یادداشت/
اقتصاد مقاومتی سنگری محکم در برابر مصرف‌گرایی
عضو بسیج دانشجویی دانشگاه سهند تبریز، در یادداشتی به مدل اسلامی اقتصاد مقاومتی از دیدگاه مقام معظم رهبری پرداخته است.
به گزارش خبرنگار دانشگاه باشگاه خبرنگاران، "مجید ایزدیار" عضو بسیج
دانشجویی دانشگاه سهند تبریز، در یادداشت خود آورده است: از
زمانی که مقام معظم رهبری در دیدار خود با کارآفرینان در شهریور 1389 واژه "اقتصاد مقاومتی" را برای اولین بار مطرح کردند؛ تا به امروز تعریف‌ها و
تفسیرهای متفاوتی از سخنان ایشان پیرامون مفهوم و اهداف و به ویژه نحوه
رسیدن به اقتصادی مقاومتی مطرح شده است.
با این حال جامع‌ترین و کامل‌ترین تعریف از اقتصاد مقاومتی را فقط رهبر فرزانه انقلاب ارائه داده و فرمودند: "اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی‌ها و خصومت‌های شدید می‌تواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد."
در مسئله اقتصاد مقاومتی زمانی که از واژه اقتصاد استفاده می‌کنیم باید این نکته را نیز مورد توجه قرار دهیم که نقش سیاست نیز در این زمینه پررنگ است و حتی می‌توان گفت که ما با یک مفهوم "اقتصاد سیاسی" مواجه هستیم که در ادامه توضیحات بیشتری در مورد آن داده خواهد شد.
اقتصاد مقاومتی مدلی اسلامی یا غربی
از دیدگاه شهید "محمدباقر صدر" اسلام خود دارای مکتب اقتصادی است و نیازی به تقلید از غرب ندارد. واضح است که اقتصاد لیبرالی غرب با وجود تبلیغات فراوان حامیانش دارای خلل و شکاف‌های زیادی بوده که می‌توان نمونه آن را در بحران سال مالی سال 2008 مشاهده کرد که باعث ورشکستگی گسترده بانک‌ها، موسسات اعتباری، کارخانه‌ها و به طبع آن ورشکستگی و بیکاری افراد بی‌شماری در سرتاسر جهان شد.
بنابراین باید به دنبال مدلی بود که کم‌ترین تاثیر منفی را از بحران‌های مالی جهانی دریافت کند و در عین رابطه داشتن با اقتصاد جهانی تحت تاثیر بحران‌های اقتصاد سرمایه‌داری قرار نگیرد و از مدل اقتصاد اسلامی نیز بهره کافی را ببرد. به عبارتی دیگر می‌توان اقتصاد مقاومتی را مکمل جهاد اقتصادی دانست.
ارکان اقتصاد مقاومتی از نظر رهبر معظم انقلاب
تکیه بر مردم و دولت: جامعه همیشه جزء جدایی‌ناپذیر رشد یا رکود اقتصادی بوده و تامین نیروی کار، مصرف، خدمات و بخش‌های مهمی از چرخه اقتصاد وابسته به مردم است. با توجه به سخنان رهبری پیش‌برد اصل 44 قانون اساسی یکی از ملزومات این مسیر می‌باشد که متاسفانه تاکنون آن طور که باید به انجام آن اهتمام نشده است. البته وارد کردن نقدینگی اشخاص حقیقی و حقوقی نیازمند بستر اقتصادی پایدار، مقاوم و به‌ویژه دور از فساد بوده که قطعأ قسمت آخر نیازمند همکاری دوستانه قوه‌قضاییه و مجریه است.
مدیریت مصرف: این بخش نیازمند همکاری دوجانبه جامعه و دولت است. فرهنگ مصرف مبتنی بر استفاده از کالاهای داخلی و دوری از مصرف‌گرایی بوده که باید در میان مردم نهادینه شود. در این باره نقش رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما را نمی‌توان نادیده گرفت.
فرهنگ‌سازی مساله‌ای دیربازده است که با توجه به حضور صدا و سیما و نفوذ آن در اکثر خانواده‌های ایرانی می‌توان از آن به عنوان عاملی شتاب‌دهنده در جهت‌دهی فرهنگ مصرفی خانواده و هم‌چنین سنگر محکمی در برابر افکار مصرف‌گرایی غربی استفاده نمود.
پیرامون نکات بالا ذکر این نکته نیز لازم است که دولت می‌تواند در این رویه پیش‌رو باشد و با کاهش هزینه‌های دولت و هدررفت منابع و صرفه‌جویی و حمایت از تولیدات داخل، گام مهمی در اعتماد‌سازی بین خود و مردم بردارد.
