حجت‌الاسلام قرباني در گفتگوي تفصيلي با باشگاه خبرنگاران:
عفو زندانيان، نشان از رافت اسلامي در کنار قاطعيت در اعمال مجازات دارد
قاضي ديوان عالي كشور در خصوص نکات مثبت عفو زندانيان، گفت: جمهوري اسلامي ايران با عفو زندانيان نشان مي‌دهد در عين اينكه در مجازات قاطع است اما اصراري بر ماندن مجرمين در زندان تا پايان مدت محكوميت ندارد و هر زمان احساس كند در اين افراد تغيير ايجاد شده آنها را عفو مي‌كند.
به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، عفو و گذشت همواره مورد توصيه موكد در دين مبين اسلام بوده و رافت اسلامي از نکات برجسته در حکومت پيامبر(ص) و شيوه قضاوت اميرالمومنين(ع) بوده است. فردي که مرتکب جرم مي‌شود در عين حال که بايد مجازاتي عادلانه را تحمل کند اما بايد همواره راه بازگشتي داشته باشد تا بتواند با اميد به گذشت حاکم اسلامي به آغوش خانواده و جامعه باز گردد. اما عفو مجرمان مي‌تواند تاثير فراواني در کاهش درد و رنج خانواده‌هايي که سرپرست آنها در زندان به سر مي‌برند داشته باشد، چرا که در واقع خانواده مجرمين نيز با زنداني شدن آنها مجازات مي‌شوند که عفو آن دسته از مجرمان که به واقع از کرده خود پشيمان‌اند هم آثار تربيتي براي زندانيان و هم برکات فراوان براي خانواده‌هاي آنان دارد. هرسال به مناسبت اعياد تعدادي از زندانيان مورد عفو مقام معظم رهبري قرار مي‌گيرند به طوري که امسال نيز به مناسبت عيد فطر تعدادي از زندانيان مورد عفو قرار گرفته‌اند و تاکنون بیش از 8 هزار نفر از زندانیان آزاد شده و بیش از 10 هزار نفر تخفیف مجازات گرفته‌اند. "حجت‌الاسلام موسي قرباني" قاضي ديوان عالي كشور، در گفتگويي تفصيلي به ابعاد مثبت عفو زندانيان پرداخته است که در ادامه مي‌خوانيم:
باشگاه خبرنگاران: اين عفو چه آثار تربيتي بر زندانيان آزاد شده دارد و چگونه مي‌تواند در بازگشت و تغيير رفتار آنان ايفاي نقش کند؟
حجت‌الاسلام قرباني: ااين عفو بر خود زندانيان نيز موثر است به طوري كه فرد زنداني مي‌داند به خاطر عفو است كه از اعمال مجازات نجات يافته و اگر قرار باشد مجددا به اين راه بازگردد به چنگال عدالت گرفتار مي‌شود.
باشگاه خبرنگاران: آيا اين عفو مشروط بوده و در صورت تکرار جرم مدت مجازات بخشيده شده به مجازات جديد اضافه مي‌شود؟
حجت‌الاسلام قرباني: اگر چه اين عفو به صورت مشروط نيست و در صورت انجام تخلف جديد مجازات قبلي اعمال نخواهد شد اما با توجه به سابقه كيفري اين متهم و همچنين عفوي كه شامل آن شده است اين بار دادگاه مجازات شديد‌تري را نسبت به آنها تعيين مي‌كند.
باشگاه خبرنگاران: عفو زندانيان چه آثاري را براي خانواده مجرمان به دنبال خواهد داشت؟
حجت‌الاسلام قرباني: خانواده مجرمان هم از يك سو خوشحال هستند كه نان‌آور و يا يكي از اعضاي خانواده مورد عفو قرار گرفته است و از سوي ديگر بايد مراقبت بيشتري انجام دهند تا راه بازگشت به جرم و گناه را مسدود كنند، چرا كه مسائل مالي، دوستان ناباب سابق و حتي وسوسه شياطين ممكن است آنها را به اين راه ترغيب كند.
