتیب به صورت یک قهرمان ملی، عنوان گردد. این در حالی بود که عوامل استکبار با کمک ایادی داخلی، قصد کودتا علیه مصدق را نیز در سر می‌پروراندند. آیت‌اللَّه کاشانی که خطر کودتایی با حمایت بیگانه را احساس کرده بود، تلاش زیادی به عمل آورد تا جلوی کودتا را بگیرد تا مصالح مملکت فدای منافع بیگانگان نشود.
با این حال آیت‌اللَّه کاشانی به خاطر مصالح ملی و پرهیز از ایجاد دو دستگی از رودررویی با مصدق اجتناب می‌ورزید تا این که یک روز قبل از وقوع کودتا، ایشان طی نامه‌ای، مصدق را از وقوع کودتای حتمی آگاه کرد؛ اما دکتر مصدق که ملت را پشتیبان همیشگی خود می‌دانست، تنها به فکر خود بود و به قول آیت‌اللَّه کاشانی، این هدف را تعقیب می‌نمود که قهرمانانه زنده بماند. مصدق در نهایت با گسستن از روحانیت و مردم، در اثر کودتای 28 مرداد، نهضت خروشان مردمی در 30 تیر 1331 را به شکست کشاند و از آن پس کشور به مدت 25 سال، در اختیار اجانب، به ویژه آمریکا قرار گرفت.
درگذشت ادیب گرانمایه استاد «سیدمحمدمحیط طباطبایی» (1371 ش)
استاد سیدمحمد طباطبایی متخلص به محیط و مشهور به محیط طباطبایی در سال 1281 ش در زواره اصفهان به دنیا آمد. دروس ابتدایی را در زادگاه خود و اصفهان سپری کرد و در 1302 ش دوره ادبی را در مدرسه دارالفنون تهران به پایان رساند. وی سپس علم حقوق را فرا گرفت و سال‌ها در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌های کشور به تدریس پرداخت. محیط طباطبایی، از سال 1300 ش وارد عرصه مطبوعات گردید و مدیریت برخی از مجلات را به عهده گرفت.
استاد، با زبان‌های عربی، فرانسوی، انگلیسی، پهلوی، خوارزمی، اَوِستایی و سریانی آشنایی داشت و تحقیقاتی در این زمینه‌ها انجام داده است. از استاد محیط طباطبایی بیش از چهل کتاب و دو هزار مقاله و رساله و ششصد خطابه و سخنرانی به جای مانده است که دوران نادر، جغرافیای نو، شرح حال فردوسی و زندگی محمد بن زکریای رازی از جمله کتب اوست. ایشان بارها از طرف محافل علمی مورد تقدیر قرار گرفت و از دانشگاه شهید بهشتی دکترای افتخاری اخذ نمود. سرانجام استاد محیط طباطبایی در 27 مرداد 1371 ش به علت بیماری قلبی در نود سالگی در تهران بدرود حیات گفت و در شهر ری به خاک سپرده شد.
درگذشت استاد نامدار حوزه علمیه قم آیت اللَّه «قدرت اللَّه وجدانی فخر» (1375 ش)
آیت‌اللَّه حاج شیخ قدرت‌اللَّه وجدانی‌فخر در سال 1311 ش در یکی از روستاهای شهر سراب به دنیا آمد. وی در سال 1327 ش به حوزه علیمه قم مهاجرت کرد و پس از پشت سر گذاشتن سطوح عالیه حوزه، در دروس خارج حضرات آیات شیخ عبدالنبی عراقی، سیدمحمد حجت کوه کمره‌ای، سیدحسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد، محمدعلی اراکی و امام خمینی (ره) شرکت جست. معظم له در کنار آموختن، به آموزش معلومات خود به دیگران برآمد و در مدتی نزدیک به چهل سال، هزاران نفر از فرهیختگان و فضلای حوزه را از سرچشمه زلال دانش خویش سیراب نمود.
