قبل خرید تلویزیون سه‌بعدی این مطلب را بخوانید
همه فناوری‌های سه‌بعدی زیر چتر دو فناوری قرار می‌گیرند که شامل فناوری انفعالی سه‌بعدی (passive 3D) و فناوری پویای سه‌بعدی (active 3D) هستند.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،در بازار امروز سه‌بعدی چند تکنیک سه‌بعدی‌سازی هستند که زیر مجموعه فناوری انفعالی قرار می‌گیرند. موضوعاتی که در اینجا مورد توجه ما است، سیستم‌هایی هستند که به صورت گسترده در بازی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و از قابلیت تطبیق‌پذیری بیشتری برخوردارند.
از جمله آنها سیستم ایجاد پلاریزه‌کردن (polarization) است که از یک مجموعه عینک ارزان قیمت با فیلترهای پلاریزه بهره می‌برد. صفحه‌نمایش‌هایی که این نوع برجسته‌بینی را مورد پشتیبانی قرار می‌دهند، به فیلترهایی مجهزند که با پلاریزاسیون در جهت مخالف، لنز هر چشمی عینک را قادر می‌سازد تا تصویر صحیح را دریافت کند. ما در اینجا قصد داریم تا این دو فناوری عمده سه‌بعدی را با هم مقایسه کرده و مزایا و معایب‌شان را برای شما شرح دهیم.
1ـ فناوری 3بعدی انفعالی
برجسته‌بینی سه‌بعدی قرار است مدت‌ها در خدمت بشر بماند. در مراحل اولیه نتایج استفاده از آن ناامید‌کننده بود، اما به مرور کیفیتش آنچنان بهبود یافت که توانست به منازل راه یابد. امروزه از رایانه‌ها گرفته تا تلفن‌های همراه، در هر اکوسیستمی حداقل چند مدل گجت یافت می‌شود که هر یک به شکلی نگارشی از برجسته‌بینی را مورد پشتیبانی قرار می‌دهند. همین مسأله باعث می‌شود کاربران علاقه‌مند شوند که تفاوت بین فناوری‌های سه‌بعدی موجود را بدانند. شاید این مطلب بتواند به شما کمک کند که کدام سیستم سه‌بعدی برای شما بهتر است تا روی آن هزینه کرده وآن را به پیکر بندی رایانه دسکتاپ مخصوص بازیتان اضافه کنید.
سیستم‌های سه‌بعدی انفعالی نسبت به سیستم‌های سه‌بعدی پویا تفکیک‌پذیری (رزولوشن) پایین‌تری دارند چون در هر لحظه شیشه پلاریزه هر چشمی عینک سه‌بعدی جلوی نیمی از خطوط تشکیل دهنده تصویر را به ازای هر چشم (تحت راستای محور Y) می‌گیرد. بدین ترتیب شما تنها 540 خط از یک تصویر استاندارد 1080p را به ازای هر چشم مشاهده می‌کنید. برای تصاویر 720p رزولوشن به ازای هر چشم حتی از 360 خط تصویر نیز کمتر است. البته این موضوع اصلا توسط کاربر حس نمی‌شود و تفکیک‌پذیری تصاویر آنقدر زیاد و روشن هست که تجربه مشابهی به شما ببخشد.
ـ این نوع برجسته‌بینی هیچ مشکلی با نرخ اسکن تصویر ندارد و به همان خوبی روی صفحه‌نمایش‌های 60 هرتزی کار می‌کند که روی صفحه‌نمایش‌های گرانقیمت 120 هرتزی عمل می‌نماید.
ـ سیستم‌های سه‌بعدی انفعالی با ارزانترین قیمت قابل تولید هستند و به همین علت بسیار ارزان هم فروخته می‌شوند. تطبیق‌پذیری آنها با تعداد زیادی از سیستم‌ها از کنسول‌های مستقل بازی گرفته تا رایانه‌ها نیز به آسانی صورت می‌گیرد.
ـ روشنی تصویر نیز در سیستم سه‌بعدی انفعالی مقدار نوری که هر چشم دریافت می‌کند را به خاطر فیلترهای به کار برده شده تنها مقدار ناچیزی کاهش می‌دهند، که تجربه بصری بسیار راحتی را به آن می‌بخشد.