باشگاه خبرنگاران: از ديگر نکات مثبت عفو زندانيان چيست؟
حجت‌الاسلام قرباني: جمهوري اسلامي با عفو زندانيان نشان مي‌دهد در عين اينكه در مجازات قاطع است اما اصراري بر ماندن مجرمين در زندان تا پايان مدت محكوميت ندارد و هر زمان احساس كند در اين افراد تغيير ايجاد شده آنها را مشمول عفو كرده و با اين كار هم اعمال جديت در مجازات و هم رأفت الهي مدنظر قانون‌گذاران و مسئولان جمهوري اسلامي قرار دارد.
باشگاه خبرنگاران: آيا اين عفوها تنها به زندانيان خاصي که شرايط آنها احراض شده تعلق مي‌گيرد و يا آنکه مواردي هم وجود داشته که به مناسبت اعياد کليه زندانيان مورد عفو قرارگيرند؟
حجت‌الاسلام قرباني: پيش از اين عفو را به دو صورت انجام مي‌دادند عفو عمومي و ديگري عفو موردي. مورد اول يك عفو كلي بود و به نوعي تخفيف مجازات محسوب مي‌شد كه همه زندانيان را در برداشت كه البته طي سال‌هاي اخير اين مطلب توسط مقام معظم رهبري محدود شد.
باشگاه خبرنگاران: علت محدود کردن اين نوع عفوها چه بوده است؟
حجت‌الاسلام قرباني: اين مسئله امري منطقي است چرا كه قاضي تشخيص داده متهم مدت معيني را در زندان باشد و تا توبه واقعي وي احراز نشود نبايد اين عفو اعمال شود. سابق بر اين عمدتا عفوها به صورت عمومي بود كه امكان داشت فردي كه به حبس ابد محكوم شده است ظرف سه سال آزاد شود به طوري كه در سال اول حبس ابد به 15 سال كاهش يافته، سال بعد به 10 سال و در سال سوم آزاد شود كه در واقع پس از سه سال مجازات او به پايان مي‌رسيد كه اين شيوه اشكالات بسياري داشت.
باشگاه خبرنگاران : همان طور که اشاره کرديد عفو موردي نوع دوم عفو است، در مورد آن توضيح بيشتري دهيد؟
حجت‌الاسلام قرباني: در اين نوع عفو اسم كساني كه سازمان زندانها يا اداره عفو و بخشودگي قوه قضاييه پرونده آنها را بررسي كرده‌اند با مشخصات در ليست نوبت عفو قرار مي‌گيرد تا به مقام معظم رهبري ارائه شده و با موافقت ايشان عفو تنها در خصوص اين افراد اعمال مي‌شود.
باشگاه خبرنگاران: به دو نوع عفو عمومي و عفو موردي که پيش از اين وجود داشت اشاره کرديد، آيا نوع ديگري از عفو نيز وجود دارد؟
حجت‌الاسلام قرباني: بله، علاوه بر اين دو نوع عفو، نوع سومي هم در قانون يعني قانون اصلاح شده مجازات اسلامي سال 92 اضافه شده است که طبق آن قاضي مي‌تواند متهم را عفو كند اما در دو مورد قبلي مقام معظم رهبري محكومين را عفو مي‌كنند.
باشگاه خبرنگاران: عفو متهمان که توسط قاضي صورت مي‌گيرد، چه شرايطي دارد و در چه حالتي قاضي مي‌تواند متهمي را عفو کند؟
حجت‌الاسلام قرباني: در قانون جديد مجازات اسلامي، به قاضي اين اختيار داده شده تا در صورتي كه حين بررسي پرونده به اين نتيجه رسيد كه متهم پشيمان شده و توبه كرده به طوري كه امكان بازگشت او به جرم وجود ندارد و از سوي ديگر احتمال بدآموزي براي اين متهم به واسطه زنداني شدن وجود داشته باشد قاضي مي‌تواند وي را عفو كند.
