امروز در تاریخ؛
از روز مهندس و بزرگداشت "خواجه نصیرالدین طوسی" تا حمله امریکا به عراق
روز بزرگداشت "خواجه نصیرالدین طوسی"، شروع فعالیت شرکت هواپیمایی ملی ایران، امضای قرارداد آتش‌بس بین مصر و رژیم صهیونیستی، حمله امریکا به عراق و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 5 اسفند 1392 خورشیدی برابر با 24 ربیع الثانی 1435 هجری و 24 فوریه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
روز بزرگداشت دانشمند شهیر امامی "خواجه نصیرالدین طوسی"
ابوجعفر محمدبن محمد معروف به خواجه نصیرالدین طوسی و ملقب به استاد البشر و محقق طوسی در سال 597 ق در طوس به دنیا آمد. پس از فتح بغداد و سقوط عباسیان، خواجه نصیر ماموریت یافت تا رصدخانه مراغه را ترتیب دهد. او جماعتی از ریاضی‌دانان بزرگ گردآورد و کار احداث رصدخانه را در سال 657 ق آغاز کرد. خواجه، با این کار، عالمان بزرگ زمان را که پراکنده بودند در یک مکان، جمع کرد و همچنین کتابخانه‌ای عظیم در محل رصدخانه مراغه احداث نمود. این عالم سترگ برای تهیه کتاب‌های مورد نظر، کتبی از بغداد، شام و شمال آفریقا و اطراف و اکناف ایران فراهم نمود و کتابخانه‌ای با بیش از چهارصد هزار جلد کتاب، ایجاد کرد. عمر خواجه از این پس در خدمات علمی گذشت.
روز مهندسی
در قدیم مهندس به شخصی اطلاق می شده که به علم هندسه آگاهی می داشت. روزپنجم اسفند در تقویم‌ها روز بزرگداشت دانشمند بزرگ ایرانی "خواجه نصرالدین طوسی " و "روز مهندسی" اعلام شده است. هفتصد و پنجاه و چهارسال از درگذشت دانشمند بزرگ ایرانی خواجه نصرالدین طوسی می‌گذرد اما هنوز هم دستاوردهای علمی و آراء این دانشمند ایرانی محل رجوع است. خواجه نصرالدین طوسی از بزرگترین فلاسفه و ریاضی‌دانان و دانشمندان ایرانی است که پس از بزرگانی مانند "فارابی"، "ابوریحان بیرونی"، "ابوعلی سینا" و "رازی " ظهور کرد.
شروع فعالیت شرکت هواپیمایی ملی ایران و روز هما (1340 ش)
در آستانه سالروز فعالیت «هما» هواپیمائی جمهوری اسلامی ایران هستیم، همایی که روزگاری در اوج قدرت و افتخار آفرین برای کشورمان بود و در طول دوران پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در خط مقدم و پس از آن نیز علیرغم تحریمهای گسترده دشمنان به موفقیت های چشمگیری در زمینه های مختلف از جمله جایگزینی نیروهای کارآمد به جای پرسنل خارجی و سپس به ساخت قطعات و تعمیرات اساسی هواپیماها دست یافته است.
صدور قطعنامه 582 شورای امنیت سازمان ملل درباره جنگ عراق با ایران (1364 ش)
دو روز پس از تصرف منطقه استراتژیک فاو در جریان عملیات بزرگ والفجر 8 به درخواست عراق و هفت کشور اتحادیه عرب، جلسه شورای امنیت تشکیل شد و شورا در جلسه پنجم اسفند 1364، قطعنامه 582 را تصویب کرد. در این قطعنامه با یادآوری شش سال درگیری شورا با مسأله و با ابراز نگرانی نسبت به طولانی شدن درگیری و تعهد اعضای سازمان ملل به حل و فصل صلح‌آمیز اختلافات و یادآوری تعهّد اعضا به خودداری از کاربرد گازهای خفه کننده و مسموم در جنگ‌ها و تاکید بر غیرقابل قبول بودن کسب اراضی از راه زور، از اقدامات اولیه‌ای که سبب بروز و ادامه منازعه شده، ابراز تاسف گردیده است. در این قطعنامه همچنین از تشدید حملات به مناطق غیرنظامی، حمله به کشتی‌های بی‌طرف و استفاده از سلاح‌های شیمیایی اظهار تاسف شده و خواهان آتش‌بس گردیده است. واضح است که صدور قطعنامه 582 تنها در نتیجه تصرف فاو بوده و بررسی علل جنگ و معرفی متجاوز، به صورت مبهم و سربسته مطرح گردید. جمهوری اسلامی ایران در پی صدور این قطعنامه اعلام داشت آن قسمت از قطعنامه که به کلّ جنگ و خاتمه خصومت‌ها مربوط می‌شود، ناقص، بی‌اعتبار و غیرقابل اجراست و عراق نیز اعلام کرد اگر ایران این قطعنامه را رسماً و بدون شرط بپذیرد، عراق نیز آن را اجرا خواهد کرد. به این ترتیب این قطعنامه نیز به سرنوشت مشابه قطعنامه‌های قبلی دچار شد.
