به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، در نخستین روزهای زمامداری کرزی، افغانستان در عرصه آموزش و پرورش وارث وضعیت وحشتناکی بود؛ مدارس دخترانه بسته و غیر فعال بود و در سایر مدارس نیز اساتید و امکانات آموزشی، حتی در حد آموزش‎های ابتدایی وجود نداشت.
 
اکنون پس از 12 سال زمامداری کرزی، مدارس و دانشگاه‎های زیادی در این کشور تأسیس و فعال شده و هم اکنون 11.5 میلیون دانش آموز افغان به مدرسه می‎روند.
 
متون درسی جدید و متناسب با نیازهای امروزی برای مدارس تدوین شده و فعالیت‎ها در راستای تهیه سایر امکانات آموزشی نیز چشم‎گیر و قابل تمجید بوده است.
 
برای ارائه تصویر بهتر از دستاوردهای 12 ساله کرزی در بخش آموزش، ابتدا باید اندکی به وضعیت آموزشی افغانستان در سال‎های پیش از زمامداری وی اشاره کرد.
 
مراکز آموزشی و آکادمیک و تغییر کاربری به اردوگاه نظامی
 
پس از تهاجم ارتش سرخ شوروی به افغانستان آنچه در این کشور به وجه غالب زندگی افغان‎ها تبدیل شد جنگ، کشتار و کشمکش بود.
 
سال‎ها ستیز و جنگ در افغانستان سبب شد که ناامنی و ناامیدی دامن معلمان و اساتید مدارس و دانشگاه‎های افغانستان را بگیرد و آنان را به ترک وطن و فرار تشویق کند.
 
وخامت وضعیت آموزشی در این کشور تا آنجا به پیش رانده شده بود که بسیاری از مراکز آکادمیک افغانستان به محلی برای حضور نظامیان و جریان‎های جنگ‎جو تبدیل شود.
 
دوام ترس ناشی از سال‎ها جنگ و نظامی‎گری سبب شد که بی‎سوادی در افغانستان چنان گسترده و فراگیر شود که توانایی خواندن و نوشتن امتیازی باشد که افراد اندک و انگشت‎شماری در این کشور از آن برخوردار بودند.
 
وضعیت چنان وخیم شده بود که از یک سو آرامش اندیشیدن و انتقال دانش را از معلمان ستانده بود و از سوی دیگر انگیزه و فرصت فراگیری دانش را از دانش‎آموزان به شکل بی‎رحمانه‎ای گرفته بود.
 
آموزش و احساس نیاز به آن روز به روز به حوزه حاشیه‎ای زندگی افغان‎ها رانده می‎شد و علاقه به علم‎آموزی جای خود را به خصلت خشونت‎پروری و جسارت جنگی می‎سپرد.
 
محدودیت آموزش و فضای آموزشی امن در افغانستان
 
محدودیت‌های شکل گرفته کم‌کم منجر به شد که آموزش از شکل رسمی و دولتی به صورت آموزش در مدارس خانگی تبدیل شود.
 
حتی بستر برای ادامه آموزش در مدارس خانگی و نزد امامان جماعت مساجد در تمام افغانستان فراهم نبود، بلکه این مجال نیز به شماری از روستاهای دوردست و امن این کشور اختصاص داشت.
 
پس از پیروزی مجاهدین و استقرار دولت اسلامی به رهبری آنان در راستای بازگشایی و فعال ساختن مدارس و دانشگاه‎‎های افغانستان اقدام شد.
 
اما متأسفانه روندی که شکل گرفت اقبال ادامه نیافت، زیرا تهاجم طالبان و تسلط این گروه بر 95 درصد خاک افغانستان سبب توقف تلاش‎های مجاهدین در راستای بهبود وضع آموزشی شد.
 