باشگاه خبرنگاران: آيا انواع مختلف عفو شامل متهماني که مرتکب قتل شده‌اند نيز مي‌شود؟
حجت‌الاسلام قرباني: خير، عفو شامل اين افراد و مواردي که حق‌الناس است، نمي‌شود و علاوه بر آن افرادي كه جرايم شديد مثل كلاهبرداري و اختلاس مرتكب شده‌اند شامل عفو نمي‌شوند. با توجه به آنكه قتل عمد هم مجازات قصاص و هم محكوميت زندان دارد و از آنجا كه حكومت نمي‌تواند دخالتي در مسئله قصاص داشته باشد چنانچه اولياء دم از حق قصاص خود بگذرند مدت حبس محكومين مي‌تواند مورد عفو قرار گيرد.
انتهاي پيام/
باشگاه خبرنگاران: با توجه به عفو اخير زندانيان توسط مقام معظم رهبري از آثار مثبت اين مساله بفرماييد؟
حجت‌الاسلام قرباني: اگر عفوي که صورت مي‌گيرد براساس بررسي‌هاي جدي قوه قضاييه و سازمان زندانها باشد، علاوه بر آنكه برخود زنداني تاثير دارد روي ديگر زندانيان نيز تاثيرگذار است. اگر اين افراد كساني باشند كه ندامت در عملكردشان احراز شده باشد، ساير زندانيان نيز خواهند فهميد چنانچه در رويه خود تغيير ايجاد كرده و بتوانند پشيماني خود را اثبات كنند در ليست عفو قرار خواهند گرفت.
حجت‌الاسلام قرباني: اگر عفوي که صورت مي‌گيرد براساس بررسي‌هاي جدي قوه قضاييه و سازمان زندانها باشد، علاوه بر آنكه برخود زنداني تاثير دارد روي ديگر زندانيان نيز تاثيرگذار است. اگر اين افراد كساني باشند كه ندامت در عملكردشان احراز شده باشد، ساير زندانيان نيز خواهند فهميد چنانچه در رويه خود تغيير ايجاد كرده و بتوانند پشيماني خود را اثبات كنند در ليست عفو قرار خواهند گرفت.
باشگاه خبرنگاران: اين عفو چه آثار تربيتي بر زندانيان آزاد شده دارد و چگونه مي‌تواند در بازگشت و تغيير رفتار آنان ايفاي نقش کند؟
حجت‌الاسلام قرباني: ااين عفو بر خود زندانيان نيز موثر است به طوري كه فرد زنداني مي‌داند به خاطر عفو است كه از اعمال مجازات نجات يافته و اگر قرار باشد مجددا به اين راه بازگردد به چنگال عدالت گرفتار مي‌شود.
باشگاه خبرنگاران: آيا اين عفو مشروط بوده و در صورت تکرار جرم مدت مجازات بخشيده شده به مجازات جديد اضافه مي‌شود؟
حجت‌الاسلام قرباني: اگر چه اين عفو به صورت مشروط نيست و در صورت انجام تخلف جديد مجازات قبلي اعمال نخواهد شد اما با توجه به سابقه كيفري اين متهم و همچنين عفوي كه شامل آن شده است اين بار دادگاه مجازات شديد‌تري را نسبت به آنها تعيين مي‌كند.
باشگاه خبرنگاران: عفو زندانيان چه آثاري را براي خانواده مجرمان به دنبال خواهد داشت؟
حجت‌الاسلام قرباني: خانواده مجرمان هم از يك سو خوشحال هستند كه نان‌آور و يا يكي از اعضاي خانواده مورد عفو قرار گرفته است و از سوي ديگر بايد مراقبت بيشتري انجام دهند تا راه بازگشت به جرم و گناه را مسدود كنند، چرا كه مسائل مالي، دوستان ناباب سابق و حتي وسوسه شياطين ممكن است آنها را به اين راه ترغيب كند.
باشگاه خبرنگاران: از ديگر نکات مثبت عفو زندانيان چيست؟
حجت‌الاسلام قرباني: جمهوري اسلامي با عفو زندانيان نشان مي‌دهد در عين اينكه در مجازات قاطع است اما اصراري بر ماندن مجرمين در زندان تا پايان مدت محكوميت ندارد و هر زمان احساس كند در اين افراد تغيير ايجاد شده آنها را مشمول عفو كرده و با اين كار هم اعمال جديت در مجازات و هم رأفت الهي مدنظر قانون‌گذاران و مسئولان جمهوري اسلامي قرار دارد.