این فقیه فرزانه که از اکثر مراجع تقلید، اجازات متعدد اجتهادی، روایی و امور حسبیه داشت دارای آثار متعددی بود که: آداب معاشرت در اسلام، اجتهاد در اسلام، الفخریه در فقه در 16 جلد و انوار منطقیه از آن جمله‌اند: سرانجام قلب حق باور آیت‌اللَّه وجدانی فخر در سحرگاه 27 مرداد 1375 ش برابر با اول ربیع‌الثانی 1417 ق در 64 سالگی از تپش باز ایستاد و پس از تشییعی با شکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه (س) مدفون گردید.
رحلت آیت‌اللَّه شیخ «هادی تهرانی» عالم و فقیه مسلمان (1321 ق)
شیخ هادی فرزند مولی محمدامین تهرانی، از بزرگان علمای طراز اول اوایل قرن چهاردهم، عالم به فروع و اصول، جامع معقول و منقول و دارای تالیفات متعدد است. وی مقدمات تحصیل را از علمای تهران و اصفهان فراگرفت. آیت اللَّه تهرانی در نجف اشرف از پرورش یافتگان حوزهٔ درس فاضل ایروانی، میرزا محمد حسن شیرازی، شیخ مرتضی انصاری، شیخ عبدالحسین جَنّات و صاحب روضات الجنات بوده است. آثار گران‌بهای او که حاکی ازمراتب بالای علمی اوست، عبارتند از: اتحادُ الوجود و الماهیه، الاِتقان، الارث، الاستِصحاب، اصالةُالبِرائه، منظومه فی الکلام، التوحید و دائِعُ النبوه فی الاحکام الشرعیه.
درگذشت «میرزا حسین خلیلی» از رهبران مشروطه (1326 ق)
حاج میرزا حسین فرزند حاج میرزا خلیل تهرانی از فقهای شیعه در قرن چهاردهم هجری و از پرورش یافتگان حوزهٔ درس شیخ محمدحسن نجفی صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری بود. ایشان پس از فوت حاج میرزا محمدحسن شیرازی، مرجع تقلید بعضی از مناطق شیعه‌نشین گردید. آیت اللَّه خلیلی از رهبران نهضت مشروطیت در نجف بود که باتشکیل چند انجمن، روحیهٔ مبارزه با استبداد را در ایرانی‌ها تقویت نمود. از ایشان آثار خیریه‌ای بر جای مانده که از آن جمله می‌توان به بنای دو مدرسه در محلهٔ عمارهٔ نجف اشرف اشاره نمود. این عالم بزرگ در روز جمعه دهم شوال 1326 قمری در مسجد سهله وفات یافت و پس از انتقال به نجف اشرف در مقبرهٔ خصوصی خود مدفون گردید.
آغاز قیام تاریخی «مارتین لوتر» علیه مسیحیت کاتولیک (1517 م)
مارتین لوتر، مؤسس فرقه پروتستان در 13 مه 1483 م در آلمان به دنیا آمد. وی پس از فراگیری فلسفه، حقوق، ادبیات و موسیقی، با تاثیر از زمان، استاد علوم مذهبی گردید. وی در سال‌های جوانی به دلیل اختلافات بین مقامات کلیسا آشفته خاطر شد و پس از چندی بر برخی از اعمال ارباب کلیسا ایراد گرفت؛ اما آن‌چه لوتر را بر ضد این اوضاع برانگیخت، اقدام مسئولین کلیسا به فروش رسمی آمرزش‌نامه بود. با قیام لوتر، طلسم تعصب مذهبی و استیلاطلبی صاحبان کلیسا و استبداد کاتولیکی قرون وسطی درهم شکست و مذهبی نو با نام پروتستان شکل گرفت.
