به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، در راه خروجى مدينه به سمت مكه، در فاصله هشت كيلومترى مسجد النبى در جنوب مدينه; سه كيلومتر پس از مسجد قبا، منطقه ذوالحليفه است كه مسجد شجره يا ميقات يا ذوالحليفه در آنجا قرار دارد.



مسجد شجره در محلى واقع شده كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در وقت رفتن به مكه، در زير درخت سمره نماز خوانده و به همين مناسبت، آن را مسجد شجره مى نامند. افزون بر آن، رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در جريان سفر سال ششم هجرت كه منتهى به امضاى معاهده حديبيه شد، در همين جا مُحْرم گرديد. در سال هفتم جهت عمرة القضاء و همچنين در سال دهم هجرى براى انجام حَجّة الوداع در آنجا مُحرم شدند. طبيعى است اهميت اين مكان از لحاظ دينى مسلّم بوده و به دليل استفاده دائم مردم از آن، همواره مورد توجه بوده است.

در قرون گذشته اين منطقه به نام «بئر على» يا «آبار على» خوانده مى شد. بنا به روايتى از حضرت صادق(عليه السلام)، اين ناحيه به اقطاع، به امام على(عليه السلام) واگذار گرديد. به همين جهت، چاه هاى آن نيز كه متعلق به آن حضرت بود، به نام آبار على شناخته شده است.

مسجد شجره در قرن هشتم دچار خرابى شد، اما همچنان مورد استفاده بود. گويا در بناى اوليه، شبستان و صحن داشته، اما در قرون هشتم و نهم تنها ديوارى گرد آن بوده است. اين مسجد در دوره عثمانى در سال 1058 قمرى، به دست يكى از هنديان مسلمان بازسازى گرديد و مناره اى براى آن ساختند.

آخرين بازسازى مسجد در روزگار فهد صورت گرفت، منطقه بسيار وسيعى به مسجد و امكانات جانبى مانند پاركينگ اختصاص يافته است، به طورى كه جمعاً مساحت آن نود هزار متر مربع مى شود. مساحت خود مسجد حدود 26000 متر مربع است. مسجد شجره، يكى از زيباترين معمارى ها را در ميان مساجد بازسازى شده مدينه منوره دارد.