۳۵ سال شکوفایی عشق و امید در رگ بیماران؛
از رسیدن به شاخص اهدای خون ۱۰۰ درصد داوطلبانه تا خودکفایی در تولید داروهای مشتق از پلاسما
در سالروز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نگاهی به دستاوردهای سازمان انتقال خون ایران حکایت از رشد شاخص اهدای خون داوطلبانه و خودکفایی در تولید داروهای مشتق از پلاسما از جمله IVIG فاکتور ۷ و ۸ و آلبومین دارد.
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران، پیش از سال ۱۳۲۴ انتقال خونهای پراکنده در ایران در بیمارستانهای مختلف انجام می‌شد و پس از آن در سال ۱۳۳۱ بانک خون ارتش توسط دکتر محمدعلی شمس و مرکز انتقال خون دیگری توسط دکتر احمد آژیر تاسیس و شروع به کار کرد.
مرکز خون ارتش از سال ۱۳۴۰ به بعد اقدام به تهیه فرآورده‌های سلولی و پلاسمایی در حد محدود نمود و در همین سال‌ها بود که با همکاری انستیتو پاستور ایران اقدام برای پالایش پلاسما و تهیه فرآورده‌های آن صورت گرفت.
تا قبل از سال ۱۳۵۳ مراکز متعدد در ایران با امکانات محدود در بیمارستان‌ها جهت تامین خون بیماران نیازمند فعالیت می‌کردند، ولی با تاسیس سازمان انتقال خون ایران در سال ۱۳۵۳ توسط دکتر فریدون علا کوششهای چندساله به ثمر رسید.
نخستین حرکت مردمی برای فرهنگ سازی اهدای خون مدیون سال ۱۳۵۷ و حرکت‌های مردم در دوران انقلاب است. تظاهرات و درگیری‌های مردمی در آن سال‌ها منجر به مجروح شدن عده‌ای می‌شد و مردم برای اهدای خون احساس تکلیف می‌کردند.
پس از آن هم در دوران دفاع مقدس با نیاز جبهه‌ها به خون، اهدای خون به صورت فرهنگ درآمد. آمار و ارقام نشان می‌دهد که در دوران جنگ رشد و شتابی در اهدای خون داشتیم که آثار آن همچنان باقی است.
در دو دهه گذشته با بهبود وضعیت بهداشت و درمان در کشور بیماران صعب العلاج مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی که به ندرت عمرشان به دهه دو و سوم می‌رسید، توانسته‌اند از خون و فرآورده‌های خونی استفاده کنند و کمتر با مشکل عدم دریافت گروه خونی مناسب خود مواجه شوند.
با مقایسه وضعیت اهدای خون در دوران پیش از انقلاب و پس از انقلاب می‌توان گفت: با وجود اینکه جمعیت کشور بعد از انقلاب بیش از دوبرابر شده است و از ۲۵ میلیون به بیش از ۷۰ میلیون رسیده، اما میزان اهدای خون نیز از حدود ۱۲۰ هزار واحد در اوایل انقلاب به یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد در سال ۱۳۸۷ رسید، یعنی اهدای خون در این فاصله زمانی ۱۵ برابر شده و همچنین تعداد فرآورده‌های خونی در مقایسه با پیش از انقلاب بیش از ۳۰ برابر شده است.
در سال ۱۳۸۶ بود که ایران با حذف خون جایگزین به شاخص اهدای خون صددرصد داوطلبانه دست پیدا کرد و هم اکنون این سازمان با شاخص اهدای خون ۲۷ واحد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت مقام نخست را در منطقه به خود اختصاص داده است.
از سال ۱۳۸۴ سازمان انتقال خون قراردادی را با تعدادی از شرکت‌های معتبر خارجی امضاء کرد که مطابق آن پلاسمای ایرانی به خارج از کشور می‌رفت و پس از تبدیل شدن به دارو به داخل باز می‌گردد، این اقدام باعث شد که بتوانیم از پلاسمای صددرصد ایرانی داروهای مورد نیاز را تهیه کنیم.
به گفته مدیرعامل انتقال خون ایران، این سازمان سالانه ۱۵۰ هزار لیتر پلاسما به شرکت‌های خارجی می‌فرستد و در تهیه داروهای آلبومین، فاکتور ۷ و ۸ و IVIG به خودکفایی رسیده‌ایم.
در سال ۱۳۹۰ سازمان انتقال خون ایران با توجه به اینکه از نظر داشتن خون سالم مورد تائید بسیاری از سازمانهای جهانی است، به عنوان مرکز همکاری با WHO شناخته شد.
در بخش بانک خونهای نادر آنطور که مصطفی مقدم مدیر آزمایشگاه ایمنوهماتولوژی و مسئول طرح ملی خونهای نادر می‌گوید: هم اکنون در سازمان خونهای نادر در فریزرهایی با دمای ۸۰ درجه زیر صفر نگهداری می‌شود و یک واحد برای ذخیره نیز موجود است که در گاز ازت مایع تا ۲۴ ساعت بدون برق می‌توان سلامت این خون‌ها را تضمین کرد.
مقدم همچنین از عضویت ایران در انجمن بین المللی خونهای نادر خبر می‌دهد و اذعان دارد: ایران تنها کشور در منطقه خاورمیانه است که به عضویت این انجمن درآمده است و با عضویت ۷۵۰ نفر در بانکهای خون نادر به شبکه جهانی خونهای نادر وصل شده است.
گسترش روابط بین الملل سازمان انتقال خون
دکتر فریبا صیقلی مدیر روابط عمومی سازمان انتقال خون ایران نیز در خصوص فعالیت‌های این سازمان در عرصه‌های بین المللی می‌گوید: استانداردسازی فرآیند‌ها و آموزش و تحقیقات انتقال خون در منطقه مدیترانه شرقی (EMRO) باعث شده ایران به عنوان مرکز همکاری‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) شناخته شود.
وی می‌گوید: همکاری‌های آموزشی و تحقیقاتی که با انتقال خون عراق، افغانستان، سودان و سایر کشورهای منطقه داشته‌ایم، سبب شده است تا سیستم انتقال خون مرجع و الگویی برای منطقه به شمار بیاید.
رسیدن به خط صفر در خونهای اهدایی، استفاده از سیستم خون خودی و تقویت سیستم انتقال خون بیمارستانی از جمله اهدافی است که دکتر پور فتح الله مدیرعامل فعلی این سازمان در برنامه‌های خود قرار داده است.
نگاهی کوتاه به فعالیت‌های سازمان انتقال خون نشان می‌دهد تعداد مراکز خونگیری از رقم ۱۰ مرکز در سال ۵۷ در این ۳۵ سال به ۲۱۳ مرکز رسیده.
همچنین آمار اهدای خون در سال ۵۷ حدود ۱۲۴۶۷۷ واحد خون بوده که این رقم در سال ۶۵ به ۶۹۵۶۷۲ رسیده و طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی سازمان انتقال خون در ۱۰ ماهه نخست سال ۹۲ این میزان اهدا به ۱۶۶۴۳۲۲ واحد در رسال رسیده است.
انتهای پیام/