ـ صفحه‌نمایش‌های انفعالی رایانه‌های دسکتاپ همه انواع خروجی‌های تصویری از DVI تکی گرفته تا HDMI و درگاه اتصال DisplayPort را مورد استفاده قرار می‌دهند. بیشتر صفحه‌نمایش‌های انفعالی به صورت محلی از پخش کننده‌های بلو ـ ری و کنسول‌های بازی مجهز به HDMI نگارش 3/1 و بالاتر از آن پشتیبانی به عمل می‌آورند.
ـ عینک‌های سه‌بعدی انفعالی بسیار ارزان بوده و نیاز به مواظبت و نگهداری ندارند. این عینک‌ها به آسانی در هر جا قابل دسترس بوده و برندهای مختلف آنها بین سیستم‌هایی که فناوری انفعالی را به کارمی‌برند، قابل جایگزینی و استفاده هستند.
2ـ فناوری 3بعدی پویا
استفاده از سیستم سه‌بعدی پویا (active 3D) تنها یک راه دارد و آن هم استفاده از عینک‌های شاتر (shutter glasses) است. این عینک‌ها به منظور ایجاد عمق در تصویر در فواصل زمانی مشخص از پخش تصویر جلوگیری به عمل می‌آورند (زمانبندی آن متناسب با صفحه‌نمایش است).
صفحه‌نمایش‌ها و به تبع آنها عینک ها، نیازمند برخورداری از نرخ بالای تازه سازی تصویر و همچنین نرخ اسکن بالا هستند تا ادراک صحیحی از تصویر سه‌بعدی را برای کاربر ایجاد کنند. در مورد تلویزیون، 100 هرتز یا حدود آن قابل قبول است. اما برای بازی حداقل به 120 هرتز یا بیش از آن نیاز داریم تا 60 هرتز به ازای هر چشم را تامین کند.
ـ فناوری سه‌بعدی پویا به علت این‌که در هر لحظه تفکیک‌پذیری کاملی از تصویری را که مشاهده می‌کنید به چشم شما ارائه می‌دهد، در کل از کیفیت تصویر بهتری برخوردار است. بنابراین در تئوری جزئیات در سیستم سه‌بعدی پویا نسبت به سیستم انفعالی بهتر به نظر می‌رسد. موضوعی که در عمل تفاوتی را ایجاد نمی‌کند. در عمل سیستم پویا به دلیل روشن و خاموش شدن‌های مداوم تصویر باعث ایجاد سردرد و گیجی می‌شوند. بخصوص اگر تنظیم بین عینک و صفحه‌نمایش بخوبی انجام نشده باشد.
ـ قیمت سیستم سه‌بعدی پویا به صورت قابل ملاحظه‌ای گرانتر از رقیب انفعالی‌اش است. اجزای الکترونیکی که برای تقویت نرخ تازه سازی تصویر صفحه‌نمایش‌ها لازم است به همراه گرانی عینک‌های شاتر، سیستم پویا را در مقایسه با سه‌بعدی انفعالی، بسیار گرانقیمت و البته سنگین‌تر کرده است. موضوعی که باعث خستگی سروگردن در درازمدت می‌شود.
ـ از آنجا که روی هر لنز به طور متناوب از نمایش تصویر جلوگیری می‌شود، سیستم‌های سه‌بعدی پویا، تصاویر تیره‌تری را نمایش می‌دهند. به همین منظور فناوری‌هایی نظیر تقویت نور به کار برده می‌شود تا به تعدیل این تیرگی کمک کند. با این حال تنها صفحه‌نمایش‌های معدودی در بازار داریم که چنین سیستم‌هایی را مورد پشتیبانی قرار می‌دهند.
ـ فناوری سه‌بعدی پویا روی رایانه‌های دسکتاپ نیازمند پهنای باند بسیار قوی است. به همین دلیل اتصال‌پذیری با انشعاب دوبل (dual-link DVI) تنها گزینه قابل انتخاب پیش رو است. در نتیجه در سیستم سه‌بعدی پویا از آن آسایش استفاده از HDMI و DisplayPort که در سه‌بعدی انفعالی امکانپذیر است، هیچ خبری نیست.