طالبان مدارس دخترانه را در افغانستان تعطیل کرد
 
حکومت 5 ساله طالبان، آموزش در افغانستان را به صورت بی‎سابقه‎ای به عقب برد، طوری که این گروه با بستن مدارس دخترانه و محرومیت نیمی از جمعیت این کشور از نعمت سواد، ضربه‎های جدی و جبران‎ناپذیری را به پایه‎‎ و بنیان آموزش در افغانستان وارد کرد.
 
طالبان با بازتاب علایق و عقاید خاص خود در مواد و متون درسی مدارس و دانشگاه‎های افغانستان از کارایی مدارس و کارآمدی دانشگاه‎های این کشور به شدت کاست.
 
وضعیت به گونه‌ای شد که از یافته‎های دانش مدرن و پژوهش‎های اخیر بشر در متون درسی مدارس و دانشگاه‎های زمان طالبان اثری به چشم نمی‎خورد و همه چیز به تدریس تفاسیر طالبانی از دین خلاصه شده بود.
 
دانشگاه‎ها و مدارس افغانستان و آموزش‎گاه‎های ایده‎های افراطی طالبان
 
ادامه آموزش به سبک و سیاقی که مطلوب و مورد نظر طالبان بود داشت به سرانجام خطرناکی منتهی می‎شد طوری که مدارس و دانشگاه‎های افغانستان می‎رفت تا به آموزشگاه‎های آموزه‎های افراطی و تفاسیر دینی تندروانه طالبان تبدیل شود.
 
پایان دوران سیاه آموزش
 
با روی کار آمدن دولت جدید به ریاست کرزی، نه تنها مدارس و دانشگاه‎های موجود افغانستان بازگشایی و فعال گردید بلکه صدها مدرسه و دانشگاه دیگر تأسیس شد و هزاران کودک دختر و پسر راهی مدارس و دانشگاه‎ها شدند.
 
هرچند طالبان با اسیدپاشی به روی دانش‌آموزان، کشتار معلمان، تهدید دانش‌آموزان، آتش‌زدن مدارس و... به مخالفت خود با برنامه‎های دولت فعلی افغانستان که به هدف توسعه ابعاد آموزش در این کشور تلاش می‌کرد ادامه دادند، اما علاقه و عطش علمی که به برکت بستر و شرایط جدید در افغانستان به وجود آمده بود این قبیل اقدامات را خنثی نمود و منجر به پیشرفت روند رو به رشد آموزش در افغانستان شد.
 
11.5 میلیون کودک افغان مشغول تحصیل/ امکان آموزش تا مقطع دکتری فراهم شد
 
در مدت 12 سال اخیر آموزش در افغانستان به لحاظ کمی و کیفی با رشد بی‎سابقه و چشم‎گیری در 2 بخش دولتی و خصوصی مواجه بود.
 
اکنون در این کشور 11.5 میلیون دانش‌آموز به مدرسه می‎روند که حدود 42 درصد آنان را دختران تشکیل می‎دهد.
 
پیش از این تنها امکان ادامه آموزش عالی تا مقطع کارشناسی(لیسانس) در افغانستان فراهم بود اما اینک در برخی از دانشگا‎ه‎های این کشور مقطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز تدریس می‎شود.
 
برخی از کشورهای جهان با ایجاد نمایندگی در برخی از دانشگاه‎ها در کابل سهم بسزایی در ارتقای سطح سواد و توسعه ابعاد آموزش عالی در این کشور داشته‌اند.
 
جمهوری اسلامی ایران نیز که یکی از کشورهای همسایه افغانستان است، با ایجاد نمایندگی‎های برخی از دانشگاه‎های خود مانند «پیام نور»، «آزاد اسلامی»، «خوارزمی» و «جامعة المصطفی» امکان ادامه آموزش عالی تا مقطع دکترا را در افغانستان فراهم کرده است.
 
در رویکرد 12 سال دولت‌داری به ریاست کرزی، آموزش عالی در افغانستان آنچنان پراهمیت و حیاتی دانسته شده که تقاضای بورسیه از کشورهای همکار و دوست تا سطح یکی از وجوه ارتباطات خارجی این کشور بالا رفته است.
/انتهای پیام