به گزارش گروه استانها باشگاه خبرنگاران مصرف گرایی ورشکستگی فکری و فرهنگی را در دل یک جامعه رقم می زند و در عرصه های اقتصادی و روانی بزرگترین خسارت را بر پیکره یک نظام وارد می آورد بنابراین ضروری است با ترویج فرهنگ اعتدال‌گرایی مانع توسعه الگوی مصرف وارداتی شد.   

بسیاری از کارشناسان و جامعه شناسان اعتقاد دارند مصرف گرایی پدیده ای است که با چشم و هم چشمی ارتباط مستقیم دارد و فرد را حلقه به گوش فرهنگ های بیگانه و غیر اصیل می کند و گاه او را تا مرز جنون و دیوانگی به پیش می برد و برای مقابله با این امر حرکت بر روی خط اعتدال اصلی اساسی است.

روی آوردن مردم به مصرف بیش از حد نیاز شاید تهاجمی است که از سوی جوامع غربی برای به چالش کشیدن فرهنگ های اصیل و وطنی به کارگرفته شده تا جوان امروز هر چه بیشتر در نبود تبلیغات اساسی و پایه ای در فرهنگ های بیگانه غرق شود اما آنچه امروزه در دنیا به مرز بحران رسیده این است که طبقه مصرف کننده به سرعت در حال رشد است.

ورود آزاد کالاهای مصرفی و وارداتی

افزایش سریع تعداد خودروها و خرید پی در پی لوازم لوکس خانگی از نمادهای یک زندگی مدرن و پر مصرف است که شاید علت این معضل بیش از اینکه به تهاجم فرهنگی مربوط باشد به نحوه سیاست گذاری و ورود آزاد کالاهای مصرفی و وارداتی نیز ارتباط داشته باشد.  

 یکی از کارشناسان حوزه اقتصاد می گوید: امروز وظیفه همه مسئولان است تا با ممانعت از چشم و هم چشمی‌ های بی سرانجام مسیر زندگی را به سمت و سوی اعتدال و میانه روی سوق دهند و با فرهنگ سازی صحیح راه را برای ترویج فرهنگ خودی باز کنند چرا که گسترش افسارگسیخته فرهنگ مصرف گرایی نخستین ضربه را به تولید داخلی می زند.    

محمود ستوده می افزاید: امروزه بیشتر خانواده ها درآمدی محدود دارند اما با برگزیدن الگوی مصرف نادرست، سرپرست خانواده را به رنج می افکنند و تولید کننده داخلی را زمین گیر می کنند.

شکستن کمر تولیدکنندگان داخلی

وی معتقد است گسترش پدیده مصرف گرایی موجب شده تا این روزها خانواده ها در خرید کالاهای برند و مارک دار از یکدیگر سبقت بگیرند و در این میان با بی توجهی نسبت به کالای داخلی راه را برای خرید تولیدات خارجی باز کرده و کمر تولید کننده داخلی را بشکنند.  

این کارشناس اقتصادی تصریح می کند: ولخرجی های بی حساب و کتاب موجب می شود بسیاری از خانواده ها به کالاهای خارجی که تازه به بازار آمده روی خوش نشان دهند و این وسایل را جایگزین کالای قدیمی کنند در صورتی که ممکن است آن وسیله خارجی به اصطلاح لوکس کارکرد خوبی نداشته باشد و بعد از مدتی کوتاه خراب شود بنابراین این امر به همان پدیده مصرف گرایی باز می گردد.

وی ادامه می دهد: مصرف گرایی علیرغم آسیب زدن به تولید کننده داخلی پیامدهای غیرقابل جبران دیگری همچون کاهش توان مالی و نداشتن پس انداز را نیز در پی دارد.  

ستوده یادآور می شود: در حال حاضر حجم بسیاری از کالاهای مصرفی افراد جامعه را اجناس غیرضروری در برمی گیرد بنابراین باید با تغییر الگوی مصرف راه را بر تبلیغات افسارگسیخته و بی محتوا بست.

وی تاکید می کند: دامنه تبلیغات کالاهای مصرفی غیر ضروری از دیوار شهر تا اتوبوس های عمومی را در برگرفته و بی شک این نوع از تبلیغات بی اساس و غیراصولی نخستین دستاوردی که به دنبال دارد مصرف زدگی و تجمل گرایی است.

وی می گوید: شکاف طبقاتی، تجمل گرایی و کاهش بنیه مالی خانواده ها بر اثر خرید لوازم غیرضروری گاه باعث از هم پاشیدگی کانون خانواده ها نیز می شود و بسیاری از زوج های جوان به دلیل نداشتن یک کالاهای غیر اساسی و چشم و هم چشمی کارشان به طلاق می کشد و این آسیب جامعه را به قهقرا و سقوط فکری و فرهنگی دچار می کند.

یک جامعه شناس نیز در این رابطه می گوید: مصرف گرایی جامعه را با بحران و گم گشتگی فرهنگی مواجه می کند و به مرور زمان باعث می شود افراد برای گذاشتن کلاس بیشتر به مدگرایی روی بیاورند و در این مسیر غرق و از فرهنگ و اصالت خود بیگانه شوند.

علی پروانه با تاکید بر اینکه روی آوردن به مصرف‌گرایی مانع بزرگی برای توسعه یک جامعه است، می افزاید: این معضل روز به روز شکاف طبقاتی را افزایش می دهد چرا که هر مقدار مصرف کننده خرید بیشتری انجام دهد به این مقوله به عنوان یک کار روزمره عادت می کند و دچار آزمندی و طمع‌ورزی می شود.  

مصرف‌زدگی جامعه را به سمت الگوی مصرف وارداتی سوق می دهد

وی معتقد است، مصرف‌زدگی جامعه را به ‌سمت و سوی گسترش الگوی مصرف وارداتی سوق می دهد و آفت و آسیبی بزرگ برای یک جامعه در حال توسعه محسوب می شود.

این جامعه شناس بیان می کند: با رواج یافتن فرهنگ مصرفی هزینه ها و مخارج زندگی افزایش می یابد و افراد بدون توجه به قدرت خرید به تهیه کالاهای غیرضروری و زندگی قسطی متوسل شوند.

وی با تاکید بر اینکه سالهاست کشتی فرهنگ در گرداب تجدد گرایی غرق شده است می گوید: ماراتن خرید کالاهای گوناگون دیر یا زود جامعه را به ورشکستگی فکری و فرهنگی دچار می کند چرا که در حال حاضر با تامل در کالاهایی که مردم برای تهیه آن بی تابی می کنند می توان دریافت که این کالاها بود و نبودشان تأثیر چندانی بر زندگی نمی گذارد و برخی از این کالاها پس از خرید یک بار هم مورد استفاده قرار نمی گیرد.

تقویت ارزش‌های اخلاقی راهکاری برای اصلاح الگوی مصرف

پروانه تصریح می کند: بی تردید عواملی مانند  تبلیغات متعدد و گوناگون و وجود فروشگاهای زنجیره ای بر افزایش میزان مصرف گرایی تاثیر می گذارد و در این راستا می توان با احیاء فرهنگ پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، تقویت ارزش‌های اخلاقی، پرهیز از روحیه تجمّل‌گرایی و اجرای عدالت اقتصادی در مسیر اصلاح الگوی مصرف و مقابله با آسیب مصرف گرایی گام برداشت./ش