حمایت از ظرفیت‌ها و تولیدات ملی: مساله مهم در اینجا این است که اقتصاد مقاومتی منحصر به زمان تحریم‌ها نیست. هدف از اجرای این طرح، رسیدن به اقتصادی باثبات و پویا است که باید قابلیت تحمل فشارهای خارجی و توانایی بازدارندگی را داشته باشد؛ لازمه این هدف جدایی از اقتصاد تک‌محصولی نفت بوده که متاسفانه در سال‌های اخیر به اصلی‌ترین اهرم فشار دشمن بر کشور تبدیل شده است. البته می‌توان با جلوگیری از خام‌فروشی نفت و ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های متعدد در کشور تا مقدار زیادی، این نقطه ضعف را پوشاندکه در این صورت باید سعی دولت جدید بیشتر بر کسب درآمد بر مبنای مالیات‌ها باشد.
اقتصاد مقاومتی به دنبال راه حل قبل از بحران است. با وجود تفکرهای اسلامی کشور احتمال تکرار حوادث سال‌های اخیر زیاد می‌باشد؛ بنابراین تفکر اقتصاد مقاومتی نه تنها شرایط حال را مدنظر قرار می‌دهد بلکه به افق‌های دوردست نیز می‌اندیشد.
اقتصاد مقاومتی یک طرح کوتاه‌مدت نیست. در سال‌های گذشته با تدابیر مقام معظم رهبری هدف دشمن در به چالش کشیدن اقتصاد کشور شناسایی شد و به دنبال آن نام‌گذاری سال‌ها نیز طبق همین رویه انجام گرفت که به این مسئله سرعت بخشید، هر چند هنوز جای کار زیادی دارد.
از آغاز انقلاب اسلامی تاکنون، جمهوری اسلامی ایران در معرض شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها بوده که این خود باعث به وجود آمدن یک اقتصاد مقاوم شده است. اما مانند هر کشوری اقتصاد ایران نیز خلل‌ها و شکاف‌هایی دارد که پرشدن این شکاف و خلل‌ها، نیازمند برنامه‌ای دقیق و استفاده از نیروهای جهادی می‌باشد.
تجربه 8 سال دفاع مقدس نشان داد که با برنامه‌ریزی و صرفه‌جویی و استفاده از نیروهای متعهد به کشور و رهبری است که با ایجاد روحیه جهادی در میان آحاد مردم می‌توان به ناممکن‌ها جامه عمل پوشاند. همان طور که در آن 8 سال تمام توان کشور بر جنگ متمرکز بود و امروز نیز باید نهایت تلاش دولت در جهت رفع مشکلات پیش روی اقتصاد و تسهیل معیشت مردم باشد.
انتهای پیام/
با این حال جامع‌ترین و کامل‌ترین تعریف از اقتصاد مقاومتی را فقط رهبر فرزانه انقلاب ارائه داده و فرمودند: "اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی‌ها و خصومت‌های شدید می‌تواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد."
در مسئله اقتصاد مقاومتی زمانی که از واژه اقتصاد استفاده می‌کنیم باید این نکته را نیز مورد توجه قرار دهیم که نقش سیاست نیز در این زمینه پررنگ است و حتی می‌توان گفت که ما با یک مفهوم "اقتصاد سیاسی" مواجه هستیم که در ادامه توضیحات بیشتری در مورد آن داده خواهد شد.
اقتصاد مقاومتی مدلی اسلامی یا غربی
از دیدگاه شهید "محمدباقر صدر" اسلام خود دارای مکتب اقتصادی است و نیازی به تقلید از غرب ندارد. واضح است که اقتصاد لیبرالی غرب با وجود تبلیغات فراوان حامیانش دارای خلل و شکاف‌های زیادی بوده که می‌توان نمونه آن را در بحران سال مالی سال 2008 مشاهده کرد که باعث ورشکستگی گسترده بانک‌ها، موسسات اعتباری، کارخانه‌ها و به طبع آن ورشکستگی و بیکاری افراد بی‌شماری در سرتاسر جهان شد.
بنابراین باید به دنبال مدلی بود که کم‌ترین تاثیر منفی را از بحران‌های مالی جهانی دریافت کند و در عین رابطه داشتن با اقتصاد جهانی تحت تاثیر بحران‌های اقتصاد سرمایه‌داری قرار نگیرد و از مدل اقتصاد اسلامی نیز بهره کافی را ببرد. به عبارتی دیگر می‌توان اقتصاد مقاومتی را مکمل جهاد اقتصادی دانست.