درگذشت "سیدقاسم الانوار" شاعر عهد تیموری (837 ق)
سیدقاسم الانوار از شعرای معروف عهد تیموریان اهل تبریز بود و از بزرگان علم و دانش کسب فیض کرد. وی بعد از مدتی در هرات در افغانستان اقامت گزید و تدریس را آغاز کرد. سیدقاسم به تدریج به شهرت رسید به طوری که شاگردان و مریدان وی از نواحی و شهرهای مختلف به حضورش می‌شتافتند. این ایام، مقارن با سلطنت تیمور و فرزندش شاهرخ بود. سیدقاسم پس از این که مورد سوءظن شاهرخ قرار گرفت به ناچار هرات را ترک گفت و به سمرقند در ازبکستان امروزی رفت. آثار ادبی سیدقاسم الانوار شامل یک دیوان غزل و چندین مثنوی است که نُسَخ خطی آن‌ها موجود است. همچنین رساله‌های انیس العارفین و انیس العاشقین از جمله آثار این شاعر ایرانی است.
مرسوم شدن "تقویم" توسط "پاپ گریگوری سیزدهم" (1582 م)
مسئله تقویم به دستگاه تقسیم زمان اطلاق می‌گردد که بر اساس حرکت وضعی زمین و دوره‌های طبیعی شکل گرفته است. سابقه تقویم به دوران بَدَوی باز می‌گردد که در آن، بشر از تکرار حالات طبیعت همانند بهار و زمستان، به شکل‌گیری فصل‌ها پی برد. بنابراین تقویم‌ها بر اساس شمسی، قمری و میلادی به وجود آمد. پس از میلاد مسیح (ع) تقویم یولیانی یا قیصری رایج شد که بیش از 1500 سال دوام آورد تا این که پاپ گریگوری سیزدهم در 24 فوریه 1582 م، با انجام اصلاحاتی در تقویم قیصری، تقویمی ارائه نمود که در آن، اولاً اول ژانویه آغاز سال به حساب می‌آمد و ثانیاً اختلاف به وجود آمده از کسر سال را که پس از مدتی بالغ بر ده روز شده بود، از میان برداشت. او همچنین در این تقویم، سال کبیسه را که برابر با 366 روز و هر 4 سال یک بار می‌باشد، تثبیت و تأیید نمود. این تقویم که امروزه در سراسر جهان به عنوان تاریخ میلادی رسمی پذیرفته شده است دارای 12 ماه شامل ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، مه، ژوئن، ژوئیه (جولای)، اوت (آگوست)، سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر می‌باشد.
آغاز دوره دوم جمهوری فرانسه معروف به حکومت روزنامه نگاران (1848 م)
به دنبال قیام مردم فرانسه و برکناری لویی فیلیپ پادشاه مستبد این کشور، حکومت موقت یا دومین دوره جمهوری فرانسه در 24 فوریه 1848 م آغاز شد. در تاریخ فرانسه از این دوره به حکومت روزنامه‌نگاران نیز یاد می‌کنند؛ زیرا یازده نفر از روزنامه‌نگاران جمهوری‌خواه به ریاست دولامارتین، شاعر و نویسنده فرانسوی، این حکومت را اداره می‌کردند. در دسامبر همین سال، انتخابات برگزار و لویی ناپلئون، برادرزاده ناپلئون بُناپارت به ریاست جمهوری برگزیده شد. با این حال، وی در سال 1852 علیه جمهوری خواهان، کودتا کرد و مخالفان را سرکوب نمود و خود را امپراتور فرانسه خواند. به این ترتیب، دومین دوره جمهوری فرانسه، تنها چهار سال دوام آورد.