لوتر معتقد بود که یگانه چیزی که در مسیحیت معتبر است کتاب مقدس می‌باشد، از این رو، هیچ‌گونه حجیّتی برای مقام پاپ، شوراهای کلیسایی یا آرای ارباب کلیسا و قدّیسان قائل نبود. از دیدگاه پروتستان، هر مسیحی می‌تواند پیام کتاب مقدس را به وجدان شخصی خود دریابد و نجات و رستگاری شخصْ تنها از طریق فیض الهی و در ضمنِ ایمان پدید می‌آید. از جمله ویژگی‌های اخلاق و تفکر پروتستانی، خردگرایی، تاکید بر آزادی فردی، تساهل و مدارا، تکیه بر تولید و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهی دانستن ثروت و پسندیده دانستن آن را می‌توان برشمرد.
ساخت اولین تلسکوپ جهان توسط «گالیله» در ونیز (1609 م)
گالیلو گالیله، منجم و دانشمند معروف ایتالیایی در طول حیات علمی خود، علاوه بر ریاضیات به نجوم و اخترشناسی علاقه‌مند بود. هنگامی که گالیله در دانشگاه ونیز مشغول تدریس بود، خبر اختراع تلسکوپ را شنید و پس از چندی یک هلندی، نمونه‌ای از این تلسکوپ را به ونیز آورد. با اطلاع گالیله از این موضوع، علاقه به اخترشناسی او باعث شد تا شروع به ساختن تلسکوپ کند. وی بیشتر قطعات تلسکوپ را به تنهایی ساخت، حتی عدسی‌های آن را با سنگ، صیقل داد و برای بهره برداری آماده نمود.
با اتمام کارساخت تلسکوپ در 18 اوت 1609 م گالیله آن را متوجهِ آسمان کرد و با دیدگان دقیق و کنجکاوش، در پهنه آسمان فرو رفت. او ستارگان زیادی را دید که تا آن زمان از نظر پنهان مانده بودند. گالیله در طول تحقیقات خود به این واقعیت پی برد که کره ماه سطح کاملاً ناصافی دارد و مانند زمین پوشیده از کوه‌ها و دره‌های عظیم است. این دانشمند ایتالیایی به وسیله تلسکوپ توانست چهار قمر سیاره مشتری و حلقه دور سیاره زحل را نیز کشف نماید و بر دانش بشری اضافه کند. امروزه بشر با تلسکوپ‌های بسیار نیرومند قادر است اجرام آسمانی دور دست را در فضای بیکران رصد کند که این پیشرفت مرهون زحمات دانشمندانی نظیر گالیله است.
ارتحال فقیه و اصولی کبیر «آخوند ملاعبدالکریم گزی» (1300 ش)
آخوند ملا عبدالکریم بن مهدی گزی در حدود سال 1223 ش برابر با 1260 ق در خاندانی اهل علم در منطقه گز، یکی از توابع اصفهان به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در اصفهان سپری نمود. وی در نجف از محضر درس عالم مجاهد، حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل استفاده علمی نمود و پس از طی مدارج عالی علمی و اخلاقی به اصفهان بازگشت. آخوند گزی از آن پس در مدرسه نیم‌آورد اصفهان سکنی گزید و در طی سالیان طولانی، دانش آموختگان فراوانی از محفل درس او فیض بردند. وی مدت طولانی، مرجع قضاوت و حکومت شرعیه اصفهان بود و بدون هیچ سستی، همانند یک دادگستری سیار، به حل و فصل مرافعات و منازعات مردم می‌پرداخت. از ایشان آثار متعددی بر جای مانده که تذکرةالقبور در شرح حال افراد مدفون در اصفهان؛ رساله در اصل دین و رساله در صیغِ‌العقود از آن جمله‌اند. آخوند گزی علاوه بر مراتب علمی، گاهی شعر هم می‌سرود و «مهدوی» تخلّص می‌نمود. این فقیه اصولی سرانجام در بیست و هفتم مرداد 1300 ش برابر با سیزدهم ذی‌حجه 1339 ق در هفتاد و هفت سالگی درگذشت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
وقوع حماسه خونین پاوه (1358 ش)