ارکان اقتصاد مقاومتی از نظر رهبر معظم انقلاب
تکیه بر مردم و دولت: جامعه همیشه جزء جدایی‌ناپذیر رشد یا رکود اقتصادی بوده و تامین نیروی کار، مصرف، خدمات و بخش‌های مهمی از چرخه اقتصاد وابسته به مردم است. با توجه به سخنان رهبری پیش‌برد اصل 44 قانون اساسی یکی از ملزومات این مسیر می‌باشد که متاسفانه تاکنون آن طور که باید به انجام آن اهتمام نشده است. البته وارد کردن نقدینگی اشخاص حقیقی و حقوقی نیازمند بستر اقتصادی پایدار، مقاوم و به‌ویژه دور از فساد بوده که قطعأ قسمت آخر نیازمند همکاری دوستانه قوه‌قضاییه و مجریه است.
مدیریت مصرف: این بخش نیازمند همکاری دوجانبه جامعه و دولت است. فرهنگ مصرف مبتنی بر استفاده از کالاهای داخلی و دوری از مصرف‌گرایی بوده که باید در میان مردم نهادینه شود. در این باره نقش رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما را نمی‌توان نادیده گرفت.
فرهنگ‌سازی مساله‌ای دیربازده است که با توجه به حضور صدا و سیما و نفوذ آن در اکثر خانواده‌های ایرانی می‌توان از آن به عنوان عاملی شتاب‌دهنده در جهت‌دهی فرهنگ مصرفی خانواده و هم‌چنین سنگر محکمی در برابر افکار مصرف‌گرایی غربی استفاده نمود.
پیرامون نکات بالا ذکر این نکته نیز لازم است که دولت می‌تواند در این رویه پیش‌رو باشد و با کاهش هزینه‌های دولت و هدررفت منابع و صرفه‌جویی و حمایت از تولیدات داخل، گام مهمی در اعتماد‌سازی بین خود و مردم بردارد.
حمایت از ظرفیت‌ها و تولیدات ملی: مساله مهم در اینجا این است که اقتصاد مقاومتی منحصر به زمان تحریم‌ها نیست. هدف از اجرای این طرح، رسیدن به اقتصادی باثبات و پویا است که باید قابلیت تحمل فشارهای خارجی و توانایی بازدارندگی را داشته باشد؛ لازمه این هدف جدایی از اقتصاد تک‌محصولی نفت بوده که متاسفانه در سال‌های اخیر به اصلی‌ترین اهرم فشار دشمن بر کشور تبدیل شده است. البته می‌توان با جلوگیری از خام‌فروشی نفت و ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های متعدد در کشور تا مقدار زیادی، این نقطه ضعف را پوشاندکه در این صورت باید سعی دولت جدید بیشتر بر کسب درآمد بر مبنای مالیات‌ها باشد.
اقتصاد مقاومتی به دنبال راه حل قبل از بحران است. با وجود تفکرهای اسلامی کشور احتمال تکرار حوادث سال‌های اخیر زیاد می‌باشد؛ بنابراین تفکر اقتصاد مقاومتی نه تنها شرایط حال را مدنظر قرار می‌دهد بلکه به افق‌های دوردست نیز می‌اندیشد.
اقتصاد مقاومتی یک طرح کوتاه‌مدت نیست. در سال‌های گذشته با تدابیر مقام معظم رهبری هدف دشمن در به چالش کشیدن اقتصاد کشور شناسایی شد و به دنبال آن نام‌گذاری سال‌ها نیز طبق همین رویه انجام گرفت که به این مسئله سرعت بخشید، هر چند هنوز جای کار زیادی دارد.
از آغاز انقلاب اسلامی تاکنون، جمهوری اسلامی ایران در معرض شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها بوده که این خود باعث به وجود آمدن یک اقتصاد مقاوم شده است. اما مانند هر کشوری اقتصاد ایران نیز خلل‌ها و شکاف‌هایی دارد که پرشدن این شکاف و خلل‌ها، نیازمند برنامه‌ای دقیق و استفاده از نیروهای جهادی می‌باشد.
تجربه 8 سال دفاع مقدس نشان داد که با برنامه‌ریزی و صرفه‌جویی و استفاده از نیروهای متعهد به کشور و رهبری است که با ایجاد روحیه جهادی در میان آحاد مردم می‌توان به ناممکن‌ها جامه عمل پوشاند. همان طور که در آن 8 سال تمام توان کشور بر جنگ متمرکز بود و امروز نیز باید نهایت تلاش دولت در جهت رفع مشکلات پیش روی اقتصاد و تسهیل معیشت مردم باشد.
انتهای پیام/