کودتای کمونیستی در چکسلواکی و آغاز رژیم کمونیستی این کشور (1948 م)
در سال 1946 م پس از انتخابات پارلمانی در چکسلواکی، حزب کمونیست بر سایر رقبا برتری یافت و بیشتر دولت را قبضه کرد. از آن زمان بود که سیاست خارجی چکسلواکی، متمایل به شوروی شد و از این پس حکومت نیمه کمونیستی تا سال 1948 بر سر کار بود. در 23 فوریه این سال، کمونیست‌ها به وسیله کودتا، تمام قدرت را در کابینه در دست گرفتند و بخش‌های اداری جای ایالات سابق را گرفت. از آن پس، جمهوری چکسلواکی، به عنوان یک کشور واحد و مرکب از دو ملت چک و اسلواکی اعلام گردید و تقریباً کلیه فعالیت‌های اقتصادی، ملی اعلام شدند. دوران حکومت کمونیست‌ها بر چکسلواکی، بیش از چهل سال به طول انجامید و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، حکومت مستقلی برسر کار آمد. با این حال این کشور در سال‌های بعد از آن به دو کشور مستقل چک و اسلواکی تقسیم شد.
امضای قرارداد آتش‌بس و متارکه جنگ بین مصر و رژیم صهیونیستی (1949 م)
جنگ مصر با رژیم صهیونیستی پس از تشکیل دولت این رژیم در فلسطین در سال 1948 م آغاز شد. در آن زمان، مصر به همراه برخی دیگر از کشورهای عربی دراعتراض به اشغال سرزمین اسلامی فلسطین به دست صهیونیست‌های نژادپرست وارد جنگ با اسرائیل شدند. اما نیروهای رژیم صهیونیستی در ضد حمله به قوای پراکنده اعراب که فاقد تجهیزات پیشرفته نظامی بودند، به داخل خاک مصر و لبنان نفوذ کردند و نیروهای کشورهای عربی را شکست دادند. با پایان اولین جنگ اعراب و اسرائیل، قرارداد ترک مخاصمه بین دو طرف درگیر در 24 فوریه 1949 م منعقد شد و مورد توافق کشورهای عربی نیز قرار گرفت. بر اساس این قرارداد که در جزیره "رودِس" واقع در دریای اژه امضا شد، منطقه نوار غزّه در غرب فلسطین اشغالی به حاکمیت مصر در آمد.
انعقاد پیمان بغداد بین ترکیه و عراق (1955 م)
در ادامه سیاست‌های استعماری غرب به بهانه جلوگیری از نفوذ کمونیسم، در 24 فوریه 1955 م پیمان بغداد میان دو کشور ترکیه و عراق در بغداد امضا شد و بعدها کشورهای دیگری از جمله ایران و پاکستان و انگلستان به آن پیوستند و امریکا نیز به عنوان عضو ناظر در آن شرکت جست. این قرارداد که پیش‌زمینه و اساس پیمان سنتو بود، پیمانی منطقه‌ای به شمار می‌رفت که همانند ناتو در غرب، در برابر گرایش ملت‌ها به افکار کمونیستی مقاومت می‌نمود. پیمان بغداد که پس از کودتای عبدالکریم قاسم در عراق در سال 1958 م و خروج عراق از این پیمان، به سازمان پیمان مرکزی تغییر نام داد در واقع حلقه‌ای از زنجیر اتحادیه‌های نظامی غرب از پیمان آتلانتیک شمالی تا پیمان آسیای جنوب شرقی (سیتو) و پیمان امنیت اقیانوس آرام (آنزوس) بود و امریکا با این که تا پایان، عضویت کامل آن را نپذیرفت، با پیمان‌های نظامی دوجانبه با هر سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان عملاً نقش رهبری و کارگردانی این سازمان را به عهده داشت. سازمان پیمان مرکزی از سال 1979 م که با خروج جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از آن مواجه شد، عملاً اعتبار خود را از دست داد و منحل گردید.