ـ همچنین صفحه‌نمایش‌ها به یک ساطع‌کننده درونی یا مجزا نیاز دارند. این عینک‌ها نیاز به باتری قابل شارژ نیز دارند که هر 12 تا 15 ساعت باید شارژشان کنید.
از جمله آنها سیستم ایجاد پلاریزه‌کردن (polarization) است که از یک مجموعه عینک ارزان قیمت با فیلترهای پلاریزه بهره می‌برد. صفحه‌نمایش‌هایی که این نوع برجسته‌بینی را مورد پشتیبانی قرار می‌دهند، به فیلترهایی مجهزند که با پلاریزاسیون در جهت مخالف، لنز هر چشمی عینک را قادر می‌سازد تا تصویر صحیح را دریافت کند. ما در اینجا قصد داریم تا این دو فناوری عمده سه‌بعدی را با هم مقایسه کرده و مزایا و معایب‌شان را برای شما شرح دهیم.
1ـ فناوری 3بعدی انفعالی
برجسته‌بینی سه‌بعدی قرار است مدت‌ها در خدمت بشر بماند. در مراحل اولیه نتایج استفاده از آن ناامید‌کننده بود، اما به مرور کیفیتش آنچنان بهبود یافت که توانست به منازل راه یابد. امروزه از رایانه‌ها گرفته تا تلفن‌های همراه، در هر اکوسیستمی حداقل چند مدل گجت یافت می‌شود که هر یک به شکلی نگارشی از برجسته‌بینی را مورد پشتیبانی قرار می‌دهند. همین مسأله باعث می‌شود کاربران علاقه‌مند شوند که تفاوت بین فناوری‌های سه‌بعدی موجود را بدانند. شاید این مطلب بتواند به شما کمک کند که کدام سیستم سه‌بعدی برای شما بهتر است تا روی آن هزینه کرده وآن را به پیکر بندی رایانه دسکتاپ مخصوص بازیتان اضافه کنید.
سیستم‌های سه‌بعدی انفعالی نسبت به سیستم‌های سه‌بعدی پویا تفکیک‌پذیری (رزولوشن) پایین‌تری دارند چون در هر لحظه شیشه پلاریزه هر چشمی عینک سه‌بعدی جلوی نیمی از خطوط تشکیل دهنده تصویر را به ازای هر چشم (تحت راستای محور Y) می‌گیرد. بدین ترتیب شما تنها 540 خط از یک تصویر استاندارد 1080p را به ازای هر چشم مشاهده می‌کنید. برای تصاویر 720p رزولوشن به ازای هر چشم حتی از 360 خط تصویر نیز کمتر است. البته این موضوع اصلا توسط کاربر حس نمی‌شود و تفکیک‌پذیری تصاویر آنقدر زیاد و روشن هست که تجربه مشابهی به شما ببخشد.
ـ این نوع برجسته‌بینی هیچ مشکلی با نرخ اسکن تصویر ندارد و به همان خوبی روی صفحه‌نمایش‌های 60 هرتزی کار می‌کند که روی صفحه‌نمایش‌های گرانقیمت 120 هرتزی عمل می‌نماید.
ـ سیستم‌های سه‌بعدی انفعالی با ارزانترین قیمت قابل تولید هستند و به همین علت بسیار ارزان هم فروخته می‌شوند. تطبیق‌پذیری آنها با تعداد زیادی از سیستم‌ها از کنسول‌های مستقل بازی گرفته تا رایانه‌ها نیز به آسانی صورت می‌گیرد.
ـ روشنی تصویر نیز در سیستم سه‌بعدی انفعالی مقدار نوری که هر چشم دریافت می‌کند را به خاطر فیلترهای به کار برده شده تنها مقدار ناچیزی کاهش می‌دهند، که تجربه بصری بسیار راحتی را به آن می‌بخشد.
ـ صفحه‌نمایش‌های انفعالی رایانه‌های دسکتاپ همه انواع خروجی‌های تصویری از DVI تکی گرفته تا HDMI و درگاه اتصال DisplayPort را مورد استفاده قرار می‌دهند. بیشتر صفحه‌نمایش‌های انفعالی به صورت محلی از پخش کننده‌های بلو ـ ری و کنسول‌های بازی مجهز به HDMI نگارش 3/1 و بالاتر از آن پشتیبانی به عمل می‌آورند.
