آغاز محرم الحرام، تشکیل و آغاز به کار نیروی دریایی ایران، رحلت آیت اللَّه العظمی «سید عبداللَّه شیرازی»، افتتاح اولین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز ۱۴ آبان ۱۳۹۲ خورشیدی برابر با اول محرم الحرام ۱۴۳۵ هجری و ۵ نوامبر ۲۰۱۳ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است: آغاز سال هجری قمری گاهشماری هجری قمری، گاهشماری براساس چرخش ماه است که توسط مسلمانان و نیز در بسیاری از کشورهای اسلامی به عنوان سالنمای مذهبی یا در مواردی سالنمای مدنی استفاده میشود. از این سالنمای در بسیاری از آیینهای اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماههای حرام، و عزاداری استفاده میشود. در زمان خلافت عمر بن خطاب خلیفه دوم مسلمین به توصیه علی بن ابیطالب هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه مبدأ این تقویم قرار گرفت و مدون شد.
مبدأ گاهشماری هجری قمری مانند گاهشماری هجری خورشیدی، سال هجرت پیامبر اسلام، محمد، سال ۶۲۲ میلادی از مکه به مدینه میباشد. آغاز هجرت پیامبر اسلام از مکه روز دوشنبه (۱ ربیعالاول/ ۲۴ شهریور سال ۱ هجری) برابر با ۱۳ سپتامبر ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولیانی) و ۱۶ سپتامبر ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) و ورود پیامبر به مدینه روز ۸ ربیعالاول همان سال میباشد. سرآغاز گاهشماری هجری قمری روز جمعه «۱ محرم سال ۱ هجری قمری» (۲۷ تیر سال ۱ هجری شمسی) برابر با ۱۶ ژوئیه ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولیانی) و ۱۹ ژوئیه ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) است.
اشغال قسمتی از مناطق جنوبی ایران از سوی آلمان در جریان جنگ جهانی اول (۱۲۹۳ ش) با آغاز جنگ جهانی اول و تاثیرگذاری بر همه کشورهای جهان، به ویژه ایران، به لحاظ قرار گرفتن در کنار دولتهای روس و امپراتوری عثمانی که از طرفهای درگیر جنگ بود، اوضاع داخلی به هم ریخت. در این میان، ایران که بیطرفی خود را اعلام کرده بود از شمال مورد تهاجم روسها واقع گردید و عثمانی نیز از شمال غربی به خاک ایران تجاوز کرد و این دو بر سر تصرف آذربایجان در خاک ایران به جنگ پرداختند. همچنین دولت انگلستان با چند فروند کشتی، جنوب ایران را مورد تجاوز قرار داد و کشمکش زیادی روی داد. سفارت آلمان هم برای حفظ منافع اتباع خود در ایران، قوه مقاومتی تشکیل داد و عدهای از مردم را به طرفداری از خود بسیج نمود. چندی بعد هم قوای آلمان وارد ایران شدند و به جان مردم افتادند. این اوضاع و تجاوزات مکرر، جز قحطی و قتل و غارت مردم ایران، ارمغانی نیاورد و خسارات فراوانی برجای نهاد.
تشکیل و آغاز به کار نیروی دریایی ایران (۱۳۱۱ ش) در دوران قاجاریه تا زمان ناصرالدینشاه، توجهی به توسعه نیروی دریایی نشد. ناصرالدین شاه به منظور توسعه نیروی دریایی، موفق به خرید یک کشتی ۶۵۰ تنی مجهز به چهار اراده توپ کروپ از آلمان گردید که نام آن را پرسپولیس گذارد. همچنین کشتی کوچک دیگری نیز به نام شوش برای تردد و حفظ امنیت کارون خریداری شد. در زمان مظفرالدینشاه نیز چند کشتی کوچک (ازجمله کشتی مظفری) به این ناوگان افزوده شد. ولی طی سالهای بعدی و بدلیل مشکلات داخلی ایران (مشروطیت و پس از آن کودتای سوم اسفند) همه این کشتیها با بیتوجهی مواجه و در نتیجه به تدریج در خور سلطانی نزدیک بوشهر به آب فرو رفته و غرق شدند. به دلیل افزایش منافع انگلستان در خلیج فارس و ایران، ایران سالها مورد تحریم غیر علنی کشورهای اروپایی در برابر فروش اسلحه و ازجمله کشتیهای جنگی قرار گرفت. در سالهای ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲، رضا شاه تصمیم به تجدید ناوگان جنگی دریایی گرفت و ماموریت خرید مخفیانه را به پرنس ارفع سپرد. نامبرده با زیرکی موفق گردید تا تعدادی ناو و کشتی و یدک کش از ایتالیا خریداری نموده و مقدمات آموزش افسران ایرانی در ایتالیا را فراهم آورد. مرکز نیروی دریایی ایران خرمشهر بود و در همین محل بود که پادگان، فرماندهی، مخازن و اداره بندر قرار داشت.