حمله زمینی نیروهای امریکایی و متحدانش به عراق (1991 م)
پس از اشغال نظامی کویت توسط ارتش عراق در دوم اوت 1990 م و بی‌توجهی رژیم بعث به تهدیدات نظامی نیروهای غرب به فرماندهی امریکا، قوای متحد غرب جهت بیرون راندن ارتش بعث و در واقع برای تثبیت جایگاه خود در منطقه و تأمین منافع خویش، در سحرگاه 17 ژانویه 1991 م حمله خود را به عراق آغاز کرد. این حملات در ابتدا به صورت حمله‌های هوایی گسترده به بغداد و مراکز صنعتی و نظامی عراق آغاز شد، سپس امریکا و متحدان آن کشور، پس از حدود چهل روز حملات سنگین هوایی علیه عراق، سرانجام در روز 24 فوریه 1991 م در چند جبهه عملیات زمینی خود را علیه نیروهای عراق آغاز کردند. از آن طرف، سربازان فرسوده و روحیه باخته عراقی که قسمت اعظم تانک‌ها و تجهیزات زرهی خود را از دست داده بودند، در برابر نیروهای امریکا و متحدین مقاومتی از خود نشان ندادند.
سرنگونی دو هواپیمای امریکایی توسط کوبا (1996 م)
با پیروزی انقلاب کوبا در ابتدای سال 1959 م و مشخص شدن سمت و سوی سیاست‌های دولت انقلابی و به ویژه فیدل کاسترو، رهبر این کشور اقدامات امریکا علیه کوبا آغاز گردید. در ادامه این روند در 24 فوریه 1996 م جنگنده‌های کوبا، دو هواپیمای امریکایی را که به حریم هوایی آن کشور تجاوز کرده بودند، سرنگون ساختند. دو هواپیمای مذکور اگر چه کوچک و غیرنظامی بودند اما با تبعیدیان و فراریان کوبایی مقیم در فلوریدای امریکا در تماس و ارتباط بودند. از سوی دیگر امریکا ادعا نمود که هواپیماهای مذکور بر فراز آب‌های بین‌المللی مورد حمله قرار گرفته‌اند. از این رو، از فردای آن روز تلاش‌های واشینگتن برای محکومیت بین‌المللی هاوانا آغاز گردید. در سال‌های بعد به ویژه از سال 2001 م از شدت تحریم‌ها کاسته شد و سال بعد جیمی کارتر رئیس جمهور اسبق امریکا به عنوان بلندپایه‌ترین شخصیت سیاسی امریکا از کوبا دیدار نمود. اقدامات امریکا و مقاومت کوبا نشان داد که ابرقدرتی امریکا در عرصه بین‌المللی به شدت مورد سوال بوده و خدشه‌پذیر است.
وقوع کودتا در غنا و سرنگونی قوام نکرومه رئیس جمهور این کشور (1966 م)
پس از آن که در اول ژوئیه سال 1960 م کشور افریقایی غنا، استقلال کامل خود را از انگلستان به دست آورد، قوام نکرومه قهرمان استقلال این کشور، به ریاست جمهوری آن برگزیده شد. هنگامی که نکرومه در 24 فوریه 1966 م، در جریان یک سفر رسمی، جهت میانجی‌گری بین چین و امریکا و پایان صلح‌آمیز جنگ ویتنام عازم پکن شده بود، در غیاب وی، یک کودتای نظامی هوادار غرب توسط ژنرال آنکرا وی را از قدرت خلع کرد و شورای آزادی‌بخش ملی به ریاست آنکرا قدرت را در دست گرفت. در این میان، کادر ریاست جمهوری در برابر کودتاگران مقاومت کردند، اما این مقاومت بی‌فایده بود و نظامیان هوادار کودتا بر اوضاع مسلط شدند. در حالی که وی یکی از بیدارگران و متفکران انقلابی بزرگ افریقا بود و قربانی توطئه‌های امریکا به شمار می‌رفت. نکرومه از آن پس به صورت مسافری عادی از پکن به مسکو و سپس به گینه رفت و چندی بعد عازم رومانی شد. وی در 27 آوریل 1971 در سن 62 سالگی درگذشت و در ژوئیه همان سال، جسدش رادر زادگاهش در غنا، دفن نمودند.