پس از آن که هزاران نفر از عناصر حزب بعث عراق و گروهک‌های ضدانقلاب وابسته به بیگانگان، مانند کومله، فداییان خلق و حزب دموکرات کردستان، در مرداد 1358 ش به شهر پاوه در منطقه کردنشین استان کرمانشاه هجوم آوردند، این شهر را تصرف کرده و دست به جنایت‌های شنیعی زدند. بیمارستان پاوه از جمله مراکزی بود که به اشغال مزدوران درآمده بود. آنان در این بیمارستان 25 نفر از برادران سپاهی مجروح را روی تخت‌ها و پشت بام به طرز فجیعی به شهادت رساندند. این فاجعه خونین با عکس‌العمل شدید امام خمینی (ره) مواجه شد و با فرمان معظمٌ‌له در بیست و هفتم مرداد 1358 ش، نیروهای سپاهی، ارتشی و بسیجی به فرماندهی شهید دکتر چمران به منطقه اعزام شدند. فرمان تاریخی امام برای آزادسازی پاوه چنان روحیه‌ای به پاسداران و سربازان ژاندارمری داد که بدون توجه به زخم‌های خود تمامی سنگرهای ضدانقلاب را از اشغال آنان خارج ساختند. در این میان شهیدچمران پس از یک نبرد سخت و درگیری خونین، همه شهرها، راه‌ها و مواضع استراتژیک منطقه را آزاد کرد و کردستان از این مرحله به سلامتی گذر نمود.
رحلت عالم دینی و فقیه اصولی، آیت اللَّه «بهاءالدین محلاتی» (1360 ش)
آیت‌اللَّه شیخ بهاءالدین محلاتی در سال 1275 ش (1313 ق) در خاندانی اهل علم در نجف اشرف به دنیا آمد. وی در هفت سالگی به همراه پدرش به شیراز رفت و پس از فراگیری مقدمات و ادبیات، در محضر پدرش و آیت‌اللَّه میرزا محمدصادق مجتهد شیرازی، فقه و اصول را آموخت. ایشان همچنین مدتی حکمت الهی را از محضر سیدعلی حکیم کازرونی فرا گرفت و از آن پس برای ادامه تحصیل، عزم نجف اشرف نمود. آیت‌اللَّه محلاتی در حوزه علمیه نجف، به مدت ده سال از محضر عالمان نام‌آوری همچون آقا ضیاءالدین عراقی، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی و میرزای نایینی استفاده کرد تا به درجه رفیع اجتهاد نائل آمد. ایشان در سال 1309 به شیراز بازگشت و از آن پس به مدت بیش از نیم قرن، عهده‌دار تدریس و مرجعیت امور مردم گردید.
آیت‌اللَّه محلاتی تا پایان عمر خویش در ایجاد مؤسسات خیریه کوشا بود و در این مدت، اماکن عام المنفعه متعددی را ایجاد کرد. در کنار فعالیت‌های علمی و اجتماعی ایشان، از آیت‌اللَّه بهاءالدین محلاتی آثار تالیفی نیز بر جای مانده که رهنمای حق، اصول العقاید، خطبات جانسوز و تالیفاتی در فقه و اصول از آن جمله‌اند. این فقیه اصولی سرانجام در بیست و هفتم مرداد 1360 ش برابر با هفدهم شوال 1401 ق در 85 سالگی بدرود حیات گفت و در شیراز مدفون گردید.
یادآوری کتبی آیت اللَّه «کاشانی» به «مصدق» درباره احتمال وقوع کودتا در ایران (1332 ش)
دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر محمدرضا پهلوی، از ماه‌ها قبل از کودتای 28 مرداد 1332، درصدد اجرای نقشه‌ای بود تا صحنه را با یک کودتای ساختگی و با وجهه ملی خالی کند. تا به این ترتیب به صورت یک قهرمان ملی، عنوان گردد. این در حالی بود که عوامل استکبار با کمک ایادی داخلی، قصد کودتا علیه مصدق را نیز در سر می‌پروراندند. آیت‌اللَّه کاشانی که خطر کودتایی با حمایت بیگانه را احساس کرده بود، تلاش زیادی به عمل آورد تا جلوی کودتا را بگیرد تا مصالح مملکت فدای منافع بیگانگان نشود.
