براساس اطلاعیه دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری افغانستان، سفارت آمریکا طی یک تماس خواستار ملاقات کرزی با اوباما در پایگاه هوایی بگرام شد؛ ملاقاتی که تحقق آن از سوی کرزی به حضور اوباما در کاخ ریاست جمهوری افغانستان مشروط گردید.
سرخوردگی و ناراحتی اوباما آنجا بیشتر عیان و نمایان شد که وی به محض رسیدن به آمریکا با یک اقدام احساسی – از طریق تماس تلفنی با کرزی- از امضای پیمان امنیتی با رئیس جمهور آینده افغانستان سخن گفت؛ انتظاری که اکنون بیشتر بو و رنگ رویایی دارد و از شمیم واقعبینی نصیبی نبرده است.
هرچند هدف اعلامی سفر سرزده اوباما به افغانستان را دیدار با نظامیان باقیمانده این کشور در فرودگاه بگرام تشکیل میداد؛ اما برخی کارشناسان افغان به این باورند که آنچه اعلام شده، بخشی از مقاصدی بوده که رئیس جمهور آمریکا توقع تحقق آن را از سفر به این کشور داشته است.
ممکن است، ملاقات با 2 کاندیدای پیشتاز انتخابات افغانستان بر سر امضای پیمان امنیتی نیز بخشی از انتظارات اوباما از سفر به افغانستان بوده است.
اما از آنجا که این سفر با انتشار خبر حساسیتبرانگیز شنود مکالمات تلفنی شهروندان افغانستان توسط سازمان اطلاعات آمریکا همزمان شد، احتمال آن وجود دارد که اوباما مجال محقق شدن این انتظار را برباد رفته یافته باشد و از طرح توقع یادشده خودداری کرده باشد.
امضای پیمان امنیتی توسط رئیس جمهور آینده افغانستان؛ انتظاری از سوی آمریکا و دشواریهای دستیابی به آن
بدون شک کرزی هیچگاه نگفت که پیمان امنیتی با آمریکا را تحت هیچ شرایطی امضا نمیکند؛ بلکه او از موضع یک رئیس جمهور امضای این پیمان را به تحقق پیش شرطهایی مشروط و مربوط دانست که آمریکا مایل و مشتاق به پذیرش آنها نگردید.
افزایش حساسیتها علیه آمریکا در افغانستان، مانع مهم فراروی امضای پیمان امنیتی
انتظار امضای پیمان امنیتی با رئیس جمهور آینده افغانستان زمانی از سوی آمریکا مطرح میگردد که عدم تحقق تعهدات آمریکا در قبال افغانستان بستری برای بیاعتمادی فزاینده نسبت به این کشور(آمریکا) به وجود آورده است.
اظهارات غیر مسئولانه مقامات آمریکایی در قبال افغانستان و پیشبینیهای واهی و آمیخته به اغراض و اهداف سیاسی از سوی آنان در مورد افغانستان پس از خروج نظامیان خارجی باعث شده که اظهارات مقامات آمریکایی از سوی سیاستمداران و شهروندان عادی افغانستان جدی گرفته نشود و هیچ فرد و یا گروهی به آن توجهی نکنند.
انتظار اصلی و اساسی از امضای پیمان استراتژیک واشنگتن-کابل، تأمین امنیت در افغانستان بود؛ اما این انتظار محقق نشد.
بارها دولت افغانستان از آمریکا خواستار اعمال فشار بر کشوری شد که مطابق مدارک موجود نزد اداره اطلاعات افغانستان در آن کشور، پناهگاهها و پرورشگاههای تروریستها وجود دارد؛ اما از سوی آمریکا به این مسئله به عنوان یکی از پیش شرطهای خروج مسئولانه از افغانستان توجه نشد.
با این وجود، هر کسی که با حمایت قاطع و قانونی مردم افغانستان بر اریکه قدرت تکیه زند نمیتواند در امضای پیمان امنیتی با آمریکا دیدگاهها و بدبینیهای به وجود آمده در افغانستان را از نظر دور نگه دارد.
کاندیدایی که با آرا و اراده مردم به ارگ ریاست جمهوری افغانستان راه یابد، این اجازه و امکان را نخواهد داشت که مطابق با میل و مصالح شخصی خویش در مورد امضای پیمان یادشده تصمیماتی اتخاذ نماید.
شنود مکالمات تلفنی توسط تأسیسات شنود آمریکا و اوج اعتماد سوزی نسبت به آن کشور
با افشا شدن شنود مکالمات تلفنی شهروندان افغانستان توسط تأسیسات شنودی که به بهانه مبارزه با قاچاق مواد مخدر از سوی نیروهای بریتانیایی و آمریکایی در افغانستان نصب شدهاند، اینک افغانستان شاهد اوج اعتمادسوزی در بین شهروندان خود نسبت به نقش آمریکا در افغانستان است.
شنود مکالمات تلفنی توسط تأسیساتی که به بهانه مبارزه با قاچاق مواد مخدر در افغانستان تعبیه شده است، نشان داد که فاصله «اهداف اعلامی» با «اهداف اعمالی» از سوی آمریکا در حدی نیست که بتوان نسبت به آن چشم پوشی کرد و بیاعتنا بود.
زمانی که از پسِ نیات اعلامشده از تعبیه تأسیسات یادشده چنین بهرهبرداریهای بیگانه با تعهدات آمریکا سر برمیآورد و از دستگاههای مبارزه با قاچاق مواد مخدر استفاده اطلاعاتی میشود، امکان خوشبینی نسبت به عملیشدن مندرجات پیمان امنیتی با واشنگتن به سمت صفر و نقطه نابودی نزدیک میشود.
حساسیتهای منطقهای علیه ادامه حضور نظامی آمریکا، چالش دیگری فرا روی امضای پیمان امنیتی
طبیعی است فردی که سکان سیاست افغانستان در 5 سال آینده را در اختیار میگیرد، نمیتواند نسبت به الزامات محیط منطقهای غافل باشد.
حساسیتهای منطقهای علیه تداوم حضور نظامی آمریکا در افغانستان، امری است که رئیس جمهور آینده نمیتواند از کنار آن به راحتی عبور کند.
درک بدبینیهای موجود در افغانستان نسبت به نقش و تعهد آمریکا و نیز حساسیتهای منطقهای که نسبت به ادامه حضور نظامی آن کشور به گونه گسترده رخ مینماید، مسائلی است که انگیزه احتیاط و تامل بیشتر را در وجود پیروز دور دوم انتخابات افغانستان- در قبال امضای پیمان امنیتی با آمریکا را برخواهد انگیخت.
بنابراین به نظر میرسد که پذیرش پیششرطهایی که از سوی رئیس جمهور آینده افغانستان برای امضای پیمان یادشده پیش کشیده خواهد شد، یک بار دیگر آمریکا را با تنگناهای تعاملی با افغانستان مواجه خواهد ساخت.