روز ملی "استونی"
کشور استونی در شمال شرقی اروپا و ساحل دریای بالتیک، بیش از 45 هزار کیلومترمربع مساحت دارد و با روسیه و لتونی همسایه است. پایتخت این کشور اروپایی تالین و واحد پول آن "کرون" می‌باشد که بعد از پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا در 30 آوریل 2004، یورو به عنوان پول واحد اروپایی جای‌گزین آن می‌گردد. از شهرهای مهم آن تارتو، ناروا و پارنو است. نظام سیاسی حاکم بر استونی جمهوری می‌باشد. کشور استونی برای اولین بار، پس از انقلاب کمونیستی شوروی و پایان جنگ جهانی اول استقلال یافت. اما بر اساس قرارداد محرمانه‌ای که در سال 1939 م توسط هیتلر و استالین امضاء شد، استونی در حوزه نفوذ شوروی قرار گرفت. پس از انحلال شوروی در همه‌پرسی ماه مارس 1991، حدود 80% مردم استونی به استقلال رأی دادند و در 20 اوت همان سال استقلال این کشور از شوروی اعلام شد. 24 فوریه سالروز تأسیس جمهوری استونی در سال 1918 روز ملی استونی نام گرفته است.
عملیات کوچک ظفر 6 در استان کرکوک عراق توسط سپاه (1366 ش)
عملیات ظفر 6، در 5 اسفند 1366 در استان کرکوک عراق، با هدف آزادسازی ارتفاعات منطقه، در سه محور انجام گرفت. قوای اسلام در این عملیات با تسلط بر جاده‌های منطقه، ضمن عکس العمل به موقع و شایسته در برابر پاتک دشمن، شکست سنگینی را به مزدوران بعثی تحمیل کردند. در این عملیات علاوه بر آزادسازی برخی ارتفاعات منطقه و انهدام پایگاه‌های دشمن، تعدادی ادوات زرهی دشمن منهدم شده، تعداد دیگری به غنیمت سپاه اسلام درآمد
آغاز عملیات متوسط والفجر 9 در استان سلیمانیه توسط سپاه (1364 ش)
در حالی که عملیات بزرگ و پیروزمند والفجر 8 در شبه جزیره فاو ادامه داشت، عملیات والفجر 9 در تاریخ پنجم اسفندماه 1364 ش با رمز یااللَّه در جبهه شمالی چوارتا در منطقه‌ای به وسعت 200 کیلومتر مربع در استان سلیمانیه عراق آغاز شد و تا نهم اسفند به طول انجامید. هدف این عملیات آزادسازی ارتفاعات مهم این منطقه و پراکنده کردن نیروهای عراقی از جبهه‌های جنوبی بود.
برخی دیگر از رویدادهای امروز
1821: مکزیک (اسپانیای نوین) استقلال یافت. تا آن زمان، مکزیک بزرگترین متعلقه اسپانیا در قاره آمریکا بود. با وجود این، مکزیک زبان و فرهنگ اسپانیایی و مذهب کاتولیک را حفظ کرده است.
1948: در پی یک انقلاب ساختگی دو سه روزه، حزب کمونیست چک اسلواکی که مورد حمایت شوروی بود زمام امور این کشور را به دست گرفت و با اینکه 41 سال به حکومت خود ادمه داد نه، توانست اصول سوسیالیسم را در این جامعه پیاده کند، نه رضایت مردم را جلب کرد و نه کشور پیشرفت داشت.
1974: دولت پاکستان بالاخره بنگلادش را برسمیت شناخت. بنگلادش تا سال 1971 بخش شرقی پاکستان بود که در این سال باکمک نظامی هند استقلال به دست آورد و نام بنگلادش بر خود نهاد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