رحلت آیت اللَّه العظمی «سید عبداللَّه شیرازی» زعیم حوزهٔ علمیهٔ مشهد (۱۴۰۵ق) آیتاللَّه سیدعبداللَّه شیرازی در سال ۱۳۰۹ ق در بیت علم و فضیلت در شیراز به دنیا آمد. ایشان در ۲۱ سالگی به همراه پدر بزرگوار خود به دلیل مبارزات ضد استعماری انگلیس به مدت شش ماه از شیراز تبعید شد و پس از بازگشت، به تحصیل و تدریس ادامه داد. وی سپس به مدت سیزده سال در نجف اقامت گزید و پس از اخذ اجتهاد به شیراز بازگشت. آیتاللّه شیرازی در مسیر مخالفت با حکومت رضاخان متحمل سختیهای فراوانی گردید. از اینرو مخفیانه راهی نجف شد و این اقامت، چهل سال به طول انجامید.
ده سال پایانی عمر معظمٌ له در مشهد گذشت و حضور ایشان، حوزهٔ این شهر را رونقی دوباره بخشید. آیتاللَّه شیرازی همچنین در نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی همواره پشتیبانی خود را اعلام داشته و در آگاه سازی افکار مردم مشهد، نقش مهی ایفا نمود. از آیتاللَّه شیرازی آثار و بناهای فراوانی به جای مانده که تاسیس مدارس، کتابخانهها، مساجد و... در شهرهای مختلف از آن جملهاند. همچنین عُمدَةُالوسایل، الامامَةُ و الشیعَه و ذخیرةُ الصّالحین از جمله کتب این عالم آگاه میباشند.
کشف خاصیت ضد پرتو توسط دکتر «فرامرز آشوری» محقق ایرانی (۱۳۶۹ ش) دکتر فرامرز آشوری با درجه فوق دکترا در رشته داروسازی و بیوشیمی، پس از چهارده سال تحقیق مستمر موفق شد خاصیت ضدپرتو را در برخی از مواد طبیعی کشف کند و دارویی تازه تهیه نماید. این دارو برای درمان ضایعات ناشی از پرتوهای یونساز از جمله ضایعات عمومی، عروق، مسمومیت کبدی، بیماری قند و ضایعات بینایی استفاده میشود و بدن انسان را در برابر پرتوهای آسیبرسان، مقاوم میسازد.
سقوط کابینه عوام فریب «جعفر شریف امامی» (۱۳۵۷ ش) پس
از کشتار بیرحمانه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ در میدان شهدای تهران که به کشته و
زخمی شدن هزاران نفر انجامید، اوضاع کشور رو به وخامت گذاشت و به تشنج
بیشتر کشیده شد. همچنین در سیزدهم آبان ۵۷ سالروز تبعید حضرت امام،
دانشآموزان و دانشجویان با تجمع در دانشگاه تهران قصد رفتن به بیت
آیتاللَّه طالقانی را داشتند که با هجوم پلیس و نیروهای نظامی، صدها نفر
کشته و زخمی شدند. این دو کشتار خونین در هفتاد روز صدارتِ دولتِ به اصطلاح
آشتی ملی شریف امامی، باعث خشم مردم تهران گردید که در تظاهرات خود، ۴۰۰
شعبه از بانکها را به آتش کشیدند. در این اوضاع بحرانی، شاه، جعفر شریف
امامی را از صدارت برکنار کرد و دولت نظامی ارتشبد ازهاری را تشکیل داد.
