به گزارش خبرنگار حقوقی قضایی باشگاه خبرنگاران، چندی پیش علت شهادت طلبه ناهی از منکر از سوی پزشکی قانونی کشور اعلام و مشخص شد از دست رفتن «شهید خلیلی» بی ارتباط با حادثه 3 سال قبل نبوده است و پس از آن در پی شهادت این آمر به معروف مردم خواستار تعیین قوانین مشخصی برای برخورد با متعرضان آمران به معروف و نهی از منکر شدند.

**چرا اسلام به احیاء این فریضه توصیه موکد داشته است؟

همانطور که در تعالیم دین مبین اسلام آمده، امر به معروف و نهی از منکر از احکام عملی مسلمانان و به نظر شیعیان از فروع دین اسلام است. امر به معروف یعنی دستور دادن یا توصیه کردن از سوی فرد مسلمان به دیگران به انجام آن‌چه از نظر عقل یا شرع اسلام خوب در نظر گرفته می‌شود و نهی از منکر یعنی دستور دادن یا توصیه کردن از سوی فرد مسلمان به دیگران به انجام ندادن آن‌چه به از نظر عقل یا شرع اسلام بد در نظر گرفته می‌شود این توصیه گفتاری است و شامل جرح نمی‌شود.
 
در احکام دین، به تمام واجبات و مستحبات معروف و به تمام محرمات و مکروهات منکر گفته می‌شود، بنابراین واداشتن افراد جامعه به انجام کارهای واجب و مستحب امر به معروف و بازداشتن آنها از کارهای حرام و مکروه نهی از منکر است.
 
**جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در قانون اساسی

در اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده که دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه‌ای است همگانی و متفاوت بر عهده مردم نسبت به یکدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت، شرائط و حدود و کیفیت آن را قانون تعیین می‌کند (والمومنون بعضهم اولیاء بعض یامرون بالمعروف و ینهون عن‌المنکر).

با توجه به اصل هفتم از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، لازم است که نظام اسلامی وزارتخانه، سازمان، مرکز و گروهی را با هر نام مناسب تشکیل دهد که وظیفه این گروه، همان اجرای صحیح قانون زندگی ساز امر به معروف و نهی از منکر باشد که خود پشتوانه‌ای محکم برای قدرتمندی نظام و برای حفظ مصالح آحاد مردم و جامعه انسانی اسلامی است.

خداوند، پس از آن که دستور می‌فرماید بر این که برادری و اتحاد در پرتو توحید را مستحکم سازید و همواره از تفرق و پراکندگی دوری جویید و با این که قبلا متفرق و دشمنان یکدیگر بودید، امروز با نعمت اسلام قدر نعمت اخوت را بدانید، می‌افزاید: "ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر و یامرون بالمعروف و ینهون عن‌المنکر و اولئک هم المفلحون" و باید از میان شما گروهی و امتی باشند که به خیر و نیکی دعوت و امر به معروف و نهی از منکر کنند و اینان همان رستگارانند.
 
**خلاء قانون در زمینه امر به معروف

به نظر می‌رسد با وجود اینکه قانون اساسی به امر به معروف و نهی از منکر به صورت صریح اشاره کرده اما در ارتباط با حدود و کیفیات این قانون همچنان خلاء و کمبودهای قانونی احساس می‌شود و این در حالی است که در حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در  شصت و یکمین نشست خبری خود با اصحاب رسانه درباره اینکه آیا نهی از منکر در قانون اساسی مطرح شده است و پیگیری‌هایی صورت خواهد گرفت، گفت: در راستای نهی از منکر در اصل هشتم قانون اساسی مواردی مطرح شده و موضوعات به صورت انفرادی در طول سال‌های گذشته طراحی شده است و باید لایحه و طرحی درباره این موضوع داده شود، زیرا هنوز طرحی در مجلس در این باره وجود نداشته است.

باشگاه خبرنگاران پیرو سخنان دادستان کل کشور طی گفتگو با برخی حقوقدانان ابعاد این مساله را بررسی کرد.

**ضرورت تصویب قوانین متقن در راستای تعیین "حدود قانون امر به معروف و نهی از منکر"

"ابوالفضل ابوترابی" با اشاره به وجود خلاء قانونی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر به باشگاه خبرنگاران گفت: اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، توجه ویژه و تاکید بر موضوع امر به معروف و نهی از منکر دارد، بنابراین در همین راستا نیز باید قوانین لازم در جهت تعیین حدود و کیفیات این مهم، تصویب شود.

وی در ارتباط با اصل هشتم قانون اساسی تصریح کرد: مطابق این اصل دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‌ای همگانی بر عهده مردم نسبت به یکدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت، است.

این نماینده مجلس تصریح کرد: چنانچه کمبودهای قانونی این امر خطیر از سوی دستگاه قضا به ما ابلاغ شود، نمایندگان با وضع قوانین جدید در راستای حل کمبودها و خلاء‌های قانونی گام برمی‌دارند.
 
عضو کمیسیون قضایی مجلس در پایان خاطرنشان کرد: مجلس شورای اسلامی باید با وضع قوانین منسجم و مدون همه دستگاه‌ها و نهادهای مسئول را در راستای این وظیفه‌ خطیر و ترویج امر به معروف و نهی از منکر یاری کند.

**ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر باید حامی آمران به معروف باشد


"محسن بزرگی" حقوقدان و وکیل دادگستری با اشاره به اهمیت تعیین حدود قانونی برای فریضه امر به معروف و نهی از منکر به باشگاه خبرنگاران گفت: با توجه به مقررات اسلام، امر به معروف و نهی از منکر به عنوان تکلیف دینی برای همه شهروندان لحاظ شده است که با رعایت شرایط شرعی در صورت لزوم به برخی اشخاص تذکر لسانی بدهند.

وی ادامه داد: امر به معروف و نهی از منکر یکی از پیش‌بینی‌های دین مبین اسلام در راستای نظارت اجتماعی است و این مهم نیازمند قانون و رابط قضایی است و برخورد قاطع در دستگاه قضایی و سایر نهادهای مسئول را طلب می‌کند.

بزرگی با بیان اینکه بسیاری از شهروندان ما از اجرای امر به معروف و نهی از منکر هراس دارند، افزود: ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر باید به عنوان پوشش حمایتی و هدایتی برای شهروندانی باشد که در راستای انجام این وظیفه خطیر با مشکلات مواجه شده‌اند.

این حقوقدان در پایان خاطرنشان کرد: چنانچه از ظرفیت قانونی و اجرایی ستاد احیاء امر به معروف نهی از منکر و سایر نهادهای مسئول استفاده شود ما در این زمینه خلاء قانونی مشاهده نخواهیم کرد، چرا که در قانون آیین دادرسی کیفری جدید، به تمامی شهروندان در صورتی که مامورین حاضر نباشند، اختیار دستگیری متهم داده شده است.

در همین زمینه "محمدعلی اسفنانی" طی گفتگو با باشگاه خبرنگاران، از بررسی پرونده شهادت طلبه ناهی از منکر شهید"علی خلیلی" در کمیسیون قضایی مجلس خبرداد.
 
با توجه به اهمیت فریضه امر به معروف و نهی از منکر که در دین مبین اسلام امری واجب تلقی شده باید ببینیم که "مجلس" برای احیاء این قانون طرح مدون ارائه می‌کند؟!

انتهای پیام/