درگذشت ادیب گرانمایه استاد «سیدمحمدمحیط طباطبایی» (1371 ش)
استاد سیدمحمد طباطبایی متخلص به محیط و مشهور به محیط طباطبایی در سال 1281 ش در زواره اصفهان به دنیا آمد. دروس ابتدایی را در زادگاه خود و اصفهان سپری کرد و در 1302 ش دوره ادبی را در مدرسه دارالفنون تهران به پایان رساند. وی سپس علم حقوق را فرا گرفت و سال‌ها در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌های کشور به تدریس پرداخت. محیط طباطبایی، از سال 1300 ش وارد عرصه مطبوعات گردید و مدیریت برخی از مجلات را به عهده گرفت.
استاد، با زبان‌های عربی، فرانسوی، انگلیسی، پهلوی، خوارزمی، اَوِستایی و سریانی آشنایی داشت و تحقیقاتی در این زمینه‌ها انجام داده است. از استاد محیط طباطبایی بیش از چهل کتاب و دو هزار مقاله و رساله و ششصد خطابه و سخنرانی به جای مانده است که دوران نادر، جغرافیای نو، شرح حال فردوسی و زندگی محمد بن زکریای رازی از جمله کتب اوست. ایشان بارها از طرف محافل علمی مورد تقدیر قرار گرفت و از دانشگاه شهید بهشتی دکترای افتخاری اخذ نمود. سرانجام استاد محیط طباطبایی در 27 مرداد 1371 ش به علت بیماری قلبی در نود سالگی در تهران بدرود حیات گفت و در شهر ری به خاک سپرده شد.
درگذشت استاد نامدار حوزه علمیه قم آیت اللَّه «قدرت اللَّه وجدانی فخر» (1375 ش)
آیت‌اللَّه حاج شیخ قدرت‌اللَّه وجدانی‌فخر در سال 1311 ش در یکی از روستاهای شهر سراب به دنیا آمد. وی در سال 1327 ش به حوزه علیمه قم مهاجرت کرد و پس از پشت سر گذاشتن سطوح عالیه حوزه، در دروس خارج حضرات آیات شیخ عبدالنبی عراقی، سیدمحمد حجت کوه کمره‌ای، سیدحسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد، محمدعلی اراکی و امام خمینی (ره) شرکت جست. معظم له در کنار آموختن، به آموزش معلومات خود به دیگران برآمد و در مدتی نزدیک به چهل سال، هزاران نفر از فرهیختگان و فضلای حوزه را از سرچشمه زلال دانش خویش سیراب نمود.
این فقیه فرزانه که از اکثر مراجع تقلید، اجازات متعدد اجتهادی، روایی و امور حسبیه داشت دارای آثار متعددی بود که: آداب معاشرت در اسلام، اجتهاد در اسلام، الفخریه در فقه در 16 جلد و انوار منطقیه از آن جمله‌اند: سرانجام قلب حق باور آیت‌اللَّه وجدانی فخر در سحرگاه 27 مرداد 1375 ش برابر با اول ربیع‌الثانی 1417 ق در 64 سالگی از تپش باز ایستاد و پس از تشییعی با شکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه (س) مدفون گردید.
رحلت آیت‌اللَّه شیخ «هادی تهرانی» عالم و فقیه مسلمان (1321 ق)
شیخ هادی فرزند مولی محمدامین تهرانی، از بزرگان علمای طراز اول اوایل قرن چهاردهم، عالم به فروع و اصول، جامع معقول و منقول و دارای تالیفات متعدد است. وی مقدمات تحصیل را از علمای تهران و اصفهان فراگرفت. آیت اللَّه تهرانی در نجف اشرف از پرورش یافتگان حوزهٔ درس فاضل ایروانی، میرزا محمد حسن شیرازی، شیخ مرتضی انصاری، شیخ عبدالحسین جَنّات و صاحب روضات الجنات بوده است. آثار گران‌بهای او که حاکی ازمراتب بالای علمی اوست، عبارتند از: اتحادُ الوجود و الماهیه، الاِتقان، الارث، الاستِصحاب، اصالةُالبِرائه، منظومه فی الکلام، التوحید و دائِعُ النبوه فی الاحکام الشرعیه.