باشگاه خبرنگاران: آيا اين عفوها تنها به زندانيان خاصي که شرايط آنها احراض شده تعلق مي‌گيرد و يا آنکه مواردي هم وجود داشته که به مناسبت اعياد کليه زندانيان مورد عفو قرارگيرند؟
حجت‌الاسلام قرباني: پيش از اين عفو را به دو صورت انجام مي‌دادند عفو عمومي و ديگري عفو موردي. مورد اول يك عفو كلي بود و به نوعي تخفيف مجازات محسوب مي‌شد كه همه زندانيان را در برداشت كه البته طي سال‌هاي اخير اين مطلب توسط مقام معظم رهبري محدود شد.
باشگاه خبرنگاران: علت محدود کردن اين نوع عفوها چه بوده است؟
حجت‌الاسلام قرباني: اين مسئله امري منطقي است چرا كه قاضي تشخيص داده متهم مدت معيني را در زندان باشد و تا توبه واقعي وي احراز نشود نبايد اين عفو اعمال شود. سابق بر اين عمدتا عفوها به صورت عمومي بود كه امكان داشت فردي كه به حبس ابد محكوم شده است ظرف سه سال آزاد شود به طوري كه در سال اول حبس ابد به 15 سال كاهش يافته، سال بعد به 10 سال و در سال سوم آزاد شود كه در واقع پس از سه سال مجازات او به پايان مي‌رسيد كه اين شيوه اشكالات بسياري داشت.
باشگاه خبرنگاران : همان طور که اشاره کرديد عفو موردي نوع دوم عفو است، در مورد آن توضيح بيشتري دهيد؟
حجت‌الاسلام قرباني: در اين نوع عفو اسم كساني كه سازمان زندانها يا اداره عفو و بخشودگي قوه قضاييه پرونده آنها را بررسي كرده‌اند با مشخصات در ليست نوبت عفو قرار مي‌گيرد تا به مقام معظم رهبري ارائه شده و با موافقت ايشان عفو تنها در خصوص اين افراد اعمال مي‌شود.
باشگاه خبرنگاران: به دو نوع عفو عمومي و عفو موردي که پيش از اين وجود داشت اشاره کرديد، آيا نوع ديگري از عفو نيز وجود دارد؟
حجت‌الاسلام قرباني: بله، علاوه بر اين دو نوع عفو، نوع سومي هم در قانون يعني قانون اصلاح شده مجازات اسلامي سال 92 اضافه شده است که طبق آن قاضي مي‌تواند متهم را عفو كند اما در دو مورد قبلي مقام معظم رهبري محكومين را عفو مي‌كنند.
باشگاه خبرنگاران: عفو متهمان که توسط قاضي صورت مي‌گيرد، چه شرايطي دارد و در چه حالتي قاضي مي‌تواند متهمي را عفو کند؟
حجت‌الاسلام قرباني: در قانون جديد مجازات اسلامي، به قاضي اين اختيار داده شده تا در صورتي كه حين بررسي پرونده به اين نتيجه رسيد كه متهم پشيمان شده و توبه كرده به طوري كه امكان بازگشت او به جرم وجود ندارد و از سوي ديگر احتمال بدآموزي براي اين متهم به واسطه زنداني شدن وجود داشته باشد قاضي مي‌تواند وي را عفو كند.
باشگاه خبرنگاران: آيا انواع مختلف عفو شامل متهماني که مرتکب قتل شده‌اند نيز مي‌شود؟
حجت‌الاسلام قرباني: خير، عفو شامل اين افراد و مواردي که حق‌الناس است، نمي‌شود و علاوه بر آن افرادي كه جرايم شديد مثل كلاهبرداري و اختلاس مرتكب شده‌اند شامل عفو نمي‌شوند. با توجه به آنكه قتل عمد هم مجازات قصاص و هم محكوميت زندان دارد و از آنجا كه حكومت نمي‌تواند دخالتي در مسئله قصاص داشته باشد چنانچه اولياء دم از حق قصاص خود بگذرند مدت حبس محكومين مي‌تواند مورد عفو قرار گيرد.
انتهاي پيام/