راهپیماییهای بزرگ از جمله در روز عید فطر ۱۳۵۷، گسترش اعتراضات و اعتصاب
عمومی در سراسر کشور، مهاجرت امام از نجف به پاریس، حوادث خونبار ۱۷ شهریور
و ۱۳ آبان ۵۷ در کنار اقدامات تسکینی بیاثر دولت نظیر تغییر عوام فریبانه
تاریخ کشور از شاهنشاهی به شمسی و انحلال حزب ستمشاهی رستاخیز، برخی از
رویدادهای مهم دوران صدارت شریف امامی بود.
ارتحال آیت اللَّه «سیدابوالحسن رفیعی قزوینی» (۱۳۹۵ ق) آیتاللَّه میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی در سال ۱۳۱۰ ق در قزوین به دنیا آمد و دروس حوزوی را در قزوین و سپس در تهران گذراند. پس از ورود آیتاللَّه حائری یزدی به قم، به این شهر عزیمت کرد و به تدریس و تالیف پرداخت. میرزای قزوینی پس از اخذ درجهٔ اجتهاد راهی قزوین گردید و حوزهٔ آن دیار را احیاء کرد. وی از افراد نادری بود که علوم عقلی و نقلی را به خوبی فرا گرفته و مدارج عالی کمال را پیمود. علامه سیدابوالحسن قزوینی سرانجام پس از سالها مجاهدت، در ۸۵ سالگی به لقاءاللَّه پیوست و در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
افتتاح اولین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران (۱۳۶۶ش) اولین
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در روز چهاردهم آبان ۱۳۶۶ ش با حضور
آیتاللَّه خامنهای رییس جمهور وقت جمهور اسلامی ایران و جمعی از
شخصیتهای مملکتی و ادبی کشور افتتاح شد و تا بیست و سوم آبان ادامه یافت.
در اولین نمایشگاه کتاب تهران، ۱۹۶ مؤسسه و ناشر خارجی از ۳۲ کشورمختلف
شرکت داشته و در حدود شانزده هزار عنوان کتاب عرضه شده بود. همچنین بیش از
هشت هزار عنوان کتاب، مربوط به ۲۱۵ ناشر داخلی بود که در معرض دید پانصد
هزار بازدید کننده از این نمایشگاه قرار گرفت.
نمایشگاه بین المللی کتاب
تهران از آن پس همه ساله برگزار میگردد و هجدهمین دوره آن در تهران در
اردیبهشت ۱۳۸۴ برپاشد. در این دوره بیش از ۱۹۰۰ ناشر داخلی و خارجی، پنجاه
هزار عنوان از کتابهای خود را به نمایش گذاشتند. همچنین در کنار نمایشگاه
کتاب، نمایشگاه سالانه مطبوعات کشور و نمایشگاه آثار معلمان مؤلف نیز برپا
بود.
رحلت فقیه بزرگوار «میرزا جعفر قزوینی» (۱۲۹۷ ق) ابوهادی جعفر بن سیدمهدی بن حسن حسینی، از علمای امامیهٔ خاندان آلقزوینی و شاعری ماهر و ادیبی لغوی است که در «حِلِّه» در عراق سکونت داشته و دارای ریاست مذهبی بوده است. این عالم گرانقدر نزد پدر خود و شیخ انصاری و فاضل ایروانی به مدارج عالی علمی دست یافت و سپس به تدریس و تالیف مشغول شد. کتاب اشراقات در منطق و تلویحات در اصول فقه از تالیفات میرزاجعفر قزوینی میباشند. میرزاجعفر قزوینی در حله وفات یافت و در نجف اشرف دفن گردید.
