طی آبان‌ماه سال جاری تهرانی‌ها ۲۱ روز هوای قابل قبول، هشت روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز هوای ناسالم ثبت شد. بهترین کیفیت هوا ۱۶ آبان ماه با شاخص ۵۷ بود. آلوده‌ترین روز با شاخص ۱۵۲ در روز ۲۷ آبان به ثبت رسید. آلاینده شاخص این ماه ذرات معلق کمتر ۲.۵ میکرون بود.

آبان‌ماه سال گذشته کیفیت هوا درمجموع ۱۶ روز در شرایط قابل قبول، ۱۳ روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در شرایط ناسالم ثبت شد. ۲۴ آبان با شاخص ۱۵۱، آلوده‌ترین روز از منظر آلاینده ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون بود.

وضعیت هوای تهران در دومین ماه پاییز ۱۴۰۱ به‌گونه‌ای بود که ۱۹ روز در شرایط قابل قبول و ۱۱ روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت. آلاینده شاخص هوای آبان‌ماه سال ۱۴۰۱ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود. کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون عدد ۶۷ و بیشینه آن عدد ۱۴۳ را نشان می‌دهد.

وضعیت آلودگی هوای تهران طی سال ۹۷ تا ۱۴۰۰

آمار شرکت کنترل کیفیت هوا تهران نشان می‌دهد کیفیت هوای تهران طی آبان‌ماه سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ تعداد روز‌های آلوده بیشتری را داشت چراکه کیفیت هوای تهران طی آبان سال گذشته ۱۷ روز در وضعیت قابل قبول و ۱۳ روز ناسالم در شرایط برای گروه‌های حساس قرار داشت. آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون علت آلودگی هوا طی ۲۹ روز آلوده آبان‌ماه این سال بود و تنها یک روز آلاینده شاخص، دی‌اکسید گوگرد بود.

آبان‌ماه سال ۹۹ نیز آلاینده شاخص هوای تهران ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود. به‌طور کلی هوا در آبان‌ماه این سال ۲۰ روز در شرایط قابل قبول و ۱۰روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت.

طی دومین ماه پاییز سال ۹۸ تهرانی‌ها ۱۹ روز هوای قابل قبول و ۱۱ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تنفس کردند. آلاینده شاخص دراین بازه زمانی ۳۰ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود.

آبان‌ماه سال ۹۷ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، در تمامی روز‌های این ماه آلاینده شاخص بود. در این ماه تهرانی‌ها چهار روز هوای پاک، ۲۲ روز هوای قابل قبول و چهار روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تنفس کردند.

ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون چیست؟

بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون (PM ۲.۵) آلاینده شاخص هوای تهران در روز‌های سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر دو و نیم میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایند‌های صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب خودرو‌های دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایند‌های صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودرو‌ها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

 شاخص کیفیت هوا چیست؟

شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا قابل قبول، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.

گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد، اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.

در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.