درگذشت «میرزا حسین خلیلی» از رهبران مشروطه (1326 ق)
حاج میرزا حسین فرزند حاج میرزا خلیل تهرانی از فقهای شیعه در قرن چهاردهم هجری و از پرورش یافتگان حوزهٔ درس شیخ محمدحسن نجفی صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری بود. ایشان پس از فوت حاج میرزا محمدحسن شیرازی، مرجع تقلید بعضی از مناطق شیعه‌نشین گردید. آیت اللَّه خلیلی از رهبران نهضت مشروطیت در نجف بود که باتشکیل چند انجمن، روحیهٔ مبارزه با استبداد را در ایرانی‌ها تقویت نمود. از ایشان آثار خیریه‌ای بر جای مانده که از آن جمله می‌توان به بنای دو مدرسه در محلهٔ عمارهٔ نجف اشرف اشاره نمود. این عالم بزرگ در روز جمعه دهم شوال 1326 قمری در مسجد سهله وفات یافت و پس از انتقال به نجف اشرف در مقبرهٔ خصوصی خود مدفون گردید.
آغاز قیام تاریخی «مارتین لوتر» علیه مسیحیت کاتولیک (1517 م)
مارتین لوتر، مؤسس فرقه پروتستان در 13 مه 1483 م در آلمان به دنیا آمد. وی پس از فراگیری فلسفه، حقوق، ادبیات و موسیقی، با تاثیر از زمان، استاد علوم مذهبی گردید. وی در سال‌های جوانی به دلیل اختلافات بین مقامات کلیسا آشفته خاطر شد و پس از چندی بر برخی از اعمال ارباب کلیسا ایراد گرفت؛ اما آن‌چه لوتر را بر ضد این اوضاع برانگیخت، اقدام مسئولین کلیسا به فروش رسمی آمرزش‌نامه بود. با قیام لوتر، طلسم تعصب مذهبی و استیلاطلبی صاحبان کلیسا و استبداد کاتولیکی قرون وسطی درهم شکست و مذهبی نو با نام پروتستان شکل گرفت.
لوتر معتقد بود که یگانه چیزی که در مسیحیت معتبر است کتاب مقدس می‌باشد، از این رو، هیچ‌گونه حجیّتی برای مقام پاپ، شوراهای کلیسایی یا آرای ارباب کلیسا و قدّیسان قائل نبود. از دیدگاه پروتستان، هر مسیحی می‌تواند پیام کتاب مقدس را به وجدان شخصی خود دریابد و نجات و رستگاری شخصْ تنها از طریق فیض الهی و در ضمنِ ایمان پدید می‌آید. از جمله ویژگی‌های اخلاق و تفکر پروتستانی، خردگرایی، تاکید بر آزادی فردی، تساهل و مدارا، تکیه بر تولید و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهی دانستن ثروت و پسندیده دانستن آن را می‌توان برشمرد.
ساخت اولین تلسکوپ جهان توسط «گالیله» در ونیز (1609 م)
گالیلو گالیله، منجم و دانشمند معروف ایتالیایی در طول حیات علمی خود، علاوه بر ریاضیات به نجوم و اخترشناسی علاقه‌مند بود. هنگامی که گالیله در دانشگاه ونیز مشغول تدریس بود، خبر اختراع تلسکوپ را شنید و پس از چندی یک هلندی، نمونه‌ای از این تلسکوپ را به ونیز آورد. با اطلاع گالیله از این موضوع، علاقه به اخترشناسی او باعث شد تا شروع به ساختن تلسکوپ کند. وی بیشتر قطعات تلسکوپ را به تنهایی ساخت، حتی عدسی‌های آن را با سنگ، صیقل داد و برای بهره برداری آماده نمود.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