ساخت تلویزیون اولیه توسط «پل نیپْکو» مبتکر امریکایی (۱۹۰۷م) سابقه ساخت تلویزیون به اواخر نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی باز میگردد و تا اوایل قرن بیستم، گامهای بعدی در این مسیر برداشته شد. ساخت رادیو و طریقه ارسال اصوات باعث شد تا نوآوران و دانشمندان بتوانند دستگاه انتقال تصویر را نیز طراحی نمایند. پل نیپکو، مبتکر امریکایی یکی از این اندیشمندان بود که با انجام تعمیراتی در دستگاه انتقال تصویر، توانست روش نمایش پیدرپی عکسها را کشف کند و همزمان صدا را منتقل نماید. بل نیپکو این دستگاه را در پنجم نوامبر ۱۹۰۷م به صورت کامل عرضه کرد و با ارسال موفقیتآمیز صدا و تصویر از آن، تلویزیونهای اولیه شکل گرفت. در واقع، پلنیپکو با تبدیل عکس به امواج، به عنوان یکی از مخترعین اصلی تلویزیون شناخته شد. از این پس دیگر مبتکرانْ، کار پل نیپکو را ادامه دادند تا اینکه جان بیرْدْ، در سال ۱۹۲۶م تلویزیون کامل را ارائه نمود و راه را برای ساخت تلویزیونهای رنگی، سه بعدی و پیشرفت در این زمینه آماده ساخت.
پایان جنگ «صدساعته» میان مصر و رژیم صهیونیستی (۱۹۵۶م) در تاریخ ۲۶ ژوئیه ۱۹۵۶م، جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر، کانال سوئز را که از دهههای پایانی قرن نوزدهم در مالکیت یک شرکت انگلیسی و فرانسوی بود، ملی اعلام کرد و به دنبال آن، نیروهای مصر اداره کانال را بر عهده گرفتند. این امر با عکسالعمل شدید رژیم صهیونیستی و دولت فرانسه و انگلستان روبرو شد. ازاین رو، پس از برگزاری نشستی مشترک، تصمیم به حمله به خاک مصر گرفتند. با تجاوز نیروهای نژادپرست صهیونیستی به شبه جزیره سینا در ۲۹ اکتبر ۱۹۵۶م و حمله چتربازان انگلیسی و فرانسوی به منطقه کانال سوئز در دو روز بعد از آن، جنگ کانال سوئز آغاز شد. نیروهای متجاوز، سرانجام تحت فشار امریکا به تصمیمات سازمان ملل گردن نهادند و عملیات نظامی را که به جنگ سوئز و جنگ صد ساعته نیز شهرت یافت، در پنجم نوامبر ۱۹۵۶م متوقف کردند. پس از آن، نیروهای حافظ صلح ملل متحد از نیمه نوامبر ۱۹۵۶م در طول کانال سوئز مستقر شدند و عملیات تخلیه قوای متجاوز از خاک مصر تا روز ۲۲ دسامبر پایان یافت.
درگذشت «آلکسیس کارِل» پزشک برجسته فرانسوی (۱۹۴۴م) آلِکْسیسْ
کارلْ، جراح و زیستشناس معروف فرانسوی در ۲۸ ژوئن ۱۸۷۳م در پاریس به دنیا
آمد. کارل در سال ۱۹۱۲م به دلیل تکنیک خاص بخیه زدن رگهای خونی به اخذ
جایزه نوبل در رشته طب و فیزیولوژی نایل آمد. کارل در جریان جنگ جهانی اول
مادهای ضدعفونی کننده ساخت که در جلوگیری از عفونت زخمهای مجروحان، تاثیر
فوق العادهای داشت. وی در سال ۱۹۳۰م طرحی برای ساخت تلمبهای ارائه داد
که در برابر میکروبها مقاومت داشته باشد و همین تلمبه است که اکنون از آن
به عنوان قلب مصنوعی تعبیر میکنند.
همچنین زنده نگهداشتن قلب و کلْیه
جانوران به وسیله جریان خون مصنوعی از دیگر کارهای دکتر کارل است. وی
نظریات خود را در کتابی به نام بشر موجود ناشناخته، گردآورد و در آن با
مفهوم دموکراسی مغرب زمین مخالفت کرد. آلکسیس کارل به هنگام اشغال فرانسه
توسط ارتش آلمان نازی به خدمت در حکومت ویشی وابسته به آلمان پرداخت و با
بازپسگیری فرانسه توسط متفقینْ از کار برکنار شد، ولی قبل از آنکه به جرم
همکاری با دشمن در معرض محاکمه قرار گیرد، در پنجم نوامبر ۱۹۴۴م در ۷۱
سالگی درگذشت.