ـ عینک‌های سه‌بعدی انفعالی بسیار ارزان بوده و نیاز به مواظبت و نگهداری ندارند. این عینک‌ها به آسانی در هر جا قابل دسترس بوده و برندهای مختلف آنها بین سیستم‌هایی که فناوری انفعالی را به کارمی‌برند، قابل جایگزینی و استفاده هستند.
2ـ فناوری 3بعدی پویا
استفاده از سیستم سه‌بعدی پویا (active 3D) تنها یک راه دارد و آن هم استفاده از عینک‌های شاتر (shutter glasses) است. این عینک‌ها به منظور ایجاد عمق در تصویر در فواصل زمانی مشخص از پخش تصویر جلوگیری به عمل می‌آورند (زمانبندی آن متناسب با صفحه‌نمایش است).
صفحه‌نمایش‌ها و به تبع آنها عینک ها، نیازمند برخورداری از نرخ بالای تازه سازی تصویر و همچنین نرخ اسکن بالا هستند تا ادراک صحیحی از تصویر سه‌بعدی را برای کاربر ایجاد کنند. در مورد تلویزیون، 100 هرتز یا حدود آن قابل قبول است. اما برای بازی حداقل به 120 هرتز یا بیش از آن نیاز داریم تا 60 هرتز به ازای هر چشم را تامین کند.
ـ فناوری سه‌بعدی پویا به علت این‌که در هر لحظه تفکیک‌پذیری کاملی از تصویری را که مشاهده می‌کنید به چشم شما ارائه می‌دهد، در کل از کیفیت تصویر بهتری برخوردار است. بنابراین در تئوری جزئیات در سیستم سه‌بعدی پویا نسبت به سیستم انفعالی بهتر به نظر می‌رسد. موضوعی که در عمل تفاوتی را ایجاد نمی‌کند. در عمل سیستم پویا به دلیل روشن و خاموش شدن‌های مداوم تصویر باعث ایجاد سردرد و گیجی می‌شوند. بخصوص اگر تنظیم بین عینک و صفحه‌نمایش بخوبی انجام نشده باشد.
ـ قیمت سیستم سه‌بعدی پویا به صورت قابل ملاحظه‌ای گرانتر از رقیب انفعالی‌اش است. اجزای الکترونیکی که برای تقویت نرخ تازه سازی تصویر صفحه‌نمایش‌ها لازم است به همراه گرانی عینک‌های شاتر، سیستم پویا را در مقایسه با سه‌بعدی انفعالی، بسیار گرانقیمت و البته سنگین‌تر کرده است. موضوعی که باعث خستگی سروگردن در درازمدت می‌شود.
ـ از آنجا که روی هر لنز به طور متناوب از نمایش تصویر جلوگیری می‌شود، سیستم‌های سه‌بعدی پویا، تصاویر تیره‌تری را نمایش می‌دهند. به همین منظور فناوری‌هایی نظیر تقویت نور به کار برده می‌شود تا به تعدیل این تیرگی کمک کند. با این حال تنها صفحه‌نمایش‌های معدودی در بازار داریم که چنین سیستم‌هایی را مورد پشتیبانی قرار می‌دهند.
ـ فناوری سه‌بعدی پویا روی رایانه‌های دسکتاپ نیازمند پهنای باند بسیار قوی است. به همین دلیل اتصال‌پذیری با انشعاب دوبل (dual-link DVI) تنها گزینه قابل انتخاب پیش رو است. در نتیجه در سیستم سه‌بعدی پویا از آن آسایش استفاده از HDMI و DisplayPort که در سه‌بعدی انفعالی امکانپذیر است، هیچ خبری نیست.
ـ همچنین صفحه‌نمایش‌ها به یک ساطع‌کننده درونی یا مجزا نیاز دارند. این عینک‌ها نیاز به باتری قابل شارژ نیز دارند که هر 12 تا 15 ساعت باید شارژشان کنید.
